6 Kasım 2015 tarihli ve 29524 sayılı Resmi Gazete’de "Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" yayımlandı.
Bu Yönetmelikle, vergi inceleme esaslarını düzenleyen ve 31/10/2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan "Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"te değişiklikler yapılmıştır.
1. Öz sermaye büyüklüğünün VUK’a göre hesaplanması
Yönetmeliğin Tanımlar başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Eski düzenleme:
g) Öz sermaye büyüklüğü: Hesap dönemi sonundaki bilançonun pasif tablosunda yer alan öz kaynaklar toplamını
Yeni düzenleme:
g) Öz sermaye büyüklüğü: Hesap dönemi sonundaki bilançoda 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan öz sermaye toplamını,
2. İnceleme görev yazısının elektronik ortamda inceleme yapmaya yetkililere gönderilmesi
Yönetmeliğin Vergi inceleme görevinin verilmesi başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının sonuna aşağıdaki cümle eklenmiştir.
Eski düzenleme:
(1) Vergi inceleme görevi yazı ile verilir. İnceleme görevi yazılarında; nezdinde inceleme yapılacak kişilere ve konulara ilişkin bilgilere, incelemenin türüne, gerekçesine, dönemine ve süresine ilişkin hususlara yer verilir.
Yeni düzenleme:
(1) Vergi inceleme görevi yazı ile verilir. İnceleme görevi yazılarında; nezdinde inceleme yapılacak kişilere ve konulara ilişkin bilgilere, incelemenin türüne, gerekçesine, dönemine ve süresine ilişkin hususlara yer verilir. İnceleme görev yazısı ekinde yer alan belgeler, elektronik ortamda inceleme yapmaya yetkili olanlara gönderilebilir.
3. İnceleme dosyasının Grup Başkanlığına gönderilmesi
Yönetmeliğin İnceleme dosyası başlıklı 8 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Eski düzenleme:
(3) Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca görevin devredilmesi gerektiği durumlarda inceleme dosyası da devredilir.
Yeni düzenleme:
(3) İnceleme görevini veren ilgili birim tarafından görevin devredilmesinin uygun görülmesi halindeinceleme dosyası, yazı ile Grup Başkanlığına gönderilir.
4. İnceleme tutanaklarına ilişkin mükellefe izahat
4.1. Yönetmeliğin, İnceleme tutanakları başlıklı 16 ncı maddesine aşağıdaki dördüncü fıkra eklenmiş ve müteakip fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
Yeni eklenen fıkra:
4) Tutanakta yer alan hususların vergi kanunları karşısında yapılması muhtemel işlemler bakımından ispatlama vasıtası olduğu ve yapılması muhtemel işlemlerin neler olduğu mükellefe izah edilir.
4.2. Yönetmeliğin İnceleme tutanaklarında yer alacak unsurlar başlıklı 17 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine ibare eklenmiştir.
Eski düzenleme:
e) Nezdinde inceleme yapılan mükellefe, tutanakta yer alan hususların vergi kanunları karşısında yapılması muhtemel işlemler bakımından ispatlama vasıtası olduğunun, tutanağın düzenlenmesinden önce bildirildiği hususu, yer alır.
Yeni düzenleme:
e) Nezdinde inceleme yapılan mükellefe, tutanakta yer alan hususların vergi kanunları karşısında yapılması muhtemel işlemler bakımından ispatlama vasıtası olduğunun ve yapılması muhtemel işlemlerin neler olduğunun tutanağın düzenlenmesinden önce bildirildiği hususu, yer alır.
5. Özelgenin mükellefin durumunu açıklayıp açıklamadığı hususu
Yönetmeliğin, Raporların mevzuata uygun olması başlıklı 18 inci maddesine aşağıdaki ikinci fıkra eklenmiş ve müteakip fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
(2) Mükelleflerin, inceleme sırasında vergi kanunlarına göre eleştiri konusu yapılacak hususlarla ilgili olarak inceleme elemanına özelge ibraz etmesi durumunda, özelge inceleme tutanağına dâhil edilir. Özelgenin mükellefin durumunu açıklayıp açıklamadığı hususu, inceleme elemanı tarafından düzenlenen raporda değerlendirilir.”
6. Vergi inceleme raporlarının düzenlenmesi
Yönetmeliğin Vergi inceleme raporlarının düzenlenmesi başlıklı 19 uncu maddesinin;
Eski düzenleme:
(1) Vergi inceleme raporları, vergi türü ve dönemi itibarıyla ayrı ayrı düzenlenir. Vergilendirme dönemi bir yıldan daha kısa olan vergilere ilişkin vergi inceleme raporları, her bir döneme ilişkin matrah ve/veya vergi farkları ayrı ayrı gösterilmeksuretiyle ve takvim yılı aşılmamak koşuluyla tek bir rapor olarak düzenlenebilir.
Yeni düzenleme:
(1) Vergi inceleme raporları, vergi türü ve dönemi itibarıyla ayrı ayrı düzenlenir. Vergilendirme dönemi bir yıldan daha kısa olan vergilere ilişkin vergi inceleme raporları, her bir döneme ilişkin matrah ve/veya vergi farkları ayrı ayrı gösterilmeksuretiyle hesap dönemine göre kazançları tespit edilenler için takvim yılı aşılmamak koşuluyla özel hesap dönemine tâbi mükelleflerde ise özel hesap dönemine tekabül edecek şekilde tek bir rapor olarak düzenlenebilir.
7. Uluslararası bilgi değişimi amacıyla yapılacak incelemeler
Yönetmeliğe, 23 üncü maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
Yeni eklenen madde:
“Uluslararası bilgi değişimi amacıyla yapılacak incelemeler
MADDE 23/A – (1) Uluslararası anlaşmalarda yer alan bilgi değişimine ilişkin hükümler çerçevesinde bilginin sağlanmasına yönelik gerçekleştirilecek araştırmalar öncelikli olarak ele alınır ve en kısa zamanda tamamlanır. Bu süre, bilgi talebinin Başkanlığa ulaştırıldığı tarihten itibaren iki ayı geçemez.”
8. Birinci sınıf tüccarların gruplara ayrılması
Yönetmeliğin Birinci sınıf tüccarların gruplara ayrılması başlıklı 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi değiştirilmiştir.
Eski düzenleme:
Birinci Grup: Yıllık iş hacmi 50.000.000 TL, aktif büyüklüğü 40.000.000 TL veya öz sermaye büyüklüğü 15.000.000 TL'nin üzerinde olanlar ilebu tutarlara bakılmaksızın bankalar, sigorta şirketleri, finansal kiralama şirketleri, faktoring ve finansman şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile bireysel emeklilik veya sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak veya 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda yer alan faaliyet konularından en az birini yürütmek üzere kurulan kuruluşlar ve finansal holding şirketleri.
Yeni düzenleme:
Birinci Grup: Bilançolarında yer alan rakamlardan net satışları ile aktif büyüklüğünün aritmetik ortalaması 50.000.000 TL’nin üzerinde olan şirketler veya öz sermaye büyüklüğü 15.000.000 TL’nin üzerinde olan şirketler ve bunlara ek olarak bu tutarlara bakılmaksızın bankalar, sigorta şirketleri, finansal kiralama şirketleri, faktoring ve finansman şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile bireysel emeklilik veya sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak veya 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda yer alan faaliyet konularından en az birini yürütmek üzere kurulan kuruluşlar ve finansal holding şirketleri.
Bu Yönetmelikle, vergi inceleme esaslarını düzenleyen ve 31/10/2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan "Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"te değişiklikler yapılmıştır.
1. Öz sermaye büyüklüğünün VUK’a göre hesaplanması
Yönetmeliğin Tanımlar başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Eski düzenleme:
g) Öz sermaye büyüklüğü: Hesap dönemi sonundaki bilançonun pasif tablosunda yer alan öz kaynaklar toplamını
Yeni düzenleme:
g) Öz sermaye büyüklüğü: Hesap dönemi sonundaki bilançoda 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan öz sermaye toplamını,
2. İnceleme görev yazısının elektronik ortamda inceleme yapmaya yetkililere gönderilmesi
Yönetmeliğin Vergi inceleme görevinin verilmesi başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının sonuna aşağıdaki cümle eklenmiştir.
Eski düzenleme:
(1) Vergi inceleme görevi yazı ile verilir. İnceleme görevi yazılarında; nezdinde inceleme yapılacak kişilere ve konulara ilişkin bilgilere, incelemenin türüne, gerekçesine, dönemine ve süresine ilişkin hususlara yer verilir.
Yeni düzenleme:
(1) Vergi inceleme görevi yazı ile verilir. İnceleme görevi yazılarında; nezdinde inceleme yapılacak kişilere ve konulara ilişkin bilgilere, incelemenin türüne, gerekçesine, dönemine ve süresine ilişkin hususlara yer verilir. İnceleme görev yazısı ekinde yer alan belgeler, elektronik ortamda inceleme yapmaya yetkili olanlara gönderilebilir.
3. İnceleme dosyasının Grup Başkanlığına gönderilmesi
Yönetmeliğin İnceleme dosyası başlıklı 8 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Eski düzenleme:
(3) Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca görevin devredilmesi gerektiği durumlarda inceleme dosyası da devredilir.
Yeni düzenleme:
(3) İnceleme görevini veren ilgili birim tarafından görevin devredilmesinin uygun görülmesi halindeinceleme dosyası, yazı ile Grup Başkanlığına gönderilir.
4. İnceleme tutanaklarına ilişkin mükellefe izahat
4.1. Yönetmeliğin, İnceleme tutanakları başlıklı 16 ncı maddesine aşağıdaki dördüncü fıkra eklenmiş ve müteakip fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
Yeni eklenen fıkra:
4) Tutanakta yer alan hususların vergi kanunları karşısında yapılması muhtemel işlemler bakımından ispatlama vasıtası olduğu ve yapılması muhtemel işlemlerin neler olduğu mükellefe izah edilir.
4.2. Yönetmeliğin İnceleme tutanaklarında yer alacak unsurlar başlıklı 17 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine ibare eklenmiştir.
Eski düzenleme:
e) Nezdinde inceleme yapılan mükellefe, tutanakta yer alan hususların vergi kanunları karşısında yapılması muhtemel işlemler bakımından ispatlama vasıtası olduğunun, tutanağın düzenlenmesinden önce bildirildiği hususu, yer alır.
Yeni düzenleme:
e) Nezdinde inceleme yapılan mükellefe, tutanakta yer alan hususların vergi kanunları karşısında yapılması muhtemel işlemler bakımından ispatlama vasıtası olduğunun ve yapılması muhtemel işlemlerin neler olduğunun tutanağın düzenlenmesinden önce bildirildiği hususu, yer alır.
5. Özelgenin mükellefin durumunu açıklayıp açıklamadığı hususu
Yönetmeliğin, Raporların mevzuata uygun olması başlıklı 18 inci maddesine aşağıdaki ikinci fıkra eklenmiş ve müteakip fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
(2) Mükelleflerin, inceleme sırasında vergi kanunlarına göre eleştiri konusu yapılacak hususlarla ilgili olarak inceleme elemanına özelge ibraz etmesi durumunda, özelge inceleme tutanağına dâhil edilir. Özelgenin mükellefin durumunu açıklayıp açıklamadığı hususu, inceleme elemanı tarafından düzenlenen raporda değerlendirilir.”
6. Vergi inceleme raporlarının düzenlenmesi
Yönetmeliğin Vergi inceleme raporlarının düzenlenmesi başlıklı 19 uncu maddesinin;
Eski düzenleme:
(1) Vergi inceleme raporları, vergi türü ve dönemi itibarıyla ayrı ayrı düzenlenir. Vergilendirme dönemi bir yıldan daha kısa olan vergilere ilişkin vergi inceleme raporları, her bir döneme ilişkin matrah ve/veya vergi farkları ayrı ayrı gösterilmeksuretiyle ve takvim yılı aşılmamak koşuluyla tek bir rapor olarak düzenlenebilir.
Yeni düzenleme:
(1) Vergi inceleme raporları, vergi türü ve dönemi itibarıyla ayrı ayrı düzenlenir. Vergilendirme dönemi bir yıldan daha kısa olan vergilere ilişkin vergi inceleme raporları, her bir döneme ilişkin matrah ve/veya vergi farkları ayrı ayrı gösterilmeksuretiyle hesap dönemine göre kazançları tespit edilenler için takvim yılı aşılmamak koşuluyla özel hesap dönemine tâbi mükelleflerde ise özel hesap dönemine tekabül edecek şekilde tek bir rapor olarak düzenlenebilir.
7. Uluslararası bilgi değişimi amacıyla yapılacak incelemeler
Yönetmeliğe, 23 üncü maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
Yeni eklenen madde:
“Uluslararası bilgi değişimi amacıyla yapılacak incelemeler
MADDE 23/A – (1) Uluslararası anlaşmalarda yer alan bilgi değişimine ilişkin hükümler çerçevesinde bilginin sağlanmasına yönelik gerçekleştirilecek araştırmalar öncelikli olarak ele alınır ve en kısa zamanda tamamlanır. Bu süre, bilgi talebinin Başkanlığa ulaştırıldığı tarihten itibaren iki ayı geçemez.”
8. Birinci sınıf tüccarların gruplara ayrılması
Yönetmeliğin Birinci sınıf tüccarların gruplara ayrılması başlıklı 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi değiştirilmiştir.
Eski düzenleme:
Birinci Grup: Yıllık iş hacmi 50.000.000 TL, aktif büyüklüğü 40.000.000 TL veya öz sermaye büyüklüğü 15.000.000 TL'nin üzerinde olanlar ilebu tutarlara bakılmaksızın bankalar, sigorta şirketleri, finansal kiralama şirketleri, faktoring ve finansman şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile bireysel emeklilik veya sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak veya 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda yer alan faaliyet konularından en az birini yürütmek üzere kurulan kuruluşlar ve finansal holding şirketleri.
Yeni düzenleme:
Birinci Grup: Bilançolarında yer alan rakamlardan net satışları ile aktif büyüklüğünün aritmetik ortalaması 50.000.000 TL’nin üzerinde olan şirketler veya öz sermaye büyüklüğü 15.000.000 TL’nin üzerinde olan şirketler ve bunlara ek olarak bu tutarlara bakılmaksızın bankalar, sigorta şirketleri, finansal kiralama şirketleri, faktoring ve finansman şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile bireysel emeklilik veya sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak veya 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda yer alan faaliyet konularından en az birini yürütmek üzere kurulan kuruluşlar ve finansal holding şirketleri.
