gelir idaresi başkanlığının sistesinde bulunan şartlar
1.2. İNDİRİMLİ TEMİNAT UYGULAMASI SİSTEMİ (İTUS)
1.2.1. İTUS Sertifikası Kapsamına Giren Mükellefler
Aşağıdaki şartları taşıyan mükelleflere bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığı (bulunmayan yerlerde Defterdarlık) tarafından İTUS sertifikası (Ek 12) verilecektir.
1.2.1.1. Genel Şartlar
(1) Başvuru tarihine kadar olan dönemle sınırlı olarak cari takvim yılı ve önceki son 3 takvim yılı içinde;
a- Vergi mükellefiyetinin bulunması,
b- Mücbir sebep sayılan haller dışındaki nedenlerle, defter ve belgelerin ibrazından imtina edilmemiş olması,
c- Gelir veya kurumlar vergisi, ÖTV ve KDV uygulamalarından her birine ait beyanname verme ödevinin her bir vergi türü itibarıyla ikiden fazla aksatılmamış olması (süresinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler hariç),
d- SMİYB düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle hakkında “olumsuz rapor” düzenlenmemiş olması (raporda öngörülen tarhiyatın tamamının nihai yargı kararıyla iptal edilmiş olması bu şartın ihlali sayılmaz.),
e. Cari takvim yılı da dahil olmak üzere son iki takvim yılına ilişkin tam tasdik sözleşmesi bulunması.
(2) Başvuru tarihi itibariyle;
a- KDV iade taleplerinde özel esaslara tabi olmayı gerektiren bir durumunun bulunmaması,
b- Ödenmesi gereken vergi borcunun bulunmaması (vergilerin tecil edilmiş olması bu şartın ihlali sayılmaz).
(3) Sertifika başvurusundan önceki, iade talebinin bulunduğu birbirini izleyen son 5 vergilendirme dönemi itibariyle haklarında yazılmış YMM ve/veya vergi inceleme raporlarının olumlu olması.
Bu Tebliğin (III/B/2.1.2.4.) bölümünde belirtilen nitelikteki raporlar "olumlu rapor" olarak kabul edilir. YMM’lerle süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesi bulunan mükellefler hakkında iade hakkı doğuran işlemlerin bulunduğu birbirini izleyen son 5 vergilendirme dönemine ait olumlu YMM raporu bulunması halinde de bu şart gerçekleşmiş sayılır.
Birbirini izleyen 5 vergilendirme döneminden kasıt, iade hakkı doğuran işlemlerin yapıldığı birbirini izleyen dönemlerdir. Bu dönemler arasında herhangi bir dönemde vergi inceleme raporu veya YMM raporu düzenlenmesini gerektiren bir iade hakkı doğuran işlem bulunmadığı takdirde, bu dönemler, birbirini izleyen 5 vergilendirme döneminin hesaplanmasında dikkate alınmaz.
Birbirini izleyen son 5 vergilendirme dönemine ait olumlu raporlardan bir kısmının vergi inceleme elemanları, bir kısmının ise YMM tarafından düzenlenmiş olması halinde de bu şartın gerçekleşmiş sayılacağı tabiidir. Ancak 5 olumlu rapor şartını kısmen veya tamamen YMM’lerce düzenlenen raporlarla yerine getiren mükelleflerin indirimli teminattan yararlanabilmeleri için, iade talebinde bulundukları dönem için de tam tasdik sözleşmesi yapmış olmaları gerekmektedir. Tam tasdik sözleşmesi kapsamında bulunmayan bir döneme ilişkin iade talebi ise normal teminat karşılığı, teminat verilmemişse YMM raporu veya vergi inceleme raporuna istinaden yerine getirilir.
Son olumlu rapor vergi dairesine intikal ettikten sonra (diğer şartlar da gerçekleşmişse) raporun ilgili olduğu vergilendirme döneminden sonraki iade talepleri için indirimli teminat uygulamasına başlanır. Raporun ait olduğu vergilendirme döneminden sonraki dönemler için verilen teminatların, indirimli teminat tutarını aşan kısmı iade edilir.
Yukarıda belirtilen genel şartları sağlayan Dış Ticaret Sermaye Şirketi ve Sektörel Dış Ticaret Şirketi statüsündeki şirketlere başka bir şart aranmaksızın İTUS sertifikası verilir.
4760 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı listede yer alan tarifelerdeki taşıtların ihracatını yapan, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren dış ticaret sermaye şirketi niteliğindeki imalatçılarda, iade talebinin bulunduğu birbirini izleyen son 5 vergilendirme dönemine ilişkin olumlu rapor şartı aranmaz.
1.2.1.2. Özel Şartlar
Yukarıda (2.1.1.) bölümünde belirlenen genel şartlar ile birlikte, kendileri için öngörülen özel şartları taşıyan aşağıdaki mükellefler İTUS sertifikasına hak kazanırlar.
1.2.1.2.1. İhracat İstisnası Kapsamındaki İade Talepleri Bakımından
1.2.1.2.1.1. İmalatçılar ve İmalatçı-İhracatçılar:
Genel şartlara ek olarak;
a) Sanayi siciline kayıtlı olan,
b) Ödenmiş sermayelerinin veya son bilançolarında kayıtlı ATİKlerinin (gayrimenkuller hariç) amortisman düşülmeden önceki toplam tutarı 160.000 Türk Lirasını aşan (Söz konusu ATİKlerin ve bunların üzerinden ayrılan amortismanların 213 sayılı Kanunun 189 uncu maddesinde belirtildiği şekilde "özel bir amortisman defteri" veya "envanter defteri"nde açıkça gösterilmiş olması zorunludur.),
c) Üretim kapasitesi ile bu kapasitenin gerektirdiği iktisadi kıymetlere sahip olunup olunmadığı ve amortisman ile ilgili hususlar, bir vergi dairesi müdür yardımcısı başkanlığında oluşturulacak yoklama grubu tarafından düzenlenecek bir tutanakla tespit edilen (İşletmenin sahip olduğu ATİKler ve bu kıymetlerin kayıtlı olduğu defterlerin noter onayları ve numaraları ile kaç yıldır amortismana tabi tutulduklarının kapasite raporlarında açıkça belirtilmesi halinde şartın sağlanmış olduğu kabul edilir.)
d) İmalat işinde 20 veya daha fazla işçi çalıştıran (İşçi sayısının tespitinde bizzat imalat işinde çalışan işçiler dikkate alınır. Bunlar dışında kalan yönetici, büro personeli ve muhasebeci gibi personel dikkate alınmaz. Mevsimlik dalgalanmaların olduğu sektörlerde hesap dönemi ortalaması esas alınır.),
imalatçı-ihracatçılar ile ihraç kaydıyla teslimde bulunan imalatçılara, İTUS sertifikası verilebilecektir.
1.2.1.2.1.2. Diğer İhracatçılar (Hizmet İhracatı Yapanlar Dahil):
Genel şartları taşıyan mükelleflerden;
- Son üç takvim yılı itibarıyla ihracatları her bir yıl için 4 milyon ABD Dolarını veya
- Son beş takvim yılı itibarıyla ihracatları her bir yıl için 2 milyon ABD Dolarını,
geçen ihracatçılara, burada öngörülen ihracat tutarının sağlandığı son yıl içindeki vergilendirme dönemini izleyen vergilendirme döneminden itibaren İTUS sertifikası verilebilir.
1.2.1.2.2. Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler Bakımından
Bu Tebliğin (III/B/1.2.1.2.1.) bölümü kapsamında olmayan mükelleflerden;
a) Başvuru tarihinden önce vergi dairesine verilmiş olan son yıllık kurumlar vergisi veya gelir vergisi beyannamesinin ekinde yer alan bilânçoya göre en az;
- aktif toplamının 40.000.000 TL,
- maddi duran varlıkları toplamının 10.000.000 TL,
- öz sermaye tutarının 20.000.000 TL,
- net satışlarının 50.000.000 TL,
b) Cari yıl dahil, başvuru tarihinden önceki takvim yılında vergi dairesine verilmiş muhtasar beyannamelere göre aylık ortalama çalıştırılan kişi sayısı 75 ve daha fazla, (Çalışan sayısının tespitinde faaliyetin yürütülmesinde kullanılan çalışan sayısı dikkate alınır. Büro personeli ve bağımlı olarak çalışan muhasebeci gibi personel de bu sayıya dahildir. Mevsimlik dalgalanmaların olduğu durumda hesap dönemi ortalaması esas alınır.)
olanlara, yukarıda (1.2.1.1) bölümündeki genel şartları da taşımaları kaydıyla İTUS sertifikası verilebilir. Bu şartları birlikte taşıyan mükelleflerin bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bir dilekçe ile başvurması halinde, başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde “İTUS Sertifikası” verilir.
Bu mükelleflerin KDV iade talepleri, sertifika tarihini içine alan dönemden başlamak üzere, aşağıda (1.2.3) bölümündeki açıklamalar çerçevesinde yerine getirilir.
1.2.2. İTUS Sertifikasının İptal edilmesi
Tebliğin (III/B/1.3.3) bölümünde yapılan açıklamalar, İTUS sertifikaları bakımından da geçerli olup, İTUS sertifikalarının iptalinde bu açıklamalar çerçevesinde işlem yapılır.
1.2.3. İTUS Sertifikası Uygulamasına Göre İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
1.2.3.1. Teminat, Vergi İnceleme Raporu (VİR) ve YMM Raporu Aranmaksızın İade
İTUS sertifikasına sahip mükelleflerin miktarına bakılmaksızın mahsuben iade talepleri ile 10.000 Türk Lirasını (3065 sayılı Kanunun 11 inci maddesi kapsamındaki işlemlerde 20.000 Türk Lirasını) aşmayan nakden iade talepleri, iade talebinin yer aldığı beyanname ile iade talep dilekçesinin verilmiş ve aranılan belgelerin ibraz edilmiş olması şartıyla, teminat, VİR ya da YMM raporu aranmaksızın yerine getirilir.
10.000 Türk Lirasını (3065 sayılı Kanunun 11 inci maddesi kapsamındaki işlemlerde 20.000 Türk Lirasını) aşmayan nakden iade talepleri belgelerin tamamlanma sürecini izleyen 5 işgünü içinde yerine getirilir.
1.2.3.2. VİR veya YMM Raporu Karşılığında İade
İTUS sertifikasına sahip mükelleflerin önceki bölümde belirlenen tutarı aşan nakden iade talepleri VİR veya YMM raporu karşılığında yerine getirilir.
Söz konusu tutarı aşan kısmın %10’u kadar teminat gösterilmesi halinde belgelerin eksiksiz ibraz edilmiş olması şartıyla 10 işgünü içinde iade tutarı nakden ödenir.
Mükellefin bu durumda teminatı nasıl çözdüreceğine ilişkin tercihini yazılı olarak vergi dairesine bildirmesi zorunludur.
Teminatın YMM raporu ile çözdürülmek istenmesi halinde, teminat veren ve dış ticaret sermaye şirketleri hariç indirimli teminat uygulamasından yararlanan mükelleflerden iadenin yapıldığı tarihten itibaren 6 ay içinde bu iade ile ilgili YMM raporu ibraz etmeyenlerden teminatlarını Tebliğin (III/B/1.1.1.2.) bölümünde belirlenen sınırı aşan kısmın %100'üne tamamlamaları istenir. 15 gün içinde teminatın tamamlanması durumunda, teminatın tamamlandığı tarihten itibaren 1 yıl içinde düzenlenecek VİR sonucuna göre teminat çözülür. 15 gün içinde teminatlarını tamamlamayanlar, bu dönemlere ilişkin YMM raporu ibraz edinceye kadar, müteakip dönemlerdeki iade taleplerinde indirimli teminat uygulamasından yararlandırılmazlar.
1.2.4. Teminat Oranlarının Değiştirilmesi
İndirimli teminat oranı ve bu kapsamdaki teminatsız-incelemesiz nakden iade alt sınırının değiştirilmesi halinde, aksi belirtilmedikçe yeni oran ve sınıra göre işlem tesis edilir. Daha önce verilen teminatlar yeni orana göre değiştirilir.
1.2.5. Teminat Mektuplarının İadesi
İndirimli teminat uygulaması kapsamında verilen teminat mektupları vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporuna istinaden iade edilir.
İlgili vergi dairesince teminat mektuplarının iadesi sırasında teminat mektubu, uygun bir yerine "KDV iadesi dolayısıyla alınan bu teminat mektubunun vergi dairemizde olan işlemi sona ermiştir" şerhi düşülerek, tarih yazılmak ve mühür tatbiki suretiyle imzalanır. Bu şerhi gören bankaların, vergi dairesinden ayrıca bir teyit almaksızın gerekli işlemi yapmaları mümkün bulunmaktadır.
