Vadeli Çek Sıkıntısı

ERAYERAY

Katkı Sunan Üye
Üyelik
28 Ocak 2008
Mesajlar
197
Konum
gaziantep
Bugünlerde reel sektörün bankalardan bolca yakınmalarının nedeni, vadeli çek sisteminin çökmesi sonucu, reel sektörün banka sistemine muhtaç hale gelmesidir.

Vadeli çek sisteminin önemini ve bu sistemin yarattığı boşluğu, sistemin çökmesi sonucu reel sektörün bankalar ile nasıl karşı karşıya geldiklerini kimse hükümete anlatmıyor.

Bu sütunda kriz fırtınasının esmeye başladığı günlerde, vadeli çek sistemi ile ilgili bir uyarı yazım yayınlanmıştı. O yazıda da belirtmiştim. vadeli çek, Türkiye'de ticaret çarkının dönmesi için her zaman önemlidir ama içinde bulunduğumuz şartlarda önemi daha da arttı.

Vadeli çek sistemi, Türkiye genelinde ve özellikle Anadolu'da ticaret çarkını döndürür. Zincirinin kopması ile (1) firmalar batar, (2) ticaret durur, (3) banka sistemi büyük zarar görür.

Bizde ticaret genelde vadeli çek sistemi ile yürür. Bizde vadeli çekin arkasını en az 8-10 kişi (veya firma) imzalayarak biri birine devreder. Aynı çek birden fazla işyerinde ticaretin finansmanını sağlar.

Kanunumuza göre; çek, görüldüğünde karşılığı ödenen bir kıymetli evraktır. Açık anlatımıyla kanununuza göre, (1) ödeme aracıdır. Kredi aracı değildir. Senet gibi kullanılamaz. (2) İbrazında ödenir. Vadeli çek olamaz. Ama geliniz görünüz ki, Türk ekonomisi vadeli çek ile işler haldedir. Bankalarımız vadeli çekleri teminat olarak kabul ederler. Vadesine kadar saklar, vadesinde işleme koyarlar.

Ekonominin içinde bulunduğu koşullarda vadeli çek sisteminin çökmemesi sadece ticaret alemi için değil, banka sistemi için de önem taşımaktadır.

Ekonominin harekete geçmesi, piyasaların işlemesi demektir. Bugüne kadar piyasaları işleten vadeli çek sistemi kilitlenince, piyasada ödeme aracı kıtlığı başladı. Vadeli çekin boşluğunun banka kredileriyle doldurulması imkansız.

Tüccar tedarikçiye vadeli çek veremiyor. Tedarikçi alışveriş yaptığı firmalara vadeli çek veremiyor. Alışveriş yapılan firmalar zor durumda. Vadeli çeki vadesinden önce bankaya götüren ve tahsis etmeye kalkan, vadeli çeki ilk imzalayanı zor duruma düşürüyor. Banka o kişinin üzerine yürüyor. İşler arapsaçına dönüyor.

Ticaret hayatında vadeli çekin yerini alabilecek tek araç banka kredileridir. Ama bankalarımızın kredi sistemi bu kolaylığı sağlayamıyor. Bankalarımızın vadeli çekin boşluğunu dolduracak miktarda piyasaya para salma güçleri yok.

Açık anlatımıyla kısa sürede tıkanan vadeli çek sistemi ekonomiyi zorluyor. Vadeli çek sisteminin boşluğu dolmadan ticarette çarkların dönmesi, talebin canlanması mümkün olamayacak. Bu konunun önemi anlaşılamadığı içindir ki, kısa sürede aynı konuda yazı yazmak zorunda kaldım.

Tevfik GÜNGÖR
Dünya
 

Benzer konular

Üst