Sayın cozum_muhasebe,
ÖRNEK;
2005 takvim yılı sonunda A İşletmesinin verileri aşağıdaki gibidir.
2005 Yılı Dönem Kârı veya Zararı (690 Hesap): 34.350,00 YTL
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler: 97.700,00 YTL
2005 yılında ödenen geçici vergi (193 Hesap): 41.120,00 YTL
Bu işletmenin 2005 yılı Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları şu şekilde olmalıdır.
2005 Yılı Dönem Kârı veya Zararı: 34.350,00
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler: 97.700,00
2005 Yılı Kurumlar Vergisi Matrahı: 132.050,00
2005 Yılı Kurumlar Vergisi (% 30): 39.615,00
Bu durumda ilgili işletmenin yıl sonu muhasebe kayıtları şu şekilde olmalıdır.
1- 2005 yılı Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları
–––––––––––––––––31.12.2005–––––––––––––––––
691 Nolu Hesap 39.615,00
370 Nolu Hesap 39615,00
–––––––––––––––––/––––––––––––––––––––––––––
2- 2005 yılında ödenen geçici verginin 371 Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri hesabına aktarılması gerekmektedir. Ancak burada sık rastlanılan bir hata yapılmaktadır. 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar hesabının tamamı 371 Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri hesabına aktarılmaktadır. İlgili takvim yılında ödenen geçici vergi, vergi karşılıklarına eşit veya altında ise 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar hesabının tamamı 371 Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri hesabına aktarılabilir, ancak ödenen geçici vergi kurumlar vergisi karşılıklarından fazla ise vergi karşılığına denk gelen kısım 371 Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri hesabına atılmalı kalan kısmı ise 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar hesabında bırakılmalıdır.
–––––––––––––––––31.12.2005–––––––––––––––––
371 Nolu Hesap 39.615,00
193 Nolu Hesap 39.615,00
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––––––––––
3- Dönem Net Kârı veya Zararı ilgili hesaba atılır.
–––––––––––––––––31.12.2005–––––––––––––––––
690 Nolu Hesap 34.350,00
692 Nolu Hesap 5.265,00
691 Nolu Hesap 39,615,00
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––––––––––
4- 692 Dönem Net Kârı veya Zararı hesabı bilanço hesaplarına aktarılarak kapatılır.
–––––––––––––––––31.12.2005–––––––––––––––––
591 Nolu Hesap 5.265,00
692 Nolu Hesap 5.265,00
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––––––––––
Bir sonraki hesap döneminde ise kurumlar vergisinin tahakkuk etmesi ile aşağıdaki muhasebe kaydı yapılmalıdır.
–––––––––––––––––15.04.05–––––––––––––––––
370 Nolu Hesap 39.615,00
371 Nolu Hesap 39.615,00
–––––––––––––––––/–––––––––––––––––––––––
Örneğimizdeki işletmenin ödediği geçici vergiler kurumlar vergisinden fazla olduğu için kurumlar vergisi ödemesi çıkmamaktadır. İşletme 2005 yılında fazla olarak ödediği ve 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar hesabında beklettiği 1.505,00 YTL’yi her hangi bir vergi borcuna mahsup edebilecektir.
