2012 yılı mali tatilinde iş hukuku ve sosyal güvenlik uygulamaları (1)
Mali tatil, 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun'la düzenlenerek 28.03.2007 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Kanun'un 2'nci maddesinde mali tatil kapsamında çalışma hayatı ve sosyal güvenlikle mevzuatı ile ilgili beyan bildirim ve ödemelerle ilgili hususlar açıklanmıştır.
Yine, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 30/06/2007 tarihli, 26568 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "5604 Sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun'un 2'nci maddesinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ" ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Yazımızda, 2012 yılındaki Mali Tatil uygulaması kapsamında iş hukuku ve sosyal güvenlik mevzuatı ile ilgili beyan, bildirim ve ödemeler hakkında açıklamalarda bulunulacaktır.
Mali tatil süresi
5604 sayılı Kanun'un 1'inci maddesinde "Her yıl temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) malî tatil uygulanır. Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde, malî tatil, temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlar." şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Buna göre, Haziran ayının son günü (30 Haziran) Cumartesi gününe rastladığından 2012 yılı Mali Tatili, 2 Temmuz Pazartesi günü başlayacak ve 20 Temmuz Cuma günü sona erecektir.
Yine, 5604 sayılı Kanun'da yapılan düzenleme uyarınca son günü malî tatile rastlayan ve 5604 Sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun'un 2'nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ'de belirtilen iş hukuku ve sosyal güvenlik mevzuatı iş ve işlemlerindeki idari ve kanuni süreler, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacaktır.
İşyeri bildirgesi yönünden
5510 sayılı Kanun'un 11'inci maddesi uyarınca, işyeri bildirgesinin, işverenlerce en geç sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarihte Sosyal Güvenlik Kurumu'nun ilgili birimine verilmesi gerekmektedir.
Buna göre, işyeri bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, işyeri bildirgesinin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Diğer taraftan, 4857 sayılı Kanun kapsamına girecek nitelikte bir işyeri kuran, devralan, çalışma konusunu kısmen veya tamamen değiştiren, herhangi bir sebeple faaliyetine son veren ve işyerini kapatan işverenin, bu durumu, bir ay içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ilgili Çalışma ve İstihdam İl Müdürlüğü'ne bildirmesi gerekmekte ise de, 01/08/2009 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun'un Ek 1'inci maddesi uyarınca işyerinin sadece Sosyal Güvenlik Kurumu'na işyeri bildirgesi ile bildirilmesi yeterli sayıldığından işyeri açılış ve kapanışının ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ilgili Çalışma ve İstihdam İl Müdürlüğü'ne bildirimine gerek bulunmamaktadır.
Sigortalı işe giriş bildirgesi yönünden
5510 sayılı Kanun'un 8'inci maddesi uyarınca, işverenler, 4/a bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, en geç işe başlatmadan önce, inşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için en geç çalışmaya başlatıldığı gün, yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar, kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'na göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde sigortalı işe giriş bildirgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumu'na internet ortamında bildirmesi gerekmektedir. Buna göre, sigortalı işe giriş bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, söz konusu bildirgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Diğer taraftan, 2821 sayılı Kanun'un 62'nci maddesi uyarınca işverenler, işe aldığı işçileri, izleyen ayın 15'ine kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirmeleri gerekmekte ise de, 01/08/2009 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun'un Ek 1'inci maddesi uyarınca sigortalının sadece Sosyal Güvenlik Kurumu'na sigortalı işe giriş bildirgesi ile bildirilmesi yeterli sayıldığından işçinin işe girişinin ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirimine gerek bulunmamaktadır.
Sigortalı işten ayrılış bildirgesi yönünden
5510 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesi uyarınca, işverenler 4/a kapsamındaki sigortalıları hizmet akdinin sona erdiği tarihi takip eden on gün içinde sigortalı işten ayrılış bildirgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna internet ortamında bildirmesi gerekmektedir.
Buna göre, sigortalı işten ayrılış bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, söz konusu bildirgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Diğer taraftan, 2821 sayılı Kanun'un 62'nci maddesi uyarınca işverenler, herhangi bir nedenle hizmet akdi sona eren işçileri, izleyen ayın 15'ine kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirmeleri gerekmekte ise de, 01/08/2009 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun'un Ek 1'inci maddesi uyarınca sigortalının sadece Sosyal Güvenlik Kurumuna işten ayrılış bildirgesi ile bildirilmesi yeterli sayıldığından işçinin işten çıkışının ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ilgili bölge müdürlüğüne bildirimine gerek bulunmamaktadır.
Yine, 4447 sayılı Kanun'un 48'inci maddesi uyarınca işverenlerin, hizmet akdi aynı kanunun 51'inci maddesinde belirtilen hallerden birisine dayalı olarak sona ermiş olan sigortalılar hakkında, işten ayrılma bildirgesini düzenleyerek, 15 gün içinde Türkiye İş Kurumu'na göndermeleri gerekmekte ise, 01/08/2009 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun'un Ek 1'inci maddesi uyarınca sigortalıların sadece Sosyal Güvenlik Kurumu'na işten ayrılış bildirgesi ile bildirilmesi yeterli sayıldığından, işçinin işten çıkışının ayrıca İş-Kur'a bildirimine gerek bulunmamaktadır.
Aylık prim ve hizmet belgesi yönünden
Sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca özel sektör işyeri işverenleri, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23'ünde saat 23.59'a kadar internet ortamında Sosyal Güvenlik Kurumu'na göndermeleri gerekmektedir.
Ancak, SGK Prim Tahsilat Daire Başkanlığı'nın 23/07/2009 tarihli, 9618870 sayılı genel yazısında, "Yasal verilme süresinin son günü ile son ödeme süresi 21 Temmuz ila 27 Temmuz (dahil) arasında olan iş ve işlemlerdeki kanuni sürelerin de 1 Temmuz ila 20 Temmuz (dahil) arasında sona eren iş ve işlemlerde olduğu gibi mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış kabul edilmesine ilişkin Maliye Bakanlığı uygulamasına paralel bir uygulamanın yürütüleceği" belirtilmiştir.
Yine SGK Prim Tahsilat Daire Başkanlığı'nın 25/07/2011 tarihli, 2011-74 sayılı e-postasında, "Söz konusu uygulamanın bir defaya mahsus olmayıp, mali tatil dönemine ilişkin olarak yürütülecek işlemlerde anılan genel yazı doğrultusunda işlem yapılmasının, buna göre son verilme tarihi mali tatil dönemi olan 1 Temmuz ila 27 Temmuz tarihleri arasına rastlayan aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmesi gereken son tarihin 27 Temmuz tarihi olacağı" belirtilmiştir.
Buna göre, özel sektör işyeri işverenleri, 2012/Haziran ayına ait asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini en geç 27 Temmuz Cuma günü saat 23.59'a kadar internet ortamında Sosyal Güvenlik Kurumu'na göndermeleri gerekmektedir.
İdari para cezasına itiraz ve ödeme yönünden
5510 sayılı Kanun'un 102'nci maddesi uyarınca idarî para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde kuruma ya da kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İdarî para cezalarının, kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir.
Buna göre, idari para cezaları ile ilgili ödeme ve itiraza ilişkin 15 günlük sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süreler mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Yine, 4857 sayılı Kanun kapsamında uygulanan idari para cezalarının işverenler tarafından tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde ödenmesi gerekmektedir.
Buna göre, yedi günlük sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süre tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Aynı şekilde, 4447 sayılı Kanun'un 54'üncü maddesi uyarınca, uygulanan idari para cezalarına karşı işverenlerce yedi gün içinde Türkiye İş Kurumu'nun ilgili müdürlüğüne itiraz edilmesi veya aynı sürede ödenmesi gerekmektedir.
Buna göre, söz konusu itiraz ve ödeme sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süre mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacaktır.
KAYNAK
ÜNYA
Mali tatil, 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun'la düzenlenerek 28.03.2007 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Kanun'un 2'nci maddesinde mali tatil kapsamında çalışma hayatı ve sosyal güvenlikle mevzuatı ile ilgili beyan bildirim ve ödemelerle ilgili hususlar açıklanmıştır.
Yine, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 30/06/2007 tarihli, 26568 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "5604 Sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun'un 2'nci maddesinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ" ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Yazımızda, 2012 yılındaki Mali Tatil uygulaması kapsamında iş hukuku ve sosyal güvenlik mevzuatı ile ilgili beyan, bildirim ve ödemeler hakkında açıklamalarda bulunulacaktır.
Mali tatil süresi
5604 sayılı Kanun'un 1'inci maddesinde "Her yıl temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) malî tatil uygulanır. Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde, malî tatil, temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlar." şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Buna göre, Haziran ayının son günü (30 Haziran) Cumartesi gününe rastladığından 2012 yılı Mali Tatili, 2 Temmuz Pazartesi günü başlayacak ve 20 Temmuz Cuma günü sona erecektir.
Yine, 5604 sayılı Kanun'da yapılan düzenleme uyarınca son günü malî tatile rastlayan ve 5604 Sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun'un 2'nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ'de belirtilen iş hukuku ve sosyal güvenlik mevzuatı iş ve işlemlerindeki idari ve kanuni süreler, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacaktır.
İşyeri bildirgesi yönünden
5510 sayılı Kanun'un 11'inci maddesi uyarınca, işyeri bildirgesinin, işverenlerce en geç sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarihte Sosyal Güvenlik Kurumu'nun ilgili birimine verilmesi gerekmektedir.
Buna göre, işyeri bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, işyeri bildirgesinin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Diğer taraftan, 4857 sayılı Kanun kapsamına girecek nitelikte bir işyeri kuran, devralan, çalışma konusunu kısmen veya tamamen değiştiren, herhangi bir sebeple faaliyetine son veren ve işyerini kapatan işverenin, bu durumu, bir ay içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ilgili Çalışma ve İstihdam İl Müdürlüğü'ne bildirmesi gerekmekte ise de, 01/08/2009 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun'un Ek 1'inci maddesi uyarınca işyerinin sadece Sosyal Güvenlik Kurumu'na işyeri bildirgesi ile bildirilmesi yeterli sayıldığından işyeri açılış ve kapanışının ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ilgili Çalışma ve İstihdam İl Müdürlüğü'ne bildirimine gerek bulunmamaktadır.
Sigortalı işe giriş bildirgesi yönünden
5510 sayılı Kanun'un 8'inci maddesi uyarınca, işverenler, 4/a bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, en geç işe başlatmadan önce, inşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için en geç çalışmaya başlatıldığı gün, yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar, kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'na göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde sigortalı işe giriş bildirgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumu'na internet ortamında bildirmesi gerekmektedir. Buna göre, sigortalı işe giriş bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, söz konusu bildirgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Diğer taraftan, 2821 sayılı Kanun'un 62'nci maddesi uyarınca işverenler, işe aldığı işçileri, izleyen ayın 15'ine kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirmeleri gerekmekte ise de, 01/08/2009 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun'un Ek 1'inci maddesi uyarınca sigortalının sadece Sosyal Güvenlik Kurumu'na sigortalı işe giriş bildirgesi ile bildirilmesi yeterli sayıldığından işçinin işe girişinin ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirimine gerek bulunmamaktadır.
Sigortalı işten ayrılış bildirgesi yönünden
5510 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesi uyarınca, işverenler 4/a kapsamındaki sigortalıları hizmet akdinin sona erdiği tarihi takip eden on gün içinde sigortalı işten ayrılış bildirgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna internet ortamında bildirmesi gerekmektedir.
Buna göre, sigortalı işten ayrılış bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, söz konusu bildirgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Diğer taraftan, 2821 sayılı Kanun'un 62'nci maddesi uyarınca işverenler, herhangi bir nedenle hizmet akdi sona eren işçileri, izleyen ayın 15'ine kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirmeleri gerekmekte ise de, 01/08/2009 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun'un Ek 1'inci maddesi uyarınca sigortalının sadece Sosyal Güvenlik Kurumuna işten ayrılış bildirgesi ile bildirilmesi yeterli sayıldığından işçinin işten çıkışının ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ilgili bölge müdürlüğüne bildirimine gerek bulunmamaktadır.
Yine, 4447 sayılı Kanun'un 48'inci maddesi uyarınca işverenlerin, hizmet akdi aynı kanunun 51'inci maddesinde belirtilen hallerden birisine dayalı olarak sona ermiş olan sigortalılar hakkında, işten ayrılma bildirgesini düzenleyerek, 15 gün içinde Türkiye İş Kurumu'na göndermeleri gerekmekte ise, 01/08/2009 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun'un Ek 1'inci maddesi uyarınca sigortalıların sadece Sosyal Güvenlik Kurumu'na işten ayrılış bildirgesi ile bildirilmesi yeterli sayıldığından, işçinin işten çıkışının ayrıca İş-Kur'a bildirimine gerek bulunmamaktadır.
Aylık prim ve hizmet belgesi yönünden
Sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca özel sektör işyeri işverenleri, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23'ünde saat 23.59'a kadar internet ortamında Sosyal Güvenlik Kurumu'na göndermeleri gerekmektedir.
Ancak, SGK Prim Tahsilat Daire Başkanlığı'nın 23/07/2009 tarihli, 9618870 sayılı genel yazısında, "Yasal verilme süresinin son günü ile son ödeme süresi 21 Temmuz ila 27 Temmuz (dahil) arasında olan iş ve işlemlerdeki kanuni sürelerin de 1 Temmuz ila 20 Temmuz (dahil) arasında sona eren iş ve işlemlerde olduğu gibi mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış kabul edilmesine ilişkin Maliye Bakanlığı uygulamasına paralel bir uygulamanın yürütüleceği" belirtilmiştir.
Yine SGK Prim Tahsilat Daire Başkanlığı'nın 25/07/2011 tarihli, 2011-74 sayılı e-postasında, "Söz konusu uygulamanın bir defaya mahsus olmayıp, mali tatil dönemine ilişkin olarak yürütülecek işlemlerde anılan genel yazı doğrultusunda işlem yapılmasının, buna göre son verilme tarihi mali tatil dönemi olan 1 Temmuz ila 27 Temmuz tarihleri arasına rastlayan aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmesi gereken son tarihin 27 Temmuz tarihi olacağı" belirtilmiştir.
Buna göre, özel sektör işyeri işverenleri, 2012/Haziran ayına ait asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini en geç 27 Temmuz Cuma günü saat 23.59'a kadar internet ortamında Sosyal Güvenlik Kurumu'na göndermeleri gerekmektedir.
İdari para cezasına itiraz ve ödeme yönünden
5510 sayılı Kanun'un 102'nci maddesi uyarınca idarî para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde kuruma ya da kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İdarî para cezalarının, kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir.
Buna göre, idari para cezaları ile ilgili ödeme ve itiraza ilişkin 15 günlük sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süreler mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Yine, 4857 sayılı Kanun kapsamında uygulanan idari para cezalarının işverenler tarafından tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde ödenmesi gerekmektedir.
Buna göre, yedi günlük sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süre tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Aynı şekilde, 4447 sayılı Kanun'un 54'üncü maddesi uyarınca, uygulanan idari para cezalarına karşı işverenlerce yedi gün içinde Türkiye İş Kurumu'nun ilgili müdürlüğüne itiraz edilmesi veya aynı sürede ödenmesi gerekmektedir.
Buna göre, söz konusu itiraz ve ödeme sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süre mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacaktır.
KAYNAK
ÜNYA