Ynt: yurt dışında yolcu taşıma
Hac organizasyonu yapan seyahat
acentelerinde KDV uygulaması
Hac organizasyonu düzenleyecek olan seyahat acentelerinde aranacak kriterler, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı'nca birlikte belirlenmektedir. Belirlenen kriterlere uyan acentelerden Diyanet İşleri Başkanlığı ile sözleşme imzalamaya hak kazanan acenteler bu kurumlarca ilan edilmektedir.
2007 hac döneminde hacca gidecek vatandaşlarımızın yaklaşık yüzde 40'ı yetkili seyahat acenteleri tarafından düzenlenecek organizasyonlar vasıtası ile bu seyahatlerini gerçekleştireceklerdir. Her yıl tekrarlanan bu faaliyet yetkili seyahat acenteleri için önemli bir gelir kaynağı olma özelliği taşımaktadır.
Hac organizasyonu düzenleyen seyahat acenteleri bu faaliyetleri nedeniyle kendilerine hacılar tarafından ödenen hizmet bedeli için fatura düzenlemekte ve elde ettikleri kazançlar üzerinden gelir veya kurumlar vergisi ödemektedirler. Kazancın tespitinde ve faturaların düzenlenmesinde Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu ve Vergi Usul Kanunu hükümleri dikkate alınmaktadır.
Seyahat acentelerinin hacılardan tahsil ettikleri hizmet bedelinin katma değer vergisine tabi olup olmadığı veya ne şekilde katma değer vergisi hesaplanacağı uygulamada tereddütlere sebep olmaktadır. Bu yazımızda tereddüt edilen hususlara açıklık getirmeye çalışılmıştır.
Yetkili seyahat acentesi tarafından düzenlenen hac organizasyonu faaliyetinin, katma değer vergisi uygulamaları açısından yurtdışına turizm amaçlı düzenlenen turlardan (outgoing) farklı bir tarafı bulunmamaktadır. Her iki durumda da yurtiçinden yurtdışına götürülen müşterilere belli bir bedel karşılığında hizmet verilmesi söz konusu olmaktadır. Dolayısı ile hac organizasyonu faaliyetinin KDV uygulamaları açısından yurtdışına düzenlenen turizm amaçlı turlar şeklinde değerlendirilmesi gerekir.
Türkiye'de yerleşik seyahat acentelerinin yurtdışına tur düzenlemeleri halinde KDV uygulamasının nasıl yapılacağına ilişkin açıklamalar ve özellik taşıyan durumlar Maliye Bakanlığı tarafından 40 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile açıklanmıştır. Tebliğe göre, seyahat acentelerince organize edilerek yurtdışına düzenlenen turlara katılanlara, yurtdışında verilen yeme-içme, konaklama, ulaştırma, rehberlik, gezi, sağlık vb. hizmetler yurtdışında verildiğinden ve yolcular bu hizmetlerden yurtdışında yararlandığından, bu hizmetler Türkiye'de ayrıca katma değer vergisine tabi tutulmayacak, ancak, tur organizasyonuna katılanlara yurtiçinde verilen hizmetler katma değer vergisine tabi tutulacaktır.
Hac organizasyonu düzenleyen seyahat acenteleri tarafından yurtdışından satın alınan yeme-içme, konaklama, ulaşım, rehberlik, gezi ve sağlık gibi hizmet bedellerinin Vergi Usul Kanunu çerçevesinde belgelendirilmesi koşuluyla bu hizmetler için katma değer vergisi uygulanmayacaktır.
Yetkili acente tarafından hacılara düzenlenecek faturalarda tahsil edilen toplam bedel gösterilecek, ancak katma değer vergisi yurtdışında satın alınan hizmet bedellerinin ilgili faturaya isabet eden kısmı düşüldükten sonra kalan tutarı üzerinden hesaplanacaktır. Dolayısı ile seyahat acentelerinin yurtdışında yaptıkları harcamaları Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belgelemeleri önem arz etmektedir. Acentelerin yurtdışı harcamalarını kabul edilebilir belgelerle belgeleyememeleri halinde, hem ilave gelir veya kurumlar vergisine, hem de müşterilerine yansıtamayacağı KDV maliyetine katlanmaları söz konusu olacaktır.
Seyahat acentelerinin hac organizasyonu ile ilgili olarak müşterilerine düzenleyecekleri faturaları hacdan dönüş tarihinden itibaren azami 7 gün içerisinde düzenlemeleri, yukarıda açıklanan hususlara dikkat ederek katma değer vergisi hesaplamaları ve beyan etmeleri gerekmektedir. Aksi takdirde önemli miktarlarda ilave vergi ve cezaya katlanmak zorunda kalabilirler.
