Ynt: Vakıflara ait Gayri Menkullerin Kiraya Verilmesi
Dernek ve vakıflar tarafından, iktisadi işletme kurmaksızın elde edilen gelirler prensip olarak vergi dışıdır.
Ancak GVK nun 94 üncü maddesindeki 5/b bendi ?Vakıflar ve derneklere ait gayrımenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden? stopaj yapılmasını öngörmüş olup halen geçerli stopaj oranı % 20 dir.
Dolayısıyla dernek ve vakıfların kira gelirleri, bu gelir stopaj sorumlularından elde edildiği takdirde nihai anlamda % 20 oranında vergili olup, kiranın stopaj sorumlusu olmayanlardan elde edilmesi halinde vergisizdir.
Konu ile ilgili diğer özellikler şöyle sıralanabilir :
? Şayet dernek veya vakfın elde ettiği kira geliri bu dernek veya vakıf tarafından kurulmuş olan bir iktisadi işletmeye ait ise, KVK nun 5 inci maddesine göre bu işletmeler kurumlar vergisi mükellefi olduğundan, söz konusu gelirlerin stopaja tabi tutulmaması, işletme tarafından KDV li faturaya bağlanması gerekir.
? Dernek veya vakıf çok sayıda gayrımenkulü kiraya verdiği için iktisadi işletme kurmuş sayılamaz. Nitekim bir gerçek kişi ne kadar çok kira geliri olur ise olsun bu gelirler ticari kazanç değil gayrımenkul sermaye iradı sayılmaya devam olunmaktadır. Geçmişte kiracı sayısının çokluğunu, kira toplanması şeklinde bir iktisadi işletme oluşumu olarak kabul eden görüşlere rastlanmış ise de halen ağırlıkta olan görüş kira gelirinin sayısı ve meblağı ne olursa olsun iktisadi işletme oluşturmayacağı yolundadır. (İstanbul Defterdarlığı 20.12.1995 tarih ve 12971 sayılı Muktezası)
? Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflarda bu muafiyetin stopajı önleyip önlemediği tereddüt konusu olmuş, 47 no.lu KVK Genel Tebliğinde, vergiden muaf vakıfların kira gelirlerinden stopaj yapılmayacağı hükme bağlanmış idi. Ancak daha sonra çıkarılan 57 no.lu Tebliğle 47 no.lu Tebliğin bu hükmü yürürlükten kaldırılmış olup, kira ödemesi yapılan derneğin kamuya yararlı dernek veya vakfın Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıf olmasının stopaja engel teşkil etmediği görüşü benimsenmiştir.
Vakfın veya derneğin kanunla kurulmuş olması da GVK nun 94 üncü maddesi uyarınca stopaj sorumlusu olanlardan elde edilen kira gelirlerinde stopajı önlememektedir.
