Ynt: Spor Klüplerine Yapılan Bağış ve Yardımlar
b- Bağışa Konu Olacak Mallar ve Bağışın Niteliği
Gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışların gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteliğinde olması gerekmektedir. Yapılacak bağışlar şartlı olarak (bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere) yapılmalıdır.
Gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteliğini taşımayan veya şartlı olarak yapılmayan bağışlar, gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağış olarak değerlendirilmez.
c- Bağışı Yapanlarca Düzenlenecek Belge
GVK?nun 40.Maddesine eklenen hüküm çerçevesinde indirim konusu yapılacak bağışlar, bağışa konu mal bedeli VUK?nun 232.Maddesinde belirtilen fatura düzenleme sınırının altında kalsa dahi mutlaka fatura ile belgelendirilecek ve ayrıca taşıma için sevk irsaliyesi düzenlenecektir.
Bağışlanan mala ilişkin bilgilerin eksiksiz olarak yazıldığı fatura, bağış yapılan dernek veya vakıf adına düzenlenecektir. Faturada mal bedeli olarak, KDV hariç bağışlanan malın maliyet bedeli yazılacaktır.
Faturada ?İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır? ibaresinin yazılması zorunludur.
Ç- Dernek ve Vakıflarca Düzenlenecek Belge
Dernek ve vakıflar kendi mevzuatlarının öngördüğü belgeleri düzenleyecek ve bağış yapanlara bir örneğini vereceklerdir.
Ticari faaliyetle uğraşanlarca düzenlenen faturalar dernek ve vakıf tarafından muhafaza edilecektir.
d- Defter Kayıt Düzeni, KDV İstisnası ve Beyannamelerde Gösterilmesi
Ticari işletmeye dahil malların (gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin) bağışlanması durumunda bu malların maliyet bedeli GVK?nun 40/10.Maddesi çerçevesinde hem gelir vergisine hem de kurumlar vergisine tabi işletmelerce gider kaydedilir. Bu işlem, faturanın bir yandan gider bir yandan da gelir kaydedilmesi suretiyle gerçekleştirilir.
Gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağışlar KDVK?nun 17/2-b maddesine göre KDV?den müstesnadır. KDV mükellefleri, bir vergilendirme döneminde yaptıkları bağışların toplam tutarını ilgili dönem KDV beyannamesinin 6 ve 7.satırlarına dahil etmek suretiyle beyanda bulunacaklardır.
KDVK?nun 30/a ve 32. Maddelerine göre, kısmi istisna mahiyetindeki bu teslimin (gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi bağışlarının) bünyesine giren KDV tutarının indirim konusu yapılması mümkün değildir. Bu nedenle, bağışın yapıldığı dönemde, bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin iktisabı dolayısıyla yüklenilen KDV tutarının hesaplanması ve aynı döneme ait KDV beyannamesinin 20.satırına dahil edilmesi, aynı tutarın defter kayıtlarında ?İndirilecek KDV? hesaplarından çıkarılarak, gider hesaplarına aktarılması gerekmektedir.
Bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin işletmeye dahil olmaması halinde ise, söz konusu malların KDV dahil maliyet bedelinin GVK?nun 89/6.Maddesi çerçevesinde yalnızca gelir vergisi mükellefleri tarafından yıllık gelir vergisi beyannamesinin bağış ve yardımlara ilişkin bölümüne yazılarak gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınır.
III- DİĞER KANUNLARDAKİ BAĞIŞ VE YARDIMLAR (13)
Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının dışında da bazı özel kanunlarda bağış ve yardımların gelir vergisi ve kurumlar vergisi matrahlarından indirilmesi ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır. Bu bölümde izah edilmeye çalışılacak bağış ve yardımlarda bir sınırlama söz konusu olmadığından yapılan bağış ve yardımların tamamı beyan edilen kazançtan indirilebilecektir.
1- Üniversitelere ve Yüksek Teknoloji Enstitülerine Yapılan Bağışlar (3)
2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu?nun 56/b Maddesine göre; ?Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından Üniversitelere ve İleri teknoloji Enstitülerine Makbuz Karşılığında Yapılacak Nakdi bağışlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilir?.
Buna mukabil 2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu?nun Ek:7.Maddesinde vakıflarca kurulacak yüksek öğretim kurumlarının da 56.Maddedeki mali kolaylık, muaflık ve istisnalardan aynen istifade edecekleri hükmü yer aldığından, buna göre
Vakıf Üniversitelerine makbuz karşılığında yapılan bağışlar da yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilebilecektir.
2- SSK ve Bağ-Kur Hastaneleri İle Emekli Sandığına Yapılacak Bağışlar
SSK ve Bağ-Kur?un bütçeleri özerk bütçe olduğu için bu kurumlara veya bu kurumların sağlık tesislerine yapılan bağış ve yardımların Gelir ve Kurumlar Vergisi uygulamasında, gider veya indirim konusu edilmesi mümkün değildir.
Emekli sandığı ise özel bütçeli bir sosyal güvenlik kurumudur. 5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu?na 2665 Sayılı Kanun ile eklenen EK:44.Maddeye göre, emekli sandığına ait dinlenme ve bakımevlerine yapılacak bağış ve yardımlar gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilir.
5502 Sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu?nda ise ?Sosyal Güvenlik Kurumu? na yapılan bağışların gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinden indirilmesine ait bir düzenleme yapılmamıştır.
3- Spor Kulüplerine Yapılan Bağış ve Yardımlar (BKZ.II/1)
Spor kulüpleri statüleri itibariyle dernek hükmündedir. Kamuya yararlı dernek (8) statüsünde bulunmayan spor kulüplerine yapılan bağışlar gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden indirilemez.
Spor kulüplerinin Anonim Şirket şeklinde kurulması halinde de yapılan bağışların vergi uygulamasında gider kabul edilmesine imkan yoktur
Bu nedenle; spor kulüplerine yapılacak bağış ve yardımların sponsorluk sözleşmesi çerçevesinde yapılması gerekir.
4- 222 Sayılı İlköğretim Kanunu?na Göre İlköğretim Kurumlarına Yapılan Bağışlar
222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu?nun 76/g maddesine göre ?Gelir ve Kurumlar Vergisi yükümlüleri tarafından makbuz mukabilinde yapılacak para bağışları, yıllık bildirim ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazançlarından indirilir.?
222 Sayılı Kanun?un 76/g maddesi hükmü, okul bağışlarıyla ilgili GVK?nun 89/5 ve KVK?nun 10/1-ç maddeleri karşısında etkinliği kalmamıştır.
5- Sekiz Yıllık Kesintisiz Eğitimle İlgili Bağış ve Yardımlar
4306 Sayılı Kanun?un geçici 1/F Maddesi, konuyla ilgili 97/1 No?lu tebliğe göre, sekiz yıllık kesintisiz ilköğretim giderlerini karşılamak amacıyla yapılacak bağış ve yardımlar için Ziraat Bankası ve Halk Bankası Merkez Şubelerinde açılan hesaplara yapılan bağış ve yardımların beyan edilen gelirden indirilmesi veya gider yazılmasında bir sınırlama olmadığı
ve hiçbir kurumdan da izin alınmasına gerek olmadığı belirtilmiş olup 4306 Sayılı Kanun?un geçici 1.Maddesinin yürürlük süresi 31.12.2010 tarihinde sona ermektedir.
4306 Sayılı Kanunla ilgili bağışların, okul bağışlarıyla ilgili GVK?nun 89/5 ve KVK?nun 10/1-ç maddeleri karşısında fazla bir önemi kalmamıştır.
6- 7269 Sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun
7269 Sayılı Kanun?un 33/c maddesinde her yıl İktisadi Devlet Teşekkülleri ile en az yarı sermayesi Devlet elinde bulunan banka ve müesseselerin yıl sonu bilanço kârlarının % 3?ünün bu kanun uyarınca kurulan fona (Afet Fonu) ödeneceği 44.Maddesinde ise, fona verilen hisselerin verildikleri yılın yıllık beyannamesiyle bildirilecek gelirlerden ve kurum kazançlarından indirileceği hükme bağlanmıştır. 45.Maddesinde afetlerden zarar görenlere yardımda bulunmak üzere kurulan Milli Yardım Komitesi ile mahalli yardım komitelerine makbuz karşılığı yapılacak bağış ve yardımların her türlü vergi, resim ve harçtan müstesna
olduğu gibi bunların gelir ve kurumlar vergileri mükellefleri tarafından masraf kaydı da caizdir. Hükmüne yer verilmiştir.
7- 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Hakkında Kanuna göre, makbuz karşılığı yapılan nakdi bağışlar gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilir,
3294 Sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Fonuna ve Bu adla Kurulan Vakıflara yapılan ayni veya nakdi bağışlar gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilir. 3308 Sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu gereği kurulan Çıraklık Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu?na yapılan bağış ve yardımlar gider olarak kaydedilecektir.
2876 Sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu gereği yüksek kuruma ve bağlı kuruluşlarına yapılan ayni veya nakdi bağışlar gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilir.
4122 Sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu çerçevesinde yapılan ağaçlandırma ve erozyonu kontrolü harcamaları gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilir.
278 Sayılı Kanun?a göre Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumuna (TÜBİTAK) makbuz karşılığı yapılan nakdi bağışlar gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilir.
3388 Sayılı Kanun?un 3.Maddesine göre Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfına yapılacak ayni veya nakdi bağışlar gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilir.
2847 Sayılı Türkiye Emekli Subaylar, Emekli Astsubaylar, Harp Malulü Gaziler, Şehit Dul ve Yetimleri ile Muharip Gaziler Dernekleri Hakkında Kanun çerçevesinde kurulan dernekler kamu menfaatine yararlı dernek sayıldıkları için bu derneklere yapılan bağış ve yardımlar gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilir.
3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu?na göre Kanun kapsamında kurulacak sağlık işletmelerine yapılacak bağış ve yardımlar gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilir.
3454 Sayılı Adalet Teşkilatını Güçlendirme Fonu Kurulmasına Dair Kanun gereği fona yapılacak bağış ve yardımlar, beyan edecek gelirin % 5?ini geçmemek şartıyla gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilir.
DİPNOTLAR VE YARARLANILAN KAYNAKLAR
___________________________________________________________________________
(1) 13.09.2001 tarih ve 24522 sayılı Resmi Gazete?de yayınlanan sponsorluk yönetmeliği, 16.06.2004 tarih ve 25494 sayılı Resmi Gazete?de yayınlanan yönetmelikle yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni yönetmelik ise 10.11.2004 tarih ve 25639 sayılı, 22.12.2005 tarih ve 26031 sayılı Resmi Gazete?lerde yayınlanan yönetmeliklerle değişikliğe uğramıştır.
(2) Genel bütçeli kamu idareleri (5018 sayılı kamu mali yönetimi ve kontrol kanunu eki (I) sayılı cetvel-Liste.) BKZ.
http://www.basbakanlik.gov.tr (e-mevzuat, kısa yollar,kamu mali yönetimi ve kontrol kanunu?na ekli (I) sayılı cetvel-liste-, şu anda 50 adettir)
(3) Özel bütçeli kamu idareleri (5018 sayılı kamu mali yönetimi ve kontrol kanunu eki (II) sayılı cetvel-Liste.) BKZ.
http://www.basbakanlik.gov.tr (e-mevzuat, kısa yollar,kamu mali yönetimi ve kontrol kanunu?na ekli (II) sayılı cetvel-liste-, A- Bölümü-Yüksek öğretim kurulu, Üniversiteler ve İleri teknoloji enstitüleri,şu anda 70 adettir, B- Bölümü- Özel bütçeli diğer idareler şu anda 31 adettir)
(4) İl özel idareleri (5302 sayılı il özel idaresi kanunu) BKZ.
http://www.basbakanlik.gov.tr (e-mevzuat, kanunlar,5302)
(5) Belediyeler (5393 sayılı belediye kanunu) BKZ.
http://www.basbakanlik.gov.tr
(e-mevzuat, kanunlar,5393)
(6) Köyler (442 sayılı köy kanunu) BKZ.
http://www.basbakanlik.gov.tr
(e-mevzuat, kanunlar,442)
(7) Bakanlar Kurulunca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıflar Listesi (şu anda 235 adettir)
BKZ.
http://www.basbakanlik.gov.tr/index.php?id=406
(8) Kamu Yararına Çalışan Dernekler ( şu anda 481 adettir)
BKZ.
www.dernekler.gov.tr/-dernekler/wpx/kamu.htm
(9) Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara vergi muafiyeti tanınması ile ilgili usul ve esaslar, 15.02.1990 tarihli Resmi Gazete?de yayınlanmıştır. Ayrıca bkz.bakanlar kurulunca çıkarılan 86/10942 sayılı yönetmelik
(10) Makbuz karşılığı yapılan bağışlar nakdi ve ayni olabilir, BKZ.64 Seri No?lu KVKGT, ayrıca BKZ. 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu 3.Maddesi ve yardım toplama kanunu?nun uygulama esasları hakkındaki yönetmelik
(11) Hasan YALÇIN, Giderler 3.Baskı, Kasım 1996, Sh.443, maliye hesap uzmanları derneği yayınları.
(12) Sakıp ŞEKER, Dönem sonu işlemleri cilt 1, sh.329, yaklaşım yayınları.
(13) Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için BKZ. Sakıp ŞEKER, Dönem sonu işlemleri cilt 1, sh.340-349, yaklaşım yayınları.