N
nane
Ziyaretçi
Hakan ÜZELTÜRK [email protected] 28.10.2008 Dünya
2008 küresel krizine alınan önlemler konusunda uzun süredir hareketsiz kalan Türkiye, krizin sadece temenniler ve psikolojik motivasyon çabalarıyla geçemeyeceğini görerek somut bazı önlemler almaya başladı. Bu kapsamda yurtdışından gelecek paralar, yerli-yabancı arasındaki Hazine bonosu yatırımında stopaj farklılığının kaldırılması ve son olarak da vergi borçlarına taksit imkânı Türkiye'nin krizle mücadele yöntemleri olarak hayata geçirilmekte.
Vergi borçlarına getirilecek taksit imkânında vergi borçlarının anapara ve faizinden oluşan toplam miktarına yıllık % 3 faiz ile 18 aya varan vadede taksit yapılması düşünülmektedir. Burada hem mükellef hem de idare bakımından fayda bulunmakta. Bir tanesinde kriz sebebiyle vergi borçlarını ödeyemeyenlere kolaylık sağlanması vergi borçlularını rahatlatacak bir karardır. Diğerinde ise 2008 senesi vergi hedeflerinin tutturulması idareyi rahatlatacaktır. Zira yılsonu için 171 milyar YTL olan vergi geliri hedefinin ocak-eylül döneminde bunun ancak 127,2 milyar YTL olarak gerçekleşmesi karşısında durum Maliye için sıkıntı oluşturmaktadır. Bu duruma etkisi bulunan konulardan bir tanesi de sosyal güvenlik prim affıdır.
Konuyla ilgili olarak bir "Tahsilât Genel Tebliği" hazırlanması, bu tebliğ kapsamında 1 Eylül 2008 itibarıyla vergi borcu bulunanlara düşük faizle taksitlendirme imkânı getirilmesi ve 28 Kasım 2008 tarihine kadar başvuru yapılması, taksit ödemelerinin aralık ayında başlatılması plânlanmaktadır. Çalışmanın anaparanın yanı sıra faiz ve cezaları da kapsayacağı söylenmektedir. Şu anda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında uygulanmakta olan gecikme faizinin % 2,5, aylık tecil faizinin ise % 2 olmasına rağmen yapılan çalışmada tecil edilen vergi borçlarına yıllık % 24 yerine, % 3 tecil faizi işletilmesi düşünülmektedir. Açıklamalarda kapsam olarak da geçici vergi ve damga vergisinin hariç tutulduğu da belirtilmektedir.
Getirilmesi düşünülen düzenlemelere olumlu ve olumsuz tepkiler verilmektedir. Bu konuda sanırım en fazla ciddiye alınması gereken eleştiri bu tür kolaylıklarda daha önce de gündeme gelen zamanında ödevlerini yerine getiren mükelleflerin durumudur. Bu tepkilere sadece küresel kriz penceresinden bakarak popülist cevaplar vermek bir sistemdeki adalet duygularını ciddi ölçüde rencide etmektedir. Daha önceki kolaylıklar sebebiyle de gündeme gelen bu konuda Maliye Bakanlığı gerekli açıklamaları yapmak ve bu mükellefler için de bazı düzenlemeler getirmek zorundadır. Konuya olumlu yaklaşanlar ise bu tür önlemlerin faydalı olduğunu belirtmekle birlikte 18 aylık taksitlendirmenin en az 24 aya çıkarılması ve sosyal güvenlikte olduğu gibi vergi borçlarında da birikmiş gecikme zammı ve gecikme faizlerinin bir kısmının da silinmesi gerektiğini söylemektedirler.
Tebliğ ile getirilmek istenilen düzenlemelerde idarece dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Taksitlendirme konusunun belirlenmesinde mükellefler arasında konu bakımından farklı uygulamalar yapılmaması gerekir. Aksi halde mükellefler bakımından ayrımcı bir uygulama getirilmiş olur. Bunun yanında vergi borçlarının azalmasına yol açabilecek bazı düzenlemeler düşünülüyorsa bunların da bir kanun düzenlemesi ile yapılması gerekmektedir.
Maliye bakımından henüz bu düzenlemeler yürürlüğe girmeden yapılan tecil başvuruları ve bunun kabulü sonucunda uygulanacak faiz oranları ile mükellefler arasında da önemli bir borç yükü oluşacaktır. Arada oluşacak bu adaletsizliğin de giderilmesi gerekir. Zira daha önceki düzenlemeler kapsamında sadece yapılması düşünülen değişiklikten bir süre önce başvuranların küresel krizden etkilenmediğini söylemek de mümkün değildir.
Yurtiçi ve yurtdışı paraların ekonomiye kazandırılması çalışmaları çok sayıda mükellefi kayıtdışına itmekte ve vergi gelirlerini daha fazla olumsuz etkilemektedir. Mükelleflerin sistem dışına çıkmalarını teşvik etmemek gerekir.
