Ynt: Alınan Avanslar
SONUÇ:
1- Faturanın düzenlenmesi mecburiyeti ödemeye bağlı olmayıp malın teslimine bağlı olduğundan satılan malların tesliminden önce alıcılardan Nakit, Kredi Kartı, Çek, Senet, Havale v.b. satış bedeline mahsuben alınan bedeller avanstır. Hatta KDV dahil mal bedelinin tamamının tahsil edilmesi durumu bile sonucu değiştirmez. Alınan bedel karşılığında fatura düzenlenmez avans makbuzu verilir ve 340-Alınan Sipariş Avansları Hesabına alacak kaydedilir.
2- Satılan malların tesliminden önce alıcı, ödemiş olduğu avans için satıcıdan makbuz yerine fatura talep eder, satıcı da bu talebe uyarak (herhangi bir mecburiyeti yoktur) fatura tanzim ederse, o zaman KDVK?nun 10/b maddesine göre vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş kabul edileceğinden KDV hesaplanacaktır.
Diğer taraftan; 5520 Sayılı KVK?nun 6.Maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları, GVK?nun 37 ve 38.Maddeleri gereği gerek kurum kazançlarında, gerekse ticari kazançlarda elde etme yönünden tahakkuk esası geçerlidir. Bu nedenle fatura kesildiğinde gelir veya gider tahakkuk etmiş kabul edilir. Buna göre, Satılan malların tesliminden önce düzenlenen faturanın, fatura tahakkuk tarihi (faturanın düzenlendiği tarih) itibariyle 600- Yurtiçi Satışlar Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir.
3- Malın teslimi tarihinden itibaren azami 7 Gün içinde faturanın düzenlenmesi gerektiğinden yapılan satışın peşin, kredi kartlı, taksitli, veresiye (açık hesap) olmasının faturanın tanzimi ve KDV yönünden bir önemi olmayıp fatura düzenlenecek ve KDV hesaplanacaktır.
4- Satılan malın bedeli kısmen veya tamamen tahsil edilmiştir. Alıcı, satın aldığı malları 3 ay süre ile satıcının mağazasında, deposunda muhafaza etmesini daha sonra vereceği adrese nakliyesini talep etmektedir. Satıcı bu talebi kabul etmiştir. Satıcı hangi belgeleri düzenleyecektir.
a- Satıcı; nakit, çek veya kredi kartı ile almış olduğu bedel mukabilinde avans makbuzu düzenleyip verecektir o kadar. Ancak, malın tesliminde ise malın tamamına fatura düzenleyecektir.
b- Fatura veya benzeri belge talep edilmiş ise satıcı, her hangi bir mecburiyeti olmadığı halde rızaen fakat mal bedelinin tamamı için fatura veya benzeri belge düzenleyebilir. (KDVK?nun 10/b maddesi kapsamında fatura yerine geçen belgeler, perakende satış vesikası, yazarkasa fişi, giriş ve yolcu taşıma bileti, serbest meslek
makbuzudur). Bu belgelerin düzenlenmesi Katma Değer Vergisi?nin doğmasına yol açar. Başka bir ifadeyle, söz konusu fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi ile birlikte malın fiilen veya hukuken teslim edilmesi aranmaksızın vergiyi doğuran olay meydana gelir. Bedelin tahsil edilmiş olması şart değildir. Burada da tahakkuk esası geçerlidir.
YARARLANAN KAYNAKLAR
(1) Şükrü KIZILOT, Danıştay Kararları ve Özelgeler(muktezalar), Yaklaşım Yayınları, Ankara 1994 Cilt:2 sh:2378, 15.10.1991 tarih, 2601017-913 sayılı Maliye ve Gümrük Bakanlığı Özelgesi
(2) Şükrü KIZILOT, KDV Kanunu ve uygulaması, Yaklaşım Yayınları, Ankara 1998 Cilt:2 sh:566 v.d.
(3) İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı B.07.1.GİB.4.34.16.01.KVK-6 Sayılı Muktezası
(4) Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı 03.08.2006 Tarih ve B.07.1.GİB.4.16.17.02-VUK-06-75/3344 Sayılı Muktezası
İbrahim GÜLER
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Adana SMMM Odası Vergi Mevzuatı
İnceleme Komisyonu Başkanı
