https://www.finansgundem.com/yazarl...rlerin-vergi-ve-net-kara-etkisi-yazisi/466582
yazının beni ilgilendiren kısmı
Kanunen kabul edilmeyen giderlerin etkisi ve anlamı
Safi kurum kazancının (=vergi matrahı) tespitinde gider olarak kabul edilmeyen bu masraflar şirketlerin muhasebesinde gider yazılmakla birlikte kurumlar vergisi matrahının tespitinde âKanunen Kabul Edilmeyen Giderâ olarak matraha eklenirler. Böylece, gider kabul edilmeyen tutar üzerinden %20 nispetinde ilave kurumlar vergisi ödenmiş olur. Bu sebeple muhasebeciler arasında bunlara âvergili giderâ adı verilir.
Kanunen kabul edilmeyen giderlerin vergi etkisini daha iyi görebilmek için aşağıdaki basit örnekten faydalanabiliriz.
1.Kurum 2.Kurum
Hasılat ve Gelir toplamı : 1.000 1.000
Kabul Edilen/Edilmeyen Gider : 500 500
Vergi Öncesi Kar : 500 500
Vergi Matrahı : 500 1.000
Kurumlar Vergisi (%20) : 100 200
Vergi Sonrası Kar : 400 300
Kar Dağıtım Stopajı : 60 45
Dağıtılan Temettü : 340 255
Toplam Vergi Yükü : %32 %49
Yukarıdaki örnekten görüldüğü gibi vergi öncesi kazanç her iki kurumda da aynı olduğu halde ikinci kurumda ödenen vergi tutarı kanunen kabul edilmeyen giderlerin %20âsi kadar daha fazla olmakta ve sonuçta vergi sonrası net kar rakamları farklılaşmaktadır. Başka bir deyişle, hasılat ve gider rakamları aynı olan iki şirketin finansal sonuçları, yani net karları farklı olmaktadır. Çünkü ilk şirketteki toplam vergi yükü %32 iken, diğer şirkette bu oran %49 olmaktadır (Toplam Vergi/V.Ö. Kar). Bu sonuç, her iki şirketin ortaklarına dağıtacağı temettü miktarını da farklı hale getirmektedir.
En çok vergiyi kurumsal firmalar ödüyor
Bir önceki yazımızda değinmiştik. İlk 100 şirket, nerdeyse toplam kurumlar vergisinin yarısını ödüyor.
Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı sitesindeki vergi istatistiklerine göre; 2012 yılında 662.000 adet vergi mükellefinden toplanan kurumlar vergisi rakamı 32,1 milyar TL ve bu verginin hemen hemen yarısı (14,5 milyar TL) Türkiye sıralamasındaki ilk 100 şirket tarafından ödeniyor. Bunların 22 tanesi banka ve ödedikleri toplam vergi de 9,1 milyar TL.
Görüldüğü üzere en çok vergiyi kurumsal firmalar ödüyor. Bu vergi rakamında hiç kuşkusuz ki; yukarıda belirttiğimiz kanunen kabul edilmeyen giderlerin etkisi de var.
Oysa şirketin faaliyeti ile ilgili olan masrafların ve diğer finansal mevzuatlara uygun olarak ayrılan karşılıkların vergi mevzuatı açısından da kabul edilmesi gerekir. Bize göre, şirketten ortaklar tarafından çekilen veya ortaklara ait olup da şirkette gider kaydedilen harcamalar kanunen kabul edilmeyebilir. Bu doğrudur. Ayrıca örtülü sermaye, örtülü yoldan kazanç dağıtımı, transfer fiyatlandırması yoluyla kazanç aktararak vergiyi azaltmak konuları da tamam. Zaten örtülü kazanç aktarımı yasağı Sermaye Piyasası mevzuatında da var ve çeşitli yaptırımlara tabi. Ancak işle veya faaliyetle ilgili olan, sonuçta öz sermayede azalış yaratan masrafların vergi mevzuatı açısından da kabul edilmesi çok doğal olmalıdır.