Ynt: YMM Odalarının ve YMM'lerin tavrı nedir? Ne yapmak istiyorlar?
Denetim teknikleri
MADDE 7- (1) Denetim elemanları, yeterli ve gerekli sayıdaki denetim kanıtlarını,
aşağıdaki tekniklerin hepsini veya bir kısmını ya da bunlara benzer diğer denetim tekniklerini
kullanarak toplarlar.
a) Varlık incelemesi: Ticaret şirketlerinin bilançosunda kayıtlı dönen ve duran
varlıkların, fiilen mevcut bulunup bulunmadığının ve mevcudiyeti saptanan varlıkların ticaret
şirketine ait olup olmadığının doğrulanması işlemidir.
b) Gözlem: Bazı denetim kanıtlarının elde edilmesi sürecinde, denetim elemanının
hazır bulunması ve bu sürece nezaret etmesidir.
c) Doğrulama: Denetim elemanının, ticaret şirketi dışındaki kaynaklardan doğrudan
doğruya ya da Başkanlık aracılığıyla yazılı bilgi almasıdır.
ç) Bilgi toplama: Denetim elemanının, denetim sürecinde ilgililerden yazılı veya sözlü
olarak bilgi almasıdır.
d) Kayıt sisteminin yeniden kontrolü: Örneklemeler yoluyla kaynak belgelerin
seçilmesi ve bu belgelerden hareketle muhasebe kayıt ortamında detaylı inceleme yapılarak
işlemlerle ilgili kayıtların doğruluğunun araştırılmasıdır.
e) Yeniden hesaplama: Ticaret şirketi tarafından yapılan hesaplamaların denetim
elemanı tarafından doğrulanmasıdır.
f) Belge incelemesi: İşlemlerle ilgili tüm kayıt ve belgelerin ayrıntılı olarak
incelenmesidir.
g) Örnekleme: İşlemler grubu içerisindeki kalemlerin bütünü hakkında bilgi
edinilebilmesi için bu grup içerisinde yer alan bazı kalemlerin seçilerek incelemeye
alınmasıdır.
(2) Denetim kanıtları, ticaret şirketlerine ait tüm varlık, kaynak, gelir ve giderlerin
gerçek olduğunu ve bunlara ilişkin bütün işlemlerin doğru tutarlarıyla ve gerçeğe uygun
olarak kaydedildiğini, hakların ve yükümlülüklerin gerçek olduğunu, yapılan işlemlerin
Kanuna ve Kanuna dayanılarak çıkarılan düzenleyici işlemlere uygunluğunu tespit etmek
amacıyla toplanır.
Lütfen yukarıdaki maddeleri tek tek okuyunuz.
TTK'nın istediği denetim yukarıdaki maddelerdir.Ondan dolayıdır ki Bunu bile meslek mensuplarına anlatamayan TURMOB,hala TFRS-TMS pastası ile uğraşıyor. İptal edilen iç denetim yeniden şekillenmelidir.Herşeyi çözecek ve şirketlere tekdüzen getirecek uygulama budur.
Menkul kıymet borsalarında işlem gören şirketlerin uymak zorunda oldukları uluslararası raporlama kriterleri de zaten TFRS ve TMS ile belirlenmiştir. Bu tekniklere eklenecek birşey yoktur.
Turmob öncelikle TTK'nın istediği denetim ve raporlamayı ön plana alarak hayata geçirmelidir.Bunun için zaten alt yapısı vardır.Meslek mensupları bu denetimleri yapabilecek yetki ve sorumluluktadır.
Türkiyede oturması gereken öncelikli denetim sistemi budur.Herşeyin kayıt altına alınacağı,ciddiyeti ile baskı kuracak ve tüm şirketlerin kabul edeceği sistem budur.
Bireysel denetçiliği de,kurumsal denetçiliği de bu sistem yaratacaktır.Bilançolar daha düzgün,envanterler daha gerçekçi ve mali kuşkular da daha minimize olacaktır.
Bu denetim işi için TURMOB,istediği mesleki deneyimi belirleyerek meslek camiasında fiilen çalışmayı esas alarak
tıpkı YMM olmak için 10 yıllık smmm olma zorunluluğu gibi bir takım kuralları koyabilir.Hem meslek camiası kırılma noktasına gelmez hemde meslek mensubu ne zaman denetci belgesi alırım diye düşünmez.
Özellikle kooperatiflerin denetçi zorunluluğunun hayata geçirilmesi bile bir devrim niteliğindedir.Özellikle konut yapı kooperatifleri için müthiş gereklidir.
Denetimin bir başka meslek mensubu tarafından yapılması da,mesleğini icra eden meslek mensubunun yönetimin her evrağına okey vermesini de engelleyecektir.Bu bir meslekte dayanışma etiğini de geliştirecektir.
Sonuç olarak,Okyanusta sadece balinalar yoktur.Turmob'un önce bunu anlaması gerekir.