Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya alternatif bir tarayıcı kullanmalısınız.
Tarayıcınızı güncellemeli veya alternatif bir tarayıcı kullanmalısınız.
Kavak Ağacı ve Tomruktan Üretilen Kereste İmalatında Fire Oranı
- Konbuyu başlatan sweet
- Başlangıç tarihi
rıza özbek
Katkı Sunan Üye
- Üyelik
- 6 Haz 2005
- Mesajlar
- 577
Ynt: kavak ağacı ve tomruktan üretilen kereste imalında fire oranı
Umarım İşinize Yarar.
Kereste:·1 m3 tomruktan kereste biçilmesi halinde elde edilen kereste miktarı, geriye kalan odun ve hasıl olan fire nispetleri şöyledir :
III. Sınıf meşe tomruğunun 1 metreküpü biçildiğinde 0.650 dm3 kereste alınır, bakiyesi odun olur, % 5 fire verir.
III. Sınıf kayının 1 metreküpü biçildiğinde biçildiğinde aynı miktar kereste odun ve fire verir Kereste
III. Sınıf kızılağaç'ın 1 metreküpü biçildiğinde biçildiğinde aynı miktar kereste odun ve fire verir
III. Sınıf sazlı meşenin 1 metreküpü biçildiğinde biçildiğinde aynı miktar kereste odun ve fire verir
II. Sınıf meşe tomruğunun 1 metreküpü biçildiğinde 0.700 dm3 kereste alınır, gerisi odun olur, % 5 fire verir.
Düşük evsaf meşe tomruğunun 1 metre küpünden 0.550 dm3 kereste alınır, gerisi odun olur, % 5 fire verir.
* Mamul kereste ticaretinde, toptancı firesi % 5, perakendeci firesi de % 8' dir.
* Koltuk, kanepe, divan ve iskemle iskeletlerinin imalinde kullanılan kerestenin cins ve kalitesine göre % 25 ile % 50 arasında, mobilya (büfe, yemek masası, gardırop, sehpa ve şifoniyer) imalinde yine kullanılan kerestenin cins ve kalitesine göre % 20 ile % 40 arasında fire ve zayiat vermesi normaldir.
* Mamul hale gelmiş çam, köknar ve kayın kerestesi havanın tesiriyle kemiyet ve keyfiyetinden kaybeder. Özellikle çam ve köknar kerestesinde kurumadan mütevellit fire % 5-8, kayın kerestesinde ise % 7-10 arasındadır.
* İğne yapraklı tomrukların keresteye biçilmesi sırasında oluşan yanları alınmış kereste kayıp ve randıman oranları :
Köknar ve Ladin Çam ve Sedir
Kayp. ve Ran. Oranları (%) En az En çok En az En çok
Kayıp 28 45 35 55
Randıman 55 72 45 65
İğne yapraklı tomrukların yanları alınmış keresteye biçilmeleri sırasında artık oranlarına göre kayıp oranları :
Köknar ve Ladin (%) Çam ve Sedir (%)
Artık adları En az En çok En az En çok
Testere talaşı 15 18-19 15 20
Kapak 6 10 8 12
Kırıntı 4 8 8 12
Kerestecilik 1 2 1 3
Takoz 2 4 2 5
Iskarta mal - 2 1 3
Toplam 28 44-45 35 55
* Köknar ve Çam :
Geniş ve çok geniş kuturlu tomruklar % 30-35
Orta ve ince kuturlu tomruklar % 35-40 fire verirler.
Bazı mıntıkaların III. sınıf çam tomrukları % 5 fazla fire verebilirler
Yukarıdaki nispetlerin değerlendirilmesi :
% 10-12 Talaş
% 10-12 Kırıntı
% 8-0 Kapak
Kapaklar işlenebildiği kadar işlenir, bakiyesi kırıntı kalır.
Pazarlama imkanı olmayan yerlerde ise talaşlardan ve bir kısım kırıntıdan istifade edilemez.
* Kereste zayiat firesine amil olan başlıca sebepler :
1- Aktarmalarda, Fire :
Mebdeinden müşteriye intikal edinceye kadar keresteler birçok aktarma ameliyesine maruzdur. Bunların neticesi olarak kaybolma, kırılma gibi sebeplerle % 4 kadar fire verir.
İzahı :
- Kereste fabrikalarından nakil vasıtalarının bulunduğu mahallelere (mahreç istasyon ve iskeleler gibi) naklinde,
- Buralardan gemi ve trenlere tahmilinde,
- Gemilerden vinçle ve trenlerden mavna veya kara vasıtalarına aktarılmalarında,
- Bu vasıtalardan kereste mağazalarına nakliyelerinde,
- Vasıtaların istalyaya girmemesi için mağazalarda evvel iğreti olarak konan kerestelerin bilahere çeşitlerine istif edilmesinde,
- Ekseriya yaş olarak istife girmiş kerestelerin kurutulmak için isgara edilip tekrar istife alınmasında,
- Nihayet müşterilerin vasıtalarına yüklenmesinde.
2- Dış etkenler firesi :
Kereste, havanın tesiriyle kemiyet ve keyfiyetinden kaybeden bir maddedir. Bu sebeple % 5 kadar fire verir.
İzahı :
- Mağazaların kapalı kısımları umumiyetle ihtiyaca kafi gelmediğinden, keresteler açık yerlerde istif edilmekte ve yağmur, güneş ve rüzgarın tesiriyle kurumak, çatlamak ve çürümek suretiyle evsafından ve ebadından kaybetmektedir.
Açık depolarda fazla olan bu fire, kapalı depolarda daha az olur.
3- Bağ Firesi :
Kereste istiflerinin yıkılmaması için istif aralarına sık sık bağ konur. Normal kerestenin kırılıp, bağ haline gelmesinde % 2'ye kadar zayiat olabilir.
4- Çürük, Kapak ve Yalpak Firesi :
Çürüklü, kapaklı ve yalpaklı kerestelerin bu kısımları ölçüden düşülerek satıldığından ;
- Bu kabil keresteler yanında olan yalpak,
- Sathında olan kapak,
- Ve her iki tarafındaki çürüklük derecesine göre % 10 ile % 15' e kadar fire verir.
5- Çap Düşüklüğünden Mütevellit Fire :
Çap düşüklüğü olan kerestelerin satışı hakiki ölçüsü üzerinden yapıldığı cihetle % 5' e kadar fire verir.
* Pindus Radiata Tomrukların keresteye biçilmeleri sırasında oluşan kayıp ve randıman oranları % 40 ile % 45 civarındadır. Buna ilaveten Şili' den ithal edilen bu tomruklar Türkiye' deki ölçümleri ile % 10-12 arasında aleyhte bir farklılık olur. Bu nedenle de yukarıda belirttiğimiz fire nispetlerine % 10-12 oranındaki bu ilaveyi de yapmak suretiyle tam kayıp ve randıman oranları %50-55 civarında olur.
* 1 m3 Kayın kerestenin kilogram olarak ağırlığı 850-900 kg arasında değişmekte olup, bu değişme ağacın rutubet oranına bağlıdır.( 27.03.1997/176 YKK )
Umarım İşinize Yarar.
Kereste:·1 m3 tomruktan kereste biçilmesi halinde elde edilen kereste miktarı, geriye kalan odun ve hasıl olan fire nispetleri şöyledir :
III. Sınıf meşe tomruğunun 1 metreküpü biçildiğinde 0.650 dm3 kereste alınır, bakiyesi odun olur, % 5 fire verir.
III. Sınıf kayının 1 metreküpü biçildiğinde biçildiğinde aynı miktar kereste odun ve fire verir Kereste
III. Sınıf kızılağaç'ın 1 metreküpü biçildiğinde biçildiğinde aynı miktar kereste odun ve fire verir
III. Sınıf sazlı meşenin 1 metreküpü biçildiğinde biçildiğinde aynı miktar kereste odun ve fire verir
II. Sınıf meşe tomruğunun 1 metreküpü biçildiğinde 0.700 dm3 kereste alınır, gerisi odun olur, % 5 fire verir.
Düşük evsaf meşe tomruğunun 1 metre küpünden 0.550 dm3 kereste alınır, gerisi odun olur, % 5 fire verir.
* Mamul kereste ticaretinde, toptancı firesi % 5, perakendeci firesi de % 8' dir.
* Koltuk, kanepe, divan ve iskemle iskeletlerinin imalinde kullanılan kerestenin cins ve kalitesine göre % 25 ile % 50 arasında, mobilya (büfe, yemek masası, gardırop, sehpa ve şifoniyer) imalinde yine kullanılan kerestenin cins ve kalitesine göre % 20 ile % 40 arasında fire ve zayiat vermesi normaldir.
* Mamul hale gelmiş çam, köknar ve kayın kerestesi havanın tesiriyle kemiyet ve keyfiyetinden kaybeder. Özellikle çam ve köknar kerestesinde kurumadan mütevellit fire % 5-8, kayın kerestesinde ise % 7-10 arasındadır.
* İğne yapraklı tomrukların keresteye biçilmesi sırasında oluşan yanları alınmış kereste kayıp ve randıman oranları :
Köknar ve Ladin Çam ve Sedir
Kayp. ve Ran. Oranları (%) En az En çok En az En çok
Kayıp 28 45 35 55
Randıman 55 72 45 65
İğne yapraklı tomrukların yanları alınmış keresteye biçilmeleri sırasında artık oranlarına göre kayıp oranları :
Köknar ve Ladin (%) Çam ve Sedir (%)
Artık adları En az En çok En az En çok
Testere talaşı 15 18-19 15 20
Kapak 6 10 8 12
Kırıntı 4 8 8 12
Kerestecilik 1 2 1 3
Takoz 2 4 2 5
Iskarta mal - 2 1 3
Toplam 28 44-45 35 55
* Köknar ve Çam :
Geniş ve çok geniş kuturlu tomruklar % 30-35
Orta ve ince kuturlu tomruklar % 35-40 fire verirler.
Bazı mıntıkaların III. sınıf çam tomrukları % 5 fazla fire verebilirler
Yukarıdaki nispetlerin değerlendirilmesi :
% 10-12 Talaş
% 10-12 Kırıntı
% 8-0 Kapak
Kapaklar işlenebildiği kadar işlenir, bakiyesi kırıntı kalır.
Pazarlama imkanı olmayan yerlerde ise talaşlardan ve bir kısım kırıntıdan istifade edilemez.
* Kereste zayiat firesine amil olan başlıca sebepler :
1- Aktarmalarda, Fire :
Mebdeinden müşteriye intikal edinceye kadar keresteler birçok aktarma ameliyesine maruzdur. Bunların neticesi olarak kaybolma, kırılma gibi sebeplerle % 4 kadar fire verir.
İzahı :
- Kereste fabrikalarından nakil vasıtalarının bulunduğu mahallelere (mahreç istasyon ve iskeleler gibi) naklinde,
- Buralardan gemi ve trenlere tahmilinde,
- Gemilerden vinçle ve trenlerden mavna veya kara vasıtalarına aktarılmalarında,
- Bu vasıtalardan kereste mağazalarına nakliyelerinde,
- Vasıtaların istalyaya girmemesi için mağazalarda evvel iğreti olarak konan kerestelerin bilahere çeşitlerine istif edilmesinde,
- Ekseriya yaş olarak istife girmiş kerestelerin kurutulmak için isgara edilip tekrar istife alınmasında,
- Nihayet müşterilerin vasıtalarına yüklenmesinde.
2- Dış etkenler firesi :
Kereste, havanın tesiriyle kemiyet ve keyfiyetinden kaybeden bir maddedir. Bu sebeple % 5 kadar fire verir.
İzahı :
- Mağazaların kapalı kısımları umumiyetle ihtiyaca kafi gelmediğinden, keresteler açık yerlerde istif edilmekte ve yağmur, güneş ve rüzgarın tesiriyle kurumak, çatlamak ve çürümek suretiyle evsafından ve ebadından kaybetmektedir.
Açık depolarda fazla olan bu fire, kapalı depolarda daha az olur.
3- Bağ Firesi :
Kereste istiflerinin yıkılmaması için istif aralarına sık sık bağ konur. Normal kerestenin kırılıp, bağ haline gelmesinde % 2'ye kadar zayiat olabilir.
4- Çürük, Kapak ve Yalpak Firesi :
Çürüklü, kapaklı ve yalpaklı kerestelerin bu kısımları ölçüden düşülerek satıldığından ;
- Bu kabil keresteler yanında olan yalpak,
- Sathında olan kapak,
- Ve her iki tarafındaki çürüklük derecesine göre % 10 ile % 15' e kadar fire verir.
5- Çap Düşüklüğünden Mütevellit Fire :
Çap düşüklüğü olan kerestelerin satışı hakiki ölçüsü üzerinden yapıldığı cihetle % 5' e kadar fire verir.
* Pindus Radiata Tomrukların keresteye biçilmeleri sırasında oluşan kayıp ve randıman oranları % 40 ile % 45 civarındadır. Buna ilaveten Şili' den ithal edilen bu tomruklar Türkiye' deki ölçümleri ile % 10-12 arasında aleyhte bir farklılık olur. Bu nedenle de yukarıda belirttiğimiz fire nispetlerine % 10-12 oranındaki bu ilaveyi de yapmak suretiyle tam kayıp ve randıman oranları %50-55 civarında olur.
* 1 m3 Kayın kerestenin kilogram olarak ağırlığı 850-900 kg arasında değişmekte olup, bu değişme ağacın rutubet oranına bağlıdır.( 27.03.1997/176 YKK )