Amortismana Tabi İktisadi Kıymetin Değerini Arttırma

  • Konbuyu başlatan Konbuyu başlatan stajer66
  • Başlangıç tarihi Başlangıç tarihi

stajer66

Katkı Sunan Üye
Üyelik
30 Tem 2005
Mesajlar
376
Konum
Ankara
Sorumu bir örnek ile sormak istiyorum. 2003 yılında bir makina aldındı 100 ytl fiyatla bu kıymete %20 oranında amortsiman ayırdık 2003 yılı için 20 ylt sonra bu kıymet için 50 ytl lik bir değer artışı yapılmıştır. Şimdi ben bu değer artışını muhasebeleşirirken 253.01.001 Nolu hesapda x makinasınamı atacağım yoksa başka bir alt hesapmı açmam gerekiyor bir de bu makinanın amortismanı beş yılda bitmesi gerekiyordu ikinci yılda bir değer artışı oldu ben bu artırılan 50 ytl için 2004 yılından başlayan %20 oranında amortisman mı ayıracağım bu işlemlerin yevmiye kayıtlarını nasıl yapacağım konusunda yardımlarınızı bekliyorum teşekkür ederim.
 
arkdaşlar cevap yok mu yani sizin işletmelerinizde hiç böyle durumlar olmuyor mu
 
enflasyon düzeltmesi ile ilgili vuk maddesini, tebliğ ve sirkülerleri okuyunuz.
 
sayın nane bu konuda bir link verebilirmisiniz bir de bu tebliği daha önce okumuştum ama muhasebeştirmeye ilişkin bir bilgi yoktu
 
!!!

Anladığım kadarı ile değer artışını enflasyon düzeltmesi neticesi ile gerçekleşmiş söz konusu artışı makina maliyetine ilave etmeniz gerekecektir. Amortismanlarda düzeltmeye tabi tutulduğundan 5 yıllık süre sonunda tükenmiş olacaktır.
 
sayın nane herhalde ben soruyu tam soramadım 100 ytl aktife kayıtlı bir makinaya 50 ytl değerinde değerini arttırıcı yatırım yapılıyor yoksa enflasyon la bu durumun alakası yok yukarıda ki soruya bir daha bakarsanız olay netleşmiş olacak sanırım teşekkür ederim
 
İktisadi kıymete yapılan değer artırıcı nitelikte harcamalar dolayısıyla amortisman, asıl kıymetin kalan süresine göre ayrılır. Asıl iktisadi kıymete amortisman ayrılması sona ermişse yapılan değer artırıcı nitelikte harcamalar dolayısıyla da amortisma ayrılması sona ermiş olur.

100 YTL olan makine için maliyet bedeline eklenecek nitelikte 50 YT lik değer artırıcı harcama yapıyorsanız.
4 yılda olduğunuzu ve % 20 üzerinden amorisman ayırdığınızı varsayalım.

3. yılda 100 X %20 = 20 YTL amortisman ayırıyorsunuz.
4. yılda (100+50) x %20 = 30 YTL amortisman ayırıyorsunuz.
5. yılda (100+50) x %20 = 30 YTL amortisman ayırıyorsunuz.

50 YTL nin 30 YTL lik kısmı için artık amortisman ayrılmasına imkan bulunmamaktadır.

şeklinde hatırlıyorum. Ancak pazartesi araştırıp tekrar cevap yazacağım.
 
"yatırım yapılıyor" sorunuzda bu kısım olsaydı karışıklık olmazdı.
 
sayın nane aslında ben makinanın değerini artırmak taki kastım makinaya ek olarak eklemeler yapılması idi yanlış anlamaya sebebiyet verdiğim için özür dilerim aynı zamanda sayın itibar bence o 30 ytl inde bir şekilde gidere yansılıtması gerektiğini düşünüyorum ilginiz için teşekkür ederim
 
itibar' Alıntı:
100 YTL olan makine için maliyet bedeline eklenecek nitelikte 50 YT lik değer artırıcı harcama yapıyorsanız.
4 yılda olduğunuzu ve % 20 üzerinden amorisman ayırdığınızı varsayalım.

3. yılda 100 X %20 = 20 YTL amortisman ayırıyorsunuz.
4. yılda (100+50) x %20 = 30 YTL amortisman ayırıyorsunuz.
5. yılda (100+50) x %20 = 30 YTL amortisman ayırıyorsunuz.

50 YTL nin 30 YTL lik kısmı için artık amortisman ayrılmasına imkan bulunmamaktadır.

şeklinde hatırlıyorum. Ancak pazartesi araştırıp tekrar cevap yazacağım.

Merhaba,
Mevzuatlarımızda böyle bir düzenleme bulunmamaktadır. Yapılan tüm harcamalar amortisman yoluyla itfa edilecektir. Bu harcamanın kıymete ait amortisman süresinin son yılında yapıldığını varsayarsak demekki 10 yılda itfa edilecek bir kıymet için 9 yıllık amortismanın giderleştirilememesi gibi çarpık durum ortaya çıkar. Eğer atladığım bir yasal düzenleme mevcutsa yazarsanız bilgilerimizi güncellemiş oluruz.
 
O cevabı "Vergi Usul Kanunu Uygulaması"na ilişkin okumuş olduğum bir yorum kitabından edindiğim bilgi kapsamında yazmıştım. Dün bir daha baktım. Değer (fonksiyon) artıran giderler kısmında verilen örnek bu şekilde düşünmeme yok açmıştı. Zaten cevabımda ".....hatırlıyorum ......araştıracağım" ifadelerini kullanmamın da nedeni bu.


Bahsettiğim kaynaktaki açıklamalar:
Söz konusu türden giderlerin değer (fonksiyon) artıran giderler ve iktisadi ömrü artıran giderler olarak iki başlık altına incelenmesi gerekmektedir.

Değer (fonksiyon) artıran giderler
İktisadi kıymetin ilk iktisabı sırasında bulunmayan özelliklerin kazandırılması veya ilk iktisap sırasında bulunan özelliklerinin geliştirilmesi için yapılan giderler olarak sayılmakta ve amortisman süreleri de iktisadi kıymetin kalan ömrüne göre belirlenmektedir. Mesela bir kamyona ilk iktisabı sırasında bulunmayan bir mikser eklenmesi halinde sonradan ilave edilen bu parça değer (fonksiyon) artırıcı bir gider olarak amortisman tabi tutulur. Bu parçanın, kamyonun iktisabından iki yıl sonra ekletilmesi halinde, mikser bedeli kalan üç yılda (amortisman nispetinin %20 olduğunu varsayalım) amortisman tabi tutulur.

İktisadi ömrü uzatan giderler
İktisadi kıymetin ilk alındığı sıradaki beklenen ömrü uzatmak amacıyla yapılan giderler, aktifleştirildikleri yıldan başlayarak iktisadi kıymet için belirlenen oran ve süreye göre amortismana tabi tutulur. Yani bir bilgisayarın 600 mhz olan işlemcisinin 1200 mhz olan yeni bir işlemci ile değiştirilmesi halinde, işlemci bedeli alındığı hesap döneminden itibaren bu bilgisayar için belirlenen süre ve oranda amortismana tabi tutulur. Mesela 2000 yılında alınan bilgisayarın işlemcisi 2002 yılında değiştirilirse, yeni işlemci bedeli 2002 yılından başlayarak bilgisayar için belirlen oran ve sürede (5 yılda %20 gibi) amortismana tabi tutulur.


şeklinde bir açıklama yapılmış.

---------------------
Dün çok yoğundum, ilgilenemedim, inşallah bugün araştırıp net bir sonuca ulaşacağım.
 
sayın itibar,

değer atrıran giderler sözkonusu olduğu zaman, ayrılamayan senelerin amortisman tutarı ne olacak.

O zaman 254 ve 257 hesaplarda tutarsızlık yaşanmayacak mı?

Benim bildiğim amortisman ayırma işlemi bittiği zaman 254 ve 257'deki rakamların aynı tutarda olması gerektiği. (Bilançoda)

Kolay gelsin.
 
01-04-2006, 23:37:56 de yazmış olduğum cevap daha önce karşılaşmış olduğum bir olay dolayısıyla yaptığım araştırmalardan hatırladığım bilgiler kapsamında yazmıştım ancak zihnimde yer alan bazı soru işaretleri nedeniyle "o şekilde hatırladığımı araştırıp tekrar cevap yazacağımı" belirtmiştim. Emin olamadığım bir nokta vardı, onu da çözüme kavuşturdum.

Dün de çok yoğun olduğum için inceleme fırsatı bulamadım, cevabım geciktiği için kusura bakmayın.

Konuyu tekrar ele alıp örnekli bir açıklama yazdım. Umarım faydalı olur.

Amortismana tabi iktisadi kıymetin maliyet bedeline eklenebilecek giderin; değer (fonksiyon) artıran giderler ve iktisadi ömrü artıran giderler olarak öncelikle iki gruba ayrılması gerekmektedir.

a-Değer (fonksiyon) artıran giderlerİktisadi kıymetin ilk iktisabı sırasında bulunmayan özelliklerin kazandırılması veya ilk iktisap sırasında bulunan özelliklerinin geliştirilmesi için yapılan giderler olarak sayılmakta ve amortisman süreleri de iktisadi kıymetin kalan ömrüne göre belirlenmektedir. Mesela bir kamyona ilk iktisabı sırasında bulunmayan bir mikser eklenmesi halinde sonradan ilave edilen bu parça değer (fonksiyon) artırıcı bir gider olarak amortisman tabi tutulur. Bu parçanın, kamyonun iktisabından iki yıl sonra ekletilmesi halinde, mikser bedeli kalan üç yılda (amortisman nispetinin %20 olduğunu varsayalım) amortisman tabi tutulur.
Yani kamyon 100.000 YTL ve kamyona üçüncü yılda eklenen mikser 45.000 YTL ise;
1. yıl 100.000 YTL % 20 = 20.000 YTL
2. yıl 100.000 YTL % 20 = 20.000 YTL
3. yıl
Kamyonunun ilk hali için 100.000 YTL % 20 = 20.000 YTL
Bu yılda kamyona 45.000 YTL değerinde mikser eklendiğinden iktisadi kıymetin değeri bu tutar artacak, mikser nedeniyle eklenen değer kamyonun kalan faydalı ömrü 3 yıl olduğundan 3 eşit bölümde amortismana tabi tutulacaktır.
Mikser için kalan üç yılda 45.000 YTL / 3 = 15.000 YTL lik tutarlar halinde amortisman ayrılacaktır.
Kamyonun maliyet bedeli:100.000 YTL + 45.000 YTL = 145.000 YTL olacak.
Dolayısıyla 3. yıl
Kamyonunun ilk hali için 100.000 YTL % 20 = 20.000 YTL
Eklenen mikser için………...45.000 YTL ../.. 3 = 15.000 YTL olmak üzere 3. yıl 35.000 YTL olarak amortisman ayrılacaktır.
4. ve 5. yılda aynı tutarda yani 35.000 YTL olarak kamyon için amortisman ayrılacaktır.



Şimdi bir diğer noktamız;

b-İktisadi ömrü uzatan giderler
Yukarıdaki kamyona mikser eklenmediğini motorunun değiştirildiği varsayalım.
Mükellef bu defa aynı kamyona üçüncü yılda eski motoru çıkarıp 45.000 YTL tutarında bir motor taktırsın.
Burada mükellef motorun bedelini maliyet bedeline ekleyecek kamyonun ömrü kadar sürede amorti edecektir. Yani kamyonun ömrü 5 yıl ise, motor için de 5 yıllık süre de amortisman ayrılacaktır.
Kamyonun 2000 yılında alınmış, motorun da 2003 yılın da değiştirilmiş olduğunu varsayalım.
2000 yılında …………100.000 YTL % 20 = 20.000 YTL
2001 yılında …………100.000 YTL % 20 = 20.000 YTL
2002 yılında …………100.000 YTL % 20 = 20.000 YTL (Kamyonun ilk hali için)
………………………..……45.000 YTL % 20 = ..9.000 YTL (Değiştirilen motor için)
olmak üzere 29.000 YTL
2003 yılında …………100.000 YTL % 20 = 20.000 YTL (Kamyonun ilk hali için)
………………………..……45.000 YTL % 20 = ..9.000 YTL (Değiştirilen motor için)
olmak üzere 29.000 YTL
2004 yılında …………100.000 YTL % 20 = 20.000 YTL (Kamyonun ilk hali için)
………………………..……45.000 YTL % 20 = ..9.000 YTL (Değiştirilen motor için)
olmak üzere 29.000 YTL
2005 yılında
Kamyonun ilk bedeli olan 100.000 YTL tamamen amorti edilmesine rağmen, kamyonun maliyet bedeline eklediğimiz değiştirilen motor için amortisman ayırmaya 2 yıl daha devam ediyoruz.

………………………..……45.000 YTL % 20 = ..9.000 YTL (Değiştirilen motor için)
2006 yılında ……………45.000 YTL % 20 = ..9.000 YTL (Değiştirilen motor için)

Dikkat edilmesi gereken nokta maliyet bedeline eklenen giderin bahsettiğimiz iki gider türünden hangisine girdiği olacaktır.

Her ikisinde de maliyet bedeline eklenen giderler tamamen indirilebilmektedir.


Sn. Stajer66, siz de yapmış olduğunuz giderin hangi gruba girdiğini belirleyip bu doğrultuda işlem yapabilirsiniz.
 
Üst