Merhaba saygıdeğer üstatlar ,tevkifatlı olarak almış olduğumuz malın çalınmasındaki muhasebe kaydı nasıl olmalıdır vereceğiniz bilgiler için şimdiden teşekkürler..
Tevki̇fatlı Alınan Malın Çalınmasındaki̇ Muhasebe Kaydı
- Konbuyu başlatan İBRAHİMKECİCİ
- Başlangıç tarihi
ÇALINAN MALLARDA KDV
KDV Kanununun 30/d maddesinde, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen KDVnin indirilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Bu hükme göre; çalınma suretiyle malların yok olması durumunda, bu malların alış bedellerinde gösterilen KDV indirilemeyecektir. Eğer çalınan mallara ait KDV indirilmişse, indirilen vergilerin malların çalındığı dönemde verilecek katma değer vergisi beyannamesinde hesaplanan katma değer vergisine ilave edilmek suretiyle düzeltilmesi gerekmektedir
ÇALINAN MALLARLA İLGİLİ MUHASEBE KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ
SATIN ALINAN TİCARİ MALLARIN ÇALINMASI
İşletmede kullanmak veya satmak amacıyla satın alınan mala ait KDV, alış belgesinin deftere kaydı sırasında indirim konusu yapılır. Malın çalınması halinde, daha önce indirim konusu yapılan KDV düzeltilir. Defter kayıtlarında 391 no.lu hesaplanan KDV hesabı kullanılır. İşletme hesabı esasına göre defter tutanlarda indirimi düzeltilen KDV, tahsil edilen KDV sütununa yazılır
1- Alış Kaydı
29 Ağustos 2003 tarihinde 500.000.00 TLlik malın veresiye olarak alındığını varsayalım.
29.08.2003
153 TİCARİ MALLAR 500.000.000
191 İNDİRİLECEK KDV 90.000.000
320 SATICILAR 590.000.000
Mal alış kaydı
/
2- Düzeltme Kaydı
Çalınma olayının 3 Ekim 2003 döneminde meydana gelmiş olduğunu düşünelim. Hırsızlığın olağandışı bir olay olması nedeniyle 689 no.lu Diğer Olağandışı Gider ve Zararlarhesabının kullanılması uygundur.
03.10.2003
689 DİĞ.OL.DIŞI GİD.VE ZARARLAR 590.000.000
10 Kan.Kab.Edilmeyen Gid.
01 Çalınan mal bedeli
153 TİCARİ MALLAR 500.000.000
391 HESAPLANAN KDV 90.000.000
47 İndirimi mümkün olmayan KDV
Çalınan mala ait KDVnin düzeltilmesi
/
B- İMAL EDİLEN MALIN ÇALINMASI
İmal edilen malın çalınması ile ticari malın çalınması arasında KDVnin iptali yönünden önemli bir fark yoktur. Ancak, imal edilen malın bünyesindeki KDVnin hesaplanması gerekir. Hesaplamada toplam yüklenilen KDVden, çalınan mala isabet eden KDVnin ayrılması gerekir.
Örneğin, bir tekstil fabrikasının mamul stoklarından 100 adet tişört çalınmış ise öncelikle çalınan tişörtlerin maliyet bedeli ile yüklenilen KDVnin hesaplanması gerekir. 100 adet tişörtün maliyet bedelinin 100.000.000 TL, yüklenilen KDVnin ise 18.000.000 TL olduğu tespit edilmiş olsun (Çalınan tişörtler 152 mamüller hesabında kayıtlıdır).
/
689 DİĞ.O.DIŞI GİD.VE ZARARLAR 118.000.000
10 Kan.Kab.Edilmeyen Gid.
01 Çalınan mal bedeli
152 MAMÜLLER 100.000.000
391 HESAPLANAN KDV 18.000.000
47 İndirimi mümkün olmayan KDV
/
C- YOLDAKİ MALLARIN ÇALINMASI
Bazen çalınma, malın alıcıya nakli sırasında da meydana gelebilir. Örneğin; (Z) işletmesine ait 10 adet TV bir nakliye aracına yüklenmiş olup, alıcısına teslim edilmek üzere faturası da kesilmiştir. Daha sonra, TVlerin alıcısına ulaşmadığı nakliye aracının da kaybolduğu (plakanın sahte olduğu) öğrenilmiştir. TVlerin fatura bedeli 400.000.000 TLdir. Satılan TVlerin maliyet bedeli 340.000.000 TL olup, buna ilişkin yüklenilen KDV ise 61.200.000 TL dir.
1- Satış Kaydı
/
120 ALICILAR 472.000.000
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 400.000.000
391 HESAPLANAN KDV 72.000.000
/
2- Düzeltme Kayıtları
Alıcı, gönderilen malı teslim almayıp, iade faturası düzenlemişse 612 Diğer İndirimler hesabını kullanarak aşağıdaki düzeltme kaydını yapabilir
/
612 DİĞER İNDİRİMLER 400.000.000
10 Çalınan mallar
191 İNDİRİLECEK KDV 72.000.000
120 ALICILAR 472.000.000
/
Söz konusu malların (TV) stoklardan maliyet bedeli üzerinden çıkışı ve daha önceki dönemlerde yüklenilmiş olan KDV indiriminin bu dönem beyannamesine eklenmek suretiyle iptali gerekir.
/
689 DİĞ.OL.DIŞI GİD.VE ZARARLAR 401.200.000
10 Kan.Kab.Edilmeyen Gid.
01 Çalınan mallar
153 TİCARİ MALLAR 340.000.000
391 HESAPLANAN KDV 61.200.000
47 İndirimi kabul edilmeyen KDV
/
IV- SONUÇ
Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, çalınan veya kaybolan malların düşük bedelle değerleme veya sair yollarla gider (zarar) kaydı mümkün değildir Muhasebe prensipleri açısından 689 no.lu Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar hesabına Kanunen Kabul Edilmeyen Gider olarak yazılabilir.
KDV Kanununun 30/d maddesinde, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen KDVnin indirilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Bu hükme göre; çalınma suretiyle malların yok olması durumunda, bu malların alış bedellerinde gösterilen KDV indirilemeyecektir. Eğer çalınan mallara ait KDV indirilmişse, indirilen vergilerin malların çalındığı dönemde verilecek katma değer vergisi beyannamesinde hesaplanan katma değer vergisine ilave edilmek suretiyle düzeltilmesi gerekmektedir
ÇALINAN MALLARLA İLGİLİ MUHASEBE KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ
SATIN ALINAN TİCARİ MALLARIN ÇALINMASI
İşletmede kullanmak veya satmak amacıyla satın alınan mala ait KDV, alış belgesinin deftere kaydı sırasında indirim konusu yapılır. Malın çalınması halinde, daha önce indirim konusu yapılan KDV düzeltilir. Defter kayıtlarında 391 no.lu hesaplanan KDV hesabı kullanılır. İşletme hesabı esasına göre defter tutanlarda indirimi düzeltilen KDV, tahsil edilen KDV sütununa yazılır
1- Alış Kaydı
29 Ağustos 2003 tarihinde 500.000.00 TLlik malın veresiye olarak alındığını varsayalım.
29.08.2003
153 TİCARİ MALLAR 500.000.000
191 İNDİRİLECEK KDV 90.000.000
320 SATICILAR 590.000.000
Mal alış kaydı
/
2- Düzeltme Kaydı
Çalınma olayının 3 Ekim 2003 döneminde meydana gelmiş olduğunu düşünelim. Hırsızlığın olağandışı bir olay olması nedeniyle 689 no.lu Diğer Olağandışı Gider ve Zararlarhesabının kullanılması uygundur.
03.10.2003
689 DİĞ.OL.DIŞI GİD.VE ZARARLAR 590.000.000
10 Kan.Kab.Edilmeyen Gid.
01 Çalınan mal bedeli
153 TİCARİ MALLAR 500.000.000
391 HESAPLANAN KDV 90.000.000
47 İndirimi mümkün olmayan KDV
Çalınan mala ait KDVnin düzeltilmesi
/
B- İMAL EDİLEN MALIN ÇALINMASI
İmal edilen malın çalınması ile ticari malın çalınması arasında KDVnin iptali yönünden önemli bir fark yoktur. Ancak, imal edilen malın bünyesindeki KDVnin hesaplanması gerekir. Hesaplamada toplam yüklenilen KDVden, çalınan mala isabet eden KDVnin ayrılması gerekir.
Örneğin, bir tekstil fabrikasının mamul stoklarından 100 adet tişört çalınmış ise öncelikle çalınan tişörtlerin maliyet bedeli ile yüklenilen KDVnin hesaplanması gerekir. 100 adet tişörtün maliyet bedelinin 100.000.000 TL, yüklenilen KDVnin ise 18.000.000 TL olduğu tespit edilmiş olsun (Çalınan tişörtler 152 mamüller hesabında kayıtlıdır).
/
689 DİĞ.O.DIŞI GİD.VE ZARARLAR 118.000.000
10 Kan.Kab.Edilmeyen Gid.
01 Çalınan mal bedeli
152 MAMÜLLER 100.000.000
391 HESAPLANAN KDV 18.000.000
47 İndirimi mümkün olmayan KDV
/
C- YOLDAKİ MALLARIN ÇALINMASI
Bazen çalınma, malın alıcıya nakli sırasında da meydana gelebilir. Örneğin; (Z) işletmesine ait 10 adet TV bir nakliye aracına yüklenmiş olup, alıcısına teslim edilmek üzere faturası da kesilmiştir. Daha sonra, TVlerin alıcısına ulaşmadığı nakliye aracının da kaybolduğu (plakanın sahte olduğu) öğrenilmiştir. TVlerin fatura bedeli 400.000.000 TLdir. Satılan TVlerin maliyet bedeli 340.000.000 TL olup, buna ilişkin yüklenilen KDV ise 61.200.000 TL dir.
1- Satış Kaydı
/
120 ALICILAR 472.000.000
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 400.000.000
391 HESAPLANAN KDV 72.000.000
/
2- Düzeltme Kayıtları
Alıcı, gönderilen malı teslim almayıp, iade faturası düzenlemişse 612 Diğer İndirimler hesabını kullanarak aşağıdaki düzeltme kaydını yapabilir
/
612 DİĞER İNDİRİMLER 400.000.000
10 Çalınan mallar
191 İNDİRİLECEK KDV 72.000.000
120 ALICILAR 472.000.000
/
Söz konusu malların (TV) stoklardan maliyet bedeli üzerinden çıkışı ve daha önceki dönemlerde yüklenilmiş olan KDV indiriminin bu dönem beyannamesine eklenmek suretiyle iptali gerekir.
/
689 DİĞ.OL.DIŞI GİD.VE ZARARLAR 401.200.000
10 Kan.Kab.Edilmeyen Gid.
01 Çalınan mallar
153 TİCARİ MALLAR 340.000.000
391 HESAPLANAN KDV 61.200.000
47 İndirimi kabul edilmeyen KDV
/
IV- SONUÇ
Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, çalınan veya kaybolan malların düşük bedelle değerleme veya sair yollarla gider (zarar) kaydı mümkün değildir Muhasebe prensipleri açısından 689 no.lu Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar hesabına Kanunen Kabul Edilmeyen Gider olarak yazılabilir.