Ynt: Maliyet Muhsebesi Hesabı
Sn. Uzman,
Bizler tartışmalar sürsün diye yazmıyoruz. Bulduğumuz vakitte, elimizden gelirse, fikrimizi ve görüşümüzü yazıyoruz. Niye böyle yapıyoruz, okuyucunun/soru sahibinin, faydasına olsun diye, onlar zaten süzerler meseleyi. Sizde yazacaklarınızı yazmışsınız zaten. Yani tekrardan isme hitaben yazmanıza gerek varmıydı, diyorum.
??.siz bir hesap yapsanız? demişsiniz. Yukarıdaki soruyla ilgili, 4-5 satırlık çarpma bölme işlemi göstermektense, sorun gibi görünen noktaları ifadeye çalışmayı tercih etmiştim. Genel üretim miktarı var, bunun nekadarının a, b, ve c ürünlerine ait olduğunun yüzdeleride verilmiş. Gerisi orantı hesaplarıdır malumunuz.
Şimdi gelelim soru sahibinin pekte açıklık içermeyen, sorusuna. Dikkat edilirse işletmede nelerin üretildiği belirtilmemiş. Bunlar, atıyorum şöylede olabilirdi. A (Balata), B (Filitre), C (Rulman). Biribirinden bağımsız 3 ürün imalatı. Yani soruya cevapta tabiatiyle genel olarak veriliyor.
Sizin fındık içi örneğinize gelirsek, derimki, bana göre fındık üreten işletmeninde (esas hedef fındık içidir), tek ürün imalatıyla uğraşanlardan farkı yoktur. Kabuk tabiiki değerlendirilemiyorsa firedir, diğer türlüde yan üründür (ticari ifadesi ile). Kerestecide amaç, kalas ve tahtadır ama, kapak, odun, talaş gibi yan ürünleri görüyoruz. Bu durumlarda, yan ürüne maliyet atfedilerek/verilerek,
yada tüm maliyeti ana ürüne verip, yan ürün hasılatlarını ana ürün maliyetinden düşerek hesaplarını yürütenleri görüyoruz.
Ama konu birazda satış fiyatıydı. İşte bunun hatalı olacağında, israr ediyorum.
Dağıtım anahtarlarının tesbitinde öncelikle fiziki (daha somuttur çünkü) anahtarlar tercih edilmeli, (m2, km, sayaç değerleri, petek sayısı, işçi sayısı, saat/süre, beygir gücü, makine sayısı, adet, lt, miktar vs.) gibi. Mali değerlerin yada istatistiklerin kullanılması zorunlu olan haller olursa, mümkün olduğunca girdi değerlerinden elde edilecek oranlar, önceki belli bir dönem istatistikleri, esas alınabilir. Yalnız, satış fiyatı ve satış cirolarına dayalı olmamalı, isabet sağlamaz.
Düşüncelerimin böyle olduğunu tekrardan ifade edeyim.