TARİH :-.12.2001
SAYI :B.07.4.DEF.0.34.11.GVK
KONU :Bir işveren nezdinde çalışmakta iken yıl içinde bu işverenden ayrılarak başka bir işveren nezdinde çalışmaya başlayan kişinin ücretinin nasıl vergilendirileceği ve özel gider indiriminin ne şekilde hesaplanacağı Hk.
...
İLGİ: tarihli dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçenizde, işyerinize 01.09.2001 tarihinde bir eleman aldığınızı, bu elemanın gelmiş olduğu işyerinde (01.01.2001-30.08.2001 dönemini kapsayan) kümülatif gelir vergisi matrahının 6.285.385.000TL olduğunu, bu elemanın işe başladığı 01.09.2001 tarihten itibaren eski matrahını, dikkate almadan ilk vergi diliminden başlamak üzere ücretinden %15 gelir vergisi keserek devam etmekte olduğunuzu belirterek, bu elemanla ilgili olarak birinci ve ikinci işverenleri ayrı ayrı olması nedeniyle vergi tarifesinin her işveren için ayrı ayrı mı uygulanması gerektiğini, ayrıca aynı kişiye ait olmak üzere özel gider indiriminin hesaplanmasında her iki işverende oluşan kümülatif vergi matrahlarının birleştirilip, birleştirilmeyeceği, bu durumda her iki işverence gelir vergilerinin ayrı ayrı mı dikkate alınacağı hususlarında Defterdarlık görüşümüz sorulmaktadır.
Bilindiği gibi 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesinde;
"Ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez ..."
denilmiş 62. maddede ise
"İşverenler hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir."
hükmü yer almıştır.
Öte yandan, ücret ödemelerinin ne şekilde vergilendirileceği 128 ve 160 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinde açıklanmış olup; 160 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde;
"Bir hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret alması halinde her bir işverenin ödediği ücretler ayrı ayrı vergilendirilmektedir. Dolayısıyla vergi tarifesi her bir işverenin ödediği ücrete, diğer işveren veya işverenlerin ödediği ücretle ilgilendirilmeksizin ayrı ayrı uygulanmaktadır ..."
açıklamaları yer almıştır.
Ayrıca yine Gelir Vergisi Kanunu’nun 63. maddesine 3946 sayılı Kanunla eklenen 5 numaralı bentte,
"Mükellefin kendisi, eşi ve çocukları ile ilgili eğitim, sağlık, gıda, giyim ve kira harcamalarının yıllık toplam tutarının 1/3’ü,
Şu kadar ki indirim konusu harcamaların Türkiye’de yapılması, gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi ve bu belgelerin işverene verilmesi şarttır ..."
hükmü yer almıştır.
Ayrıca, özel gider indirimi ile ilgili olarak, 18.05.1994 tarih ve 21938 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 176, 08.12.1994 tarih ve 22135 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 178, 30.03.1995 tarih ve 22243 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 182 ve 27.12.1998 tarih ve 23566 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 218 seri No.lu Gelir Vergi Genel Tebliğlerinde gerekli açıklamalar yapılmıştır.
Bu açıklamalara göre; söz konusu elemanın daha önceki işyerinde çalıştığı 01.01.2001-30.08.2001 döneminin ayrı, sizin işyerinizde çalışmaya başladığı 01.09.2001 ve daha sonraki dönemin ayrı vergilendirmeye tabi tutulması gerekmekte olup, bu kişinin, işyerinizden almış olduğu ücretin ayrı olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinde yer alan vergi tarifesine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, söz konusu kişinin bir işveren nezdinde ücretli olarak çalışmakta iken yıl içerisinde bu işverenden ayrılarak başka bir işveren nezdinde çalışmaya başlaması nedeniyle, işveren değiştirdiği 2001 takvim yılıyla ilgili özel gider indirimine ait bildirimini en son çalışmakta olduğu sizin işyerinize vermesi durumunda, bu kişinin özel gider indiriminden doğan gelir vergisi farkının hesaplanmasında, her bir işverenden alınan ücretlerin vergi matrahları toplamının, tevkif suretiyle kesilen gelir vergisi tutarları ile harcama belgelerinin düzenleme tarihlerinin iki ayrı işverendeki çalışma dönemlerine göre ayrıştırılarak, ayrı ayrı dikkate alınması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
