Mesleki Yeterlilik Kurumu ve Getirdikleri...

  • Konbuyu başlatan NESCAFE
  • Başlangıç tarihi
N

NESCAFE

Ziyaretçi
MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU ve GETİRDİKLERİ
Prof. Dr. Ali Seyyar
Öğr. Gör. Gökhan GÜRLER

MESLEK NEDİR?

?Meslek, insanın yaşamını sürdürebilmek için icra ettiği ve genellikle yoğun bir eğitim, çalışma, bilgi birikimi, seçilen mesleğe bağlı olarak yetenek geliştirmeyi gerektiren ve tüm bu sürecin sonunda kişilerin kazandığı ünvanın adıdır.
?Genellikle her meslek o mesleğin etik değerlerini, gelişimini, lisanslanmasını ve diğer insanlar nezdinde tanınmasını sağlayan profesyonel kuruluşlara sahiptir.
?Bizde resmi olarak tanımı yapılmış 600 civarında meslek vardır.
?Mesleklere örnek olarak bilgisayar programcısı, yazılım mühendisi, tekstil teknikeri vs verilebilir.

YETERLİLİK VE YETKİNLİK KAVRAMLARI

?Yetkinlikler, belirli bir çalışma ortamında uygulanan ve yönetilen bilgi, beceri ve yapabilme bilgisidir.
?Yeterlilikler, çalışanın mesleki veya profesyonel becerilerinin resmi ifadesidir. Bunlar, ulusal veya sektörel seviyede tanınır.

Yetkinlik şunları içerir:
1) Teori ve kavramların kullanımının yanı sıra deneyim yoluyla kazanılan resmi olmayan bilgiyi içeren bilişsel yetkinlik;
2) İşlevsel yetkinlik (beceriler veya yapabilme bilgisi) ? bir kimsenin belirli bir iş, öğrenme veya sosyal faaliyet alanında çalışırken yapabilmesi gereken şeyler;
3) Bir kişinin belirli bir ortamda kendisini nasıl idare edeceğini içeren kişisel yetkinlik ve
4) Belli kişisel ve mesleki değerleri içeren etik yetkinlik

?Yeterlilik, bireyin öğrenmesinin belirli bir bilgi, beceri ve kapsamlı yetkinlik standardına ulaştığı yetkili bir makam tarafından belirlendiğinde kazanılır.
?Öğrenme çıktılarının standardı, bir değerlendirme süreci veya bir dersin başarıyla tamamlanması aracılığıyla doğrulanır.
?Yeterliliğe yönelik öğrenme ve değerlendirme, çalışma programı ve/veya işyeri deneyimiyle gerçekleşebilir.

Yeterlilik, iş piyasasında ve ileri seviyeli eğitim ve öğretimde değerin resmi olarak tanınmasını sağlar. Yeterlilik, bir mesleğin uygulanması için yasal yetkilendirme şeklinde olabilir.

MESLEK STANDARDI NEDİR?

?Bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur.
?Belirli bir meslek çerçevesinde icra edilecek iş faaliyetlerini tanımlar.
?İş analizine dayanır
?Hazırlama sürecinde ilgili sosyal tarafların etkin katılımı esastır
?Mesleki yeterlilik seviyelerini yansıtır
?Mesleki alanla ilgili sağlık, güvenlik ve çevre koruma gerekliliklerini içerir
?Açık ve anlaşılır şekilde yazılır
?Ayrımcılık unsurları içermez

MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR (1992-2006)

?MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU KANUNU
?Kabul tarihi:21 Eylül 2006
?Kanun No:5544
?7 Ekim 2006 Cumartesi günü Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
?Kapsam: Yükseköğrenim dahil tüm meslekler
?İstisnalar:
?Tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler kapsam dışındadır.


YETERLİLİK SEVİYELERİ

?Meslek Standartları farklı karmaşıklık, çeşitlilik ve özerklik derecelerine sahip olabilir
?Bu dereceler bir işin icrası için gerekli olan yeterliliğin farklı seviyelerini temsil eder
?Seviye tanımlama ölçütleri:
?İş süreçlerinde özerklik
?Sonuçlar, kişiler ve kaynaklara ilişkin sorumluluk
?Yüksek teknoloji ekipman kullanımı
?Yüksek düzeyde bilgi kullanımı .........

BU LİSTEYE DİKKAT EDİN...!

Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi 8 Referans Seviyesi
?8 Doktora
?7 Yüksek Lisans. Uzman profesyonel yeterlilikler
?6 Lisans. Profesyonel yeterlilikler
?5 Ön-Lisans. Uzman veya ileri mesleki yeterlilikler
?4 Tam yetkinliği olan ara eleman yeterlilikleri (Yaygın Eğitim Sertifikası, Mesleki/Teknik Lise Diploması)
?3 Tam ve bazı yarı-yetkin ara eleman yeterlilikleri (Yaygın Eğitim Sertifikası, Mesleki/Teknik Lise Diploması Sertifika 2.Derece)
?2 Temel mesleki yeterlilikler (Yaygın Eğitim Sertifikası, Mesleki/Teknik Lise Diploması Sertifika 1. Derece)
?1 Meslek öncesi yeterlilikler (İlköğretim Diploması)

Şimdi sormak lazım SMMM mesleğini doktorluk,avukatlık,mühendislik,mimarlık gibi en az lisans düzeyinde eğitim gerektirdiği ve mesleğe giriş şartlarının kanunla tespit edildiği kariyer bir meslek olarak görüp bu kanunun dışında tutanlar mı yoksa ilkokul mezunu SMMM yaratmak isteyenler mi bizi uluslararası standartlara sahip meslek mensubu yapıcak?Bu mesleğe hak ettiği değeri kim ve ne zaman verecek?

Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi 8 Referans Seviyesi listesinde SMMM lik hangi seviyede olmalı sizce?
 
Ynt: Mesleki Yeterlilik Kurumu ve Getirdikleri...

Merhaba,

Avrupa da bazı ülkeler de muhasebeci olmak için epey bir eğitim maratonundan geçirildiği de gerçektir. Mesela; staj süresi Yunanistan'da 8 yıl, İsveç'de 5 yıl, biz de ise yeni 3 yıl oldu. Kaldı ki bu yıla bile yüzünü ekşitenler var. O zaman diyebilir miyiz; o ülkelerde muhasebeci olmanın hakkını veriyorlar diye. Çünkü staj süresine bakılırsa öyle gösteriyor. O zaman şunu diyebilir miyiz meslekte kaliteyi yakalamak için, smmm belgesi almak isteyenlerin şartları, en az iki üniversite bitirmiş, 5 yıl staj görme, bunun 3 yılı smmm yanında, 2 yılı işletmelerde. Bakın o zaman bu meslek altın gibi kıymetli olur, neden? çünkü şartları ağır, neden? çünkü kimse cesaret edemeyecek. Dolayısıyla müracatlarda bir azalma ve smmm sayısı yıldan yıla düşmüş olacak.
 
Ynt: Mesleki Yeterlilik Kurumu ve Getirdikleri...

"ilk sınavda ver ki sen de kaliteni sergilemiş olasın" ifadesi doğrusu tebessüm ettiriyor.

Yani ne ilginçtir başka bir insanı ilk girişte vermeyi davet ettiğiniz sınava bir diğerini tabi tutmuyorsunuz. Sonra da aynı ünvanı vermenin doğru olduğunu savunuyorsunuz. Bu nasıl okkalı bir çelişkidir.

Şöyle demek lazım. SM'den geçiş yapacakları da bir kısmı sözümona eğitim sonu değerlendirmeden çakma, bir kısmı üfürükten tayyare sınavdan doldurma bir puanlama ile değil, aynı sıfatı vereceğiniz diğerlerinin girdiği sınava alın.

Staj istemeyelim, üniversite diploması da istemeyelim. Okur yazar olma şartı bile istemeyelim. Hiç bir şey istemeyelim. Hepsine tamam diyelim. Yahu aynı belgeyi vereceksin bari aynı sınava tabi tut.

Bu kadar zor mu aynı unvanı aynı sınavla vermek. Dolandırmanın alemi ne. Aynı belge aynı sınav. Aynı belge aynı sınav. Aynı belge aynı sınav.

Yok ama olmaz. O zaman bazıları alamaz. O bazılarının oy hakları oda seçimlerinde aksi yönde tezahür ederse ne yapacağız. Alimallah sımsıkı yapıştığımız koltuk da gidiverir.

Zaten böyle sınavımsı yapacakları ilk baştaki "bence sınav verilmeden dağıtılmalı" açıklamalarından belli idi.

Polülizm en kolayı. Beleş dağıtmak en basit ve kendini düşünen için en kestirme yoldur. Zor olan hak ve adaleti gözetebilmek.

Bu havadan ruhsatlandırma operasyonunda emeği geçen üyeler, birlik delegeleri, oda başkanları, birlik başkanları, meclis çatısı altında külliyen buna destek veren iktidar ve muhalefet partilerinin pek değerli mebusları;

Hepinize kocaman bir aferin. Mali Müşavirlik mesleğini el birliği ile cacık ediyorsunuz.

Sonra da çıkmış hep birlikte SPK'nın elimizden denetim yetkisini aldığına sitem ediyoruz. Tabi alır. Bizim meslek örgütlerinde bu ciddiyet olduktan sonra daha çok faaliyet elimizden gider.
 
Ynt: Mesleki Yeterlilik Kurumu ve Getirdikleri...

Sayın Aykay öncelikle şunu belirtelim kimsenin ilkokul mezunu olanları küçümsediği yada onlara üstünlük tasladığı yok.Bir çoğumuzun anne babası ilkokul mezunu olabilir hatta mektep yüzü görmemiş olabilir.Ve hepimiz biliyoruz ki tahsili olmayan ya da düşük olan bir çok başarılı işadamı,sanatçı,sporcu veya değişik meslekleren örnekler mevcuttur.Kısacası kimseyi hor gördüğümüz yok lakin mali müşavirlik mesleği öyle bir meslekki ömür boyu eğitimi mecbur kılar bırakın ilkokulu,üniversiteyi..Bu yola giren meslek mensubu bunu göze alarak girmelidir en başta..Hergün değişen kanunlar ve uygulamalar dinamik bir beyin ve öğrenime açık olmayı gerektirir..

Her mesleğin bir zorluğu olduğu gibi bu mesleği yapabilmenin asgari genel ve özel şartları da vardır ve bu kanunlarımızda belirlenmiştir.Bu kanunların bile yetersiz geldiği günümüzde uluslararası standartları yakalayacaksak eğer geriye doğru değil ileriye doğru bakmak gerekir diye düşünüyorum..Mesleğin eğitim düzeyini ilkokula değil lisansüstüne çekmek gereklidir..Zaten hukuk,maliye,iktisat,uluslararasıilişkiler,kamu yönetimi,işletme mezunlarının hepsini birden bu sınava almak baştan yanlıştır.Yeni bir tartışma yaratmak için söymiyorum ama bu benim şahsi görüşümdür.Şu an için gördükleri ders açısından bu mesleğe en yakın bölümler işletme ve maliye dir ama yeterli değildir.Aslında iktisatçı bankacı,işletmeci özel sektörde yönetici,maliyeci maliyeci,hesap uzmanı,vergi denetmeni vs,uluslararasıilişkiler elçi,diplomat vs,kamu yönetimci kaymakam olmalıdır.Daha da ötesi bu mesleklerin herbirinin fakülteleri kurulmalıdır.Göreceksiniz mali müşavirlik fakülteleri kurulması yakındır.Artık her alanda uzmanlaşmanın şart olduğu günümüzde meslek içi uzmanlaşmalar gündeme gelmiştir.

Bakınız bir mali müşavirlik mesleğinden bile kaç türlü uzmanlık türemiş ve türeyecektir..İç denetim,dış(bağımsız)denetim,büro muhasebesi vs..Bunları vergi muhasebesi,şirketler muhasebesi,maliyet ve yönetim muhasebesi,dış ticaret muhasebesi,hizmet işlt.muhasebesi,SGK danışmanlığı vs diye uzatmak mümkündür.Hatta ADLİ MUHASEBECİLİK diye bir meslek doğmuştur..Sözün kısası mesleki ve sektörel uzmanlaşmalar kaçınılmazdır ve uzmanlaşmanın gereği analitik derinlemesine ve yoğun eğitim gerektirir..

Sayın maviefe nin de dediği gibi SPK bu konuda TÜRMOB dan çok ileridedir ve TÜRMOB a bir nevi güvenmeyerek kendi lisansını kendisi vermektedir peki neden?SPK nın hizmet verdiği işletme ve kurumlar kurumsallaşmanın oturduğu bir çoğu yabancı ortaklı büyük kuruluşlardır.Uluslararası standartlara sahiptirler.Yeni TTK tasarısı da kurumsallaşmayı öngördüğünden kurumsallaşmanın ilkelerine yönelik hedef belirlemeli ve eğitim görmeliyiz.Yeni TTK çıktığında inşallah bizim mesleğimiz daha bir önem arzedecektir.Dediğim gibi bir meslekten 3-4 meslek türeyecektir.Bazılarımız serbest büro faliyeti,bazılarımız iç denetim,bazılarımız bağımsız dış denetim ve bazılarımız da bir şirkette bağımlı muhasebe müdürlüğünü seçecektir..Sonuçta herkes kendi alanında yoğun eğitim ve uygulamalarla uzmanlaşmalı ve mesleğin kalitesini standarlarını yukarıya taşımalıdır..

SM liğin kalkacağı kaç senedir bilinen ve konuşulan bir konuyken sanki yeni ve aniden olmuş gibi gerekli ve doğru düzenlemeleri yapmamak ve bunu göstermelik bir sınavla örtbas etmek doğru değildir.Madem mesleğe yıllarını veren SM üstadlar zarar görmesin kurulu düzenleri bozulmasın deniyor en azından 2 seçenek sunulmalıydı.Ya üniversite bitirecek ve SMMM yeterlilik sınavını verecek SMMM olacaksın tüm haklardan yararlanacaksın ya da mesleğini sadece defter tutarak tamamlayacak denetim ve bilirkişilik yapamayacaksın...

Bir kısma zarar görmesin emekleri yazık olmasın diye popülizm yapılırken,diğer tarafın emeklerini hiçe saymak ne derece doğrudur acaba?Kaş yapalım derken göz çıkartmamak lazım...!
 

Benzer konular

Üst