Torba Kanun’la yapılan değişiklikle, 1 Mart 2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren uygulama ile Bağ-Kur’lu bir kişinin vergi kaydı ya da şirket ortaklığı devam ederken ortak olmadığı bir iş yerinde çalışmaya başladığı andan itibaren 4/a (SSK) sigortalısı olması mümkün olmuştur.
Yeni düzenlemeye göre, sigortalının 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) sigortalılık statüleri ile 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde kanun kapsamına girmesi halinde öncelikle 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı sayılacak.
Sigortalının aynı anda 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde kanun kapsamına girmesi halinde ise 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılacak. Yani şirket hisselerini devretmeden bir başka yerde SSK’lı çalışmaya başlarsa SSK sigortalılığı başlayacak.
Eski uygulamada, bir kişinin Bağ-Kur sigortalısı iken, işçi olarak başka bir yerde çalışması halinde SSK primi ödenmiyordu. Bu uygulama ile hizmet çakışmaları ciddi şekilde çözülmüştür. Ancak eski yıllardan kalan hizmet çakışmalarının da bu şekilde uygulanarak mağduriyetlerin giderilmesi gerekiyor.
Bu düzenleme ile, Bağ-Kur’lular SSK’dan emekli olabilmek için son 3.5 yılda işyerlerini ve ortaklık hisselerini başkalarına devretmek zorunda kalmayacaklar. Yani, işyerini veya ortaklık hisselerini bir başkasına devretmeden ortağı olmadıkları bir başka işyerinde ücretli çalışarak SSK statüsünde sigortalı olabilecekler.
Bağ-Kur sigortalısı olup, borcundan dolayı sağlıktan yararlanamayan bir kişi, ortağı veya sahibi olmadığı bir başka işyerinden 4/a (SSK) sigortalısı olarak çalışmaya başlamasından sonra 30 günü doldurur ve SSK 4/a sigortalısı olarak aktivasyon yaptırırsa sağlıktan yararlanabilir.
Bu sigortalıların ayrıca bağkur primi mi ödeyeceği ya da SSK'lı değil de Bağkurlu sayılacağı gibi endişeleri bulunmaktadır. Bu endişeleri 5510 sayılı Kanunun 53. maddesi gidermektedir.
Bir sigortalı aynı anda hem devlet memuru hem bağkurlu hem de SSK'lı ise, öncelikle Devlet Memuru kapsamında değerlendirilir. Eğer bir sigortalının aynı anda SSK'lı ve Bağkur'lu olacak şekilde çalışması durumunda SSK'lı sayılır.Ancak, sigortalılık hallerinin çakışması nedeniyle SSK kapsamındaki sigortalılığı esas alınanlar, yazılı talepte bulunmak kaydıyla hem SSK'lı olarak prim ödeyebilir hem de Bağkur'lu olarak prim ödeyebilirler.
Yine kısaca; SSK'lı çalışan kişi, kendi hesabına iş yeri açarsa, SSK'lılık durumu devam eder ve kesintiye uğrayıncaya kadar Bağ-Kur'a geçmek zorunda değildir. Ayrıca, kişinin SSK'lı olarak çalışıyorken Bağkurlu olarak iş yeri açması bağkur primi de ödemeyeceğinden dolayı, daha avantajlı durumda olmasını sağlayacaktır. Sigortalı çalışıyorken iş yeri açılması durumunda kişinin adresine SGK'dan bir tebligat gelecektir. Bu tebligatta eğer SSK'lı çalışmaya ara verilirse Bağkur primi ödenmesi gerekliliği belirtilecektir.
– SSK'lılığın kesintiye uğraması 1 gün dahi olsa bu kişi artık Bağ-Kur kapsamında sayılacaktır.
– Ancak rapor sebebi ile prim yatmamış olması kesinti sayılmamaktadır.
– İşçiye bir ay için 30 gün yerine 29 gün prim beyanı yapılırsa bu kesinti sayılır. İşçi ayda 10 gün raporlu ve kalan 20 gün çalışmış ise bu durum kesinti sayılmaz. SSK'lılık hali devam eder.
– Şirketlerin, işçiyi girdi çıktı yapması, haliyle kesintiye yol açtığından, Bağ-Kur'a mecburi geçişe yol açacaktır.
– İş kanununda ücretsiz izin ile ilgili bir düzenleme bulunmadığından işverenin ya da işçinin kendi tercihlerine göre ücretsiz izin koymaları durumunda SSK'lılık kesintiye uğrar ve Bağ-Kur'a geçiş kaçınılmaz olur.
Ancak, hali hazırda çalıştığı iş kolunda bir iş yeri açılacak olursa ve bu durum kendi işverenine haber verilmezse işverenin haklı fesih hakkı doğabilir. Bunu da göz önünde bulundurmakta fayda vardır.
Ayrıca; SSK'dan ya da diğer kurumlardan emekli olanlar da işyeri açması durumunda bağkur primi veya sosyal güvenlik destek primi ödemeyeceklerdir.
