Ynt: Çalışana Taksitli Kesilmek Üzere Ödenen Avans?
Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı; bu Kanundaki kağıtlar teriminin yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği, 3. maddesinde; damga vergisi mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na ekli (1) sayılı tablonun (5281 sayılı Kanunun 7. maddesiyle değiştirilen ve 01.01.2005 tarihinden geçerli olmak üzere) "IV- Makbuzlar ve Diğer Kağıtlar" başlıklı bölümünün 1/b bendinde; maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne ad ile olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtların binde 6 oranında damga vergisine tabi olacağı belirtilmiştir.
Bu kapsamda, şirketinizde çalışan personele ay sonunda tahakkuk eden ücretten mahsup edilmek üzere ay içinde yapılan avans ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtların 1 sayılı tablonun IV-1/b bendine göre binde 6 oranında damga vergisine tabi tutulması gerekmekte olup, ay sonunda ücretin ödenmesi esnasında düzenlenen kağıtlar bakımından ise avans miktarının mahsup edilmesinden sonra kalan kısmına binde 6 oranında damga vergisi hesaplanması gerekmektedir.
Bunun yanısıra, Mali İdare tarafından verilen B.07.1.GİB.4.06.17.02 sayılı muktezada, çalışanlara avans mahiyetinde yapılan ödemeler üzerinden gelir vergisi hesaplanıp hesaplanmayacağına ilişkin olarak açıklamalara yer verilmiştir.
"....193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." denilmiş, aynı maddenin 1'inci bendinde; Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61'inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (İstisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre yapılan ödemelerden gelir vergisi tevkif edileceği hükme bağlanmıştır."
Yukarıda yer alan açıklamalar ışığında, şirketiniz tarafından çalışanlarınıza yapılan ücret ödemeleri üzerinden (avans olarak ödenenler dahil) gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Uzun vadeli olarak verilen avanslarda Mali İdarenin yaklaşımı duruma göre; önce ücret gibi vergilendirilmesi veya personele verilen avansın kredi olarak değerlendirilmesi yönünde olduğundan, herhangi bir eleştiriye maruz kalmamak için, verilen avans tutarı üzerinden Merkez Bankası'nın açıkladığı reeskont oranıyla faiz hesaplanarak KDV'li olarak personele fatura edilmesi, faiz faturasının tahsil edilemeyecek olması durumunda ise hesaplanan faizin brütleştirilerek personelin bordrosuna dahil edilmesi ve bu şekilde sağlanan bir menfaat olarak vergilendirilmesi uygun olacaktır.
Yukarıdaki açıklamalarımızın yeterli olduğunu ümit eder, iyi çalışmalar dileriz.
KAYNAK:Zeki Gündüz
