Kimse vergi incelemesinden kaçamayacak
Geçtiğimiz hafta Meclise sunulan torba kanun tasarısı ile mükelleflerinin ancak yüzde 1-2'si ile sınırlı kalan vergi incelemelerinde hem gelir idaresinin etkinliğinin hem de incelenen mükellef sayısının artırılması öngörülüyor.
Bu bağlamda, incelenecek mükelleflerin risk analizlerine dayalı olarak seçilmesi esas olmakla birlikte, mükelleflerin belli sürelerle her hal ve takdirde incelemeye alınmasına ilişkin düzenlemeler yapılıyor.
HERKES İNCELENECEK
Tasarıda öngörülen yeni düzenlemeyle, vergi incelemesine tabi tutulacakların, risk analizlerine dayalı olarak seçimi esas olmakla birlikte, şirketlerin ve bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin mutlaka vergi incelemesine tabi tutulması öngörülüyor.
Buna göre, mükellefler büyüklüklerine (yıllık iş hacimlerine, aktif ve öz sermaye büyüklülerine) göre üç gruba ayrılacak.
l Birinci gruptakiler: Üç yılda en az bir kez,
l İkinci gruptakiler: Altı yılda en az bir kez,
l Üçüncü gruptakiler: Dokuz yılda en az bir kez vergi incelemesine tabi tutulacak.
İkinci sınıf (işletme hesabı esasına göre defter tutan) mükellefler ile serbest meslek kazancı elde edenler için böyle bir sınıflandırma öngörülmüyor.
TAM VE SINIRLI İNCELEME
Vergi incelemeleri tam ve sınırlı inceleme olmak üzere iki gruba ayrılıyor.
Mükelleflerin ödenmesi gereken verginin doğruluğunun araştırılması amacıyla gelir veya kurumlar vergisi açısından bir takvim yılını veya hesap dönemini bütünüyle kapsayan inceleme, tam inceleme; belirli bir konuyla sınırlı olarak yapılan inceleme ise sınırlı inceleme olarak tanımlanıyor.
İNCELEME ESASLARI YENİDEN BELİRLENİYOR
Ne derece uygulanır, şimdiden bir şey söylenemez ama vergi incelemelerinde mükellef haklarının gözetilmesine ilişkin düzenlemeler de öngörülüyor. Buna göre;
l Vergi incelemesine başlanıldığı hususu bir tutanağa bağlanarak bir örneği incelemeye alınan mükellefe verilecek.
l İncelemeye başlanıldığı tarihten itibaren, tam inceleme yapılması halinde en fazla bir yıl, sınırlı inceleme yapılması halinde ise en fazla altı ay içinde inceleme tamamlanacak. İncelemenin bu süreler içinde bitirilememesi halinde ek süre talep edilebilecek ve altı ayı geçmemek üzere ek süre verilebilecek. Bu durumda, incelemenin bitirilememe nedenleri yazılı olarak nezdinde inceleme yapılan mükellefe bildirilecek.
l Vergi kanunlarıyla ilgili kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülere aykırı vergi inceleme raporu düzenlenemeyecek. Ancak, inceleme elemanı tarafından bu düzenlemelerin vergi kanunlarına aykırı olduğu kanaatine varılırsa bu husus inceleme elemanının bağlı olduğu birimler aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığı'na yazılı olarak bildirilecek.
l Düzenlenen vergi inceleme raporları, işleme konulmak üzere ilgili vergi dairesine gönderilmeden önce, rapor değerlendirme komisyonları tarafından uygunluk denetimine tabi tutulacak.
Metin Taş-Sezgin Özcan / Akşam
Geçtiğimiz hafta Meclise sunulan torba kanun tasarısı ile mükelleflerinin ancak yüzde 1-2'si ile sınırlı kalan vergi incelemelerinde hem gelir idaresinin etkinliğinin hem de incelenen mükellef sayısının artırılması öngörülüyor.
Bu bağlamda, incelenecek mükelleflerin risk analizlerine dayalı olarak seçilmesi esas olmakla birlikte, mükelleflerin belli sürelerle her hal ve takdirde incelemeye alınmasına ilişkin düzenlemeler yapılıyor.
HERKES İNCELENECEK
Tasarıda öngörülen yeni düzenlemeyle, vergi incelemesine tabi tutulacakların, risk analizlerine dayalı olarak seçimi esas olmakla birlikte, şirketlerin ve bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin mutlaka vergi incelemesine tabi tutulması öngörülüyor.
Buna göre, mükellefler büyüklüklerine (yıllık iş hacimlerine, aktif ve öz sermaye büyüklülerine) göre üç gruba ayrılacak.
l Birinci gruptakiler: Üç yılda en az bir kez,
l İkinci gruptakiler: Altı yılda en az bir kez,
l Üçüncü gruptakiler: Dokuz yılda en az bir kez vergi incelemesine tabi tutulacak.
İkinci sınıf (işletme hesabı esasına göre defter tutan) mükellefler ile serbest meslek kazancı elde edenler için böyle bir sınıflandırma öngörülmüyor.
TAM VE SINIRLI İNCELEME
Vergi incelemeleri tam ve sınırlı inceleme olmak üzere iki gruba ayrılıyor.
Mükelleflerin ödenmesi gereken verginin doğruluğunun araştırılması amacıyla gelir veya kurumlar vergisi açısından bir takvim yılını veya hesap dönemini bütünüyle kapsayan inceleme, tam inceleme; belirli bir konuyla sınırlı olarak yapılan inceleme ise sınırlı inceleme olarak tanımlanıyor.
İNCELEME ESASLARI YENİDEN BELİRLENİYOR
Ne derece uygulanır, şimdiden bir şey söylenemez ama vergi incelemelerinde mükellef haklarının gözetilmesine ilişkin düzenlemeler de öngörülüyor. Buna göre;
l Vergi incelemesine başlanıldığı hususu bir tutanağa bağlanarak bir örneği incelemeye alınan mükellefe verilecek.
l İncelemeye başlanıldığı tarihten itibaren, tam inceleme yapılması halinde en fazla bir yıl, sınırlı inceleme yapılması halinde ise en fazla altı ay içinde inceleme tamamlanacak. İncelemenin bu süreler içinde bitirilememesi halinde ek süre talep edilebilecek ve altı ayı geçmemek üzere ek süre verilebilecek. Bu durumda, incelemenin bitirilememe nedenleri yazılı olarak nezdinde inceleme yapılan mükellefe bildirilecek.
l Vergi kanunlarıyla ilgili kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülere aykırı vergi inceleme raporu düzenlenemeyecek. Ancak, inceleme elemanı tarafından bu düzenlemelerin vergi kanunlarına aykırı olduğu kanaatine varılırsa bu husus inceleme elemanının bağlı olduğu birimler aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığı'na yazılı olarak bildirilecek.
l Düzenlenen vergi inceleme raporları, işleme konulmak üzere ilgili vergi dairesine gönderilmeden önce, rapor değerlendirme komisyonları tarafından uygunluk denetimine tabi tutulacak.
Metin Taş-Sezgin Özcan / Akşam