Sermaye Şirketlerinde Özel ve Kamu Sorumluluğu
Sermaye şirketlerinde Ortaklar, Yönetim Kurulu ve Şirket Müdürlerinin Sorumluluğu....
A- ÖZEL HUKUK BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUK
Kanun’un veya ana sözleşmenin kendilerine yükledikleri görevleri yerine getirmeyen anonim şirket yönetim kurulu üyeleri ile limited şirket müdürleri bu yüzden oluşan zararlar nedeniyle ortaklığa, ortaklara ve ortaklık alacaklılarına karşı müteselsilen sorumludurlar.
Davacı, sorumlu yöneticilerin kusur derecesine bakmadan tazminatın tamamını birinden veya hepsinden talep edebilir.
Yukarıda anılan kişilerin sorumlulukları kusura dayanan sorumluluktur. Bu kişiler kusurlu olmadıklarını ispat etmedikçe kusurlu sayılırlar.
Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluk Sebepleri Türk Ticaret Kanunu’nda aşağıdaki şekilde sıralanmıştır;
1- Hisse senetleri bedellerine mahsuben pay sahipleri tarafından vuku bulan ödemelerin doğru olmaması,
2- Dağıtılan ve ödenen kâr paylarının hakiki olmaması,
3- Kanunen tutulması gereken defterlerin mevcut olmaması veya bunların intizamsız bir surette tutulması,
4- Umumi heyetten çıkan kararların sebepsiz olarak yerine getirilmemesi,
5- Gerek kanunun gerek esas mukavelelerinin kendilerine yüklediği sair vazifelerin kasten veya ihmal neticesi olarak yapılmaması.
Beş numaralı bentte yazılı vazifelerden birisi 319. madde gereğince idare meclisi azalarından birine bırakılmışsa, mesuliyetin ancak, ilgili azaya yükletilmesi lazım gelip o muameleden dolayı müteselsilen mesuliyet cari olmaz.
B- KAMU BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUK
Anonim ve limited şirketlerin kamu borçlarına ilişkin yükümlülükleri kanuni temsilcileri aracılığıyla yerine getirilmektedir. Dolayısıyla kanuni temsilciler görevlerini yerine getirmemeleri nedeniyle doğan ve şirketlerin varlıkları ile karşılayamadığı borçlardan sorumludur. Yapılan bir düzenleme ile bu kişilerin sorumlulukları şirketlerin varlıklarını aşan, tahsil edilmeyen ve tahsil edilemeyecek durumda olan borçları kapsamaktadır.
Kanuni temsilciler kamu borçlarının ödenememesinden dolayı kusurlu olmadıklarını veya bunun ihmallerinden kaynaklanmadığını kanıtlamak suretiyle sorumluluktan kaçabilirler. Ancak, kanıt mecburiyeti kanuni temsilcinindir.
Örneğin, bir kamu borcunun ödenmeme nedeninin temsilcinin kendi kusur veya ihmalinden kaynaklanmadığını, ortaklığın bu borcu ödeyecek gücü bulunmadığını kanıtlayan yönetim kurulu üyesi sorumluluktan kurtulabilir.
Anonim ve limited şirket ortaklarının sorumluluklarını özetle aşağıdaki şekilde şematize edebiliriz.
ÖZEL BORÇLAR
KAMU BORÇLARI
ANONİM ŞİRKET
Ortaklar
Sermayeleri Tutarında Sorumlu
Sermayeleri Tutarında Sorumlu
Yönetim Kurulu Üyeleri
Ana sözleşmedeki görevleri yerine getirmemeleri durumunda sorumlular
Görevlerini yerine getirmemeler, ihmallerinin olması durumunda sorumlular
LİMİTED ŞİRKET
Ortaklar
Sermayeleri Tutarında Sorumlu
Sermayeleri Tutarında Sorumlu
Şirket Müdürleri
Ana sözleşmedeki görevleri yerine getirmemeleri durumunda sorumlular
Görevlerini yerine getirmemeleri, ihmallerinin olması durumunda sorumlular
NOT: BU YAZI E-YAKLAŞIM DERGİSİNİN KASIM 2005 SAYISINDA (SAYI:28) YAYINLANMIŞTIR.