Bağ-Kur'da Milat uygulamaları
Eski adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/b?li sigortalılar tarafından en çok sorulan sorulardan birisi geçmiş tarihlerde, vergi, oda, sicil kayıtlarının veya şirket ortaklıklarının olduğu ancak Bağ-Kur?lu olarak tescil edilmediği, bu gün için geriye dönük bu günleri borçlanma olarak kazanıp kazanamayacakları sorusudur.
N.Y. isimli okurumuz da gönderdiği e-postada durumunu şu şekilde özetlemiş;
Ben 01.04.1999 tarihinde Vergi dairesine mükellefiyet tesisi ile işe başladım ve 30.5.2000 yılında da dilekçemi vererek işimi terk ettim. Bu esnaf olduğum dönemde Bağ-Kur?a tescil işlemini yaptırmadım. Aynı zamanda oda kaydımı da kapattırmamışım. Oda kaydımı 03.07.2001 tarihinde kapattırdım ve kayıtlı olduğum esnaf odasından isteğim doğrultusunda 01.4.1999 tarihi ile 03.7.2001 tarihleri arasında faal esnaf olduğuma dair belgemi aldım.
Sorularını da şu şekilde sıralamış;
1- Bağ-Kur?lu günlerimi borçlanarak kazanma anlamında şu an bir yasa yok, ama gelecekte yeni bir yasa olur mu?
2- Bağ-Kur?daki bu durumumu, ben dava yoluyla kazanabilir miyim?
3- Dava açtığımızı varsayarsak, hakim, benim Vergi Dairesindeki mükellefiyet kaydımın açılıp-kapandığı tarihi mi yoksa Esnaf Odası üyeliğimin açılıp-kapandığı tarihi mi dikkate alır?
Okurumuzun sorusu oldukça ayrıntılı ve çok sayıda kişi tarafından benzer sorular sorulduğu için konuya geniş bir şekilde cevap vermek gerekmektedir.
Bağ-Kur sigortalılık başlangıcı 01.10.2008 tarihi öncesine götürülemez
Öncelikle şunu belirtelim, bu gün için 4/b (Bağ-Kur) sigortalılık başlangıcı 1.10.2008 tarihi öncesine götürülemez. 1.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı yasa, 1.10.2008 tarihi öncesinde vergi kaydı olup Bağ-Kur tescili olmayan kişilere 6 aylık bir süre verdi. 1 Nisan 2009 tarihinde dolan bu süre içerisinde gerekli tescil işlemini yaptıranlar, 04.10.2000 - 01.10.2008 tarihleri arasındaki bu günlere ait sigortalılık sürelerini kazandılar.
Bu gün için, 1.10.2008 öncesinde Bağ-Kur sigortalılığını gerektirir bir faaliyeti olup kayıt ve tescilini yaptırmamış olanların sigortalılık başlangıçları 1.10.2008 tarihinden önceye götürülemeyecektir. Yani Bağ-Kur sigortalılık başlangıcı en fazla 1.10.2008 tarihi itibarıyla kazanılabilecektir.
Bağ-Kur sigortalıları ile ilgili milatlar var
Bağ-Kur sigortalısı olma koşulları, 1479 sayılı kanunda yapılan değişikliklerle zaman zaman farklılaşmıştır. Bazı istisnaları dışında;
* Bağ-Kur?un faaliyete geçtiği 01.10.1972 tarihi ile 20.04.1982 tarihleri arasında sadece meslek kuruluşu kayıtları (meslek odaları kayıtları),
* 20.04.1982-22.03.1985 tarihleri arasında gelir vergisine tabi olanlar için vergi kaydı, gelir vergisinden muaf olanlar için meslek kuruluşu kayıtları,
* 22.03.1985-04.10.2000 döneminde vergi, meslek kuruluşu kaydı veya ticaret sicil kaydından herhangi biri,
* 04.10.2000 tarihinden itibaren ise vergi mükellefi olanlar için vergi kaydı, vergiden muaf olanlar için ise meslek kuruluşu kayıtları ile,
Bağ-Kur sigortalılığı kazanılmıştır.
* 5510 sayılı kanunla, 04.10.2000-01.10.2008 tarihleri arası vergi mükellefiyeti olduğu halde Bağ-Kur tescili olmayanlar için 1.10.2008?den sonra 6 ay süre verilerek, 6 ay içerisinde başvuru yapanlara söz konusu aralıktaki süreleri borçlanma imkanı verilmiştir.
Geriye dönük süreleri kazanmak mümkün değil
Yukarıda belirtilen geçiş dönemlerinde yasalara konulan geçici maddelerle kişilere, geriye dönük tescilsiz olunan süreleri yine yasada belirtilen sürede başvuru yapmak kaydıyla borçlanma imkanı verilmiştir. Anayasa Mahkemesi 2008 yılında verdiği bir kararında, yasalarda yer verilen bu borçlanma imkanından da bahsedilerek, bu süreler dışında geriye doğru sigortalılık süresi kazanılması işleminin mümkün olamayacağına karar vermiştir.
Anayasa Mahkemesi kararı karşısında iş mahkemelerinin geriye doğru tescilsiz olunan sürelerin sigortalılık olarak kazanılması yönünde bir karar vermesi mümkün değildir.
Vergi daireleri bildirimleri elektronik olarak yapmakta
01.10.2008 tarihinden sonra vergi mükellefi olanların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi vergi dairelerince elektronik olarak yapılmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumunca da bu kişilere tescil edildiklerine ilişkin bildirimler yapılmaktadır. Ayrıca Bağ-Kur?lu sayılmayı gerektirecek şekilde şirket ortaklığı olanların bildirimi de Ticaret Odalarınca yapılmakta.
1.10.2008 tarihinden sonra 4/b?li (Bağ-Kur?lu) sigortalı faaliyeti olduğu halde SGK?dan tescil edildiğine ilişkin yazı gelmeyen kişilerin durumlarını araştırmaları gerekir.
Bu kişilerin sigortalılığı 1.10.2008?den başlatılacağı gibi 2-3 yıl sonra bile olsa geriye doğru borç tahakkukları yapılacaktır. İlerde yüklü borç miktarı ile karşılaşmamak ve bu günlerde sağlık hizmetlerinden yararlanmak için tescil yaptırıp primleri ödemek en doğrusu.
Ahmet ŞERİF
Eski adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/b?li sigortalılar tarafından en çok sorulan sorulardan birisi geçmiş tarihlerde, vergi, oda, sicil kayıtlarının veya şirket ortaklıklarının olduğu ancak Bağ-Kur?lu olarak tescil edilmediği, bu gün için geriye dönük bu günleri borçlanma olarak kazanıp kazanamayacakları sorusudur.
N.Y. isimli okurumuz da gönderdiği e-postada durumunu şu şekilde özetlemiş;
Ben 01.04.1999 tarihinde Vergi dairesine mükellefiyet tesisi ile işe başladım ve 30.5.2000 yılında da dilekçemi vererek işimi terk ettim. Bu esnaf olduğum dönemde Bağ-Kur?a tescil işlemini yaptırmadım. Aynı zamanda oda kaydımı da kapattırmamışım. Oda kaydımı 03.07.2001 tarihinde kapattırdım ve kayıtlı olduğum esnaf odasından isteğim doğrultusunda 01.4.1999 tarihi ile 03.7.2001 tarihleri arasında faal esnaf olduğuma dair belgemi aldım.
Sorularını da şu şekilde sıralamış;
1- Bağ-Kur?lu günlerimi borçlanarak kazanma anlamında şu an bir yasa yok, ama gelecekte yeni bir yasa olur mu?
2- Bağ-Kur?daki bu durumumu, ben dava yoluyla kazanabilir miyim?
3- Dava açtığımızı varsayarsak, hakim, benim Vergi Dairesindeki mükellefiyet kaydımın açılıp-kapandığı tarihi mi yoksa Esnaf Odası üyeliğimin açılıp-kapandığı tarihi mi dikkate alır?
Okurumuzun sorusu oldukça ayrıntılı ve çok sayıda kişi tarafından benzer sorular sorulduğu için konuya geniş bir şekilde cevap vermek gerekmektedir.
Bağ-Kur sigortalılık başlangıcı 01.10.2008 tarihi öncesine götürülemez
Öncelikle şunu belirtelim, bu gün için 4/b (Bağ-Kur) sigortalılık başlangıcı 1.10.2008 tarihi öncesine götürülemez. 1.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı yasa, 1.10.2008 tarihi öncesinde vergi kaydı olup Bağ-Kur tescili olmayan kişilere 6 aylık bir süre verdi. 1 Nisan 2009 tarihinde dolan bu süre içerisinde gerekli tescil işlemini yaptıranlar, 04.10.2000 - 01.10.2008 tarihleri arasındaki bu günlere ait sigortalılık sürelerini kazandılar.
Bu gün için, 1.10.2008 öncesinde Bağ-Kur sigortalılığını gerektirir bir faaliyeti olup kayıt ve tescilini yaptırmamış olanların sigortalılık başlangıçları 1.10.2008 tarihinden önceye götürülemeyecektir. Yani Bağ-Kur sigortalılık başlangıcı en fazla 1.10.2008 tarihi itibarıyla kazanılabilecektir.
Bağ-Kur sigortalıları ile ilgili milatlar var
Bağ-Kur sigortalısı olma koşulları, 1479 sayılı kanunda yapılan değişikliklerle zaman zaman farklılaşmıştır. Bazı istisnaları dışında;
* Bağ-Kur?un faaliyete geçtiği 01.10.1972 tarihi ile 20.04.1982 tarihleri arasında sadece meslek kuruluşu kayıtları (meslek odaları kayıtları),
* 20.04.1982-22.03.1985 tarihleri arasında gelir vergisine tabi olanlar için vergi kaydı, gelir vergisinden muaf olanlar için meslek kuruluşu kayıtları,
* 22.03.1985-04.10.2000 döneminde vergi, meslek kuruluşu kaydı veya ticaret sicil kaydından herhangi biri,
* 04.10.2000 tarihinden itibaren ise vergi mükellefi olanlar için vergi kaydı, vergiden muaf olanlar için ise meslek kuruluşu kayıtları ile,
Bağ-Kur sigortalılığı kazanılmıştır.
* 5510 sayılı kanunla, 04.10.2000-01.10.2008 tarihleri arası vergi mükellefiyeti olduğu halde Bağ-Kur tescili olmayanlar için 1.10.2008?den sonra 6 ay süre verilerek, 6 ay içerisinde başvuru yapanlara söz konusu aralıktaki süreleri borçlanma imkanı verilmiştir.
Geriye dönük süreleri kazanmak mümkün değil
Yukarıda belirtilen geçiş dönemlerinde yasalara konulan geçici maddelerle kişilere, geriye dönük tescilsiz olunan süreleri yine yasada belirtilen sürede başvuru yapmak kaydıyla borçlanma imkanı verilmiştir. Anayasa Mahkemesi 2008 yılında verdiği bir kararında, yasalarda yer verilen bu borçlanma imkanından da bahsedilerek, bu süreler dışında geriye doğru sigortalılık süresi kazanılması işleminin mümkün olamayacağına karar vermiştir.
Anayasa Mahkemesi kararı karşısında iş mahkemelerinin geriye doğru tescilsiz olunan sürelerin sigortalılık olarak kazanılması yönünde bir karar vermesi mümkün değildir.
Vergi daireleri bildirimleri elektronik olarak yapmakta
01.10.2008 tarihinden sonra vergi mükellefi olanların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi vergi dairelerince elektronik olarak yapılmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumunca da bu kişilere tescil edildiklerine ilişkin bildirimler yapılmaktadır. Ayrıca Bağ-Kur?lu sayılmayı gerektirecek şekilde şirket ortaklığı olanların bildirimi de Ticaret Odalarınca yapılmakta.
1.10.2008 tarihinden sonra 4/b?li (Bağ-Kur?lu) sigortalı faaliyeti olduğu halde SGK?dan tescil edildiğine ilişkin yazı gelmeyen kişilerin durumlarını araştırmaları gerekir.
Bu kişilerin sigortalılığı 1.10.2008?den başlatılacağı gibi 2-3 yıl sonra bile olsa geriye doğru borç tahakkukları yapılacaktır. İlerde yüklü borç miktarı ile karşılaşmamak ve bu günlerde sağlık hizmetlerinden yararlanmak için tescil yaptırıp primleri ödemek en doğrusu.
Ahmet ŞERİF