N
nane
Ziyaretçi
15.12.2008 Şevket TEZEL [email protected]
En az 10 yıldan beri sigortalı ve bin 800 günü olan sigortalıya malûllük aylığı bağlanabilmesi için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ını kaybettiği tespit edilerek SGK Sağlık Kurulunca malûl sayılması şart olduğundan ancak bunun yetmeyeceğini, zira buna ek olarak sigortalının ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün yüzde 60'ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybetmemiş olması gerektiğini önceki yazılarımızda da vurgulamıştık.
Özürlü ile Malûl Farklı Kavramlar
Her şeyden önce SSK sigortalılarının yanında artık Bağ-Kur?luları, Emekli Sandığı iştirakçilerinin tamamını kapsamaya başlayan özürlü statüsünden emeklilikle malûlen emekliliğin sosyal güvenlik açısından farklı kavram ve haklar olduğunu bilmek gerekiyor.
Önceden Malûl Olanlar Hedef Yenilemeli
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün yüzde 60'ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybetmiş olanların malûlen emekli olamayacaklarından, bu durumdakilerin sakatlık vergi indirim hakkına dayalı özürlü statüsünden emekliliğe yönelmelerinde kendileri için yarar bulunuyor.
Örneğin 24.06.1986 doğumlu olup doğuştan yüzde 95 görme engelli olduğundan 1. derecede vergi indirimi almakta olan ve 12.10.2004 sigortalılık girişinden bu yana çalışmaya devam eden okurum Hakan KANTARCI malûlen emekli olamayacak, buna karşın 1.derece sakatlık vergi indirimi belgesine dayanarak 15 yıl ve 3 bin 600 günü tamamlamak koşuluyla yaşa tabi olmadan 12.10.2019 tarihinde emekli olabilecektir.
08.05.1963 doğumlu, 21.08.1997 tarihinden beri isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısı olan doğuştan işitme ve konuşma engelli kadın okurum Meftune NAZA da öncelikle bir işe girip işvereni aracılığıyla Maliye?ye başvurarak vergi indirim belgesi alması halinde; şayet bu rapor sonucu yüzde 80 ve üzeri derecede engelliyse 15 yıl ve 3 bin 600 günle, yüzde 60-80 arası engelliyse 17 yıl ve 3 bin 840 günle, yüzde 40-59 arası engelliyse 18 yıl ve 4 bin 80 günle özürlü statüsünden emekli olabilecek. İlk sigortalılıktan önce de engelli olduğu için bu okurum da malûlen emekli olamayacak.
4/c Sigortalılarının Özürlülükten Emekliliği
1 Ekim 2008?den itibaren engelli memurların özürlü statüsünden emekliliğinde de değişiklik meydana gelmiş bulunuyor. Buna göre;
Yeni Kanun gereği aylık talep tarihinde 4/c sigortalılığı (Emekli Sandığı iştirakçiliği) kapsamında sigortalı olanlardan;
Çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az yüzde 40 oranında özürlü olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanların,
En az yüzde 40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenlerin,
en az 15 yıl emekli keseneği ödemeleri kaydıyla, eski yöntemle emekli olmaları zaten mümkündü ve bu imkan yeni yasadan sonra da devam edecek.
Sonradan Engelli Olan Memurlar
Ancak çalışmaya başladıktan sonra, SGK?ca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
Yüzde 50 ilâ yüzde 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5 bin 760 gün (16 yıl),
Yüzde 40 ilâ yüzde 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6 bin 480 gün (18 yıl),
uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında bu fıkra hükümleri uygulanabilecek.
30.12.1994?den beri memur olan hem askerliğe elverişli olmadığına dair raporuyla, vergi indirim belgesi almasına neden olacak 3.derece sakat raporu bulunan okurum Tekindar GENÇ de yukarıdaki koşulları sağlaması kaydıyla memuriyetten 18 yılla emekli olabilir.
Yine 04.10.1969 doğumlu 02.10.1989 tarihinde sigortalı olarak işe başlamış ve 01.06.1990 tarihinde ise memuriyete geçmiş, doğuştan özürlü olmasına rağmen işe girerken özürlü raporu olmayan fakat yüzde 40 oranında vergi indirimi belgesi olan okurum Çağlayan ATEŞ de bu haktan yararlanarak yeniden rapor alır ve bu raporu SGK Sağlık Kurulunca onaylanırsa 6 bin 480 günle (SSK günleri dâhil) emekli olabilir.
En az 10 yıldan beri sigortalı ve bin 800 günü olan sigortalıya malûllük aylığı bağlanabilmesi için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ını kaybettiği tespit edilerek SGK Sağlık Kurulunca malûl sayılması şart olduğundan ancak bunun yetmeyeceğini, zira buna ek olarak sigortalının ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün yüzde 60'ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybetmemiş olması gerektiğini önceki yazılarımızda da vurgulamıştık.
Özürlü ile Malûl Farklı Kavramlar
Her şeyden önce SSK sigortalılarının yanında artık Bağ-Kur?luları, Emekli Sandığı iştirakçilerinin tamamını kapsamaya başlayan özürlü statüsünden emeklilikle malûlen emekliliğin sosyal güvenlik açısından farklı kavram ve haklar olduğunu bilmek gerekiyor.
Önceden Malûl Olanlar Hedef Yenilemeli
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün yüzde 60'ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybetmiş olanların malûlen emekli olamayacaklarından, bu durumdakilerin sakatlık vergi indirim hakkına dayalı özürlü statüsünden emekliliğe yönelmelerinde kendileri için yarar bulunuyor.
Örneğin 24.06.1986 doğumlu olup doğuştan yüzde 95 görme engelli olduğundan 1. derecede vergi indirimi almakta olan ve 12.10.2004 sigortalılık girişinden bu yana çalışmaya devam eden okurum Hakan KANTARCI malûlen emekli olamayacak, buna karşın 1.derece sakatlık vergi indirimi belgesine dayanarak 15 yıl ve 3 bin 600 günü tamamlamak koşuluyla yaşa tabi olmadan 12.10.2019 tarihinde emekli olabilecektir.
08.05.1963 doğumlu, 21.08.1997 tarihinden beri isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısı olan doğuştan işitme ve konuşma engelli kadın okurum Meftune NAZA da öncelikle bir işe girip işvereni aracılığıyla Maliye?ye başvurarak vergi indirim belgesi alması halinde; şayet bu rapor sonucu yüzde 80 ve üzeri derecede engelliyse 15 yıl ve 3 bin 600 günle, yüzde 60-80 arası engelliyse 17 yıl ve 3 bin 840 günle, yüzde 40-59 arası engelliyse 18 yıl ve 4 bin 80 günle özürlü statüsünden emekli olabilecek. İlk sigortalılıktan önce de engelli olduğu için bu okurum da malûlen emekli olamayacak.
4/c Sigortalılarının Özürlülükten Emekliliği
1 Ekim 2008?den itibaren engelli memurların özürlü statüsünden emekliliğinde de değişiklik meydana gelmiş bulunuyor. Buna göre;
Yeni Kanun gereği aylık talep tarihinde 4/c sigortalılığı (Emekli Sandığı iştirakçiliği) kapsamında sigortalı olanlardan;
Çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az yüzde 40 oranında özürlü olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanların,
En az yüzde 40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenlerin,
en az 15 yıl emekli keseneği ödemeleri kaydıyla, eski yöntemle emekli olmaları zaten mümkündü ve bu imkan yeni yasadan sonra da devam edecek.
Sonradan Engelli Olan Memurlar
Ancak çalışmaya başladıktan sonra, SGK?ca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
Yüzde 50 ilâ yüzde 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5 bin 760 gün (16 yıl),
Yüzde 40 ilâ yüzde 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6 bin 480 gün (18 yıl),
uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında bu fıkra hükümleri uygulanabilecek.
30.12.1994?den beri memur olan hem askerliğe elverişli olmadığına dair raporuyla, vergi indirim belgesi almasına neden olacak 3.derece sakat raporu bulunan okurum Tekindar GENÇ de yukarıdaki koşulları sağlaması kaydıyla memuriyetten 18 yılla emekli olabilir.
Yine 04.10.1969 doğumlu 02.10.1989 tarihinde sigortalı olarak işe başlamış ve 01.06.1990 tarihinde ise memuriyete geçmiş, doğuştan özürlü olmasına rağmen işe girerken özürlü raporu olmayan fakat yüzde 40 oranında vergi indirimi belgesi olan okurum Çağlayan ATEŞ de bu haktan yararlanarak yeniden rapor alır ve bu raporu SGK Sağlık Kurulunca onaylanırsa 6 bin 480 günle (SSK günleri dâhil) emekli olabilir.