F- BAKIM ONARIM GİDERLERİ
Gelir Vergisi Kanunu?nun 40. maddesinin 5 numaralı bendine göre, ?Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri? safi kazancın tespitinde indirilecek giderler arasında sayılmıştır. Bu hüküm gereği işte kullanılması koşuluyla taşıtlarla ilgili olarak yapılan her türlü masrafın (bakım, onarım, benzin gibi) tamamının doğrudan gider yazılabileceği anlaşılmaktadır (3).
Ancak Vergi Usul Kanunu?nun 272. maddesinin birinci fıkrasında ?normal bakım, tamir ve temizleme giderleri dışında, gayrimenkulü genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderler, gayrimenkulün maliyet bedeline eklenir.? hükmü yer almaktadır. Dolayısıyla giderleştirme usulünü belirlerken ?normal bakım, tamir ve temizleme giderleriyle?, ?gayrimenkulü genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderleri? ayırmak gerekecektir.
Normal giderler olarak adlandırılan giderler doğrudan gider yazılacak, gayrimenkulü genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderler ise maliyet bedeline eklenerek ancak amortisman yoluyla giderleştirilebilecektir. Vergi Usul Kanunu?nun 272. maddesinin ikinci fıkrasındaki parantez içi hükümle de ?bir motorlu kara nakil vasıtasının kasa veya motorunun yenisiyle değiştirilmesi veya alımında mevcut olmayan yeni bir tertibatın eklenmesi için yapılan giderler? maliyet bedeline eklenmesi gereken giderlere örnek olarak sayılmıştır.
Otoların değişen lastikleri için 333 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği?ne ek listenin 3/72. bölümünde 2 yıl kullanım ömrü belirlenip % 50 oranında amortisman uygulanacağı açıklanmışken, 345 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği?nde bazı sektörlerin çalışma şartları gereği, bu sektörlerde faaliyet gösteren mükelleflerin faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere iktisap ettikleri lastiklerin faydalı ömürlerinin söz konusu Tebliğ?de ilan edilen faydalı ömürden daha az olduğunun anlaşıldığı, Vergi Usul Kanunu?nun 313. maddesine göre bir iktisadi kıymetin amortismana tabi tutulabilmesi için, işletmede bir yıldan fazla kullanılması, yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması ve işletmenin aktifinde kayıtlı bulunmasının gerekli olduğu, bu itibarla, ticari amaçla kullanılan araçlar için iktisap edilen lastiklerin, faaliyet gösterilen sektörün çalışma şartları gereği tahsis edildiği hizmette kullanılmaya hazır hale geldiği tarih itibariyle faydalı ömrünün bir yıldan daha az olması halinde amortismana tabi tutulması mümkün olmayacağından kayıtlara doğrudan gider olarak intikal ettirilebileceği belirtilmiştir.
Gelir Vergisi Kanunu?nun 40/5. maddesinin hükmü gereği taşıtların benzin harcamalarının da tamamı gider yazılabilecektir. Ancak söz konusu maddede de yer aldığı üzere gider yazılabilmesi için taşıtın işte kullanılması yani özel amaçlarla kullanılmaması gerekir. Örneğin işletmesinin aktifinde kayıtlı aracı kullanarak tatile giden mükellef, taşıtın işte kullanılması koşuluna uymadığı için taşıtının özel amaçla kullanıldığı esnada yapılan giderleri safi kazancın tespitinde indiremeyecektir.
