[TABLE="class: tableBorder, align: center"]
[TR="class: msgOddTableRow"]
[TD="class: msgLineDevider"]
Bu çalışmamızın amacı; serbest eczacıların (Eczanelerin) kanayan yarası miadi geçmiş ilaçların değerlemesi, muhasebe kayıtları ve giderleştirilmesi ile stoktan düşülerek vergi matrahından indirilmesi konusunda bilgi vermektir.
2. DEĞERLEME
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 258. maddesinde
“Değerleme, Vergi matrahlarının hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tesbitidir.” Şeklinde düzenlenmiştir. Değerlemede amaç; zaman geçmesi, teknoloji değişmesi, ekonomik olaylar, bozulma ve benzeri nedenlerle iktisadi kıymetlerin değerinde meydana gelen değişiklikleri dikkate almak suretiyle bunların belli bir tarihteki (değerleme günündeki) gerçek bedellerini vergilemede esas almaktır. Değerlemede esas; iktisadi kıymetlerin vergi kanunlarında gösterilen gün ve zamanlarda haiz oldukları kıymetler esas alınır. (VUK Md. 259) 1).
Çalışmamız iktisadi kıymetlerin tamamının değerlemesi hususlarını incelemek değil giriş bölümünde de belirttiğimiz üzere
kıymeti düşen mallar üzerinde bilgi vermektir.
Kıymeti Düşen Mallar Vergi Usul Kanunu’nun 278. maddesinde düzenlenmiştir. “Yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vaki olan emtia............................................. emsal bedeli ile değerlenir.”
3. MUHASEBE KAYITLARI
26.12.1992 tarihli Resmi Gazete’nin 21447 sayısında yayımlanarak 1994 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Tekdüzen Hesap Çerçevesi ve Hesap Planında belirtildiği üzere
158- STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)
Bu hesap, yangın, deprem, su basması gibi doğal afetler ve bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak, teknolojik gelişmeler ve moda değişiklikleri nedeniyle stokların fiziki ve ekonomik değerlerine önemli azalışların ortaya çıkması veya bunların dışında diğer nedenlerle stokların piyasa fiyatlarında düşmelerin meydana gelmesi dolayısıyla, kayıpları karşılamak üzere karşılıkların izlendiği hesaptır.
ÖRNEK UYGULAMA:
Güneş eczanesinin miadı geçmiş ilaçlarının toplamının 30.11.2012’de 5.000.-TL olduğunu varsayalım Güneş eczanesinin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde oluşacaktır.
.................................................................30/11/2012.................................................................
153 TİCARİ MALLAR 5.000.-
153.01 İlaçlar
Bu safhadan sonra ilaçların dökümü ve listesi yapılarak Vergi İdareleri nezdinde bulanan takdir komisyonlarına başvurulur. Takdir komisyonu kararından sonra ise aşağıdaki kayıt yapılarak giderleştirilir.
.................................................................31/12/2012.................................................................
157- DİĞER STOKLAR
157.01- Miadi Geçmiş İlaçlar 5.000.-
............. tarih ve ............ sayılı takdir komisyonu kararıyla miadı geçmiş ilaçların karşılık giderleri
4. SONUÇ
Miadı dolmuş ilaçlar konusu eczanelerin kanayan yarasıdır. Bu konunun titizlikle takip edilmesi eczanelerin bu tutarları giderleştirmeleri ve vergi matrahlarından indirmeleri için önemlidir. Diğer bir konu ise miadı geçmiş ilaçların rastgele imha edilmelerin önlenmesine yönelik uygulamaların sağlanması olmalıdır ki hem çevre hem de ekonomiye geri kazandırılabilirlik açısından kaynakların gereksiz yere kullanımları ve başka kaynakların yok olması ortadan kaldırılmalıdır. Bu konuda Sağlık Bakanlığı, meslek odaları ve yerel yönetimlerin yapacağı işbirliği ve koordinasyon son derece önemlidir. Bununla beraber ilaçların gelişigüzel imha edilmesi önlenmiş, gereksiz ve bilinçsiz atıkla çevre kirletilmemiş ve ekonomik kaynakların tüketilmesi önlenmiş olacaktır.
NOT:
Örneğimiz Bilanço esasına göre defter tutan eczaneler için verilmiştir. İşletme defterine tabi eczanelerin ise takdir komisyonu kararıyla tutarı direkt gider olarak kayıt altına alacaklardır.
Dikkat Edilecek Hususlar:
Miadı dolan ürünleri imha için hazırlarken şişe ve blisterlerin ayrı kolilenmesine dikkat edilmelidir. Kutular tekrar kullanıma izin vermeyecek şekilde üzerine ‘imha/miadı dolmuş ürün’ yazılarak karekodları, barkod ve fiyat küpürleri okunmayacak şekilde çizilmelidir.
Ayrıştırılan kolilerin tartılıp üzerine kilogram bilgisinin yazılması gereklidir. İmha tesisi yetkilisi ücreti atık miktarına göre tahsil edecek, eczaneye tahsilat makbuzu verecektir. Ürünler imha edildikten sonra eczaneye ürünün imha olduğuna dair belge ve fatura gönderilecektir.
Miadı dolan ürünlerini vergi dairesine de meslektaşlarımız bir dilekçe ekinde imha edilecek ilaç listesini (ek-1) hazırlayarak İl Sağlık Müdürlüğü İlaç ve Eczacılık Şubesi’ne (ek-2) ve bağlı bulunduğu Vergi Dairesi ’ne (ek-3) başvurmalıdır. Hazırlanan ilaç listesinden bir nüsha da ilaçların teslimi sırasında imha şirketine verilmelidir.
Miadı Geçmiş İlaç Atıklarının Miktara Bağlı Bertaraf Bedelleri:
[TABLE="class: MsoNormalTable, width: 262"]
[TR]
[TD="width: 227, bgcolor: transparent"]0-1 kg arası:
[/TD]
[TD="width: 122, bgcolor: transparent"]25 TL
[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="width: 227, bgcolor: transparent"]1-10 kg arası:
[/TD]
[TD="width: 122, bgcolor: transparent"]120 TL
[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="width: 227, bgcolor: transparent"]10-20 kg arası:
[/TD]
[TD="width: 122, bgcolor: transparent"]180 TL
[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="width: 227, bgcolor: transparent"]20-30 kg arası:
[/TD]
[TD="width: 122, bgcolor: transparent"]240 TL
[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="width: 227, bgcolor: transparent"]30-40 kg arası:
[/TD]
[TD="width: 122, bgcolor: transparent"]300 TL
[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="width: 227, bgcolor: transparent"]40-50 kg arası:
[/TD]
[TD="width: 122, bgcolor: transparent"]360 TL
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]
Bu bedellerin son hali İl Sağlık Müdürlüğü İlaç ve Eczacılık Şubesiden alınmalıdır
YARARLANILAN KAYNAKLAR
Mehmet Altındağ; “Vergi ve Revizyon Rehberi”
İsmail Hakkı Güneş; “Anonim Şirketlerde Tasfiye ve Tekdüzen Hesap Planı Uygulaması
[/TD]
[/TR]
[TR="class: postSeparatorTableRow"]
[TD="colspan: 2, align: right"]
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]
