2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI

[atellia]

Merhabalar,

Bu notlar bizzat kendimin hazırladığı notları olup, vergi kanunlarının hiyerarşik maddeleri içinde dzenlenmiştir. Önemli görmediğim bazı kanun maddelerine yer vermedim. Aslında bütün kanun maddelerini tam anlamıyla bilmemiz gerekir. Ancak ilk etaptaki notların çok fazla ağır olmaması için bu şekilde bir yol izledim. İnşallah faydalı olur. Herkese başarılar.

Notların sırası:
VUK
GV
KV
KDV

olacaktır.

Bu notlara ilave olarak kısa süre sonra," AATUHK" ve "mevuzat uygulama problemleri" ekleyeceğim.

 

[atellia]

Ynt: 2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI

VERGİ USUL KANUNU

Vergi Kanunlarının Uygulanması ve İspat(Madde 3):

Vergi kanunları lafzı ve ruhu ile hüküm ifade eder. Lafzın açık olmadığı hallerde vergi kanunlarının hükümleri, konuluşundaki maksat, hükümlerin kanunun yapısındaki yeri ve diğer maddelerle olan bağlantısı gözönünde tutularak uygulanır.

Vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille ispatlanabilir. şu kadar ki, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesi ispatlama vasıtası olarak kullanılamaz.

Vergi Mahremiyet(Madde 5):

Aşağıda yazılı kimseler görevleri dolayısiyle, mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, muamele ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine müteallik olmak üzere öğrendikleri sırları veya gizli kalması lazımgelen diğer hususları ifşa edemezler ve kendilerinin veya üçüncü şahısların nef'ine kullanamazlar;

1. Vergi muameleleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar;
2. Vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştayda görevli olanlar;
3. Vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara iştirak edenler;
4. Vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler.
Ancak, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla aşağıdaki haller vergi mahremiyetinin İSTİSNALARIDIR:
? Gelir Vergisi mükelleflerinin yıllık Gelir Vergisi, sermaye şirketlerinin Kurumlar Vergisi beyannamelerinde gösterdikleri matrahları (zarar dahil) ve beyanları üzerinden tarh olunan Gelir ve Kurumlar Vergileri,
? Mükelleflerin ad ve unvanları, bağlı oldukları vergi dairelerince beyannamelerinin verildiği yıl içinde dairenin münasip yerlerine asılacak cetvellerle ilan olunur.
? Gelir Vergisi mükellefleri ile sermaye şirketleri her yıl Mayıs ayının son gününe kadar vergi tarhına esas olan kazanç tutarları ile bunlara isabet eden vergi miktarlarını gösteren levhayı merkezlerine, şubelerine, satış mağazalarına iş sahipleri ile mükellefler tarafından kolayca okunup görünecek şekilde asmak zorundadırlar.
? Mükelleflerin vergi tarhına esas olan beyanları, kesinleşen vergi ve cezaları ile vadesi geçtiği halde ödenmemiş bulunan vergi ve ceza miktarları Maliye Bakanlığınca açıklanabilir.
? Ayrıca, kamu görevlilerince yapılan adlî ve idarî soruşturmalar ile ilgili olarak talep edilen bilgi ve belgeler
? Bankalara, yapacakları vergi tahsiline yönelik bilgiler verilebilir
? Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenledikleri veya kullandıkları vergi inceleme raporuyla tespit olunanların, kanunla kurulmuş mesleki kuruluşlarına ve 3568 sayılı Kanunla kurulan birlik ve meslek odalarına bildirilmesi vergi mahremiyetini ihlal sayılmaz. Bu takdirde kendilerine bilgi verilen kişi ve kurumlar da bu maddede yazılı yasaklara uymak zorundadırlar.
Yasaklar(Madde 6):

1- Kendilerine, nişanlılarına ve boşanmış olsalar bile eşlerine;
2- Kan veya sıhrî usul ve füruuna, evlatlığına veya kendisini evlat edinene yahut kan hısımlığında üçüncü (Bu derece dahil), sıhri hısımlıkta, bu hısımlığı meydana getiren evlenme ortadan kalkmış olsa bile, üçüncü (Bu derece dahil) dereceye kadar olan civar hısımlarına;
3 - Kanuni temsilcisi veya vekili bulundukları kimselere;
Ait vergi inceleme ve takdir işleriyle uğraşamazlar.
Vergi kesenlerin sorumluluğu(Madde 11):
Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumludurlar.
Mal alım ve satımı ve hizmet ifası dolayısıyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden alım satıma taraf olanlar, hizmetten yararlananlar ve aralarında doğrudan veya hısımlık nedeniyle ya da sermaye, organizasyon veya yönetimine katılmak veya menfaat sağlamak suretiyle dolaylı olarak ilişkide bulunduğu tespit olunanlar(*) müteselsilen sorumludurlar.
Ancak burada belirtilen müteselsilen sorumluluk mal üreten çiftçiler ile nihaî tüketiciler için söz konusu değildir.
Mücbir sebepler(Madde 13):

1. Vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk;
2. Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler;
3. Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler;
4. Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması,
Ölüm halinde sürelerin uzaması(Madde 16)
Vergi kanunlarında hüküm bulunmayan hallerde ölüm dolayısıyla mirasçılara geçen ödevlerin yerine getirilmesinde bildirme ve beyanname verme sürelerine üç ay(3 ay) eklenir.
Mühlet Verme(Madde 17):
Zor durumda bulunmaları hasebiyle vergi muamelelerine müteallik ödevleri süresi içinde yerine getiremeyecek olanlara, kanunî sürenin bir katını, kanunî sürenin bir aydan az olması halinde bir ayı geçmemek üzere, Maliye Bakanlığınca münasip bir mühlet verilebilir.

1. Mühlet isteyen, sürenin bitmesinden evvel yazı ile istemde bulunmalıdır.
2. İstemde gösterilen mazeret, mühlet verecek makam tarafından kabule layık görülmelidir.
3. Mühletin verilmesi halinde verginin alınması tehlikeye girmemelidir.
İkmalen vergi tarhı(Madde 29):
İkmalen vergi tarhı, her ne şekilde olursa olsun bir vergi tarh edildikten sonra bu vergiye müteallik olarak meydana çıkan ve defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak miktarı tespit olunan bir matrah veya matrah farkı üzerinden alınacak verginin tarh edilmesidir.
Re?sen Vergi tarhı(Madde 30):
"Re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanunî ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunmasıdır. İnceleme raporunda bu maddeye göre belirlenen matrah veya matrah farkı re'sen takdir olunmuş sayılır."
Aşağıdaki hallerden herhangi birinin bulunması durumunda, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığı kabul edilir:
1. Vergi beyannamesi kanunî süresi geçtiği halde verilmemişse,
2. Vergi beyannamesi kanuni veya ek süreler içinde verilmekle beraber beyannamede vergi matrahına ilişkin bilgiler gösterilmemiş bulunursa,
3. Bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısmı tutulmamış veya tasdik ettirilmemiş olursa veya vergi incelenmesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmezse,
4. Defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikalar, vergi matrahının doğru ve kesin olarak tesbitine imkan vermiyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısiyle ihticaca salih bulunmazsa,
5. Tutulması zorunlu olan defterlerin veya verilen beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığına dair delil bulunursa.
6. Bu Kanunun mükerrer 227'nci maddesi uyarınca 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarına imzalattırma mecburiyeti getirilen beyanname ve ekleri imzalattırılmazsa veya tasdik kapsamına alınan konularda yeminli malî müşavir tasdik raporu zamanında ibraz edilmezse,
Yukarıdaki bentlerin hükümlerine göre re'sen vergi tarhını gerektiren bir sebep yanında ikmalen vergi tarhını da lüzumlu kılan bir durum mevcut ise re'sen takdir sonucu beklenmeksizin gerekli ikmal tarhiyatı yapılır. Re'sen takdir sırasında ikmal tarhiyatına mesnet olan matrah farkı nazara alınmışsa vergi tarhı sırasında evvelce tarh edilmiş olan vergi indirilir.
Vergini idarece tarhı(Madde Mük.30):
Verginin idarece tarhı; 29'uncu ve 30'uncu maddeler dışında kalan hallerde, mükelleflerin verginin tarhı için vergi kanunları ile muayyen zamanlarda müracaat etmemeleri veya aynı kanunlarla kendilerine tahmil edilen mecburiyetleri yerine getirmemeleri sebebiyle zamanında tarh edilemiyen verginin kanunen belli matrahlar üzerinden idarece tarh edilmesidir.
Bu takdirde vergi, 131'inci madde mucibince tanzim edilen yoklama fişine müsteniden tarh olunur.
İhbarname esası(Madde 34):
İkmalen ve re'sen tarh edilen vergiler "ihbarname" ile ilgililere tebliğ olunur. Nev'i ve doğuşu ayrı olan vergiler için ayrı ihbarname kullanılır.
İhbarnamenin İçeriği(Madde 35):
1. İhbarnamenin sıra numarası;
2. İhbarnamenin tanzim tarihi;
3. Verginin nev'i;
4. Mükellefin soyadı, adı (Tüzelkişilerde unvanı);
5. Mükellefin açık adresi;
6. Vergilendirme dönemi;
7. Verginin matrahı;
8. Verginin hesabı;
9. Verginin miktarı;
10. Kısa ve açık bir ifade ile ikmalen veya re'sen vergi tarhını icabettiren sebepler;
11. Vergi mahkemesinde dava açma süresi;
12. Vergi mahkemesinde dava açma şekli.
Ugulama Süresi-Götürü Matrahlar(Madde 44):
Götürü ücretler, götürü ticaret ve serbest meslek kazançları ve ortalama kar hadleri üç yıl(3 YIL) uygulanır.
Takdir Komisyonlarının Yapısı-Kuruluşu(Madde 72):
? İllerde defterdarın,
? İlçelerde malmüdürünün (müstakil vergi dairesi olan ilçelerde ilgili vergi dairesi müdürünün),
bunların tevkil edecekleri memurların başkanlığı altında(1 başkan) ilgili vergi dairesinin yetkili iki memuru(2 memur) ile seçilmiş iki üyeden(2 üye) kurulur.
Takdir Komisyonlarının Görevleri(Madde 74):
1. Yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak.
2. Vergi kanunlarında yazılı fiyat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir etmek.
Komisyon Üyelerinde Aranan Vasıflar(Madde 87):
1. İyi ahlak sahibi olmak ve ikamet ettiği veya iş gördüğü muhitin emniyet ve itimadını kazanmış bulunmak.
2. Medeni haklardan ıskat edilmiş bulunmamak.
3. Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya vergi kaçakçılığı suçlarından mahkûm olmamak.
4. Takdir ve özel komisyonlara seçileceklerde, ayrıca otuz yaşını bitirmiş olmak(30 Yaş)
5. Tadilat ve zirai kazançlar il komisyonlarına seçileceklerde ayrıca mensup olduğu şehir veya kasabanın iktisadi şartlarına ve emlak ve ziraat işlerine vukufu olmak ve yirmi beş yaşını bitirmiş bulunmak.(25 Yaş)

 

[atellia]

Ynt: 2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI

Komisyonları Görev Süreleri(Madde 91):
? Tahrir komisyonları başkan ve üyelerinin görevleri genel tahrir bitinceye kadar devam eder.
? Takdir, tadilat ve zirai kazançlar il komisyonlarına seçilen üyelerin görev süresi üç yıldır.(3 YIL)
Tebliğ Yapılacak Kimseler(Madde 94):
? Mükelleflere,
? Kanuni temsilcilerine,
? Umumi vekillerine, vergi cezası kesilenlere,
? Tüzelkişilere yapılacak tebliğ, bunların başkan +müdür + kanuni temsilcilerine
? Vakıflar ve cemaatler gibi tüzelkişiliği olmıyan teşekküllerde bunları idare edenlere veya temsilcilerine yapılır.
? Tebliğ, kendisine tebligat yapılacak kimsenin bulunmaması halinde ikametgah adresinde bulunanlardan veya
? İşyerlerinde memur ya da müstahdemlerinden birine yapılır. (Muhatap yerine bu şekilde kendisine tebliğ yapılacak kimsenin görünüşüne nazaran 18 yaşından aşağı olmaması ve bariz bir surette ehliyetsiz bulunmaması gerekir).
Bilinen Adresler(Madde 101):

1. Mükellef tarafından işe başlamada bildirilen adresler;
2. Adres değişikliğinde bildirilen adresler;
3. İşi bırakmada bildirilen adresler;
4. Vergi beyannamelerinde bildirilen adresler;
5. Yoklama fişinde tespit edilen adresler;
6. (2686 sayılı Kanunun 18'inci maddesiyle değişen fıkra) Vergi mahkemesinde dava açma dilekçelerinde ve cevaplarında gösterilen adresler;
7. Yetkili memurlar tarafından bir tutanakla tespit edilen adresler (İlgilinin tutanakta imzası bulunmak şartiyle);
8. Bina ve arazi vergilerinde komisyonlarca tahrir varakalarında tespit edilen adresler.

Tebliğin İlan ile yapılacağı haller(Madde 103):

1. Muhatabın adresi hiç bilinmezse;
2. Muhatabın bilinen adresi yanlış veya değişmiş olur ve bu yüzden gönderilmiş olan mektup geri gelirse;
3. Başkaca sebeplerden dolayı posta ile tebliğ yapılmasına imkan bulunmazsa;
4. Yabancı memleketlerde bulunanlara tebliğ yapılmasına imkan bulunmazsa.

Hatalı Tebliğ(Madde 108):

? Vergi ihbarı ile ilgili vesikalarda mükellefin adının,
? Verginin nevi veya miktarının,
? Vergi mahkemesinde dava açma süresinin hiç yazılmamış olması
? Vesikaların görevli bir makam tarafından tanzim edilmemiş bulunması.

Özel Ödeme Zamanları(Madde 112):

1. İkmalen, re'sen veya idarece tarh olunan vergiler taksit zamanlarından evvel tahakkuk etmişse taksit süreleri içinde; taksit süreleri kısmen veya tamamen geçtikten sonra tahakkuk etmişse; geçmiş taksitler, tahakkuk tarihinden başlayarak bir ay içinde(1 ay) ödenir.
2. Memleketi terk ve ölüm gibi mükellefiyetin kalkmasını mucip haller dolayısıyla beyan üzerine tarh olunan vergiler, beyanname verme süreleri içinde ödenir.
Memleketi terk edenlerin, ölenlerin veya benzeri haller dolayısıyla mükellefiyetleri kalkanların ikmalen, re'sen veya idarece tarh olunan vergileri tahakkuk tarihinden başlıyarak bir ay içinde(1 ay) ödenir.
Bu fıkrada yazılı tahsil süreleri Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun mucibince teminat gösterildiği takdirde, Vergi Kanunu ile belli taksit zamanına kadar ve taksit zamanı geçmiş ise üç ay uzatılır(+3 ay).
3. Vergi mahkemesinde dava açma dolayısıyla İdari Yargılama Usulü Kanununu gereğince tahsili durdurulan vergilerden taksit süreleri geçmiş olanlar, vergi mahkemesi kararına göre hesaplanan vergiye ait ihbarnamenin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde(1 ay) ödenir.
İkmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatlarda:
a) Dava konusu yapılmaksızın kesinleşen vergilere, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, son yapılan tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar;
b) Dava konusu yapılan vergilerin ödeme yapılmamış kısmına, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, yargı organı kararının tebliğ tarihine kadar;
Uzlaşılan vergilerde gecikme faizi; uzlaşılan vergi miktarına, (a) fıkrasında belirtilen tarihten itibaren uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar geçen süre için uygulanır.
4. Fazla veya yersiz olarak tahsil edilen veya vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin 3 ay içinde iade edilmesi gerekir.
Vergini terkini(Madde 115):

Yangın, yer sarsıntısı, yer kayması, su basması, kuraklık, don, muzir hayvan ve haşarat istilası ve bunlara benzer afetler yüzünden:
1. Varlıklarının en az (1/3) kaybeden mükelleflerin bu afetlerin zarar verdiği gelir kaynakları ile ilgili bulunan vergi borçları ve vergi cezaları;
2. Mahsullerinin en az (1/3) kaybeden mükelleflerin, afete maruz arazi için zararın tahakkuk ettiği hasat ve devşirme zamanına tesadüf eden yıla ait olarak tahakkuk ettirilen Arazi Vergisi borçları ve vergi cezaları;
Tahakkuktan Vazgeçme(Madde Mük 115):
Vergi+ Cezası , küçükse 18 TL(2010)?den tahakkuktan vazgeçilebilir.
Hesap hataları(Madde 117):
1. Matrah hataları: Matrahtaki rakamların veya indirimlerin eksik/fazla gösterilmesi veya hesaplanması.
2. Vergi miktarında hata: Tarifenin yalış uygulanması, mahsupların yapılmamış olması ya da yanlış yapılması sebebiyle vergini eksik/fazla eksik/fazla gösterilmesi veya hesaplanması.
3. Verginin mükerrer olması: belli bir vergilendirme dönemi içinde, aynı matrah üzerinden birden fazla vergi istenmesi.
Vergilendirme hataları(Madde 118):
1. Mükellefin şahsında hata: Asıl borçu yerine başka kişiden istenmesi
2. Mükellefiyette hata: Açıkça vergiye tabi olmayan veya vergiden muaf kimseden vergi istenmesi
3. Mevzuda hata: Açıkça vergi konusuna girmeyen veya vergiden müstesna bulunan işlemler üzerinden vergi istenmesi.
4. Vergilendirme veya muafiyet döneminde hata: Vergilendirme dönemi yanlış gösterilmiş veya süre itibariyle eksik/fazla hesaplanmış olması.
Hataların meydana çıkarılması(Madde 119):
1. İlgili memurun hatayı bulması veya görmesi ile;
2. Üst memurların yaptıkları incelemeler neticesinde hatanın görülmesi ile;
3. Hatanın teftiş sırasında meydana çıkarılması ile;
4. Hatanın vergi incelenmesi sırasında meydana çıkarılması ile;
5. Mükellefin müracaatı ile.


Düzeltme yetkisi(Madde 120):

Düzeltme yetkisi ilgili vergi dairesi müdüründedir.

Yoklama(Madde 127):

Yoklama, mükellefleri ve mükellefiyetle ilgili maddî olayları, kayıtları ve mevzuları araştırmak ve tespit etmektir.

Yoklamaya yetkili kimselerin yoklamayla ilgili yapmaya yetkili oldukları işlemler şunlardır:
? Özel yetki verilmiş olmak kaydıyla günlük hâsılatı tespit etmek,
? Ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetine uyulup uyulmadığının kontorlü,
? Zorunlu defterlerin iş yerlerinde bulundurulup bulundurulmadığını, tasdikli olup olmadığını usulüne göre kayıt yapılıp yapılmadığını, vergi kanunları uyarınca düzenlenmesi icap eden belgelerin usulüne göre düzenlenip düzenlenmediği ile kullanılıp kullanılmadığını, faturasız mal bulunup bulunmadığını, levha asma veya kullanma mecburiyetine uyulup uyulmadığını tespit etmek, kanunî defter ve belgeler dışında kalan ve vergi kaybının bulunduğuna emare teşkil eden defter, belge ve delillerin tespit edilmesi halinde bunları almak,
? Nakil vasıtalarını, durdurmak ve taşıtta bulundurulması icapeden taşıt pulu, yolcu listesi, fatura veya sevk irsaliyesi, yolcu bileti ile taşıma irsaliyelerinin muhtevası ile taşınan yolcu ve malların miktar ve mahiyetlerini ölçmek, tartmak, saymak suretiyle tespit etmek,
? Taşıma irsaliyesi, sevk irsaliyesi ve faturanın taşıtta bulunmaması halinde bu belgelerin ibrazına kadar nakil vasıtalarını trafikten alıkoymak, taşınan malın sahibi belli değilse tespitine kadar malı bekletmek ve muhafaza altına almak
Yoklama yetkililer(Madde 128):
1. Vergi dairesi müdürleri;
2. Yoklama memurları;
3. Yetkili makamlar tarafından yoklama işi ile görevlendirilenler;
4. Vergi incelemesine yetkili olanlar;
5. Gelir uzmanları
Yoklama neticeleri 7 gün içinde posta ile ilgililere tebliğ edilir. (Madde 132)
Vergi incelemesi(Madde 134):
Ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır.
İncelemeye Yetkililer(Madde 135):
1. Hesap uzmanları ve hesap uzman yardımcıları
2. İlin en büyük mal memuru
3. Vergi denetmenleri ve vergi denetmen yardımcıları
4. Vergi dairesi müdürleri tarafından yapılır
5. Maliye Müfettişleri, Maliye Müfettiş Muavinleri, Gelirler Kontrolörleri ve Stajyer Gelirler Kontrolörleri, Gelirler Genel Müdürlüğünün merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanlar her hal ve takdirde vergi inceleme yetkisini haizdir. (*)
İnceleme zamanı(Madde 138):
Tarh zamanaşımı süresi sonuna kadar her zaman yapılabilir.
Arama(Madde 142):
İhbar veya yapılan incelemeler dolayısıyle, bir mükellefin vergi kaçırdığına delalet eden emareler bulunursa, bu mükellef veya kaçakçılıkla ilgisi görülen diğer şahıslar nezdinde ve bunların üzerinde arama yapılabilir.

Aramanın yapılabilmesi için:
1. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların buna lüzum göstermesi ve gerekçeli bir yazı ile arama kararı vermeye yetkili sulh yargıcından bunu istemesi;
2. Sulh yargıcının istenilen yerlerde arama yapılmasına karar vermesi;
şarttır.
İncelemede usul(Madde 144):
Defter ve vesikaların muhafaza altına alındığı tarihten vergi beyannamesinin verileceği tarihe kadar olan süre bir aydan az ise beyanname verme süresi kendiliğinden bir ay uzar(+1 AY) ve ek süre bu müddetin sonundan başlar.
İncelemenin bitmesi(Madde 145):
Arama neticesinde alınan defter ve vesikalar üzerindeki incelemeler en geç üç ay(3 AY) içinde bitirilerek sahibine bir tutanakla geri verilir.
İncelemelerin haklı sebeplere binaen üç ay içinde bitirilmesine imkan olmayan hallerde sulh yargıcının vereceği karar üzerine bu süre uzatılabilir.
Ölüm vakalarını ve intikalleri bildirme(Madde 150):
Aşağıda yazılı resmi makamlarla gerçek ve tüzelkişiler, her ay muttali oldukları ölüm vak'aları ile intikalleri ertesi ayın 15'inci günü akşamına kadar vergi dairesine yazı ile bildirmeye mecburdurlar.

1. Sulh yargıçları, icra, nüfus ve tapu memurları;
2. Yabancı memleketlerdeki Türk konsolosları veya konsolosluk görevini yapanlar
3. Mahalle ve köy muhtarları (Kendi mahalle veya köylerinde ölenleri bildirirler);
4. Banka, bankerler ve şirketler ile emanet kabul eden gerçek ve tüzelkişiler (Mevduat, şirket hissesi, emanet para ve eşya veya sair suretle alacak sahiplerinden birinin ölümü halinde, ölenin soyadını, adını, alacağının nev'ini ve miktarını bildirirler).

İşe başlamayı bildirme(Madde 153):
1. Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı;
2. Serbest meslek erbabı;
3. Kurumlar vergisi mükellefleri;
4. Kollektif ve adi şirket ortaklariyle komandit şirketlerin komandite ortakları.
Ticaret sicili memurlukları, kurumlar vergisi mükellefi olup da Türk Ticaret Kanununun 30 uncu maddesi uyarınca tescil için başvuran mükelleflerin başvuru evraklarının bir suretini ilgili vergi dairesine intikal ettirir. Bu mükelleflerin işe başlamayı bildirme yükümlülükleri yerine getirilmiş sayılır. Bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen ticaret sicili memurları hakkında işe başlamanın zamanında bildirilmemesine ilişkin usulsüzlük cezası hükümleri uygulanır. (Ticaret sicil memurlukları aracılık ediyor)
Tüccarlarda işe başlamanın belirtileri(Madde 154):
1. Bir iş yeri açmak
2. İş yeri açılmamış olsa bile ticaret siciline veya mesleki bir teşekküle kaydolunmak;
3. Kazançları basit usulde(*) tespit edilen tüccarlar için işle bilfiil uğraşmaya başlamak.
Serbest meslek erbabında işe başlamanı belirtileri(Madde 155):
1. Muayenehane, yazıhane, atelye gibi özel iş yerleri açmak;
2. Çalışılan yere tabela, levha gibi mesleki faaliyette bulunulduğunu ifade eden alametleri asmak;
3. Her ne şekilde olursa olsun devamlı olarak mesleki faaliyette bulunduğunu gösteren ilanlar yapmak;
4. Serbest olarak mesleki faaliyette bulunmak üzere mesleki teşekküllere kaydolunmak.

Mesleki teşekküllere kaydolunanlardan görevleri veya durumları icabı bilfiil mesleki faaliyette bulunmıyacak olanlar bildirmelerinde bu ciheti de açıklarlar.

 

[atellia]

Ynt: 2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI

Bildirimlerde süre(Madde 168):
? İşe başlamayı bildirme=10 gün
? İşi bırakma, değişiklik ve diğer bildirimler 1 AY

Defter Tutmak zorunda olanlar(Madde 172):
1. Ticaret ve sanat erbabı;
2. Ticaret şirketleri;
3. İktisadi kamu müesseseleri;
4. Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler;
5. Serbest meslek erbabı;
6. Çiftçiler.

Defter tutmanın istisnaları(Madde 173):
1. Gelir vergisinden muaf olan esnaf ve gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler
2. Gelir Vergisi Kanununa göre kazançları basit usulde tesbit edilenler.
3. Kurumlar vergisinden muaf olan:
a) İktisadi kamu müesseseleri;
b) Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler

Tüccar sınıfları(Madde 176):
Tüccarlar, defter tutmak bakımından iki sınıfa ayrılır:
? I'inci sınıf tüccarlar, bilanço esasına göre;
? II'nci sınıf tüccarlar, işletme hesabı esasına göre;
defter tutarlar.
Sınıf değiştirme-I.sınıftan II.sınıfa geçiş(Madde 179):
1. Bir hesap döneminin iş hacmi 1.Sınıfa tabi olmanın şartlarında ,yazılı hadlerden % 20'yi aşan bir nispette DÜŞÜK olursa, veya;
2. Arka arkaya üç dönemin iş hacmi 1.Sınıfa tabi olmanın şartlarında ,yazılı hadlere nazaran % 20'ye kadar bir DÜŞÜKLÜK gösterirse.
Sınıf değiştirme-II.sınıftan I.sınıfa geçiş(Madde 180):
1. Bir hesap döneminin iş hacmi 1.Sınıfa tabi olmanın şartlarında ,yazılı hadlerden % 20'yi aşan bir nispette FAZLA olursa, veya;
2. Arka arkaya iki dönemin iş hacmi 1.Sınıfa tabi olmanın şartlarında ,yazılı hadlere nazaran % 20'ye kadar bir FAZLALIK gösterirse.
Bilanço esasına göre tutulacak defterler(Madde 182):
1. Yevmiye defteri
2. Büyük defter
3. Envanter defteri
Büyük mağazalar ve eczaneler envanter işlemlerini 3 yılda bir yapabilir.(Madde 190)
İşletme hesabına göre defter tutan mükellefler; gayrimenkul ve tesias gibi amortismana tabi olan kıymetleri işletme hesabına intikal ettirmezler. Amortisman kaydı tutulmak kaydıyla, bu kıymetler üzerinden her yıl ayrılan amortismanlar gider kaydolunabilir.(Madde 194)
Kayıt zamanı(Madde 219):
? Muameleler işin hacmini ve icabına uygun olan süre içinde 10 GÜN,(Örn:Yevmiye defteri vb.)
? Kayıtlarını,muhasebe fişlerini yetkili amirlerin imza,parafları atılmak suretiyle yürüten müeseselerde 45 GÜN,
? Günlük kasa, parekende satış ve hasılat defterleri ile serbest meslek kaanç defterlerine muameleler AYNI GÜN

Tasdik ettirilmesi zorunlu defterler(Madde 220):
1. Yevmiye ve envanter defterleri;
2. İşletme defteri;
3. Çiftçi işletme defteri;
4. İmalat ve İstihsal Vergisi defterleri; (Basit İstihsal Vergisi defteri dahil)
5. Nakliyat Vergisi defteri;
6. Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri;
7. Serbest meslek kazanç defteri.

Tasdik zamanı(Madde 221):

? Öteden beri işe devam edenler, son ayda(Aralık ayı),
? Özel hesap dönemi belirleneneler, hesap döneminden önce gelen son ayda,
? Yeniden işe başlama, iş değişitirme, yeni işe başlamada, mükellefiyete girmeden önce,
? Vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak 10 gün içinde,
? Defterlerin dolması sebebiyle vb nedenlerle yeni defter açanlara, bunları kullanmadan önce,
? Aynı defterleri ertesi yılda kullanmak isteyenler, Ocak ayı içinde
Fatura(Madde 229):
Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.
Faturanın şekli(Madde 230):
1. Faturanın düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası;
2. Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası;
3. Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası;
4. Malın veya işin nevi, miktarı, fiyatı ve tutarı
5. Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası.
Faturanın nizamı(Madde 231):
1. Faturalar sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. Şubeler için aynı numara kullanılacaksa belirtilmelidir.
2. Faturalar mürekkeple, makine ile veya kopya kurşun kalemi ile doldurulur.
3. Faturalar en az bir asıl ve bir örnek olarak düzenlenir. Birden fazla örnek düzenlendiği takdirde her birine kaçıncı örnek olduğu işaret edilir.
4. Faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzası bulunur.
5. Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamî yedi gün(7 GÜN) içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.
6. Fatura düzenlemek zorunda olanlar, müşterinin adı ve soyadı ile bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarasının doğruluğundan sorumludur.
Fatura kullanma mecburiyeti(Madde 232):
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:
1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
2. Serbest meslek erbabına;
3. Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara,
4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
5. Vergiden muaf esnafa.
Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.
Yukarıdakiler dışında kalanların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tesbit edilenlerden ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin 700 TL?yi geçmesi veya 700 TL?den az olsa dahi istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi mecburidir.
Perakende satış fişi(Madde 233):
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin fatura vermek mecburiyetinde olmadıkları satışları ve yaptıkları işlerin bedelleri aşağıdaki vesikalardan herhangi biri ile tevsik olunur.

1. Perakende satış fişleri;
2. Makineli kasaların kayıt ruloları;
3. Giriş ve yolcu taşıma biletleri.
Perakende satış fişi; makineli kasaların kayıt ruloları ve biletlerde, işletme veya mükellefin adı, düzenlenme tarihi ve alınan paranın miktarı gösterilir.
Gider pusulası(Madde 234):
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
1. Vergiden muaf esnafa;
Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir.
Müstahsil makbuzu(Madde 235):
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tesbit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada iki nüsha makbuz tanzim etmeye ve bunlardan birini imzalıyarak satıcı çiftçiye vermeye ve diğerini ona imzalatarak almaya mecburdurlar.
Müstahsil makbuzunun tüccar veya alıcı çiftçi nezdinde kalan nüshası fatura yerine geçer.
Değerleme ölçüleri(Madde 261):
1. Maliyet bedeli:iktisadi kıymetin iktisap edilmesi veya değerinin arttırılması sebebiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamıdır.
2. Borsa rayici: Menkul kıymetler, kambiyo borsası ve ticaeret borsansına kayıtlı iktisadi kıymetlerin değerlemden önceki son işlem günüde borsadaki muamele değerinin ortalamasıdır.
3. Tasarruf değeri: İktisadi kıymetin değerleme gününde sahibi için arzettiği gerçek değerdir.
4. Mukayyet değer: iktisadi kıymetin muhasebe kayıtlarında gösterilen hesap değeridir.
5. İtibari değer: senet ve eshamın üzerinde yazılı değeridir.
6. Vergi değeri:Bina ve arazilerde Emlak Vergisi kanuna göre tespit edilen değerdir.
7. Rayiç bedel:İktisadi kıymetin değerleme günündeki normal alım satım değeridir.
8. Emsal bedeli ve ücreti: Bir malın değerleme günüde satılması halinde emsaline nazaran hazi olacağı değerdir.















MALİYET MUKAYYET EMSAL BORSA İTİBARİ RAYİÇ VERGİ DEĞ.
? Gayrimenkul
? Demirbaş
? Emtia
? Zirai mahsul
? Hayvanlar ? Alacaklar
? Borçlar
? İlk tesis taazuv gid.
? Peştemallikler
? Aktif geçici hesap
? Pasif geçici hesap
? Alacaklar
? Borçlar
? İlk tesis taazuv gid.
? Peştemallikler
? Aktif geçici hesap
? Pasif geçici hesap
? Karşılıklar ? Kıymeti düşen mallar
? Ticari işletmeye dahil olmayan MK ? Yabancı Paralar
? Ticari işletmeye dahil olan MK
? Esham ve tahvilat ? Kasa
? Eshamlı şirket veya iktisadi kamu mües. tahvilleri Finansal Kiralama Bina ve araziler


Gayrimenkuller(Madde 269):
Gayrimenkul gibi değerlenen kıymetler:
1. Gayrimenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatı;
2. Tesisat ve makinalar;
3. Gemiler ve diğer taşıtlar;
4. Gayrimaddi haklar.

Gayrimenkullerde maliyet bedeline giren giderler(Madde 270):
1. Makine ve tesisatın gümrük vergisi+nakliye ve montaj gideri,
2. Mevcut binanaın alınıp yıkılmasından ve arsasının tesviyesinden doğan giderler.

** Noter, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon, tellaliye giderleri, Emlak Alım, ÖTV; maliyet bedeline intikal ettirmek serbesttir.

İmal edilen Emtia(Madde 275):

1. Mamulün vücuda getirilmesinde sarfolunan iptidai ve ham maddelerin bedeli;
2. Mamule isabet eden işçilik;
3. Genel imal giderlerinden mamule düşen hisse;
4. Genel idare giderlerinden mamule düşen hisse; (Bu hissenin mamulün maliyetine katılması ihtiyaridir.);
5. Ambalajlı olarak piyasaya arzedilmesi zaruri olan mamullerde ambalaj malzemesinin bedeli.
İlk tesis ve taazzuv giderleri ve peştemallikler(Madde 282):
Mukayyet değerleriyle değerlenirler.
? Kurumun tesis olunması
? Yeni bir şube açılması
? İşerin devamlı sürette genişletilmesi,
için yapılan ve karşılığında bir kıymet iktisap olunmayan giderlerdir.

Enflasyon düzeltmesi ve yeniden değerleneme oranı(Madde Mük. 298):
Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10'dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutarlar. Enflasyon düzeltmesi uygulaması, her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde sona erer.
Kapsama giren mükellefler, geçici vergi dönemlerinin sonu itibarıyla malî tabloları düzenlemek ve enflasyon düzeltmesi yapmak zorundadırlar. Geçici vergi dönemlerinde yukarıda belirtilen oranların tespitinde, son üç hesap dönemi yerine

 

[atellia]

Ynt: 2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI

üçer aylık dönemlerin son ayı dahil önceki otuzaltı ay(36 Ay) ve içinde bulunulan hesap dönemi yerine son oniki ay(12 AY) dikkate alınır.
Yeniden değerleme oranı: Yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Devlet İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları Genel Endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır.

Gayrisafi irat takdiri(Madde 300)- Binalarda*

1. Binanın bulunduğu mahalde cari olan kiraların seviyesi;
2. Aynı nev'iden bulunan binaların getirdiği irat;
3. Binanın mevkii;
4. Binanın büyüklüğü, kat sayısı ve her kattaki oda ve daire adedi;
5. Dahili taksimatı itibariyle kullanış durumu ve mamurluk derecesi;
6. Asansör, kalorifer tesisatı bulunup bulunmadığı;
7. Kullanış tarzı.

Amortisman(Madde 313):
İşletmede 1 yıldan fala kullanılan ve yıpranmaya,aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan gayrimenkullerle, gayrimenkul gibi değrlenen kıymetlerin, alet, edvevat, mefruşat,demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerlenrinin VUK hükümlerince yok edilmesine amortisman denir.

Değeri 700 Tl?yi(2011) Yılı için aşmayan peştemallikler ve işletmede kullanılan demirbaşlar amortismana tabi tutulmadan doğrudan doğruya gider yazılabilir.

Normal amortisman(Madde 315):

Maliye Bakanlığı?nın belirlediği amortisman oranlarıdır.

Azalan bakiyeler usulüne göre amortisman(Madde Mük 315):

Bilanço esasıne gre defter tutan mükelleflerde isteyenler, azalan bakiyeler usulüne göre amortisman ayırabilir. Bu usulün yöntemi şöyledir:

? Her yıl üzerinden hesaplancak amortisman, daha önce ayrılmış olan amortismanlarda düşülürek tespit olunur.
? Amortisman oranı %50 geçemez ve normal amortisman oranı neyse, onun 2 katıdır.
? Süre dikkate alınırken normal amortismandaki süreye göre hesaplanır.
? Son yıla devreden bakiye, o yıl tamamen yok edilir.

Fevkalede amortisman(Madde 317):

1. Yangın, deprem, su basması gibi afetler neticesinde değerini tamamen veya kısmen kaybeden;
2. Yeni icatlar dolayısiyle teknik verim ve kıymetleri düşerek tamamen veya kısmen kullanılmaz hale gelen;
3. Cebri çalışmaya tabi tutuldukları için normalden fazla aşınma ve yıpranmaya maruz kalan;

Amortisman süresi, kıymetlerin aktife girdikleri yılda başlar.(Madde 320)

Kıst Amortisman: faaliyetleri kısmen ya da tamamen binek otomobillerin kiralanması veya işletilmesi olanlar, bu amaçla kullandıkları binek otomibller hariç olmak üzere, işletmelerde binek otomobiller aktife girdikleri hesap dönemi için, ay kesiri tam ay sayılmak suretiyle, kalan ay süresi kadar amortisman ayrılır. Amortisman ayrılamayan süreye isabet eden bakiye, itfa süresinin son yılında tamamen yok edilir. (Madde 320)

Amortismanın herhangi bir yıl yapılmamasından ya da ilk yıl uygulanan nispetten düşük oranla yapılmasından dolayı amortisman süresi uzatılamaz. (Madde 320)

Amortisman uslulünün seçimi(Madde mük 320):
1. İki yöntemden sadece birisi uygulanabilir.
2. Normal usulü seçen azalan bakiyeler usulüne dönülemez.
3. Azalan bakiyeler usulünü seçenler, normal yönteme dönebilir.


Şüpheli alacaklar(Madde 323):
1. Dava veya icra safhasındaki alacaklar,
2. Yapılan protestoya rağmen veya yazı ile bir defadan fazla istenmesine rağmen, ödenmemiş dava ve icra takibne değmeyecek derecede küçük alacaklar.

Vazgeçilen alacaklar(Madde 324):
Konkordato veya sulh yoluyla alınmasından vazgeçilen alacaklar. 3 yıl içinde zararla itfa edilmezse, kar hesabına nakledilir.

Cezalar(Madde 331):

Vergi ziyaı cezası
Usulsüzlük cezaları(1. Derece+2. Derece+ Özel )
Diğer cezalar.
Vergi ziyai cezasında, cezayı tek fiil ile başka neviden birkaç vergi ziyaa uğrarsa, her vergi için ayrı aryı ceza kesilir.(Madde 335)
Ayrı ayrı yapılmış olan, vergi ziyai veya usulsüzlükten dolayı ayrı ayrı cezalar kesilir. 1. Ve 2.derece usulsüzlüklerden, aynı takvim yılı içinde aynı nevden birden fazla yapılırsa, birden fazlasının her biri için, birincisinin ¼?ü kesilir.(Madde 337)
Tekerrür(Madde 339):
Vergi ziyai veya usulsüzlükten dolayı ceza kesilen ve kesinleşenlere, cezanın kesildiği takvim yılını takiben;
Vergi ziyaında 5 yıl içinde tekrar ceza kesilirse,
Usulsüzlüklerde 2 yıl içinde tekrar Ceza kesilirse,
? Vergi ziyai cezası %50
? Usulsüzlük cezalarında, %25 ,
arttırılmak suretiyle uygulanır.
Vergi ziyaı(Madde 341):
Mükellefin veya vergi sorumlusunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi ya da eksik getirmesi sebebiyle, vergini zamanaında tahakkkuk ettilememesi veya eksik tahakkuk ettirilmesini ifade eder.
Vergi ziyai cezası(Madde 344):
341.maddede yazılı hallerle vergi ziyaına sebebiyet verildiği hallerde, mükellef veya vergi sorumlusu hakkında, ziyaa uğratılan verginin bir katı(1 KATI) tutarında vergi ziyai cezası kesilir.
359.maddede yazılı(kaçakçılık suçları) fiillere sebebiyet verilmesi halinde, bu ceza 3 kat, iştirak edenlere ise 1 kat uygulanır.
Vergi incelmesine başlanmasından sonra veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilenler hariç; kanuni süresi geçtikten sonra verilen beyannamelere kesilecek ceza %50 oranında uygulanır.
Veraset ve intikal vergisinde ek süreMadde 342)
Veraset ve intikal vergilerini beyanname verme sürelerine özel bir durumdur. Beyannamenin verilme süresinin sonunda itibaren 15 gün beklenir. Yani ek süre verilir. Bu süre içinde vergi ziayi cezası kesilmez. Opsiyon tanınır.
Ayrıca mükellefe tebliğ için yeniden + 15 gün daha süre verilir.
Usulsüzlük( Madde 351): Vergi kanunlarının şekle ve usule müteallik hükümlerine uyulmamasıdır.
Usulsüzlük Cezaları(Madde 352):Usulsüzlük fiili, re'sen takdiri gerektirirse, bağlı cetvelde yazılı cezalar iki kat olarak kesilir.
I.Derece Usulsüzlükler: (Ağır) II.Derece Usulsüzlükler: (Hafif)
? Beyannamelerin süresinde verilmemesi
? Kanuni defterlerden herhangi birinin tutulmaması
? Defter ve kayıtların, noksan,usulsüz,karışık olması
? Çiftçilerin davete süresinde icabet etmemesi
? VUK Kayıt nizam hükümlerine uyulmaması
? İşe başlamanın bildirilmemesi
? Tasdiki zorunlu defterlerden birisinin tasdik ettirilmemesi(1 AY geçtikten sonra)
? Diğer ücretler üz. Alınan GV?sinde, vergini tarh edilmemesi
? Veraset ve intikal vergisinin ikinci 15 günlük ek süre içinde verilmesi. ? Veraset ve intikal vergisinin birinci 15 günlük ek süre içinde verilmesi
? Ekim sayım beyanın süresi içinde ve usulüne uygun yapılmaması
? Yazılı bildirmelerin zamanında yapılmaması(İŞE BAŞLAMA HARİÇ)
? Vergi karnesinin süresinin sonunda itibaren 15 gün geçtiği halde, alınmamış olması
? Tasdiki zorunlu defterlerden birisinin tasdik ettirilmemesi(1 AY içinde)
? Beyannameler,bildirimler,vesikaların; şekil,içerik ve ekleriyle ilgili hukümlere uyulmamış olması.
? Hesaplarda doğruluğu bozmadan bazı evrakların eksik bulunması veya ibraz edilmemesi.
Özel usulsüzlük cezaları: VUK?da 3 türlü Özel Usulsüzlük Cezası vardır.
1. 353.Madde(Fatura,benzeri evraklar,diğer şekil ve usullere uymayanlara) uyg. ÖZEL USULSÜZLÜK**
2. 355.Madde(Damga vergisi sorumluluğunu yerine getirmeyenlere) uyg. ÖZEL USULSÜZLÜK,
3. Mük 355.Madde( Bilgi Vermekten kaçınanlara ve 256/257.maddeye uymayanlara-?Defter ibraz etmek-256? ve ?diğer ödevler-257? yerine getirmeyenlere) uyg. ÖZEL USULSÜZLÜK,














Özel usulsüzlük ve cezaları(Madde 353):

1. Verilmesi ve alınması icabeden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması veya düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların herbirine, her bir belge için 170 TL?den(2011) aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının % 10'u nispetinde, ALT SINIR
Bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak tespit olunan yukarıda yazılı özel usulsüzlükler için kesilecek cezanın toplamı 80.000 TL?yi geçemez. ÜST SINIR
2. Perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığınca düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin; düzenlenmediğinin, kullanılmadığının, bulundurulmadığının, düzenlenen belgelerin aslı ile örneğinde farklı meblağlara yer verildiğinin veya gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin tespiti halinde, her bir belge için 170 TL(2011), ALT SINIR
Bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak tespit olunan yukarıda yazılı özel usulsüzlükler için kesilecek cezanın toplamı 80.000 TL?yi geçemez. ÜST SINIR
3. 232 nci maddenin birinci fıkrasının 1 ila 5 numaralı bentlerinde sayılanlar dışında kalan kişilerin(Serbest Meslek Erbabı ,Basit usuldeki tüccarlar,defter tutan çiftçiler) fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi ve giriş ve yolcu taşıma biletlerini almadıklarının tespit edilmesi halinde, 170 TL?nin beşte biri kadar(170/5) özel usulsüzlük cezası kesilir. Bu cezanın kesilebilmesi için, belge alınmadığına ilişkin tespitin vergi incelenmesine yetkili olanlar tarafından yapılması şarttır**.
4. Günlük kasa defteri, günlük perakende satış ve hâsılat defteri ile tutulması zorunlu defterlerin; işyerinde bulundurulmaması, bu defterlere yazılması gereken işlemlerin günü gününe deftere kayıt edilmemesi veya yoklama ve incelemeye yetkili olanlara istendiğinde ibraz edilmemesi halleri ile vergi kanunlarının uygulanması bakımından levha bulundurma veya asma zorunluluğuna uymayanlara her tespit için 170 Tl,
5. Muhasebe standartlarına, tek düzen hesap planına ve malî tablolara ilişkin usul ve esaslar ile muhasebeye yönelik bilgisayar programlarının üretilmesine ve kullanılmasına ilişkin kural ve standartlara uymayanlara 3.700 TL,
6. Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerde kullanılma zorunluluğu getirilen vergi numarasını kullanmaksızın işlem yapanlara her bir işlem için 200 TL,
7. Belge basımı ile ilgili bildirim görevini tamamen veya kısmen yerine getirmeyen matbaa işletmecilerine 600 TL,
8. 4358 sayılı Kanun uyarınca vergi kimlik numarası kullanma zorunluluğu getirilen kuruluşlardan yaptıkları işlemlere ilişkin bildirimleri, belirlenen standartlarda ve zamanda yerine getirmeyenlere,800TL,
9. Vergi Usul Kanunu?nun 127. maddenin (d) bendi uyarınca Maliye Bakanlığı?nın özel işaretli görevlisinin ikazına rağmen durmayan aracın sahibi adına 600TL

 

[atellia]

Ynt: 2011/1. Vergi Mevzuatı ve Uygulaması DERS NOTLARI

Mükerrer 355.Madde:
Cezalı Özel Usulsüzlük: Özel usulsüzlük cezası kesilmesine rağmen mecburiyetleri yerine getirmeyenlere yeniden süre verilerek bu mecburiyetleri yerine getirmeleri tebliğ olunur. Verilen sürede bu mecburiyetlerin yerine getirilmemesi halinde yukarıda yazılı özel usulsüzlük cezaları bir kat artırılarak uygulanır.

Tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna uymayan mükelleflerden her birine, her bir işlem için bu maddeye göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 5'i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir.

E-Beyannamelerde; Elektronik ortamda beyanname verilmesi mecburiyetine uyulmaması halinde kesilmesi gereken özel usûlsüzlük cezası, beyannamenin kanuni süresinin sonundan başlayarak elektronik ortamda 30 gün içinde verilmesi halinde 1/10 oranında, bu sürenin dolmasını takip eden 30 gün içinde verilmesi halinde ise 1/5 oranında uygulanır.

E-Bildirim ve Formlarda; Elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim veya formlara ilişkin olarak süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen bildirim ve formların, belirlenen sürelerin sonundan itibaren 10 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilmez, takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası 1/5 oranında uygulanır.

Elektronik ortamda beyanname ile bildirim ve form verme mecburiyetine uymayanlara bu maddeye göre ceza kesilmesi halinde, 352 nci maddenin 1. derece usulsüzlüklerle ilgili (1) numaralı bendi ile 2. derece usulsüzlüklerle ilgili (7) numaralı bendi uyarınca ayrıca ceza kesilmez.
Kaçakçılık Suçları ve cezaları(Madde 359):
A.)
1) Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler,
2) Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar,
Hakkında 8 AY- 3 YIL?a kadar hapis cezasına hükmolunur. Varlığı noter tasdik kayıtları veya sair suretlerle sabit olduğu halde, inceleme sırasında vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, bu fıkra hükmünün uygulanmasında gizleme olarak kabul edilir.
B) Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, 3 YIL-5 YIL?a kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
C) Bu Kanun hükümlerine göre ancak Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan kişilerin basabileceği belgeleri, Bakanlık ile anlaşması olmadığı halde basanlar veya bilerek kullananlar 2 Yıl-5 YIL?a kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
371 inci maddedeki pişmanlık şartlarına uygun olarak durumu ilgili makamlara bildirenler hakkında bu madde hükmü uygulanmaz.
Kaçakçılık suçlarını işleyenler hakkında bu maddede yazılı cezaların uygulanması 344 üncü maddede yazılı vergi ziyaı cezasının ayrıca uygulanmasına engel teşkil etmez.




Cezada İndirim(Madde 360):
359 uncu maddede yazılı suçların işlenişine iştirak eden suç ortaklarının bu suçların işlenmesinde menfaatinin bulunmaması halinde, Türk Ceza Kanununun suça iştirak hükümlerine göre hakkında verilecek cezanın yarısı(1/2) indirilir.
Vergi Cezalarının Ödenme Zamanı( Madde 368):
1. Cezaya karşı vergi mahkemesinde dava açılmamışsa dava açma süresinin bittiği tarihten;
2. Cezaya karşı dava açılmışsa, vergi mahkemesi kararı üzerine vergi dairesince düzenlenecek ihbarnamenin ilgiliye tebliğ tarihinden;
başlayarak bir ay(1 AY) içinde ödenir.
Yanılma(Madde 369):
1. Yetkili makamların mükellefin kendisine yazı ile yanlış izahat vermiş olmaları veya bir hükmün uygulanma tarzına ilişkin bir içtihadın değişmiş olması halinde vergi cezası kesilmez ve gecikme faizi hesaplanmaz.
2. Bir hükmün uygulanma tarzı hususunda yetkili makamların genel tebliğ veya sirkülerde değişiklik yapmak suretiyle görüş ve kanaatini değiştirmesi halinde, oluşan yeni görüş ve kanaate ilişkin genel tebliğ veya sirküler yayımlandığı tarihten itibaren geçerli olup, geriye dönük olarak uygulanamaz. Şu kadar ki, bu hüküm yargı mercileri tarafından iptal edilen genel tebliğ ve sirküler hakkında uygulanmaz
Pişmanlık ve Islah(Madde 371):
Beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerle bunların işlenişine iştirak eden diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber vermesi hâlinde, haklarında aşağıda yazılı kayıt ve şartlarla vergi ziyaı cezası kesilmez.
1. İhbarda bulunulmamış olması gerekir.
2. Vergi incelemesine başlamadan önce veya takdir komisyonuna intikal ettirilmeden verilmiş olması gerekir.
3. Hiç verilmeyen beyannamelerin, mükellef dilekçesinde 15 GÜN içinde tevdi olunması.
4. Eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının mükellefin keyfiyeti haber verme tarihinden başlayarak onbeş gün(15 GÜN) içinde tamamlanması veya düzeltilmesi.
5. Mükellefçe haber verilen ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183? e göre gecikme zammı oranında bir zamla birlikte haber verme tarihinden başlayarak onbeş gün(15 GÜN) içinde ödenmesi.
ÖNEMLİ: Bu madde hükümleri(371 Madde), Emlak vergisi ile ilgili olarak uygulanmaz.(*)

Ölüm(Madde 372):

Ölüm halinde vergi cezası düşer.

Mücbir Sebep(Madde 373):

VUK?da yazılı mücbir sebeplerde biri vukua gelirse, vergi cezası kesilmez.

Ceza kesmede zamanaşımı(Madde 374):
? Vergi Ziyaında, 5 YIL
? 1 ve 3 nolu Özel usulsüzlükte(353 ve mük 355 deki) 5 YIL
? Usulsüzlükte 2 YIL
Ancak 336 ncı madde hükmüne göre vergi ziyaı cezası ile usulsüzlüğün birleşmesi halinde kesilecek ceza, vergi ziyaı cezası için belli edilen zamanaşımı süresi içinde kesilir.(Yani 5YIL) Bu süreler içinde ceza ihbarnamesi tebliğ edilmekle zamanaşımı kesilmiş olur.
Vergi ziyaı,usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında indirme(Madde 376):
İkmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergi veya vergi farkını ve aşağıda gösterilen indirimlerden arta kalan vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarını mükellef veya vergi sorumlusu;

? İhbarnamelerin tebliği tarihinden itibaren otuz gün içinde(30 GÜN) ilgili vergi dairesine başvurarak vadesinde
veya
? 6183 sayılı Kanunda belirtilen türden teminat göstererek vadenin bitmesinden itibaren üç ay içinde(3 AY) ödeyeceğini bildirirse:

1. Vergi ziyaı cezasında birinci defada yarısı(1/2) , müteakiben kesilenlerde üçte biri(1/3),
2. Usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezalarının üçte biri(1/3) ,
indirilir.
? Mükellef veya vergi sorumlusu ödeyeceğini bildirdiği vergi ve vergi cezasını yukarıdaki yazılı süre içinde ödemez
? Dava konusu yaparsa
bu madde hükmünden yararlanamaz.
EK BÖLÜM( UZLAŞMA)
Uzlaşma( EK madde 1):
Mükellef tarafından, [ ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergilerle ]+ [bunlara ilişkin vergi ziyaı cezalarının] (kaçakçılık suçları hariç) tahakkuk edecek miktarları konusunda, vergi ziyaına sebebiyet verilmesinin

? Kanun hükümlerine yeterince nüfuz edememekten

? 369 uncu maddede yazılı yanılmadan kaynaklandığının

? Bu Kanunun 116, 117 ve 118 inci maddelerinde yazılı vergi hataları ile bunun dışında her türlü maddi hata bulunduğunun

? Yargı kararları ile idarenin ihtilaf konusu olayda görüş farklılığının olduğunun ileri sürülmesi durumunda,

idare bu bölümde yer alan hükümler çerçevesinde mükellefler ile uzlaşabilir.

Uzlaşma konusu verginin matrah farkları itibariyle bölünebildiği durumlarda uzlaşma sadece toplam matrah farkının bu bölümüne isabet eden vergi kısmı için de yapılabilir.

Uzlaşma talebi vergi ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde yapılır.

Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde yeniden uzlaşma talebinde bulunulamaz.

Uzlaşmanın vaki olmadığına dair tutanağa idarenin nihai teklifi yazılır. Mükellef dava açma süresinin sonuna kadar teklif edilen vergi ve cezayı kabul ettiğini yazılı olarak bildirirse bu takdirde uzlaşma sağlanmış sayılır.
Mükellef veya adına ceza kesilen; üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit olunan hususlar hakkında DAVA AÇAMAZ ve hiçbir mercie ŞİKAYETTE BULUNAMAZ.( Ek Madde 6)
Uzlaşma ve Vergi Mahkemesine dava açma koşulları(Madde Ek 7):
Uzlaşma vaki olmadığı takdirde dava açma yoluna gidilebilir.
Mükellef veya ceza muhatabı aynı vergi veya ceza için uzlaşma talebinden önce dava açmışsa dava, uzlaşma işleminin sonuca bağlanmasından önce vergi mahkemelerince incelenmez; herhangi bir sebeple incelenir ve karara bağlanırsa bu karar hükümsüz sayılır.
Uzlaşmanın vaki olması halinde mükellef, üzerinde uzlaşılan vergi ve cezaya (bunlardan birisi üzerinde uzlaşılmış olsa dahi her ikisine); adına sadece ceza kesilmiş bulunan, üzerinde uzlaşılan işbu cezaya karşı dava açamaz.
Uzlaşmanın vaki olmaması halinde mükellef veya ceza muhatabı; tarh edilen vergiye veya kesilen cezaya, uzlaşmanın vaki olmadığına dair tutanağın kendisine tebliğinden itibaren genel hükümler dairesinde ve yetkili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilir. Bu takdirde, dava açma müddeti bitmiş veya 15 günden az kalmış ise bu müddet tutanağın tebliği tarihinden itibaren 15 gün olarak uzar.[ + 15 GÜN EK olarak verilir. ]
Uzlaşmada Ödeme(Ek Madde 8):
Uzlaşma konusu yapılan vergi ve cezalar;
1. Uzlaşma vaki olduğu takdirde, uzlaşma tutanağı vergi ve cezaların ödeme zamanlarından önce ilgiliye tebliğ edilmişse kanuni ödeme zamanlarında; ödeme zamanları kısmen veya tamamen geçtikten sonra tebliğ edilmişse ödeme süreleri geçmiş olanlar uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde(1 AY) + EK 1 ay
2. Uzlaşma vaki olmadığı takdirde, bu kanunun 112(Verilerin ödenme zamanı) ve 368(Vergi cezalarının ödenme zamanı) 'inci maddeleri hükümleri ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27'nci maddesinin 8 numaralı bendi hükmü dairesinde;
ödenir.
Uzlaşma ve cezalarda indirim(Madde Ek 9):
? Bu bölüm uyarınca üzerinde uzlaşılan vergi ve cezalar hakkında 376'ncı(Cezalarda indirimler) madde hükümleri;
? Hakkında 376'ncı madde hükümleri uygulanan vergi ve cezalar için bu bölüm hükümleri
uygulanmaz.
Ancak, ceza muhatabının, uzlaşma tutanağını imzalayıncaya kadar uzlaşma talebinden vazgeçtiğini beyanla hadiseye 376'ncı maddenin uygulanmasını istemek hakkı mahfuzdur.
Tarhiyat öncesi uzlaşma(Ek Madde 11):
Maliye Bakanlığı, vergi incelemesine dayanılarak tarh edilecek vergilerle kesilecek cezalarda (Kaçakçılık hariç) tarhiyat öncesi uzlaşma yapılmasına izin verebilir.
Tarhiyattan önce uzlaşmaya varılması halinde tutanakla tespit edilen bu husus hakkında DAVA AÇAMAZ ve hiçbir mercie ŞİKAYETTE BULUNAMAZ.
Tarhiyat öncesi uzlaşmanın temin edilememiş veya uzlaşma müzakeresinde uzlaşmaya varılamamış olması halinde mükellefler veya ceza muhatabı olanlar verginin tarhından ve cezanın kesilmesinden sonra uzlaşma talep edemezler.
Vergi mahkemesine dava açmaya yetkili olanlar(Madde 377):
Mükellefler ve kendilerine vergi cezası kesilenler, tarh edilen veya kesilen cezalara karşı, vergi mahkemesine dava açabilirler.


Dava konusu(Madde 378):
Vergi mahkemesinde dava açabilmek için(Koşullar):

? verginin tarh edilmesi,
? cezanın kesilmesi,
? tadilat ve takdir komisyonları kararlarının tebliğ edilmiş olması;
? tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin yapılmış ve ödemeyi yapan tarafından verginin kesilmiş olması lazımdır.
Mükellefler beyan ettikleri matrahlara ve bu matrahlar üzerinden tarh edilen vergilere karşı dava açamazlar. Bu kanunun vergi hatalarına ait hükümleri mahfuzdur.