2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI- GV

[atellia]

GELİR VERGİSİ KANUNU

Gelir(Madde 1):

Bir gerçek kişinin, bir takvim yılı içerisinde, elde ettiği, kazanç ve iratların safi tutarıdır.

Gelirin unsurları şunlardır(Madde 2):

TK, ZK, Ücret, SMK, GMSİ, MSİ, DKİ [Değer artış kazancı+ Arızı kazanç]

Tam Mükellefiyet(Madde 3):

Aşağıda yazılı gerçek kişiler Türkiye içinde ve Türkiye dışında elde ettiği kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler.

? Türkiye?de yerleşmiş olanlar
1. İkametgâhı Türkiye?de bulunanlar (Madde 4)
2. Bir takvim yılı içerisinde Türkiye?de 6 aydan fazla oturanlar.
? Resmi daire ve müessese veya merkezi Türkiye?de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan TÜRK VATANDAŞLARI. Ancak bunlara bulundukları ülkelerde Türkiye?deki GV benzer vergiye tabi tutulanlara ayrıca bir de mezkûr kazançları üzerinden Türkiye?de vergilendirme yapılmaz. Çifte vergilendirmeyi önlemek için.

Yerleşme sayılmayan haller(Madde 5)

1. Belli ve geçici görev/iş için TR?ye gelen iş, ilim, fen adamları, uzman, memur, basın-yayın muhabirleri vb. kimseler ile tahsil,tedavi,istirahat,seyahat amacıyla gelenler
2. Tutukluluk, hükümlülük veya hastalık gibi elde olmayan nedenlerle TR?de alıkonulmuş ya da kalmış olanlar.

Dar Mükellefiyet(Madde 6):

Türkiye?de yerleşmiş sayılmayan gerçek kişiler, sadece Türkiye?de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilirler.

Daimi temsilci(Madde 8):

Bir hizmet veya vekalet akdi ile temsil edilene bağlı olup, onun nam ve hesabına muayyen veya gayrimuayyen bir müddetle veya müteaddit ticari muameleler ifasına yetkili kimselerdir.

1. Ticari mümessil, tüccar vekiller-memurları, TTK?ya göre acenteler.
2. Reklam giderleri hariç, giderleri devamlı kısmen/tamamen temsil edilen tarafından ödenenler.
3. Mağazalarında temsil edilenin hesabına konsinye mal bulunduranlar.

GV Kanununa Göre 2 çeşit Muaflık Vardır:

1. Esnaf muaflığı(Madde 9)
2. Diplomat muaflığı(Madde 15)

GV Kanuna Göre İstisnalar (16-32. Madde arası):
1. Ücret İstisnası-Yabancı elçilik-konsolosluk
2. Serbest Meslek Kazancı İstisnası-Ressam-bestekar
3. PTT acente kazanç istisnası
4. Eğitim-öğretim işletmelerin kazanç istisnası- 5 yılla ilgili
5. GMSİ ve haklarda istisna-meskenlere özel
6. MSİ istisnası-Bes ve kar payları
7. Gider karşılıkları istisnası-harcırahlar
8. Tazminat-yardımlarda istisna-ölüm sakatlık
9. Vatani hizmet yard. İstisnası
10. Teçhizat tayin bed.
11. Tahsil ve tatbikat ödemelerinde istisna
12. Teşvik, ikramiye, mükafatlarda istisna
13. Sergi panayır istisnası-dar mük. için
14. Sakatlık indirimi
15. Asgari geçim indirimi

GMSİ ve Haklarda İstisna(Madde 21):

Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içerinde elde edilen hâsılatın 2.600 TL?si(2010 için) GV?inden müstesnadır.

? Ancak 2600 üzeri hasılat elde edip de, beyan edilmezse ya da eksik beyan edilirse bu istisnadan yaralanılamaz.
? TK, ZK, SMK elde edenler kazançlarını, yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olanlar da bu istisnadan yaralanamazlar.

MSİ İstisna(Madde 22):

1. *BES? ten emekli olanlar ile bu sistemden ölüm, maluliyet, tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin %25?i,
*Türkiye?de kâin ve merkezi Türkiye?de bulunan sigorta şirketlerinden 10 yıl prim ödeyenler ile ölüm, maluliyet, tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin %10?u
*Tek primli yıllık sigortalardan yapılan ödemelerin %100(tamamı),

[94?e göre Tevkifat yok.]

2. Tam mükellef kurumlarda elde edilen 75/1.2.3 de yazılı kar paylarının %50 (yarısı),

[94? e göre tevkifat var. Ama yıllık beyanname mahsup edilebilir.]

gelir vergisinden istisnadır.

Ücret İstisnası(Madde 23):

? Vergiden muaf esnaf,
? Gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerin, yanlarında çalıştırdıkları işçilerin ücretleri istisna hükmünde değerlendirilirken.

NOT: Gerçek usulde vergilendirilmeyen TK sahiplerinin (yani basit usule tabi) yanlarında çalıştırdıkları işçilerin ücretleri bu maddeye göre istisna kapsamında değildir. Aslında o ücretlere de farklı bir istisna benzeri uygulama yapılır. GV kanunu Diğer Ücretler başlığı altında, adı geçen kişilerin aldıkları ücretler, ?vergi karnesi? alarak, asgari ücretin brüt yıllık tutarının %25 i matrah olacak şekilde vergilendirilirler. (Madde 64)

Gider karşılıklarında istisna(Madde 24):

1. Harcırahlar
2. 657?ye tabi olanlara verilen yakacak yardımları
3. Sayım ve seçim işlerindeki işçilere ödenen ücretler

GVK?na göre Kıdem tazminatlarının tamamı ile 5953?e göre ödenen kıdem tazminatlarının 24 aylık hizmet süresine isabet eden tutarı GV?den istisnadır.

Muhtelif yerlerden ücret alanlar için 31.maddedeki sakatlık indirimi tutarı, sadece en yüksek ücretine uygulanır. (Madde 36)








Ticari kazanç sayılan unsurlar(Madde 37):

1. Maden, taş, kireç ocakları, kum, çakıl, istihsal yerleri ve tuğla ve kiremit harmanlarının işletilmesi
2. Coberklik,
3. Özel okul, hastane vb. işletmeler
4. Gayrimenkul alım-satımıyla devamlı olarak uğraşanlar
5. Kendi nam ve hesabına menkul kıymet alım satımı ile devamlı suretle uğraşanlar
6. Satın alınan veya trampa suretiyle iktisap olunan arazinin iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde parsellenerek bu süre içinde veya daha sonra kısmen/tamamen satılmasından doğan kazançlar,
7. Diş protezciliği

Kolektif şirket ortakları ve adi/paylı komenditin komanditesinin aldığı ortaklık kar payı şahsi TK?tır.
Bilanço esasına göre TK(Madde 38):

Teşebbüsün öz sermayesinin dönem sonunda ve dönem başındaki değerleri arasındaki müspet farktır.

İşletme hes. TK(Madde 39):

Bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler arasındaki müspet farktır.

Basit usulde TK(Madde 46):

Bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri araındaki müspet farktır.
Tahsil olunan para Tediye olunan para
+ +
Tahakkuk eden alacaklar Borçlar

SAFİ KAZANCIN TESPİTİNDE İNDİRİLEBİLECEK GİDERLER(Madde 40):

1. TK?ın elde edilmesi ve idamesi için yapılan genel giderler,(yurtdışı inşaat,onarım,montaj,taşıma işi yapanlar bu bentteki giderlere ilave olarak bir de; döviz hasılatının binde 5?i kadar daha gideri de götürü olarak indirebilir. )
2. Hizmetli ve işçilerin yemek,barınma,tedavi,ilaç,sigorta primleri, emekli aidatları,
3. İşle ilgili zarar,ziyan,tazminatlar
4. İşle ilgili seyahat,ikamet giderleri
5. Kiralanan/işletmenin taşıt giderleri
6. İşletme ile ilgili bina,arazi,gider,istihlak,belediye,damga vergileri ve harç,kaydiye,resimler.
7. Amortismanlar
8. Sendika aidatları
9. İşverenlerin, ücretliler için ödedikleri BES katkı payları
10. Gıda bankacılığı kapsamında; gıda ,temizlik, yakacak bağışlarının maliyet bedelleri.

İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER(Madde 41):

1. Teşebbüs sahibi ile eşinin, çocuğu için çekilen paralar,
2. Teşebbüs sahibi ile eşi, çocuğu için ödenen aylıklar, ikramiyeler, tazminatlar, komisyonlar,
3. Teşebbüs sahibinin işletmeye koyduğu sermaye üzerinden yürütülen faizler,
4. Teşebbüs sahibinin cari hesap-alacak hes. İçin yürütülen faizler,
5. Örtülü kazanç dağıtımı ile işletme aleyhine oluşan farklar.
6. Her türlü para cezaları, teşebbüs sah. Suçu ned. Tazminatlar,
7. Her türlü alkol, tütün ilan reklam giderlerinin %50si
8. Kiralanan/işletmenin yat, kotra, uçak,helikopter gibi araçlarının işle alakalı olmayanlarının giderleri ve amortismanları,
9. Basın yoluyla işlenen ve radyo televizyon yayınlarında doğan tazminatlar.






İlişkili kişiler(Madde 41):

Teşebbüs sahibinin,
? Eşi
? Üstsoy
? Altsoy
? 3.derece yansoy
? Kayın hısımları
? Doğruda/dolaylı ortakları
? Ortak old. şirketlerin denetimi,sermaye bak. Kontrolü altında tutan şirketler.

YSİO tanımı(Madde 42):

Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarım işlerinde kar/zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterilir.

Basit usulden faydalanamayanlar(Madde 51):

1. Kolektif ve komandit şirketin komanditesi
2. İkrazatçılar
3. Sarraf ve kıymetli maden mücevherat işiyle uğraşanlar
4. Sigorta prodüktörleri
5. İlan-reklam işiyle uğraşanlar
6. Gayrimenkul ve gemi alım satımıyla uğraşanlar,
7. Tavassut işi yapanlar
8. Maden, taş, kireç ocakları çakıl,kum,istihsal yerleri ve tuğla-kiremit harmanlarını işl.
9. Şehirlerarası yük-yolcu taşımacılığı

ZK tarifi (Madde 52):

-Zirai faaliyette, satışların dükkan/mağaza açılarak yapılması halinde mahsullerin dükkana gelinceye kadar ki safhaları ZK sayılır.

-Çiftçilerin zirai faaliyetleriyle ilgili alım-satım için açtıkları yazıhaneler dükkân sayılmaz.

-Kolektif ortaklarıyla, adi/eshamlı komanditin komanditesi zirai faaliyet yapsa bile çiftçi sayılmazlar. Bunların aldıkları ortaklık kar payları yine şahsi TK hükmünde vergilendirilirler. Onlar tüccardırlar.

Zirai kazancın vergilendirilmesi(Madde 53):

Çiftçilerin elde ettikleri zirai kazançlar 94.maddeye göre tevkifat usulüne göre vergilendirilir. Ancak:
? 54.maddedeki işletme büyüklüğü ölçülerini aşanlar(dönüm-ağaç sayıları)
? 1 biçerdöver ya da benzer motorlu aracı
? 10 yaşında küçük 2 den fazla traktörü olanlar,
gerçek usulde(işlet/bilanço) vergilendirilirler.

Biçerdöver veya traktörler işletmeye dahil edilmeden işletirse, bunların işletilmesinden doğan kazançlar TK hükmünde vergilendirilir.

Bilanço usulünü seçen ZK sahipleri(çiftçiler) 2 yıl geçmedikçe bu usülden dönemezler.

Ücret(Madde 61):

Bir işverene ve işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan para ile temsil edilen menfaatler GVK?una göre ücret olarak tanımlanır.






Ücret sayılan ödemeler(Madde 61)::

1. 23/11 deki istisna dışı kalan emeklilik, maluliyet,dul ve yetim aylıkları
2. Evvelce yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler için yap.ödemeler
3. TBMM, İl Genel Meclisi, Belediye Meclis Üyeleri ile daimi ve geçici tüm komisyon üyelerine ödemeler,
4. Yönetim ve denetim kurulu başkan ve üyeleri ile tasfiye memurlarına ödenen ücretler,
5. Bilirkişi, resmi arabulucu, eksper, spor hakemleri, her türlü yarışma jürileri
6. Sporcuların transfer ücretleri,

Gerçek ücretin tespitinde ücretten indirilecek Unsurlar(Madde 63):

1. Oyak kesintileri 657 kesintileri
2. Emekli sandıkları 506 SSK ya göre ödenen aidat-primler
3. Sigorta poliçe primleri, bes katkı paları
4. Sendika aidatları

Diğer ücretler(Madde 64):

1. Kazancı basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar,
2. Özel şoförler,
3. Özel inşaat işlerinde ücretli çalışan işçiler,
4. GMSİ sahibi yanında çalışanlar
5. Danıştay mütealasıyla ve MB onayıyla bu madde kapsamına alınanlar,

Bu kişilerin safi ücretleri, gerçekte aldıkları ücretler üzerinden değil; asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25?i matrah olacak şekilde beyan edilip vergilendirilirler.

Diğer ücretler için yıllık beyanname verilmez.

Serbest meslek Erbabı(Madde 66):

1. Serbest meslek faaliyetini mutad meslek olarak ifa edenlerin yanında;
2. Gümrük komisyoncuları, bilumum borsa ajan ve acentaları, noterler, noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar;
3. Serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya sair suretlerle serbest meslek kazancından hisse alanlar;
4. Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ve adi şirketlerde ortaklar, adi komandit şirketlerde komanditeler;
5. Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticarî ve meslekî işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıları;
6. VUK 155? de belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar.

Meslek Giderleri-SMK tesitinde İndirilebilecek Giderler(Madde 68):

1. SMK?nın elde edilmesi ve idamesi için yapılan genel giderler;
? İkametgahını (işyeri+ev) olarak kullanıp [KİRA] ise: Kiranın tamamı + Giderlerin yarısını(ısıtma-aydınlatma),
? İkametgahını (işyeri+ev) olarak kullanıp [KENDİSİNİN] ise: İşyeri Amortismanının yarısını,
? İkametgahı (İşyeri) olarak kullanıp [KENDİSİNİN] ise: İşyeri Amortismanının tamamını
2. Hizmetli,işçilerin iaşe,ibate,tedavi,ilaç giderleri, sigorta primleri,emekli aidatları, 27 deki giyim giderleri,
3. SMK ile ilgili seyahat-ikamet giderleri,
4. Meslek faaliyette kullanılan tesisat,demirbaş,taşıtların VUK hük. Göre amortismanları
5. Taşıt giderleri
6. Mesleki yayın bedelleri
7. Mesleki faaliyet için alınan mal-hizmet bedelleri,
8. SMK faal dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş-emeklilik aidatları
9. Meslek,ilan,reklam vergileri, işyeri vergi resim harçları.
10. Mesleki faaliyet ilgili ödenen tazminatlar,

 

[atellia]

Ynt: 2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI- GV

Emsal kira bedeli(Madde 73):

Kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bedelsiz olarak başkalarının intifasına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır.
1. (Bina ve arazide) emsal kira bedeli:
? Yetkili özel mercilerce veya mahkemeden takdir-tespit edilen Kira bedelidir.
? Şayet bu surette takdir-tespit yapılmamaış ise; VUK?a göre vergi değerinin %5 ?dir.
2. (Diğer mal ve haklarda) emsal kira bedeli:
? Maliyet bedeli
? Maliyet bedeli bilinmiyorsa, VUK servet değerlemesi hük. Göre %10?udur.

Emsal kira bedeli uygulanmayacak haller:
1. Boş kalan gayrimenkulün muhafazası için bedelsiz verilmesi
2. Binaların mal sahiplerinin usul,füru,kardeşlerin ikametine verilmesi
3. Mal sahibi + akrabalarının aynı evde birlikte oturması halinde,
4. Genel bütçeye dahil daireler,katma bütçeli idareler, belediyeler ile diğer kamu kurum ve kurulışlarının yaptığı kiralamalar.

GMSİ tespitinde indirilebilecek GİDERLER(Madde 74):
1. Kiraya verenin ödediği aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri;
2. Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün ehemmiyeti ile mütenasip olan idare giderleri;
3. Kiraya verilen mal ve haklara müteallik sigorta giderleri;
4. Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri + konut olarak kiraya verilen 1 adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5'i (İktisap bedelinin % 5'i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanır. Ancak, indirilmeyen kısım 88/3 de gider fazlalığı sayılmaz),
5. Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya verenler tarafından ödenmiş olmak şartıyla belediyelere ödenen harcamalara iştirak payları;
6. Kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanlar
7. Kiraya verenin yaptığı onarım giderleri (Emlakın iktisadi değerini artıracak surette tevsii, tadili veya bunlara ilaveler yapılması için ihtiyar olunan giderler onarım gideri sayılmaz);
8. Kiraya verilen mal ve haklara ait bakım ve idame giderleri;
9. Kiraladıkları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler;
10. Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konutun kira bedeli (kira indirimi gayri safi hasılattan bu maddenin 1 ila 9 ve 11 numaralı bentlerinden yazılı giderler düşüldükten sonra, kalan miktar üzerinden yapılır; kiranın indirilemeyen kısmı 88'inci maddenin 3'üncü fıkrasının uygulanmasında gider fazlalığı sayılmaz);
11. Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak mukavelenameye kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar.
Menkul sermaye iradı(Madde 75):

Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında, nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden oluşan sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira vb. iratlar MSİ?dır.

MSİ sayılanlar:
1. Her nevi hisse senetlerinin kâr payları
2. İştirak hisselerinden doğan kazançlar
3. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesindeki şartların birlikte gerçekleşmesi halinde; Türkiye'de yerleşik gerçek kişilerin doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kâr payının veya oy kullanma hakkının en az % 50'sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştiraklerinin kazançları dağıtılsın veya dağıtılmasın, iştirakin hesap döneminin kapandığı ayı içeren yıl itibarıyla dağıtılan kâr payı sayılır. Adi komandit şirketlerde komanditerlerin kâr payları, şirket kârının ilişkin bulunduğu takvim yılında elde edilmiş sayılır;
4. Kurumların idare Meclisi Başkan ve üyelerine verilen kar payları;
5. Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren dar mükellef kurumların, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısmı,
6. Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler
7. Her nevi alacak faizleri
8. Mevduat faizleri
9. Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponların satışından elde edilen bedeller;
10. İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar;
11. Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri;
12. Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr payları ile kâr, ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr payları ve özel finans kurumlarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları.
13. Bu maddenin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde yer alan menkul kıymetleri geri alım ve satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında sağlanan menfaatler.(REPO)
14. Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından;
? On yıl süreyle prim, aidat veya katkı payı ödemeden ayrılanlara yapılan ödemeler,
? On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile diğer sandık ve sigortalardan on yıl süreyle prim veya aidat ödeyenlere ve vefat, malûliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler,
? Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, malûliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler.
MSİ irat sayılmayan haller(Madde 76):

? Menkul kıymetin kuponlu veya kuponsuz olarak satılması,
? İştirak hisselerinin devir ve temliki,
? Menkul kıymetler ile iştirak hisselerinin tamamen veya kısmen itfa olunması karşılığında alınan paralarla
? İtfa dolayısıyla verilen ikramiyeler menkul sermaye iradı sayılmaz.

MSİ?ında SAFİ İRAT tespitinde indirilebilecek giderler(Madde 78):

1. Depo etme ve sigorta ücreti gibi MK muhafazası için yapılan gideler,
2. Temettü hisseleri ile faizlerin tahsil giderleri
3. MK için ödenen ger türlü vergi, resim,harç(GV hariç)

Gelire giren diğer kazanç ve iratlar(Madde 80):

1. Değer artış kazançları,
2. Arızi kazançlar.

Değer artış kazançları(Mük. Madde 80):

Aşağıdaki mal-hakların elden çıkarılması değer artış kazancıdır:
1. Menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar. (İvazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç),
2. 70/5 de yazılı hakların (ihtira beratları hariç) elden çıkarılmasından doğan kazançlar.
3. Telif haklarının ve ihtira beratlarının (müellifleri, mucitleri ve bunların kanunî mirasçıları dışında kalan kimseler) tarafından elden çıkarılmasından doğan kazançlar.
4. Ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar.
5. Faaliyeti durdurulan bir işletmenin kısmen veya tamamen elden çıkarılmasından doğan kazançlar.
6. İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70 inci maddenin birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tâbi çiftçilerin ziraî istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak 5 yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar.


"Elden çıkarma"= Mal ve hakların satılması
? bir ivaz karşılığında devir ve temliki
? trampa edilmesi
? takası
? kamulaştırılması
? devletleştirilmesi
? ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını
Değer Artış Kazancı İstisnası: Bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç, 8.000 TL TL?si gelir vergisinden müstesnadır.
Vergilendirilmeyecek değer artış kazançları(Madde 81):
1. Ferdi bir işletmenin sahibinin ölümü halinde, kanunî mirasçılar tarafından işletmenin faaliyetine devam olunması ve mirasçılar tarafından işletmeye dahil iktisadî kıymetlerin kayıtlı değerleriyle (bilanço esasına göre defter tutuluyorsa bilançonun aktif ve pasifiyle bütün halinde) aynen devir alınması.
2. Kazancı bilanço esasına göre tespit edilen ferdi bir işletmenin bilançosunun bir sermaye şirketine aktif ve pasifiyle bütün halinde devrolunması, devir alan şirketin bilançosuna aynen geçirilmesi ve devredilen ferdi işletmenin sahip veya sahiplerinin şirketten, devir bilançosuna göre hesaplanan öz sermayesi tutarında ortaklık payı alması (nama yazılı olması şarttır.).
3. Kollektif ve adi komandit şirketlerin bu maddenin (2) numaralı bendinde yazılı şartlar dahilinde nev'i değiştirerek sermaye şirketi haline dönüşmesi (senetlerinin nama yazılı olması şarttır.)
Arızi kazançlar(Madde 82):
1. Arızî olarak ticarî muamelelerin icrasından veya bu nitelikteki muamelelere tavassuttan elde edilen kazançlar.
2. Ticarî veya ziraî bir işletmenin faaliyeti ile serbest meslek faaliyetinin durdurulması veya terk edilmesi, henüz başlamamış olan böyle bir faaliyete hiç girişilmemesi, ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen hâsılat.
3. Gayrimenkullerin tahliyesi veya kiracılık hakkının devri karşılığında alınan tazminatlar ile peştemallıklar (kiracıya ait tesisat ve malların tahliye ve devri sırasında kiralayan veya yeni kiracıya devrinde doğan kazançlar dahil).
4. Arızî olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla tahsil edilen hâsılat.
5. Gerçek usulde vergiye tâbi mükelleflerin terk ettikleri işleri ile ilgili olarak sonradan elde ettikleri kazançlar (zarar yazılan değersiz alacaklarla, karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dahil).
6. Dar mükellefiyete tâbi olanların 45 inci maddede yazılı işleri(Türkiye ile yabancı memleketler arasında yaptıkları ulaştırma işlerini) arızî olarak yapmalarından elde ettikleri kazançlar.
Arızi Kazanç İstisnası: Bir takvim yılında (1), (2), (3) ve (4) numaralı bentlerde yazılı olan kazançlar (henüz başlamamış olan ticarî, ziraî veya meslekî bir faaliyete hiç girişilmemesi ile ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen kazançlar hariç) toplamının 19.000 TL?lik kısmı gelir vergisinden müstesnadır.
Beyan Esası(Madde 83):
1. Yıllık
2. Muhtasar
3. Münferit
Yıllık beyanname: muhtelif kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde edilen kazanç ve iratların bir araya getirilip toplanmasına ve bu suretle hesaplanan gelirin vergi dairesine bildirilmesine mahsustur.
Muhtasar beyanname: işverenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kimseler tarafından kesilen vergilerin matrahları ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine bildirmesine mahsustur.
Münferit beyanname: dar mükellefiyete tabi olanların yıllık beyanname ile bildirmeye mecbur olmadıkları kazanç ve iratlardan, vergisi tevkif suretiyle alınmamış olanların bildirilmesine mahsustur.

Toplama Yapılmayan haller- Yıllık Beyanname verilmeyen haller( Madde 86):
A.)Tam mükellefiyette;
1. Gerçek usulde vergilendirilmeyen ZK
2. GVK 75/15 de yazılı MSİ,
3. Kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı,
4. Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler (birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103/2tutarı aşmayan mükellefler yine beyanname vermez) 103/2 deki tutarı aşmamak koşuluyla, Türkiye'de tevkifata tâbi tutulmuş olan; birden fazla işverenden elde edilen ÜCRETLER, MSİ ve GMSİ,
5. Bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı 1.170 TL?yi aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan MSİ ve GMSİ
B.) Dar mükellefiyette, tamamı Türkiye'de tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan; ÜCRETLER, SMK, MSİ, GMSİ, DKİ
Zararların karlara takas ve mahsubu(Madde 88):

Gelirin toplanmasında gelir kaynaklarının bir kısmından hasıl olan zararlar, (80'inci maddede yazılı diğer kazanç ve iratlardan doğanlar hariç) diğer kaynakların kazanç ve iratlarına mahsup edilir.
Bu mahsup neticesinde kapatılmayan zarar kısmı, müteakip yılların gelirinden indirilir. Arka arkaya 5 yıl içinde mahsup edilmeyen zarar bakiyesi müteakip yıllara naklolunamaz.
Menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarında, gider fazlalığından doğanlar hariç, sermayede vukua gelen eksilmeler zarar addolunmaz.
Diğer indirimler(Madde 89):
? Beyan edilen gelirin % 10'unu (bireysel emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta primleri için, beyan edilen gelirin % 5'ini) ve asgarî ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla, mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi Şahıs sigorta primleri + BES katkı payları (
? Beyan edilen gelirin % 10'unu aşmaması, Türkiye'de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları (mükerrer 121 inci madde çerçevesinde eğitim ve sağlık harcamaları nedeniyle vergi indiriminden yararlanan ücretliler, aynı harcamalarını bu hükümden yararlanarak matrahlarından indiremezler).
? Serbest meslek faaliyetinde bulunan veya basit usulde vergilendirilen özürlülerin beyan edilen gelirlerine, 31 inci maddede yer alan esaslara göre hesaplanan yıllık indirim (Bu indirimden bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest meslek erbabı ile hizmet erbabı (tevkifat matrahı dahil) da yararlanır.).
? Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5'ini (kalkınmada öncelikli yöreler için % 10'unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar.
? Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı.
? 6Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı.
? Kültür ve sanat faaliyetleri
? Kültür varlıklarının bakımı, onarımı, yaşatılması, rölöve, restorasyon, restitüsyon projeleri yapılması ve nakil işlerine,
? Kütüphane, müze, sanat galerisi ve kültür merkezi ile sinema, tiyatro, opera, bale ve konser gibi kültürel ve sanatsal etkinliklerin sergilendiği tesislerin yapımı, onarımı veya modernizasyon çalışmalarına, İlişkin harcamalar ile bu amaçla yapılan her türlü bağış ve yardımların % 100'ü
? Sponsorluk harcamalarının; amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için % 50'si.

 

[atellia]

Ynt: 2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI- GV

? Ar-Ge indirimi
? Bakanlar kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığıyla makbuz mukabili yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı.
? İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı.
Matrah ve gelirden indirilmeyecek giderler(Madde 90):
1. Her türlü vergi cezaları ve para cezaları,
2. AATUHK göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler
3. VUK göre ödenen gecikme faizleri,
vergi matrahından ve gelir unsurlarından indirilmez.
Yıllık Beyanname vermek zorunda olanlar:
1. Tacirler
2. Çiftçiler
3. Serbest meslek erbabı
4. Kollektif şirket ortakları
5. Komandit şirketin komandite ortağı
Yıllık beyanname verilmesi( Madde 92):
Bir takvim yılına ait beyannameler,
? Mart ayının 1-25 günleri arasında,
? Basit usulde TK tespit edilenler ise, Şubat ayının 1-25 günleri arasında,
Vergi tarhına yetkili vergi dairesine verilir.
? Memleketi terk halinde= terkten sonraki 15 gün içinde
? Ölüm halinde= Ölümden sonraki 4 ay içinde verilir.
Vergi tavkifatı(Madde 94):

? Kamu idare ve müesseseleri
? İktisadî kamu müesseseleri
? Sair kurumlar
? Ticaret şirketleri
? İş ortaklıkları
? Dernekler
? Vakıflar
? Ddernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri
? Kooperatifler
? Yatırım fonu yönetenler
? Gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı
? Zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler

bu maddenin sayılı bentlerindeki ödemeleri nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

Tevkifata tabi olmayan ücretler(Madde 95):

1. Ücretini yabancı memleketteki işverenden doğrudan alanlar,
2. İstisnadan yararlanamayan yabancı elçilik, konsolosluk memur-hizmetlileri
3. Maliye bakanlığı?nın yıllık beyanname bild. Mecburi görülen ödemeler.



Belli başlı stopaj oranları:

? Ücretlilerden 103/104?e göre,
? Serbest meslek erbabının yaptığı ödemelerde %17/20
? Gayrimenkul ve hakların kiralanmasında %20
? Kar paylarında %15
? Devlet tahvili, Hazine bonosu %0
? Diğer menkul kıymetlerden %10
? Mevduat faizinden %15

Vergi tevkifatı(stopaj); ücretliler dışında kalan ödemelerde ?Gayri Safi Tutarlar? üzerinden yapılır( Madde 96)

Muhtasar beyanname( Madde 99):

94? e göre tevkifat yapmaya mecbur olanlar 1 ay içinde yaptıkları ödeme/tahakkuk ettikleri kar ve iratlar ile + bunlardan kestikleri vergileri;
Ertesi ayın 23. Günü akşamına kadar ödeme/tahakkuk yaptıkları yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildiriler.

Genel bütçeli idareler muhatasar beyanname vermezler.

Zirai ürünler üzerinden tevkifat yapanlar hariç; çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve altı olanlar, muhtasar beyannamelerini bağlı oldukları vergi dairesine önceden haber vermek kaydıyla , 3 ayda bir Ocak,Nisan,Temmuz,Ekim aylarının 23. Günü akşamaına kadar verebilirler.(ödeme 26)

Tarh yeri(Madde 106):
1. İşyeri ve ikametgâhı ayrı vergi daireleri bölgesinde bulunan mükelleflerin vergileri, işyerinin bulunduğu;
2. Diğer ücretlerle, gezici olarak çalışan TK ve SMK, bu ücret ve kazanç sahiplerinin ikametgahlarının bulunduğu yoksa, faaliyetlerini icra ettikleri;
3. Dar mükellefiyete tabi olanların vergileri, beyannamelerini vermeye mecbur oldukları;
yerin vergi dairesince tarh olunur.
Tarhiyatın muhatabı(Madde 107):
Gelir Vergisi bu vergiyle mükellef olan gerçek kişiler namına tarh edilir. Şu kadar ki;
1. Küçüklerle kısıtlılarda, bunların nam ve hesabına kanuni temsilcileri;
2. Verginin tevkif suretiyle alınması halinde, mükellef hesabına tevkifat yapmaya mecbur olanlar;
3. Dar mükellefiyette, mükellefin Türkiye' de daimi temsilcisi mevcutsa mükellef hesabına daimi temsilci (Türkiye'de birden fazla daimi temsilcinin mevcudiyeti halinde, mükellefin tayin edeceği, tarhiyat tarihine kadar böyle bir tayin yapılmamışsa, temsilcilerden herhangi birisi), daimi temsilci mevcut değilse, kazanç ve iratları yabancı kişiye sağlıyanlar;
Münferit Beyanname:
Münferit beyannamenin dönemi, gelirin iktisap tarihidir. Diğerlerinin(yıllık+muhtasar) vergilendirme dönemi ya 1 takvim yılı ya da hesap dönemidir.
Münferit beyannameler beyanname verme süresi içinde ödenir.




Geçici vergi (Mük Madde 120):
? Ticari kazanç sahipleri (basit usulde vergilendirilenler hariç)
ile
? Serbest meslek erbabı,
cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, bu Kanunun ticari veya mesleki kazancın tespitine ilişkin hükümlerine göre (indirim ve istisnalar ile Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri de dikkate alınarak) belirlenen ilgili hesap döneminin üçer aylık kazançları (42 nci madde kapsamına giren kazançlar ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanların bu işlerden sağladıkları kazançlar hariç) üzerinden 103 üncü maddede yer alan tarifenin ilk gelir dilimine uygulanan oranda geçici vergi öderler. Geçici vergi matrahının hesaplanmasında dönem sonu mal mevcutları, kayıtlar üzerinden tespit edilebilir
Geçici Verginin;
? Beyan süresi; 3 aylık dönemi izleyen 2.ayın 14.üncü günü,
? Ödeme süresi ise 17.inci günüdür.
Aynı dönem içinde tevkif edilmiş bulunan gelir vergisi (42 nci maddede belirtilen kazançlardan yapılan tevkifat hariç) hesaplanan geçici vergiden mahsup edilir.
Yapılan incelemeler sonucunda, geçmiş dönemlere ait geçici verginin % 10'u aşan tutarda eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, eksik beyan edilen bu kısım için re'sen veya ikmalen geçici vergi tarh edilir. Mahsup süresi geçtikten sonra, kesinleşen geçici vergiler terkin edilir, ancak gecikme faizi ve ceza tahsil edilir.
Bir önceki takvim yılında üçer aylık dönemler halinde tahakkuk ettirilerek tahsil edilen geçici vergi, yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir. Mahsup edilemeyen tutar, mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilir. Bu mahsuplara rağmen kalan geçici vergi tutarı, o yılın sonuna kadar yazılı olarak talep edilmesi halinde mükellefe red ve iade edilir.
İşin bırakılması halinde, işin bırakıldığı dönemi izleyen dönemlerde geçici vergi ödenmez.
Yabancı memleketlerde ödenen vergilerin mahsubu(Madde 123):
Tam mükellefiyete tabi mükelleflerin yabancı memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratlardan mahallinde ödedikleri benzeri vergiler, Türkiye'de tarh edilen Gelir Vergisinin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından indirilir. Birinci fıkra hükmünce indirilecek miktar Gelir Vergisinin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından fazla olduğu takdirde, aradaki fark nazara alınmaz. Gelir Vergisinin yabancı memlekette elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmı, bunların gelire olan nispeti üzerinden hesaplanır.

 

[hedef1]

Ynt: 2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI- GV

Sizden rica etsem, vergi için hangi kaynaktan çalıştığınızı nasıl çalıştığınızı söyleyebilir misiniz,
bir türlü oturup adam akıllı bir yöntemle çalışamıyorumda, tüyolarınıza ihtiyacım var, Teşekkürler.

 

[atellia]

Ynt: 2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI- GV

Öncelikle bir tane Toplu-TÜM Türk Vergi Kanunları Kitapçığı elinizde olmalıdır. Ben özellikle kanunlar üzerinden hiyerarşik ve madde sıralarına göre çalşıyorum. Aslında bir konunun bütün kanun maddelerinde arka arkaya olmaması biraz dağınık çalşıyormuş gibi görünse de, bence en etkili yöntem budur. Çünkü sınavda direkt kanun maddesi sorulduğu için hangi maddenin hangi bölüm hangi kısım hangi başlık altında olduğunu böylece daha rahat biiyorsunuz.

Yukarıdaki notlar çoğu kanun maddelerinin önemli ve özet bölümlerinden oluşmaktadır.

Bu şekilde kanun üzerinden okuyarak. En az 3 kere okuyarak, arkasında Ankara SMMM Odasının yayınladığı Eray Mercan-Mustafa DÜndar'ın kitabını(2010 Baskı) okumanız bence faydalı olacaktır.

Bir de uygulama konusundaki eksikliklerini de, GİB'ın yayınladığı mini kitapçıklar var. HEr sene vergi dairelerinde reyona koyuluyor. Onlarda mutlaka temin ediniz. Eğer Vergi dairelerinde bulamazsanız, GİB Wev sitesinde Adoba dosyası olarak mevcut. Onları indirip uygulama sorualr çözün.

Bu arada ksıa süre sonra bu sayfadan TÜm vergi kanunlarıyle ilgili kendi çözdüğüm uygulama sorularını burada yayınlayacağım.

 

[buka]

Ynt: 2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI- GV

güzel bir paylaşım ancak daha çok sınavda çıkabilecek soru tahmınlerını yazarsak daha etkın ve verımlı olur diye düşünüyorum yoksa kanun metınlerı zaten hemen hemen her smmm adayında var

özelikle dersaneye gıden arkadaşlara söylenen çıkması olası soru konularını paylaşmalarını bekliyorum

iyi çalışmlar..

 

[atellia]

Ynt: 2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI- GV

Bence de soru tahminleri olanların yorumlarını bekliyoruz. Konular çok çok geniş ve kapsamlı çalışacak konu sayısı aşırı derecede fazla, bazı yerler çok gereksiz gibi görünse de geçmiş yıllarda sınav sorusu olarak adayların karşısına çıkmış.

Bu yüzden, kestirmek zor. HEr yere çalışmamaız gerekiyor; fakat geçmiş yılları analiz edip önümüzdeki sınavda gelmesi muhtemel konuları; özellikle dershanelere giden arkadaşlardan bekliyoruz. Malum dershaneler, çok başarılı olduklarını birebir sorular tutturduklarını her dönem ilan ediyorlar. Bana da biraz garip geliyor, ancak dershaneye gidenler( Özel dershaneler) bir adım önde diyorum.

Hele sınav günü kapının önünde dağıtılan kısa özet kitapçıklarda genelde her sınav bir soru benzer olarak geliyor. Bunu bilinçli yapıyorlar. Bakın biz birebir soru tutturuyoruz. Bir sonraki dönem gelin bizim dershanemize sizi de geçirelim. Ayrıca geçemezseniz üzerine paranızı iade edelim diye iddaalı slogan atıyorlar.

Geçen aralık sınavında özel bir desrhanenin verdiği vergi hukuku notlarından, YSİO gideri sorusu sadece rakamalrı farklı oalrak karşımıza geldi. Bu kadar da tesadüf biraz fazla olsa gerek.)