Demirbaş Satışlarında Amortismanların Durumu

kalyon

Katkı Sunan Üye
Üyelik
30 Haz 2005
Mesajlar
287
Konum
izmir
sitesinden indirmiş olduğum "250 Soru-250 Cevap" kitapçığında aşağıdaki şekilde bir soru-cevap vardı. kendilerine bunun dayanağı hakkında bir mail atmama rağmen bir cevap gelmedi. aşağıdaki soru-cevap hakkında görüşleri olan var mı?


"SORU-14: Demirbaş satışlarında ayrılmamış amortismanlar ayrılmış gibi kabul edilip ona göre mi satış karı veya zararı hesaplanacak ve ayrılmayan amortismanlar hangi hesaba kaydedilecek?

CEVAP-14:Ayrılmamış Amortisman Kaydı

-------------- / ----------------------

689 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler XXX

257 Birikmiş Amortisman XXX

--------------- / ------------------------

Ayrılmamış amortisman kayıtlarda bu şekilde gösterilir. Demirbaş satışında K/Z amortisman ayrılmış gibi kabul edilip hesaplanır."
 
Amortisman Mevzuu

Sayın kalyon bana göre; aşağıdaki kanun maddeleri ışığında amortisman ayırmak ihtiyari(isteğe bağlı) olup duran varlığın satışında;duran varlık aktife giriş değerinden fiilen ayrılmış olan amortismanı düşüp Net Defer Değerini hesaplayıp,
satış turarına göre kar veya zararı tespit etmek daha sağlıklı olur.Ancak bu sene geçen yıla ait amortisman kaydı yapıyorsak yılı geçtiği için KKEGider kaydı yapmamız gerekecektir.


Amortisman Mevzuu
Madde No 313
Kapsam

(2791 sayılı Kanunun 6'ncı maddesiyle değişen fıkra) İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269'uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edavat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder.

….
(2365 sayılı Kanunun 54'üncü maddesiyle eklenen fıkra) (4369 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle değişik 414'üncü madde hükmüyle belirlenen tutar, Yürürlük: 29.7.1998) Değeri 50.000.000.- lirayı(*)(354 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2006’dan itibaren 520, - YTL) aşmayan peştemallıklar ile işletmede kullanılan ve değeri 50.000.000.- lirayı (354 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2006’dan itibaren 520, - YTL) aşmayan alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir. İktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edenlerde bu had topluca dikkate alınır.

Normal Amortisman
Madde No 315
Kapsam

(5024 Sayılı Kanunun 3’üncü maddesiyle değişen madde: Yürürlük;01.01.2004) Mükellefler amortismana tâbi iktisadî kıymetlerini Maliye Bakanlığının tespit ve ilân edeceği oranlar üzerinden itfa ederler. İlân edilecek oranların tespitinde iktisadî kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınır.(*)

Madde No 320
Kapsam

Amortisman süresi, kıymetlerin aktife girdiği yıldan başlar. Bu sürenin yıl olarak hesaplanması için (1) rakamı mükellefçe uygulanan nispete bölünür.
(4108 sayılı Kanunun 6'ncı maddesiyle değişen fıkra) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobilleri hariç olmak üzere, işletmelere ait binek otomobillerinin aktife girdiği hesap dönemi için ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay süresi kadar amortisman ayrılır. Amortisman ayrılmayan süreye isabet eden bakiye değer, itfa süresinin son yılında tamamen yok edilir.(*)
Her yılın amortismanı ancak o yıla ait değerlemede nazara alınabilir.
Amortismanın herhangi bir yıl yapılmamasından veya ilk uygulanan nispetten düşük bir hadle yapılmasından dolayı amortisman süresi uzatılamaz.

Kolay gelsin...
 
...

sn siyah,

yukarıdaki yazıda 2.yol olarak neyi gördüğünüzü söylerseniz sevinirim.

eğer yazdığım yazıdaki cevabı iyi okursanız, herhangi bir dönem veya dönemlerde amortisman ayrılmamışsa, demirbaş satışında bu ayrılmamış amortismanın ayrılmış gibi kabul edilmesi ve kar çıkması gerektiği belirtiliyor. yani ihtiyarilikten hiç bahsetmiyor.

yani 100 ytl'ye alınmış bir demirbaş hiç amortisman ayrılmamışsa 4 yıl sonra yine 100 ytl'ye satılması halinde 80 ytl kar çıkması gerekiyor.

beni rahatsız eden konu da bu. eğer sizde böyle düşünüyorsanız bana dayanakları hakkında bilgi verirseniz sevinirim.
 
Amortisman Uygulama Süresi
b) Süre Bakımından
Madde No 320
...
Amortismanın herhangi bir yıl yapılmamasından veya ilk uygulanan nispetten düşük bir hadle yapılmasından dolayı amortisman süresi uzatılamaz.
 
muhasebe bir bilgi sistemidir

ardadaşlar muhasebe herkese fayda sağlayan bir bilgi sistemidir. yapılacak kayıtlarda bu unutulmamalıdır. Yani muhasebe kayıtları yapılırken sadece VUK hükümlerine göre hareket etmek muhasebenin temel kavramlarına ve ilkelerine ters düşer. VUK 328 de göre "... Amortisman ayrılmış olanların değeri ayrılmış amortismanlar düşüldükten sonra kalan meblağdır....." deniliyor. Yani VUK amortisman ayırmayı zorunlu tutmuyor ve ayırmıyorsan bunu da satarken yapma diyor. Çok açık olarak zaten belirtilmiş. Ancak MSUGT 1.nolu tebliğede Gelir Tablosu ilkelerinde "c. Maddi olan ve olmayan duran varlıklar ile özel tükeneye tabi varlıklar için uygun amortisman ayrılmalıdır." diyor ve bunu zorunlu tutuyor. Yani amortismanı işletmelerin tercihine bırakmıyor. böyle oluncada unutulan ve ayrılmayan amortismanlarında bu amaçla gösterilmesi zorunlu oluyor ama bunu vergi kanunları kabul etmeyebilir bu vergi kanunlarını yazan o an görevde bulunan devletin tercihidir. Yani sorunun cevabında kanunen kabul edilmeyen bir amortisman gider kaydının yapılması gereklidir.vergi açısından hiç bir önemi yok her ikisinde de aynı vergi ödenir ancak muhasebe bilimi için önemlidir.
 
sanırım bu açıklanması gereken bir konu, kanunla baktığınız zaman, nasıl anlaşılmak istenirse öyle anlaşılabiliyor. vergi kaybı açısından fark var yani bir araç aldık diyelim 10 ytl %20 amortisman oranı ile ilk iki yıl amortisman ayırdıysak sonrasında ayırmadıysak, birikmiş amortismanlar 4 ytl olur, 6 sene sonra sattığımızı farzedersek, ayrılmayan amortismanları kanunen kabul edilmeyen giderlere atarsak, 10 ytl kar elde etmiş oluruz. ancak direk aktifte kalan değeri üzerinden hesaplarsak 4 ytl kar elde etmiş oluruz. sanırım uygulamada iki şeklide uygulayan meslektaşlarımız var. o yüzden bir tebliğle bu konu açıklanmalıdır.
 
M.Kemal' Alıntı:
Yeni düzenlemelere görede amortisman ayırmak vergi mevzuatı açısından ihtiyaridir.


Değerli Arkadaşlar

Bu konu bir başka forumda da tartışılmaktadır.

Bu konuda Sayın Ekinci ye aynen katılıyorum.

Vergi kanunlarında amortisman ayırmayı mecbur tutan bir düzenleme yoktur.

Buna göre Amortisman ayırmak ihtiyaridir.

Ayrılmamış amortismanı A.T.İ.K.satışı durumunda kkeg olarak değerlendirmemiz yanlış olur.

Bundan dolayı A.T.İ.K. satışlarında maliyet bedeli için ,V.U.K.328 e göre, AYRILMIŞ amortismanların düşülmesinden sonra kalan bedeldir diyebiliriz.

.
 
inşallah öyledir,
ancak bir inceleme anında, bize böyle bir uygulamamızdan dolayı, karı eksik bildirmişsiniz diye vergi farkı çıkarırlarsa, kendimizi hangi kanunlar doğrultusunda savunap, defterlerimizi inceleyen kişiyi ikna edebiliriz. bence şu anki kanunlar çerçevesinde iki şekliylede yapmış olsanız, kanunlara uymuş olursunuz yada görüş açısına göre uymamış olursunuz. o yüzden yinede bu konunun yetkili makamlar tarafından bir tebliğle açıklanması gerekir diye düşünüyorum.
 
Sn Furkan,


Olaya bir de şöyle bakabilirmiyiz.
Diyelim ki ben 2005 ylında A sabit kıymeti için 500 ytl amortismam ayırmam gerekiyordu ve ayırmadım. Yani karımı artttırdım.
2006 yılında bu sabit kıymetini 10,000 ytl ye sattım. Ayırdığım amortismanı düştüm ama 2005 ayırmadığım için düşmedim.

Bu durumda ben vergimi daha önce vermiş olmazmıyım? Maliyenin kaybı yok üstelik kazancı var.
 
...

arkadaşlar,
ben bu koyuyu buraya taşıdığımda bu cevaba taraftar olmadığım için, diğer meslektaşların da bu cevabın taraftarı olmayacağını düşünmüştüm. ancak tartışma geniş bir ilgi gördü (diğer bir foruma da aynı şekilde konuyu taşımıştım) ve verilen cevaba onay veren arkadaşlar çıktı.
bazı arkadaşlar da taraf olmamakla birlikte konunun maliye tarafından farklı yorumlanıp cezai bir müeyyide ile bizi karşı karşıya bırakabilirler endişesi duydular anladığım kadarı ile.
amortisman konusu bildiğim kadarı ile vuk ile birlikte doğmuş son olarak 1980 yılında bir değişiklik geçirmiş bir kanun maddesidir. bu güne kadar bu konu ile ilgili olarak maliyeye aksetmiş muvazaalı bir durum yoktur yada ben hiç rastlamadım. konu çok açıktır. vuk 328 ve vuk 329.maddelerde kanun üzerine basa basa ayrılmış amortisman ifadesini kullanmaktadır.
bu nedenle maliyeden tebliğ sirkü gibi konuyu açıklayıcı bir yazının çıkmasını beklemek yanlıştır.
diğer forumda da yazdığım gibi dayanaksız bir yorumla yıllarca hiç bir sorun yaşanmadan uygulanan bir kanun maddesini gereksizce yorumlayarak karışık mevzuatımızı daha karışık hale getirilmesine karşıyım ve bu nedenle bu tartışma konusunu açtım.

saygılarımla
 
...

sn siyah,
neyi yadırgadığınızı anlamadım. üstad da aynı şeyi yazmış . ben kanun maddelerinin açık olduğunu yazdım. hala yadırgadığınız şey ne merak ettim.
 
sayın nguroy, haklısınız, ama dediğim gibi görüş açısına görefarkediyor.
birde şöye düşünelim, 2000 de taşıt aldık 10000 ytl 2010 da da 10000 ytl ye sattık ve her sene zarar ettik, hiç amortisman ayırmasaydık satılan araçta karımız 0 olacaktı, ancak amortisman zamanında ayrılmış olsaydı 10000 ytl kar edecektik ve 5 yıl geçtiği içinde geçmiş yıl zararlarını bu kardan düşemeyecektik. yani bu şartlar altında biz amortisman ayırmama yolu ile geçmiş yıl zararları düşme yılımızı 5 yıldan 10 yıla çıkarmış oluyoruz ve düşmememiz gereken geçmiş yıl zararlarını, amortismanı zamanında ayırmadığımız için düşmüş oluyoruz.
yani bende size hak veriyorum ama bu kanunlar altında nasıl bir sonuca ulaşmak istiyorsan ona göre mantık yürütüp o sonuca ulaşabiliyorsun.
 
Peki araç Kasım ayında satılıyor.. Biz geçici vergi dönemlerinde amortismanları hesaplayıp ona göre vergileri çıkardık.. Peki kasımda satılınca 9 aylık hesapladığımız amortismanı dahil ediyor muyuz yoksa yıl bitmediğinde o yıla ait hesaplanan 9 aylık amortismanı iptal mi etmemiz gerekir??
 
Sayın fugenc,

1- Kayıtı iptal etmek (satış yılındaki ayrılmış amortismanları iptal etmek),

2- Kayıtları iptal etmeden, satış anındaki taşıt/demirbaş tutarını (A) Birikmiş Amortismanları (B) yapıp aradaki farkı 679/689'a atmak,


bu ikisi arasında vergisel açıdan hiç bir fark yoktur.

ÖRNEK:

2006/Ocak ayında 24.000 YTL (Amrt.Oranı: % 20) araç almış olalım.

Yıllık Amortisman: 4.800 YTL

3 Aylık Amrt: 1.200 YTL

Kasım ayında da 24.000 YTL' ye sattığımızı varsayalım.

Amortisman kayıtları iptal edilmemiştir.

Kod:
--xx.11.2006-- (SATIŞ)
102    24.240
           679     24.000
           391          240

Kod:
--xx.11.2006-- (SATIŞ MALİYETİ)
257     3.600
689   20.400
           254     24.000

Kar : 24.000 - 20.400 = 3.600 YTL
Ayırdığımız amortisman gideri de 3.600 YTL olduğu için karımız 0'dır.


Amortisman kayıtları iptal edilmiştir.

İlk önce 3.600 YTL amortisman ayırıp gidere attık. (3*1.200)
Satışı esnasında ayrılan amortismanları iptal ettik.

Kısaca amortisman giderimiz oluşmamış oldu.

Kod:
--xx.11.2006--  (SATIŞ)
102    24.240
           679     24.000
           391          240

Kod:
--xx.11.2006-- (SATIŞ MALİYETİ)
689   24.000
           254     24.000

Kar : 24.000 - 24.000 = 0


SONUÇ : Amortismanları iptal edip, bunun sonucunda bulunacak kar/zarar ile, iptal etmeden bulunacak kar/zarar aynı olur.

NOT: Ben kendi yaptığım işlemlerde, amortisman kayıtlarımı iptal etmiyorum.
 

Benzer konular

Üst