Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya alternatif bir tarayıcı kullanmalısınız.
Tarayıcınızı güncellemeli veya alternatif bir tarayıcı kullanmalısınız.
SMMM Kooperatif Yönetim Kurulu Üyeliği
- Konbuyu başlatan ASPİRİN38
- Başlangıç tarihi
Ynt: smmm kooperatif yönetim kurulu üyeliği
sn gülcan hanım bu cevabınızın dayanağını öğrenebilirmiyim.
teşekkürler.
gulcan ' Alıntı:Kooperatif yönetim kurulunda olan bir şahıs kooperatiften şahsi menfaat sağlayıcı işler yapamaz.Yani defterlerini tutamaz.
sn gülcan hanım bu cevabınızın dayanağını öğrenebilirmiyim.
teşekkürler.
Ynt: SMMM Kooperatif Yönetim Kurulu Üyeliği
defterlerini tutamaz ama yönetim kurulunda bulunabilir.dayanağa bence gerek yok zaten şöyle düşünün yönetim kurulunda olan bir kişi her türlü tasarruf hakkına sahipken sizce defterleri tutması ne kadar doğru olabilir ki veya sunduğu raporlar ne kadar inandırıcı olabilir.
defterlerini tutamaz ama yönetim kurulunda bulunabilir.dayanağa bence gerek yok zaten şöyle düşünün yönetim kurulunda olan bir kişi her türlü tasarruf hakkına sahipken sizce defterleri tutması ne kadar doğru olabilir ki veya sunduğu raporlar ne kadar inandırıcı olabilir.
- Üyelik
- 20 Kas 2006
- Mesajlar
- 63
Ynt: SMMM Kooperatif Yönetim Kurulu Üyeliği
KOOPERATİF YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİ VE MUHASEBECİLİK
Ülkemizde binlerce kooperatif, sendika, vakıf, dernek ve bunların bir kısmının iktisadi işletmeleri bulunmaktadır. Bunların muhasebelerinin de muhasebenin temel ilkelerine ve Tek Düzen Muhasebe Hesap Sistemine göre tutulması gerekmektedir. Ancak ne yazık ki bunların bir kısmının muhasebesi ruhsatı olmayan kişilerce veya vakıf, kooperatif yöneticilerince tutulduğuna veya tutulduğu iddiasına rastlanmaktadır. Her ne kadar bunların (bazı kooperatif ve derneklerin) beyannamelerinin Vergi Usul Kanunu gereği ruhsatlı meslek mensuplarınca imzalanma zorunluluğu getirilmemişse de, yapılan iş muhasebedir ve bu nedenle muhasebe işlemlerinin ruhsatlı meslek mensuplarınca yapılması hem kurumlar için hem de bu kurumların üyelerinin menfaati açısından büyük yarar vardır. Kanımca bu kurumların muhasebelerinin de ruhsatlı meslek mensuplarınca yapılması gerekir. Aksi durum ruhsatlı muhasebeci ve mali müşavirlere karşı yapılan bir haksız rekabet söz konusudur.
Bu kuruluşların yasal zorunluluk nedeniyle sadece iktisadi işletmelerinin muhasebelerinin ruhsatlı meslek mensuplarına tutturulmasına özen gösterilmekte olduğunu bilmekteyiz.
Günümüzde birçok işletmenin olduğu gibi kooperatiflerin muhasebe işlemlerinin de yetkili (ruhsatlı) meslek mensuplarına yaptırılmadığı bilinmektedir. Bunun sonucunda ise, işletmelerin ve ortaklarının ciddi kayıplara uğradığı, vergi, SSK ve diğer birçok alanlarda cezalara çarptırıldıkları görülmektedir.
Kooperatif yönetimlerinin, (özellikle de vergi mükellefiyeti olmayan kooperatiflerin) Maliye Bakanlığı?nın denetiminden uzak kalmaları, hatta böyle bir endişelerinin de bulunmadığı sanısıyla, mesleki bilgi birikimi olmayan, mevzuata hâkimiyeti bulunmayan, ancak, daha düşük ücretlerle bu işleri yapan ?sözde muhasebecilere? muhasebe işlemlerini yaptırdıkları bilinmektedir.
Kooperatiflerin muhasebesinin, bilânço usulüne ve tek düzen hesap sistemine göre tutulması gerektiği yasal bir zorunluluktur. Bu işleri yapmak ise tam bir uzmanlık gerektirir. O halde, kooperatif yönetim kurullarının yasa ile kendilerine yüklenmiş olan bu sorumluluğu idrak etmeleri ve titiz davranmaları gerekmektedir.
Bu konuda, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu?nun ?Yönetim Kurulu Üyelerinin Titizlik Derecesi ve Sorumlulukları? başlıklı 62. maddesi ile gerekli düzenleme yapılmıştır.
Bu madde hükmüne göre;
?Yönetim kurulu, kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder.
Yönetim kurulu, kendi tutanakları ile genel kurul tutanaklarının, gerekli defterlerin ve ortak listelerinin muntazam hazırlanıp, tutulup, saklanmasından ve işletme hesabiyle, yıllık bilânçonun kanuni hükümlere uygun olarak hazırlanıp tetkik olunmak üzere denetleme kuruluna verilmesinden sorumludur.
Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif memurları, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludurlar. Bunların suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve özellikle kooperatifin para ve malları bilânço, tutanak, rapor ve başka evrak, defter ve belgeleri üzerine işledikleri suçlardan dolayı "Devlet memurları" gibi ceza görürler.?
Bu maddeden anlaşılacağı üzere kooperatif yönetim kurullarının bu sorumlulukları çerçevesinde hareket etmeleri bir zorunluluktur. Kooperatif yönetim kurullarının, kooperatifin diğer işlerinde olduğu gibi muhasebe işlemlerini yaptırırken de gerekli titizliği göstermeleri ve bunun gereği olarak da muhasebe işlemlerini ruhsatlı meslek mensuplarına yaptırmaları hem kooperatifin hem de yönetim kurulu üyelerinin kendi menfaatleri gereğidir. Ayrıca kooperatifin muhasebe işlerinin yaptırılacağı kişi ?yönetim kurulu sayman üyesi? olsa bile, eğer ruhsatlı meslek mensubu değil ise, 3568 sayılı Yasa?nın ?Meslek Unvanlarının Haksız Kullanılması? başlıklı 3. maddesinin; ?Kanunen kullanmaya yetkisi olmayanlar tarafından serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir unvanlarının veya bu unvan veya kavramlara karışacak veya onlara benzer her türlü unvan, ibare veya remizlerin kullanılması yasaktır.? Biçimindeki hükmü karşısında bu kişilerin cezalı duruma düşecekleri bir gerçektir. Bu kişinin yönetim kurulu üyesi olması durumu değiştirmez. Bu durumda, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları, yukarıdaki fıkraya aykırı davranışları (davrananları) öğrendiklerinde Cumhuriyet Savcılığı?na bildirmek mecburiyetindedirler.
?Çok iş, az ücret? mantığı ile hareket eden kooperatif yöneticilerinin bu tutumları sonucu, kooperatifin, dolayısıyla kooperatif ortaklarının ciddi kayıplara uğratıldığı bilinmektedir. Zaman zaman ise ?kooperatifin ekonomik menfaatlerini düşünüyoruz? söylemiyle hareket eden yönetim kurulları kooperatifin muhasebe işlemlerini ?sözde? bu işlerden anladığını iddia eden korsan muhasebecilere! veya bir yönetim kurulu üyesine de yaptırdıklarına rastlanmaktadır. Böyle bir yaklaşım ve uygulama sonucunda kooperatiflerin ve dolayısıyla kooperatif üyelerinin genellikle ciddi zararlara uğratıldıklarına sık rastlanmaktadır. Bu konuda özellikle kooperatiflerden sorumlu Bakanlığa büyük görevler düşmektedir. Muhasebe mali müşavirlik veya teknik danışmanlık konularında, yani, uzmanlık gerektiren konularda Bakanlık birimlerinin daha titiz davranmaları gerekmektedir. Böyle bir durumda bile yönetim kurulu üyesinin SM veya SMMM ruhsatlı, yani sorumluluğu bulunan, işinin uzmanı bir meslek mensubu olmasında sonsuz yararlar vardır. Ayrıca bu dorumun bile (yönetim kurulu üyesinin muhasebe işlemlerini yürütmesinin) ne derece etik olacağı tartışılabilir. Dilerim Kooperatifler Yasasına bir madde ile bu konuya açıklık getirileceği gibi, ayrıca denetleme kurulu üyelerinin de en az bir tanesinin ruhsatlı meslek mensubu olarak hayal olmaktan uzak kalır.
Kooperatifler, defterlerini bilânço usulüne göre tutmak ve muhasebelerinde de diğer ticaret şirketleri gibi Tek Düzen Hesap Sistemini uygulamak durumundadırlar. Zaman zaman kooperatif yönetim kurulları dışarıdan bir kişiye muhasebe ücreti ödememek amacıyla kendi yönetim kurulu üyelerinden bir üyeye muhasebe işlemlerini yaptırmayı denemekte ve yaptırmaktadırlar. Hatta kooperatif yönetim kurulunun sayman üyesinin böyle bir görevi olduğu düşüncesiyle bu üyeyi muhasebe işlemlerinden de sorumlu tutmaktadırlar. Oysa, kooperatif yönetim kurulu sayman üyesi (bu görevi çerçevesinde), kooperatifin muhasebe işlemlerini yapmak zorunda değildir. Onun görevi, yönetim kurulu sayman üyesi olarak kooperatifin iş ve işlemlerinden kendi görev alanı içerisinde olanları öncelikli olmak üzere, yöneticilik görevini yasalara uygun bir biçimde yerine getirme ve yönetmekten ibarettir.
Ancak, yasalarımızda yönetim kurulundan herhangi bir üyenin veya sayman üyenin kooperatifin muhasebe işlemlerini yapamayacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Şahsın hem yönetim kurulu üyeliğini hem de muhasebe işlemlerini birlikte yapmasının etik olarak değerlendirilmesinin olanaklı olamayacağı düşünülebilir ve kanımca da böyle olması gerekir. Kooperatiflerin ? ?ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek veya geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak?...? temel amacı çerçevesinde ve vergi mükellefiyetlerinin olmaması bağlamında değerlendirildiğinde, bir engel görünmemektedir.
Olay böyle bir mantıkla ve konumda değerlendirildiğinde, ileride herhangi bir yaptırımla karşılaşılmaması, şaibe altında kalınmaması için bu üyenin genel kurul tarafından ?muhasebe işlerini bir ücret karşılığı yapabileceği? konusunda yetkilendirilmiş veya yönetim kurulunun genel kuruldan aldığı yetkiler çerçevesinde ?bir yönetim kurulu üyesinin belirlenen bir ücret karşılığı muhasebe işlemlerini de yapması? konusunda karar alınmış olmasında yarar vardır. Bu durumda sayman üyenin kooperatifin muhasebe işlemlerini yürütmesinde idari anlamda herhangi bir engel görünmemektedir. Fakat muhasebe işlemlerini yapacak olan sayman veya diğer herhangi bir yönetim kurulu üyesinin, muhasebe mesleğinin ehli (uzman, ruhsatlı) bir kişi olmasında kooperatifin, mesleğimizin ve ülkenin ciddi yararları olacaktır.
Bilindiği üzere kooperatif yönetim kurulu üyeleri huzur hakkı adıyla hizmet karşılığı bir miktar para alabilmektedirler. Bu ücretin genel kurul tarafından belirlenmesi zorunludur. Bunun dışında ayrıca bir ücret alıp alamayacakları tartışma konusu olabilmektedir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu?nun 56. maddesi yönetim kurulu üyelerine verilecek ücretleri belirlemektedir. Anılan maddenin son fıkrasında; ?Yönetim kurulu üyelerine genel kurulca belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında hiç bir ad altında başkaca ödeme yapılamaz.? denmektedir. Buradan anlaşıldığı üzere yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı dışında yapacakları hizmetler karşılığında ayrıca bir aylık ücret ödenebilir. Bu, genellikle bir üyeye daha aktif çalışması (profesyonelce çalışması) karşılığı ödenen ücret olabilmektedir. Bu ücretin muhasebe hizmetlerinin verilmesi karşılığına ilişkin bir ücret olup olamayacağı mesleki mevzuat bağlamında tartışılabilir.
Yönetim kurulunun muhasip veya diğer bir üyesinin SM veya SMMM olması, sadece yukarıda belirtilen yetkiler çerçevesinde değerlendirildiğinde, bunların muhasebe hizmetleri karşılığında bir ücret almasında (konu kooperatifçiliğin temel amaçları doğrultusunda değerlendirildiğinde) herhangi bir sakınca görülmemektedir. Ancak, kooperatifin vergi mükellefi olması durumunda durum değişmektedir. Bu durumda yönetim kurulu üyesi SM veya SMMM?in kooperatifin muhasebe işlemlerini ücretli veya ücretsiz olarak yapması söz konusu değildir. Çünkü vergi mükellefi kooperatifin muhasebe ve mali müşavirlik işlemleri o işletmede (kooperatifte) sadece bağımlı çalışan veya çalışanlar kütüğüne kayıtlı SM veya SMMM ruhsatlı meslek mensubu tarafından yapılabilmektedir. Aksi bir durum 3568 sayılı Yasa gereği bu kişinin kaçak muhasebe yapmakta olduğu gerçeğini ortaya koyar ki, bunun yaptırımı; 3568 sayılı Yasa?nın 49. maddesi gereği 6 aydan bir yıla kadar hapis ve ayrıca bir milyon liradan (1 YTL) on milyon liraya (10 YTL) kadar ağır para cezasına çarptırılmasıdır.
Bütün bunlar yukarıdaki bilgiler ışığında değerlendirildiğinde bahse konu işletme kooperatif de olsa; 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Muhasebecilik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu?nun amaç başlıklı 1. maddesinde de belirtildiği üzere; işletmelerin muhasebe işlemlerinin sağlıklı ve güvenilir bir şekilde işleyişini sağlamak, faaliyet sonuçlarını ilgili mevzuat çerçevesinde denetlemeye, değerlendirmeye tabi tutarak gerçek durumu ilgililerin ve resmi mercilerin istifadesine tarafsız bir şekilde sunmak, sorumlu (ruhsatlı) bir meslek mensubunun düzenlediği ve imzaladığı mali tablolarla yerinde, yararlı ve doğru bir uygulama olacaktır.
Muhasebesi yapılması gereken işletme kooperatif de olsa, sonuçta yapılan veya yapılacak iş muhasebedir ve bu işin belli kuralları vardır. Bu kurallar muhasebe yapılan yerde mutlaka uygulanmalıdır. Uygulayacak olanlar da muhasebecilerdir. Yasal olarak meslek mensubunun yapması gereken bu şekilde olmasına karşın aksine davranışlar meslek mensupları arasında olası haksız rekabeti körüklemekten başka işe yaramaz.
Gökhan Dede
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
KOOPERATİF YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİ VE MUHASEBECİLİK
Ülkemizde binlerce kooperatif, sendika, vakıf, dernek ve bunların bir kısmının iktisadi işletmeleri bulunmaktadır. Bunların muhasebelerinin de muhasebenin temel ilkelerine ve Tek Düzen Muhasebe Hesap Sistemine göre tutulması gerekmektedir. Ancak ne yazık ki bunların bir kısmının muhasebesi ruhsatı olmayan kişilerce veya vakıf, kooperatif yöneticilerince tutulduğuna veya tutulduğu iddiasına rastlanmaktadır. Her ne kadar bunların (bazı kooperatif ve derneklerin) beyannamelerinin Vergi Usul Kanunu gereği ruhsatlı meslek mensuplarınca imzalanma zorunluluğu getirilmemişse de, yapılan iş muhasebedir ve bu nedenle muhasebe işlemlerinin ruhsatlı meslek mensuplarınca yapılması hem kurumlar için hem de bu kurumların üyelerinin menfaati açısından büyük yarar vardır. Kanımca bu kurumların muhasebelerinin de ruhsatlı meslek mensuplarınca yapılması gerekir. Aksi durum ruhsatlı muhasebeci ve mali müşavirlere karşı yapılan bir haksız rekabet söz konusudur.
Bu kuruluşların yasal zorunluluk nedeniyle sadece iktisadi işletmelerinin muhasebelerinin ruhsatlı meslek mensuplarına tutturulmasına özen gösterilmekte olduğunu bilmekteyiz.
Günümüzde birçok işletmenin olduğu gibi kooperatiflerin muhasebe işlemlerinin de yetkili (ruhsatlı) meslek mensuplarına yaptırılmadığı bilinmektedir. Bunun sonucunda ise, işletmelerin ve ortaklarının ciddi kayıplara uğradığı, vergi, SSK ve diğer birçok alanlarda cezalara çarptırıldıkları görülmektedir.
Kooperatif yönetimlerinin, (özellikle de vergi mükellefiyeti olmayan kooperatiflerin) Maliye Bakanlığı?nın denetiminden uzak kalmaları, hatta böyle bir endişelerinin de bulunmadığı sanısıyla, mesleki bilgi birikimi olmayan, mevzuata hâkimiyeti bulunmayan, ancak, daha düşük ücretlerle bu işleri yapan ?sözde muhasebecilere? muhasebe işlemlerini yaptırdıkları bilinmektedir.
Kooperatiflerin muhasebesinin, bilânço usulüne ve tek düzen hesap sistemine göre tutulması gerektiği yasal bir zorunluluktur. Bu işleri yapmak ise tam bir uzmanlık gerektirir. O halde, kooperatif yönetim kurullarının yasa ile kendilerine yüklenmiş olan bu sorumluluğu idrak etmeleri ve titiz davranmaları gerekmektedir.
Bu konuda, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu?nun ?Yönetim Kurulu Üyelerinin Titizlik Derecesi ve Sorumlulukları? başlıklı 62. maddesi ile gerekli düzenleme yapılmıştır.
Bu madde hükmüne göre;
?Yönetim kurulu, kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder.
Yönetim kurulu, kendi tutanakları ile genel kurul tutanaklarının, gerekli defterlerin ve ortak listelerinin muntazam hazırlanıp, tutulup, saklanmasından ve işletme hesabiyle, yıllık bilânçonun kanuni hükümlere uygun olarak hazırlanıp tetkik olunmak üzere denetleme kuruluna verilmesinden sorumludur.
Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif memurları, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludurlar. Bunların suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve özellikle kooperatifin para ve malları bilânço, tutanak, rapor ve başka evrak, defter ve belgeleri üzerine işledikleri suçlardan dolayı "Devlet memurları" gibi ceza görürler.?
Bu maddeden anlaşılacağı üzere kooperatif yönetim kurullarının bu sorumlulukları çerçevesinde hareket etmeleri bir zorunluluktur. Kooperatif yönetim kurullarının, kooperatifin diğer işlerinde olduğu gibi muhasebe işlemlerini yaptırırken de gerekli titizliği göstermeleri ve bunun gereği olarak da muhasebe işlemlerini ruhsatlı meslek mensuplarına yaptırmaları hem kooperatifin hem de yönetim kurulu üyelerinin kendi menfaatleri gereğidir. Ayrıca kooperatifin muhasebe işlerinin yaptırılacağı kişi ?yönetim kurulu sayman üyesi? olsa bile, eğer ruhsatlı meslek mensubu değil ise, 3568 sayılı Yasa?nın ?Meslek Unvanlarının Haksız Kullanılması? başlıklı 3. maddesinin; ?Kanunen kullanmaya yetkisi olmayanlar tarafından serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir unvanlarının veya bu unvan veya kavramlara karışacak veya onlara benzer her türlü unvan, ibare veya remizlerin kullanılması yasaktır.? Biçimindeki hükmü karşısında bu kişilerin cezalı duruma düşecekleri bir gerçektir. Bu kişinin yönetim kurulu üyesi olması durumu değiştirmez. Bu durumda, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları, yukarıdaki fıkraya aykırı davranışları (davrananları) öğrendiklerinde Cumhuriyet Savcılığı?na bildirmek mecburiyetindedirler.
?Çok iş, az ücret? mantığı ile hareket eden kooperatif yöneticilerinin bu tutumları sonucu, kooperatifin, dolayısıyla kooperatif ortaklarının ciddi kayıplara uğratıldığı bilinmektedir. Zaman zaman ise ?kooperatifin ekonomik menfaatlerini düşünüyoruz? söylemiyle hareket eden yönetim kurulları kooperatifin muhasebe işlemlerini ?sözde? bu işlerden anladığını iddia eden korsan muhasebecilere! veya bir yönetim kurulu üyesine de yaptırdıklarına rastlanmaktadır. Böyle bir yaklaşım ve uygulama sonucunda kooperatiflerin ve dolayısıyla kooperatif üyelerinin genellikle ciddi zararlara uğratıldıklarına sık rastlanmaktadır. Bu konuda özellikle kooperatiflerden sorumlu Bakanlığa büyük görevler düşmektedir. Muhasebe mali müşavirlik veya teknik danışmanlık konularında, yani, uzmanlık gerektiren konularda Bakanlık birimlerinin daha titiz davranmaları gerekmektedir. Böyle bir durumda bile yönetim kurulu üyesinin SM veya SMMM ruhsatlı, yani sorumluluğu bulunan, işinin uzmanı bir meslek mensubu olmasında sonsuz yararlar vardır. Ayrıca bu dorumun bile (yönetim kurulu üyesinin muhasebe işlemlerini yürütmesinin) ne derece etik olacağı tartışılabilir. Dilerim Kooperatifler Yasasına bir madde ile bu konuya açıklık getirileceği gibi, ayrıca denetleme kurulu üyelerinin de en az bir tanesinin ruhsatlı meslek mensubu olarak hayal olmaktan uzak kalır.
Kooperatifler, defterlerini bilânço usulüne göre tutmak ve muhasebelerinde de diğer ticaret şirketleri gibi Tek Düzen Hesap Sistemini uygulamak durumundadırlar. Zaman zaman kooperatif yönetim kurulları dışarıdan bir kişiye muhasebe ücreti ödememek amacıyla kendi yönetim kurulu üyelerinden bir üyeye muhasebe işlemlerini yaptırmayı denemekte ve yaptırmaktadırlar. Hatta kooperatif yönetim kurulunun sayman üyesinin böyle bir görevi olduğu düşüncesiyle bu üyeyi muhasebe işlemlerinden de sorumlu tutmaktadırlar. Oysa, kooperatif yönetim kurulu sayman üyesi (bu görevi çerçevesinde), kooperatifin muhasebe işlemlerini yapmak zorunda değildir. Onun görevi, yönetim kurulu sayman üyesi olarak kooperatifin iş ve işlemlerinden kendi görev alanı içerisinde olanları öncelikli olmak üzere, yöneticilik görevini yasalara uygun bir biçimde yerine getirme ve yönetmekten ibarettir.
Ancak, yasalarımızda yönetim kurulundan herhangi bir üyenin veya sayman üyenin kooperatifin muhasebe işlemlerini yapamayacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Şahsın hem yönetim kurulu üyeliğini hem de muhasebe işlemlerini birlikte yapmasının etik olarak değerlendirilmesinin olanaklı olamayacağı düşünülebilir ve kanımca da böyle olması gerekir. Kooperatiflerin ? ?ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek veya geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak?...? temel amacı çerçevesinde ve vergi mükellefiyetlerinin olmaması bağlamında değerlendirildiğinde, bir engel görünmemektedir.
Olay böyle bir mantıkla ve konumda değerlendirildiğinde, ileride herhangi bir yaptırımla karşılaşılmaması, şaibe altında kalınmaması için bu üyenin genel kurul tarafından ?muhasebe işlerini bir ücret karşılığı yapabileceği? konusunda yetkilendirilmiş veya yönetim kurulunun genel kuruldan aldığı yetkiler çerçevesinde ?bir yönetim kurulu üyesinin belirlenen bir ücret karşılığı muhasebe işlemlerini de yapması? konusunda karar alınmış olmasında yarar vardır. Bu durumda sayman üyenin kooperatifin muhasebe işlemlerini yürütmesinde idari anlamda herhangi bir engel görünmemektedir. Fakat muhasebe işlemlerini yapacak olan sayman veya diğer herhangi bir yönetim kurulu üyesinin, muhasebe mesleğinin ehli (uzman, ruhsatlı) bir kişi olmasında kooperatifin, mesleğimizin ve ülkenin ciddi yararları olacaktır.
Bilindiği üzere kooperatif yönetim kurulu üyeleri huzur hakkı adıyla hizmet karşılığı bir miktar para alabilmektedirler. Bu ücretin genel kurul tarafından belirlenmesi zorunludur. Bunun dışında ayrıca bir ücret alıp alamayacakları tartışma konusu olabilmektedir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu?nun 56. maddesi yönetim kurulu üyelerine verilecek ücretleri belirlemektedir. Anılan maddenin son fıkrasında; ?Yönetim kurulu üyelerine genel kurulca belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında hiç bir ad altında başkaca ödeme yapılamaz.? denmektedir. Buradan anlaşıldığı üzere yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı dışında yapacakları hizmetler karşılığında ayrıca bir aylık ücret ödenebilir. Bu, genellikle bir üyeye daha aktif çalışması (profesyonelce çalışması) karşılığı ödenen ücret olabilmektedir. Bu ücretin muhasebe hizmetlerinin verilmesi karşılığına ilişkin bir ücret olup olamayacağı mesleki mevzuat bağlamında tartışılabilir.
Yönetim kurulunun muhasip veya diğer bir üyesinin SM veya SMMM olması, sadece yukarıda belirtilen yetkiler çerçevesinde değerlendirildiğinde, bunların muhasebe hizmetleri karşılığında bir ücret almasında (konu kooperatifçiliğin temel amaçları doğrultusunda değerlendirildiğinde) herhangi bir sakınca görülmemektedir. Ancak, kooperatifin vergi mükellefi olması durumunda durum değişmektedir. Bu durumda yönetim kurulu üyesi SM veya SMMM?in kooperatifin muhasebe işlemlerini ücretli veya ücretsiz olarak yapması söz konusu değildir. Çünkü vergi mükellefi kooperatifin muhasebe ve mali müşavirlik işlemleri o işletmede (kooperatifte) sadece bağımlı çalışan veya çalışanlar kütüğüne kayıtlı SM veya SMMM ruhsatlı meslek mensubu tarafından yapılabilmektedir. Aksi bir durum 3568 sayılı Yasa gereği bu kişinin kaçak muhasebe yapmakta olduğu gerçeğini ortaya koyar ki, bunun yaptırımı; 3568 sayılı Yasa?nın 49. maddesi gereği 6 aydan bir yıla kadar hapis ve ayrıca bir milyon liradan (1 YTL) on milyon liraya (10 YTL) kadar ağır para cezasına çarptırılmasıdır.
Bütün bunlar yukarıdaki bilgiler ışığında değerlendirildiğinde bahse konu işletme kooperatif de olsa; 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Muhasebecilik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu?nun amaç başlıklı 1. maddesinde de belirtildiği üzere; işletmelerin muhasebe işlemlerinin sağlıklı ve güvenilir bir şekilde işleyişini sağlamak, faaliyet sonuçlarını ilgili mevzuat çerçevesinde denetlemeye, değerlendirmeye tabi tutarak gerçek durumu ilgililerin ve resmi mercilerin istifadesine tarafsız bir şekilde sunmak, sorumlu (ruhsatlı) bir meslek mensubunun düzenlediği ve imzaladığı mali tablolarla yerinde, yararlı ve doğru bir uygulama olacaktır.
Muhasebesi yapılması gereken işletme kooperatif de olsa, sonuçta yapılan veya yapılacak iş muhasebedir ve bu işin belli kuralları vardır. Bu kurallar muhasebe yapılan yerde mutlaka uygulanmalıdır. Uygulayacak olanlar da muhasebecilerdir. Yasal olarak meslek mensubunun yapması gereken bu şekilde olmasına karşın aksine davranışlar meslek mensupları arasında olası haksız rekabeti körüklemekten başka işe yaramaz.
Gökhan Dede
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Benzer konular
-
-
-
-
2010 da Ödenmiş Sermaye İçin Eski Sermaye Ödeme Smmm Raporu
- Başlatan SerhanSerhan
- Cevaplar: 1
-
SMMM Aracılık Sorumluluk Yerine Danışmanlık Sözleşmesi
- Başlatan SerhanSerhan
- Cevaplar: 5
-
-
-
SMMM Olmadan Firmanın Kendi Şifreleri İle Beyanlarını Gönderebilme İmkanı
- Başlatan SerhanSerhan
- Cevaplar: 2