Ynt: Yeni yasa ile emekli olunacak kurum
Aşağıda resul Kurt un yazısından bakabilirsiniz
100 SORUDA SOSYAL GÜVENLİK REFORMU?NUN GETİRDİKLERİ
Sosyal Güvenlik Reformu?yla birlikte çok şey değişti. Kimin hangi maaştan emekli olacağını tayin eden prim gününde, yeni sigortalı olanın tüm çalışma hayatına, eskilerin ise son 7 yılına bakılacak.
Başlarken...
Sosyal Güvenlik Reformu olarak bilinen 5510 Sayılı Kanun?un 1 Ocak 2007 olan yürürlük tarihi, önce 1 Temmuz 2007?ye, sonra 1 Ocak 2008?a, bilahare 1 Haziran 2008?e ve son olarak 5754 Sayılı Kanun?la, 2008 Ekim ayı başı olarak belirlendi ve 1 Ekim 2008?de de yürürlüğe girdi. Bu reform işçi-işveren, çalışan-çalışmayan, evli-bekar, dul-yetim, zengin-fakir ayrımı yapmaksızın hepimizi yakından ilgilendiriyor. Herkes bir şekilde bu yasadan etkileneck. Bu yazı dizisinde merak ettiğiniz tüm sorulara cevap bulacaksınız...
Reformla birlikte ilk ne değişti?
5502 Sayılı Kanun?dan sonra Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur, Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü ortadan kaldırılıp bu kurumların yerine, ?Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanlığı? kurularak norm ve standart birliği sağlanması yönünde önemli bir adım atılmış oldu. Yasa ile uzun bir zamandır gündemde olan sosyal güvenlik kurumlarının tek çatı altında toplanmıştır. Ardından illerde SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı müdürlükleri yerine bir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü ile yeteri kadar ?Sosyal Güvenlik Merkezleri? kurulMuştur. Bu da hizmetin yurttaşlara yerinde verilmesi yönünde önemli bir adımdır. SSK?lılar, Bağ-Kur?lular ve Memurlar Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sosyal güvenceye kavuşturulacaktır.
SSK?lı, Bağ-Kur?lu ve Emekli Sandiğı?na tabi memurlar ne oldu?
5510 Sayılı Kanun?un 1 Ekim?de yürürlüğe girmesiyle birlikte daha önce SSK kapsamında sigortalı sayılanlar 4-1/a, Bağ-Kur sigortalıları 4-1/b ve T.C. Emekli sandığı iştIrakçilerinin 4-1/c sigortalısı sayılacaklar.
İşçi sendikası yöneticileri de 4-1/a?lı
5510 sayılı kanunda yapılan düzenleme ile, işçi sendikaları ve konfederasyonları ile sendika şubelerinin başkanlıkları ve yönetim kurullarına seçilenler 4/a sigortalısı sayılacaktır. İşçi sendikaları ve konfederasyonları ile sendika şubelerinin başkanlıkları ve yönetim kurullarına seçilenlere ilişkin yükümlülükler bunları çalıştıran işçi sendikaları yerine getirilecektir.
KÜSURATA BAKILMAYCAK
Milli eğitim?e bağlı usta öğreticiler 4-1/a?ya devam edecek mi?
Milli eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen kurslarda usta öğretici olarak çalıştırılanlar, kamu idarelerinde ders ücreti karşılığı görev verilenler ile 657 sayılı Kanun?un 4?üncü maddesinin (C) bendi kapsamında çalıştırılanlar hakkında da 4/a sigortalılığı uygulanacak. Millî eğitim?e bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanların prim ödeme gün sayısı 30 günü aşmamak kaydıyla, bir takvim ayı içinde hak kazandıkları brüt ek ders ücreti toplam tutarının, prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucu bulunur. Bu şekildeki hesaplamalarda tam sayıdan sonraki küsuratlar dikkate alınmaz.
Yabancı uyruklular sigortalı olabilecek mi?
Mütekabiliyet esasına dayalı olarak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülke uyruğunda olanlar hariç olmak üzere, yabancı uyruklu kişilerden hizmet akdi ile çalışanlar sigortalı sayılmaktadır.
ESKİLERDE DURUM:
4-1/a, 4-1/b ve 4-1/c sigortalılarının emeklilik için gereken sigortalılık süresi ve prim gün sayısı farklılık arz ediyor. Kimin hangi statüye göre emekli olacağı da bu anlamda önem arz ediyor.
Reform öncesinde, 4-1/a (SSK), 4-1/b (Bağ-Kur) ve 4-1/c (Emekli Sandığı iştIrakçilerinin) sigortalılarının hangi kanun şartlarıyla ve ne zaman emekli olacağı son 7 yıllık (takvim yılı olmayıp 2.520 prim günü) prim ödeme süreleri içinde en çok hangi kanuna tabi prim ödemesi dikkate alınarak hesaplanmaktaydı.
Yasadan önce sosyal güvenlik kapsamına girenler yine eskiden olduğu gibi0 son 7 yıllık prim ödeme süreleri içinde en çok hangi statü kapsamında prim ödemişse o statüye göre emekli aylığı bağlanacak.
YENİLERDE DURUM:
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihinden itibaren ilk defa sigortalı sayılanlar tüm çalışma hayatları süresince en çok hangi statü (4/a, 4/b ve 4/c) kapsamında prim ödemişse o statüye göre emekli olup, emekli aylığı hesaplanacaktır. Yani, son 7 yılın bir önemi kalmayacaktır.
MALÜLLÜK VE ÖLÜM HALİ:
Ayrıca, hizmet sürelerinin eşit olması, malullük ve ölüm halleri ile yaş haddinden resen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda ise son sigortalılık hali esas alınacaktır.
emeklilik yaşı değişti mi?
30 Nisan 2008 tarihinden önce sigortalı olanlar açısından emeklilik yaşında herhangi bir değişiklik olmadı. Ülkemizde SSK sigortalılarının emekli olabilmesi için sigortalılık süresi, yaş ve prim gün sayısının tamamlanması gerekiyor. 4/a (SSK) sigortalılarının emekliliklerinde 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olup olmadığı önem taşıyor. SSK?lılar 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olması halinde emeklilikte kademeli geçişten yararlanabilecek. Ancak 08.09.1999 tarihinden sonra sigortalı olanlar emeklilikte kademeli geçişten yararlanamayacak. 08.09.1999 tarihinden sonra sigortalı olan memur, Bağ-Kur?lu ve SSK?lılar için kadınlarda 58 ve erkeklerde de 60 yaş sınırı uygulanıyor. Ayrıca, yaşlılıktan emeklilik de sistemin sigortası işlevini görüyor. Yani, kadınlarda 58 ve erkeklerde de 60 yaşına gelmesine rağmen prim gün sayısı yeterli olmayanlar da 5400 günle emekli olabiliyor. 30.04.2008 ve daha önceki bir tarihte sigortalı olanların emeklilik yaşı ve prim günü değişmemiş olacak.
ERKEKLERDE EMEKLİLİK YAŞI
YILLAR YAŞ
2008-2035 Değişmiyor
2036-2037 61
2038-2039 62
2040-2041 63
2042-2043 64
2044?ten itibaren 65
SSK?LILARIN EMEKLİ AYLIĞINA HAK KAZANMA KOŞULLARI
NORMAL EMEKLİLİK: Sosyal Güvenlik Reformunun yürürlüğe girmesinden önce sigortalı olanların emekliliği hak etme koşulu değiştirilmiyor. Eskiden SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı mevzuatı uygulanan sigortalılar için yeni dönemde aynı statülerden kaynaklanan farklılıklar devam edecek. Halen yürürlükte olan kanunlara göre bir kişi hangi yaşta emekli olacaksa o yaşta emekli olabilecektir. Bununla ilgili emeklilik hesaplama tabloları aşağıda verilmiştir. emeklilik yaşı 2036?dan sonra kademeli olarak artmaktadır.
SSK?lı erkek sigortalıların emeklilik şartları: Yürürlükteki uygulamalara göre SSK?dan iki tür emeklilik koşulu var. Birincisi ?normal emeklilik? diğeri ise ?yaşlılıktan emeklilik?tir. Sigortalılar 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olması halinde emeklilikte kademeli geçişten yararlanabilecek, ancak 08.09.1999 tarihinden sonra sigortalı olanlar emeklilikte kademeli geçişten yararlanamayacaktır.
İlk defa 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan erkeklerin emekliliği: İlk defa 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olanlar, kademeli bir geçiş sistemine tabi tutulMuşlardır. 08.09.1999 tarihinden önce yürürlükte bulunan hükümlere göre yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olanlar ile sigortalılık süresi 18 yıl ve daha fazla olan kadınlar ve sigortalılık süresi 23 yıl ve daha fazla olan erkekler hakkında, bu tarihten önce uygulanan hükümlere göre işlem yapılmaktadır.
Buna göre, 08.09.1999 tarihinde 18 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi bulunan kadınlar 5000 gün malüllük, yaşlılık, ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartı ile 20 yılı tamamladıklarında, 08.09.1999 tarihinde 23 yıl ve daha fazla sigortalılık süresine sahip olan erkek sigortalılar ise 25 yılı ve 5000 günü tamamladıkları tarihte emekli olabilmektedir.
AYLIK BAĞLAMA ŞARTI
İlk defa 08.09.1999-30.04.2008 tarihleri arasında sigortalı olan erkeklerin emekliliği: Bu tarihler arasında işe giren erkek sigortalılara aşağıdaki şartlarla yaşlılık aylığı bağlanacaktır.
- Erkek ise 60 yaşını doldurMuş olması ve en az 7000 gün,
- Erkek ise 60 yaşını doldurMuş olması, 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4500 gün, emeklilik primi ödemiş olmaları şartı ile emekli aylığına hak kazanacaklardır. Yani, 08.09.1999?dan sonra sigortalı olanlar kademeli emeklilikten yararlanamayacak.
İlk defa 01.05.2008 tarihinden sonra sigortalı olan erkeklerin emekliliği: Bu tarihinden sonra sigortalı olacak erkekler için emeklilik yaşı 2036 yılına kadar 60, 2036 yılından itibaren ise kademeli olarak artacak ve 2044 yılında 65?e ulaşacaktır. Tabloda gösterilen yaş hadlerinin uygulanmasında 4-1/a?lılar için 7 bin 200 ve 4-1/b ile 4-1/c sigortalıları içinse 9 bin prim gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş hadlerinin esas alınacak.
YARIN: SSK?LI KADININ EMEKLİLİĞİ
RESUL KURT
Kaynak: Star
Tarih: 03:02:00 27.10.2008