Yurtdışı Hisse Satış Karları + Huzur Hakkı Geliri, Gelir Vergisi Beyanı Karmaşası...

[ahmettaskiran]

Merhaba, forumda aradım ancak gözümden kaçmadıysa bu duruma özel bilgi göremedim o yüzden konu açıyorum.

Tek ortağı ve sahibi olduğum limited şirketimden belirli bir miktar huzur hakkı alıyorum (tutar ücret geliri beyan sınırının altında). Başkaca bir ücret gelirim mevcut değil. Aynı zamanda bireysel olarak kullandığım bir Midas yatırım hesabım var. Bu hesaptan da Amerikan borsalarındaki ETF'leri satın alıyorum.

Samimi bir dostum olan mali müşavir arkadaşıma vergi konusunu danıştığımda Midas'taki ETF'lerimi sattığımda bireysel olarak vereceğim yıllık gelir vergisi beyannamesinde onlardan doğacak kar miktarını hesaplayıp beyan etmemin yeterli olduğunu aktardı.

Firmamın mali müşaviri ile görüştüğümde ise Midas'tan satış yaptığım zaman yıllık bireysel gelir vergisi beyannamesini doldururken hem Midas yabancı hisselerinden elde ettiğim kar miktarını, hem de firmadan aldığım huzur hakkını beyan etmem gerektiğini, huzur hakkı için muhtasar beyanname ile ödenen stopajı ise mahsup edip ona göre vergi ödemem gerektiğini aktardı.

Şimdi arkadaşımın dediği gibiyse sorun yok, fakat firmamın mali müşavirinin dediği gibiyse Midas hesabı bana para kazandırmaktan çok yük oluyor, çünkü tamamen örnek olarak veriyorum eğer hisselerden 10 lira kar ettiysem, sırf yıllık beyannameye huzur hakkını da dahil ettiğim için gireceğim ek vergi diliminden dolayı çıkacak vergi bile 20 lira oluyor, yani kar eden bir hisseyi sattığımda vergisi beni zarar ettiriyor.

Hazır Beyan sistemi rehberi ve Midas vergilendirme rehberi ücret gelirim beyan sınırı geçmediği sürece onu beyan etmemin gerekmediğini söylüyor :

Hazır Beyan

intvrg.gib.gov.tr

Beyanname nasıl verilir? - Midas

Beyanname Hazırlığı• Amerikan borsası hisse alım-satım, temettü ve nema gelirlerini beyan etmek için Gelir İdaresi Başkanlığı'nın Hazır Beyan

www.getmidas.com

Firmamın mali müşaviriyle de yıllardır çok verimli şekilde çalıştık dolayısıyla sözüne güveniyorum. Fakat karşıt görüşte başka bir profesyonel ve kaynaklar olunca da kafam karıştı.

Bununla ilgili üç tane sorum olacak, yardımcı olabilirseniz çok sevinirim:

1 - ) Arkadaşımın yaklaşımı mı doğru yoksa firmamın mali müşavirinin mi?

2 - ) Midas hisselerini sattığımda gelir vergisi hesaplamasını yaparken yasal olarak FIFO mu LIFO mu kullanmak lazım, yoksa tamamen bize mi kalmış?

3 - ) Elimdeki hisseler çok az da olsa temettü veriyor. Şu anda yıllık beyan sınırının altında olduğu için beyan etmiyorum. Hisseleri sattığımda hisselerden doğacak gelir vergisini hesaplarken, temettüler beyan limitinin altında olsa dahi beyan etmeli miyim, yoksa temettülerin hesaplanacak gelir vergisi hisse satışından bağımsız olarak beyan sınırını geçip geçmemesine mi bağlıdır?

Şimdiden çok teşekkür ediyorum, iki farklı profesyonel iki farklı yorum yapınca kafam karıştı, destek olabilirseniz çok sevinirim.

 

[ferhat]

Sayin Ahmet Taskiran bu uzun bir konu hafta sonu yazacagim.Sizde bana hatirlatmayi unutmayin.

 

[ahmettaskiran]

Tekrar merhaba. Biraz daha araştırma ve okuma yaptıktan sonra şöyle bir sonuca ulaştım, siz kıymetli profesyonellerin yorum ve teyitleriyle daha doğru bir yönlendirme olabilir diye düşünüyorum.

GVK 86. madde şu şekilde:

Toplama yapılmayan haller:

Madde 86- (Değişik: 9/4/2003-4842/9 md.)

Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez.

1. Tam mükellefiyette;

a) Gerçek usulde vergilendirilmeyen ziraî kazançlar, bu Kanunun 75 inci maddesinin (15) ve (16) numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratları, kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı,[83]

b) (Değişik:5/12/2019-7194/15 md.) Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan ücretler (birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birinciden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı ve birinci işverenden alınan dâhil ücret gelirleri toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dâhil),[84]

c) Vergiye tâbi gelir toplamının [(a) ve (b) bentlerinde belirtilenler hariç] 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmaması koşuluyla, Türkiye'de tevkifata tâbi tutulmuş olan; birden fazla işverenden elde edilen ücretler, menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları,

d) Bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı 600 milyon lirayı (18.000 TL) aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları.[85]

2. Dar mükellefiyette, tamamı Türkiye'de tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan; ücretler, serbest meslek kazançları, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile diğer kazanç ve iratlar.

Bu maddenin b bendine göre huzur hakkım beyan sınırını aşmadıkça Midas gelirleri için beyanname versem dahi huzur hakkınını beyannameye dahil etmem gerekmiyor. Dolayısıyla arkadaşımın yorumu daha doğru görünüyor.

Yine aynı maddenin d bendine göre eğer beyan sınırını aşmıyorsa, beyanname veriyor olsam bile temettü gelirlerini bu beyannameye dahil etmem gerekmiyor. Bu da üçüncü sorumu cevaplıyor diye düşünüyorum.

Aynı konudan şurada da bahsedilmiş:

https://intvrg.gib.gov.tr/hazirbeyan/assets/pdf/2025UcretGeliriVergiRehberi.pdf

25. sayfada 4.2.2.1. Tek işverenden alınan ücretler kısmına baktığımızda GVK'yı daha basit cümlelerle açıklıyor.

İkinci sorumla ilgili ise (hisse satışı vergi hesaplamasında FIFO mu LIFO mu kullanmalıyız) açıkçası bir kaynak bulamadım.

Daha önceden saatlerce araştırmıştım ama nedense o kadar kaynak ve yorum okumama rağmen GVK'yı okumamışım, bu da benim ayıbım.

Beyanname konusunda GVK maddesini doğru algıladığımı düşünüyorum, dolayısıyla sanırım üç sorumdan ikisini cevaplıyor bu durum. Sizlerin yorumu nasıl olur?

 

[ferhat]

Sayin Ahmet Taskiran bu uzun bir konu hafta sonu yazacagim.Sizde bana hatirlatmayi unutmayin.

Ahmet bey soz bu hafta sonu yazacagim. Cok yogunum. Gec cevap icin kusura bakmazsiniz insallah

 

[ahmettaskiran]

Estafurullah ne kusuru, çok sağolun. Cevabınızı heyecanla bekliyorum. Şimdilik banka yatırım fonları ve Midas arasında bölünmüş durumdayım, para gerektiği zaman bu konu netleşene kadar Midas ETF'lerine dokunmuyorum

Bu esnada ek okumalar da yaptım. GVK Madde 85'e baktığımızda açıkça "Mükellefler 2 nci maddede yazılı kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç ve iratları için bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça yıllık beyanname verirler.Bu Kanuna göre beyanı gereken gelirlerin yıllık beyannamede toplanması zorunludur." diyor.

Yani GVK 85. maddeye göre aslında firma mali müşavirimin söylediği daha doğru, huzur hakkı beyanname sınırının altında kalsa da toplamam lazım gibi görünüyor. Fakat buradaki "kanunda aksine hüküm olmadıkça" kısmını bir önceki mesajımda belirtilen GVK 86. maddenin içeriğiyle birlikte yorumladığımızda da arkadaşımın yorumu daha doğru görünüyor gibi. Çünkü 86. maddede aksine bir bent var ve buna göre de beyan sınırı altındaki huzur hakkını beyannameye eklememe gerek yok. Yani iki sonuç birbiriyle çelişiyor. Dolayısıyla biz GVK 85. maddeyi mi yoksa 86. maddeyi mi öncelikli değerlendireceğiz?

Buna ek olarak GVK Genel Tebliği Seri No:311 içeriğinde de birçok örneklendirme yapılmış ve birebir örneği olmasa da diğer örnekleri değerlendirdiğimizde huzur hakkı eğer beyan sınırının altında kalıyorsa Midas ETF'lerinden dolayı beyanname vermem gerektiğinde dahi huzur hakkının bu beyannameye dahil edilmemesi gerektiği gibi bir sonuç çıkıyor gibi görünüyor. Buna ek olarak aynı şekilde temettü geliri de beyan sınırının altındaysa onu da eklememe gerek görünmüyor. Madde 4 örnek 1'de çok benzer bir örnek vermiş, fakat bu örnek ücret geliri için değil serbest meslek kazançlarına dair verilmiş bir örnek, madde de bunun üstüne. O yüzden yine emin olamadım. Örnek aşağıdaki gibi:

Örnek 1:
Ressam (A), 2020 yılında (B) Belediyesine sattığı resimler karşılığında 240.000 TL kazanç elde etmiştir. (B) Belediyesi tarafından Ressam (A)’ya yapılan ödeme üzerinden 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca %17 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmıştır. Ressam (A)’nın, yaptığı resimler 5846 sayılı Kanun hükümlerine g öre Kültür ve Turizm Bakanlığınca eser olarak kayıt- tescil edilmiştir.
Ressam (A)’nın yaptığı resimler karşılığı elde ettiği 240.000 TL’lik kazanç, 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesindeki tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşmadığından gelir vergisinden istisna edilecek ve yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmeyecektir. Tevkif suretiyle kesilen vergi nihai vergi olacaktır. Diğer taraftan, Ressam (A)’nın 400.000 TL tevkifata tabi işyeri kira gelirinin bulunması halinde, bu kira geliri, 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesindeki tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 49.000 TL) aştığından yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. Ancak, bu durumda da istisna kapsamındaki 240.000 TL’lik kazanç beyannameye dahil edilmeyecektir

Tabii ki bunların hepsini ben "inşallah bu şekildedir" diye düşünerek yorumladığım için de bu tarz sonuçlara varmış olabilirim. Neticede işin profesyoneli değilim sadece kanun maddelerini okuyup bir sonuca ulaşmaya çalıştım.

Son olarak da ek okumalar esnasında GVK Geçici 67. maddede şöyle bir kısım varmış onu farkettim:

4. AYNI MENKUL KIYMETTEN DEĞİŞİK TARİHLERDE ALIMLAR YAPILDIKTAN
SONRA ELDEN ÇIKARILMASI HALİNDE ALIŞ BEDELİ
Aynı menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracından değişik tarihlerde alım
yapıldıktan sonra bunların bir kısmının elden çıkarılması durumunda ilk giren ilk
çıkar (FİFO) yöntemi kullanılmak suretiyle tevkifat matrahının tespitinde dikkate
alınacak alış bedeli belirlenecektir.
Aynı gün içinde yapılan alım-satım işlemlerinde ağırlıklı ortalama fiyat bilgisi
dikkate alınabilecek, ancak tevkifat matrahı ilk giren ilk çıkar yöntemine göre
belirlenecektir.
Bir menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracının alımından önce elden
çıkarılması halinde elden çıkarılma tarihinden sonra yapılan ilk alım işlemi esas
alınarak üzerinden tevkifat yapılacak tutar tespit edilecektir.

Sanıyorum ki bu da bir önceki mesajımda kaynak bulamadım dediğim ikinci sorumun cevabı olabilir. Kar hesaplamasını yaparken sanıyorum ki sattığım ETFlerin alış fiyatının değerlendirmesini FIFO yöntemiyle yapmam gerekecek gibi görünüyor. Alıntı yaptığım kısım sorduğum soruyla birebir aynı olmasa da en azından resmi bir kaynakta FIFO'dan bahsettiği için sanırım bu uygulamayı standart varsayabilirim diye düşünüyorum. Yine yorumum doğru mudur ondan da emin değilim.

İlginiz ve desteğiniz için şimdiden tekrar çok teşekkür ediyorum.