Ynt: Personele Avans, Personelden Alacak...
GVK 94'te üzerinden tevkifat yapılacak ödemeler sayılırken avans olarak ödenenler dahil denilmektedir. Dolayısıyla bilakis avans olduğu için tevkikfat yapılmalıdır. Örnek mukteza;
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.18.01/2.1.1171.233-8258.2993. 19.08.2008
????????. SANAYİ A.Ş.
İlgi : ?????????. tarihli dilekçeniz.
Dilekçenizde; Şirketiniz personeline ay sonunda ödenecek ücretlerinden mahsup edilmek üzere yapılacak avans ödemelerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılıp yapılmayacağı konusunda bilgi verilmesi istenilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu?nun ?Ücretin Tarifi? başlıklı 61. maddesinde; ?Ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez
?? hükmü yer almıştır.
Öte yandan, aynı Kanunun ?Vergi Tevkifatı? başlıklı 94. maddesinde; ?Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.? hükmüne yer verilmiş olup, aynı maddenin 1. bendinde ise, hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61. maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç) 103 ve 104. maddelere göre gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Bu hükümlere göre, Şirketiniz bünyesinde işçi statüsünde istihdam edilen personele, ay sonunda ödenecek ücretlerinden mahsup edilmek üzere yapılacak ay içi avans ödemelerinin Gelir Vergisi Kanunu?nun 94. maddesine göre ücret olarak değerlendirilip, aynı Kanunun 103 ve 104. maddeleri uyarınca gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Bununla birlikte, tevkifat yapılan tutarın, ay sonunda brüt ücretlerin tamamı üzerinden tahakkuk ettirilen gelir vergisinden mahsup edilmesi mümkündür. Dolayısıyla ay sonunda mahsup edilecek avans ödemeleri üzerinden, tekrar gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmemektedir.
Ayrıca Şirketinizin, taksitler halinde ve ücretlerinden kesinti yapmak yoluyla tahsil edilmek üzere personeline borç vermesi işleminin ücret olarak değerlendirilmesi ve yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde ödenen tutarın tamamının vergilendirilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunun 1 nci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı belirtilmiş, 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı açıklanmış olup, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV-1/b fıkrasında, maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paralar nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtların binde 6 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.
Buna göre, Şirketiniz personeline ay sonunda ödenecek ücretlerinden mahsup edilmek üzere yapılacak avans ödemelerine ilişkin olarak düzenlenen kağıdın 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV-1/b fıkrasına göre binde 6 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Ancak, avans ödemeleri üzerinden ödenen damga vergisinin ay sonunda brüt ücretlerin tamamı üzerinden tahakkuk ettirilen damga vergisinden mahsup edileceği tabiidir.
Ayrıca, personelinize taksitler halinde ve ücretinden kesinti yoluyla tahsil edilmek üzere borç para verilmesine ilişkin düzenlenen kağıdın da, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV-1/b fıkrasına göre binde 6 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica edim
Başkan a.
Grup Müdür V.
