Döviz Kuru Değerlemesi
- Konbuyu başlatan bymkoksal
- Başlangıç tarihi
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
günlük değilde belli dönemlerde yapılabilir. mesela alıcı ve satıcı değerlemelerinde hesap döviz bazında kapatıldığında değerleme yapılıp muhasebe ayağı da kapatılmalı. muavin yada mizan aldığında hesabı kapalı olarak görmeli. aynı şekilde bankalardada yapılmalı.
günlük değilde belli dönemlerde yapılabilir. mesela alıcı ve satıcı değerlemelerinde hesap döviz bazında kapatıldığında değerleme yapılıp muhasebe ayağı da kapatılmalı. muavin yada mizan aldığında hesabı kapalı olarak görmeli. aynı şekilde bankalardada yapılmalı.
S
stajyer35
Ziyaretçi
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
dönem sonunda, döviz değerlemesini yaparken; döviz alış kurunu mu? yoksa efektif alış kurunu mu? dikkate alıyoduk.
Söz konusu dövizli hesap 102.bankalar.
dönem sonunda, döviz değerlemesini yaparken; döviz alış kurunu mu? yoksa efektif alış kurunu mu? dikkate alıyoduk.
Söz konusu dövizli hesap 102.bankalar.
G
gamze_
Ziyaretçi
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
Böyle bir konu açılmışken bende aklıma takılan birşey sormak istiyorum: Bankaları işlerken ya da faturaya kur yazarken 22.07.2010 ise tarih dünün kuru alınıyormuş mesela ben bugün kesiyorsam fatura mı bugünün kurunu dikkate alıyorum bankaları işlerkende hangi tarihse o günün kurunu alıyorum fakat mali müşavirimiz 1 önceki günün kurunu dikkate alman gerekıyor dedi hangisi doğru acaba?
Böyle bir konu açılmışken bende aklıma takılan birşey sormak istiyorum: Bankaları işlerken ya da faturaya kur yazarken 22.07.2010 ise tarih dünün kuru alınıyormuş mesela ben bugün kesiyorsam fatura mı bugünün kurunu dikkate alıyorum bankaları işlerkende hangi tarihse o günün kurunu alıyorum fakat mali müşavirimiz 1 önceki günün kurunu dikkate alman gerekıyor dedi hangisi doğru acaba?
İ
İrem35
Ziyaretçi
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
döviz değerlemesini 3 aylık dönemler itibariyle verilen kurlar üzerinden yapmak yerine dönem dönem ay bazında değerlemeyi yapınca sonuç olarak hesaplarda 2-3.-TL gibi ufak farklar oluşuyor.. bu çok önemli mi?
yani, 3 aylık periyot sonunda 30.09.2010 da banka döviz tevdiat hesabımızı değerledik; 1.616.-Tl oldu. (rakamı yuvarladım)
bunun yerine temmuz,ağustos ve eylül sonlarında ayrı ayrı değerleme yaptığımızda rakam 1613.-TL' ye düşüyor. (rakamı yuvarladım.)
bunun gibi farklar makul müdür? bide değerleme yapmak zorunluluk ama 3 aydan 3 aya değerleme yapmak, ay sonlarında değerleme yapmak yada gün gün değerleme yapmak bunların üçüde ihtiyari mi? yani seçimlik mi?
döviz değerlemesini 3 aylık dönemler itibariyle verilen kurlar üzerinden yapmak yerine dönem dönem ay bazında değerlemeyi yapınca sonuç olarak hesaplarda 2-3.-TL gibi ufak farklar oluşuyor.. bu çok önemli mi?
yani, 3 aylık periyot sonunda 30.09.2010 da banka döviz tevdiat hesabımızı değerledik; 1.616.-Tl oldu. (rakamı yuvarladım)
bunun yerine temmuz,ağustos ve eylül sonlarında ayrı ayrı değerleme yaptığımızda rakam 1613.-TL' ye düşüyor. (rakamı yuvarladım.)
bunun gibi farklar makul müdür? bide değerleme yapmak zorunluluk ama 3 aydan 3 aya değerleme yapmak, ay sonlarında değerleme yapmak yada gün gün değerleme yapmak bunların üçüde ihtiyari mi? yani seçimlik mi?
İ
İrem35
Ziyaretçi
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
Teşekkür ederim Bülent bey,
peki, bunu ay ay yaptığımızda, kurdaki değişimler söz konusu olduğu için 30 eylüldeki rakam 1.451,20 değil, bu rakamın aşağısı yada yukarısı olabiliyor. 3 aylık periyotlar sonundaki değerleme ile her dönem sonundaki değerleme arasında fark oluşuyor. Yani kur değişimden kaynaklanan, buda gerçek durumu sanki yansıtmıyor gibi, bu farkı söylememdeki husus kafamda takılan şey buydu.
o yüzden 3 aylık değerleme yapmak mı? dönem dönem değerleme yapmak mı? yoksa gün bazında değerleme yapmak mı? gerçek durumu yansıtır sizce.
Teşekkür ederim Bülent bey,
peki, bunu ay ay yaptığımızda, kurdaki değişimler söz konusu olduğu için 30 eylüldeki rakam 1.451,20 değil, bu rakamın aşağısı yada yukarısı olabiliyor. 3 aylık periyotlar sonundaki değerleme ile her dönem sonundaki değerleme arasında fark oluşuyor. Yani kur değişimden kaynaklanan, buda gerçek durumu sanki yansıtmıyor gibi, bu farkı söylememdeki husus kafamda takılan şey buydu.
o yüzden 3 aylık değerleme yapmak mı? dönem dönem değerleme yapmak mı? yoksa gün bazında değerleme yapmak mı? gerçek durumu yansıtır sizce.
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
Sadece kasa değil bankalardaki yabancı paranında dönem sonlarında maliye bakanlığınca yayınlanan efektif alış kurundan değerlendirilmesi gerekir görüşündeyim.Ayrıca maliye bakanlığı döviz kuru değerlerini dönem sonlarında açıkladığından bende bu değerlemelerin dönem sonlarında yapılması taraftarıyım.Fakat borç ve alacaklar istenirse ilgili firmalarla da anlaşarak ay sonlarında da değerlenebilir.Buna kimsenin itirazı olamaz sanıyorum.Saygılar.
vedder25 ' Alıntı:
Sadece kasa değil bankalardaki yabancı paranında dönem sonlarında maliye bakanlığınca yayınlanan efektif alış kurundan değerlendirilmesi gerekir görüşündeyim.Ayrıca maliye bakanlığı döviz kuru değerlerini dönem sonlarında açıkladığından bende bu değerlemelerin dönem sonlarında yapılması taraftarıyım.Fakat borç ve alacaklar istenirse ilgili firmalarla da anlaşarak ay sonlarında da değerlenebilir.Buna kimsenin itirazı olamaz sanıyorum.Saygılar.
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
Uzun bir çalışma,umarım işinize yarar.
Vergi Denetmeni
İbrahim Ercan
1- GİRİŞ
Bilindiği üzere, yabancı paraların değerlemesi, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu?nun (VUK) 280?inci maddesinde düzenlenmiştir. Dönem sonlarında yabancı paraların değerlemesi bu madde kapsamında gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda, yalnızca yabancı paraların değerlemesi değil, yabancı para cinsinden senetli veya senetsiz alacaklar ve borçların da değerlemesi yapılır.
Yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kur Maliye Bakanlığınca tespit olunur. Maliye Bakanlığı?nca kur tespit ve ilan edilmediği takdirde, TC Merkez Bankası tarafından tespit ve ilan edilen döviz alış kurları ile efektif alış kurları değerlemeye esas alınır.
Bu yazımızda, yabancı paraların değerlemesi usul ve esasları ile oluşan kur farklarının durumu, ilgili kanun maddeleri ve yayınlanan tebliğler ışığında, örneklerde verilerek anlatılmaya çalışılacaktır.
2- YABANCI PARALARIN DE?zERLEMESİ
2.1- Kapsamı
Yabancı paraların değerlemesi 213 sayılı VUK?un 280. maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu maddede;
?Yabancı paralar borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedeli esas alınır.
Yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kur Maliye Bakanlığınca tespit olunur.
Bu madde hükmü yabancı para ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da caridir. Bunlardan vadesi gelmemiş senede bağlı alacak ve borçlar, bu Kanunun 281 ve 285?inci maddeleri uyarınca değerleme günü kıymetine irca edilebilir. Ancak senette faiz oranının yazılı olmadığı durumlarda değerleme gününde geçerli olan Londra Bankalar Arası Faiz Oranı (LİBOR) esas alınır .? hükmü yer almaktadır.
Yabancı paralar ile yabancı para cinsinden senetli veya senetsiz alacaklar ve borçların değerlemesinde, yukarıda yer alan madde hükmü uygulanacaktır.
Yukarıdaki madde de belirtildiği üzere, yabancı paraların değerlemesinde asıl ölçü borsa rayicidir. 213 sayılı VUK?un 263?üncü maddesine göre yabancı paralarda borsa rayici, kambiyo borsasına kayıtlı olan yabancı paraların değerlemeden önceki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerlerini ifade etmektedir.
Borsa rayicinin oluşumunda muvazaa olduğu anlaşılırsa değerlemede alış bedeli esas alınır, ancak yabancı paraların borsa rayici bulunmaması halinde değerlemeye esas alınacak kur, 213 sayılı VUK?un 280?inci maddesinde belirtildiği üzere, Maliye Bakanlığı?nca tespit olunacaktır.
Buna göre, değerlemede borsa rayicinin uygulanabilmesi için, öncelikle bir kambiyo borsasının bulunması ve bu borsada yabancı paraların işlem görmesi gerekmektedir. Ancak, ülkemizde bir kambiyo borsası bulunmadığından, yabancı paralar için borsa rayici ile değerleme yapılması mümkün değildir. Dolayısıyla, yabancı paralar ile bu paralarla olan senetli veya senetsiz alacak ve borçların değerlemesinde, Maliye Bakanlığı?nca tespit edilecek kur esas alınacaktır.
2.2- Değerlemede Esas Alınacak Kur
Yabancı paraların değerlemesinde asıl ölçü borsa rayicidir, ancak ülkemizde kurulu bir kambiyo borsası bulunmadığından, değerlemede, Maliye Bakanlığı?nca tespit edilecek kur esas alınacaktır.
213 Sayılı VUK?un 280?inci maddesinin, yabancı paraların değerlemesinde kur belirleme hususunda Maliye Bakanlığı?na verdiği yetkiye istinaden, Bakanlık yayımladığı tebliğlerle, her yılsonu (31/12/..) itibariyle kurları belirlemiştir. Söz konusu tebliğlerde, kurlar efektif alış ve döviz alış olarak ayrı ayrı belirlenmiştir. Uygulamada, efektif alış kuru nakit yabancı paralar için, döviz alış kuru ise yabancı paralar cinsinden düzenlenen poliçe, bono, senet, vb. belgeler için yapılan değerlemede esas alınmaktadır. Ancak, efektif cinsinden yabancı paralar için efektif alış kurunun bulunmaması halinde döviz alış kuru değerlemede esas alınabileceğine, 283 Seri No,lu VUK Genel Tebliğinde açıkça yer verilmiştir.
Yayımlanan 130 Seri No,lu VUK Genel Tebliğinde, Bakanlıkça kurlarla ilgili olarak herhangi bir tespit yapılmadığı sürece, T.C. Merkez Bankası?nca tespit ve ilan olunan döviz alış kurlarının mezkur ilanlarda belirtilen tarihlerden itibaren değerlemelerde esas alınması gerektiği, yine, bu konuda yayımlanan 271 Seri No,lu VUK Genel Tebliği ve sonraki tebliğlerde, vergi uygulamaları açısından, bankaların dönem sonları (31/12/..) itibariyle yapacakları değerleme sırasında Bakanlıkça belirlenen kurlar yerine, T.C. Merkez Bankasınca belirlenen esaslara uygun olarak tespit ettikleri ve fiilen uyguladıkları alış kurlarını esas almaları gerektiği, belirtilmektedir.
Bununla birlikte, 217 seri no.lu GVK Genel Tebliği?nde geçici vergi dönemleri itibariyle yabancı paralar ile yabancı para cinsinden olan alacak ve borçların değerlemesinde esas alınacak kurlarla ilgili açıklamalara yer verilerek, yapılacak değerlemede, 213 Sayılı VUK?un 280?inci maddesi hükümlerinin uygulanması ve bu şekilde yapılacak değerlemede T.C. Merkez Bankasınca Resmi Gazetede geçici vergi döneminin kapandığı tarih itibariyle yayımlanan döviz alış kurlarının esas alınması gerektiği belirtilmiştir.
Bu doğrultuda;
- Bakanlıkça dönem sonlarında (31/12/.. ve geçici vergi dönemleri itibariyle) yayımlanan tebliğ ile kur tespit ve ilan edilmişse bu kurun,
- Bakanlıkça kur tespit ve ilan edilmemişse T.C. Merkez Bankası tarafından belirlenen kurların,
- Geçici vergi dönem sonunda, T.C. Merkez Bankasınca döneminin kapandığı tarih itibariyle yayımlanan döviz alış kurlarının,
- Nakit yabancı paralar için efektif alış kurunun,
- Yabancı paralar cinsinden düzenlenen poliçe, bono, senet, vb. belgeler için döviz alış kurunun,
- Bankaların dönem sonlarında Bakanlıkça belirlenen kurlar yerine, T.C. Merkez Bankasınca belirlenen esaslara uygun olarak tespit ettikleri ve fiilen uyguladıkları alış kurlarının,
değerlemede esas alınması gerekmektedir
3- YABANCI PARA CİNSİNDEN ALACAK VE BORÇLARIN DE?zERLEMESİ
Yabancı para cinsinden olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçların değerlemesinde de 213 Sayılı VUK?un 280?inci madde hükümlerinin uygulanacağı, madde metninde açıkça belirtilmiştir. Bu doğrultuda, yabancı para cinsinden olan senetli ve senetsiz alacak ve borçlar da, Maliye Bakanlığınca ilan edilen kurlar üzerinden değerlenecektir. Değerlemede, döviz alış kurları esas alınacak, şayet Bakanlıkça kur tespit ve ilan edilmemişse, T.C. Merkez Bankası tarafından belirlenen döviz alış kurları esas alınacaktır. Bununla birlikte, geçici vergi dönemleri itibariyle, T.C. Merkez Bankasınca dönemin kapandığı tarih itibariyle yayımlanan döviz alış kurları değerlemede esas alınacaktır.
Ayrıca, vadesi gelmemiş yabancı para cinsinden olan senede bağlı alacak ve borçlar, 213 sayılı VUK?un 281 ve 285?inci maddeleri uyarınca değerleme günü kıymetine irca edilebilecek yani indirgenebilecektir. Senette faiz oranının yazılı olmadığı durumlarda değerleme gününde geçerli olan Londra Bankalar Arası Faiz Oranı (LİBOR) esas alınacaktır.
LİBOR Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanmamaktadır. Dolayısıyla, reeskont uygulamasında LİBOR?u kullanacak bir mükellef, LİBOR?u nasıl bulacaktır? Bu sorunu ortadan kaldırmak için, işletmelerin LlBOR?u ekonomi gazete ve dergilerinden takip etmeleri, araştırmaları ve bulmaları gerekmektedir.
Bir diğer husus ise, reeskont uygulamasında değerleme gününde geçerli olan LlBOR?un esas alınacağının belirtilmesidir. Halbuki faiz ve vade farkı hesaplarında uygulanan oran, alacak veya borcun doğduğu, dolayısıyla senedin düzenlendiği tarihteki oran olmalıdır. Fakat Yasada açık olarak değerleme günü oranının uygulanacağı belirtildiğinden, bunun uygulanması zorunlu olmaktadır.
4- DE?zERLEMEDE ORTAYA ÇIKAN KUR FARKLARININ TESPİTİ VE MUHASEBELE?zTİRİLMESİ
Yabancı paraların değerlemesinde, yabancı paralar ile yabancı para cinsinden alacak ve borçların yasal defterlerdeki kayıtlı değerleri ile, Maliye Bakanlığınca veya T.C. Merkez Bankasınca belirlenen efektif ve döviz alış kurları dikkate alınarak tespit edilen değerleri karşılaştırılır.
Nakit yabancı paraların kayıtlı değerleri, yapılan değerleme sonucu tespit edilen miktardan küçükse oluşan fark kar niteliğinde olup, ilgili dönem gelirlerine yansıtılabilmesi için, söz konusu fark ?646 Kambiyo Karları Hesabı?na alacak, ?100 Kasa Hesabı?na borç kaydedilerek muhasebeleştirilir. Aksi durumda ise, zarar niteliğinde olup, dönem giderlerine yansıtılması için, söz konusu fark ?656 Kambiyo Zararları Hesabı?na borç, ?100 Kasa Hesabı?na alacak kaydedilerek muhasebeleştirilir.
Yabancı para cinsinden alacak (senetli veya senetsiz) ise, kayıtlı değeri, yapılan değerleme sonucu tespit edilen miktardan küçükse oluşan fark kar niteliğinde olup, ilgili dönem gelirlerine yansıtılabilmesi için, söz konusu fark ?646 Kambiyo Karları Hesabı?na alacak, ?120 Kasa Hesabı? veya ?121 Borç Senetleri Hesabı?na borç, aksi durumda, söz konusu fark zarar niteliğinde olup, ?656 Kambiyo Zararları Hesabı?na borç, ilgili hesaplara da alacak kaydedilerek muhasebeleştirilir.
Yabancı para cinsinden borç (senetli veya senetsiz) ise, kayıtlı değeri, yapılan değerleme sonucu tespit edilen miktardan büyükse oluşan fark kar niteliğinde olup, ilgili dönem gelirlerine yansıtılabilmesi için, söz konusu fark ?646 Kambiyo Karları Hesabı?na alacak, ?320 Kasa Hesabı? veya ?321 Borç Senetleri Hesabı?na borç, aksi durumda, söz konusu fark zarar niteliğinde olup, ?656 Kambiyo Zararları Hesabı?na borç, ilgili hesaplara da alacak kaydedilerek muhasebeleştirilir.
-Yabancı paralar ile yabancı para cinsinden alacak ve borç senetlerinin değerlemesi sonucunda oluşan kur farklarının tespiti ile, bunların dönem sonu hesaplarına yansıtılmasına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıda örneklerle anlatılmaya çalışılmıştır.
Örnek-1: A A.?z.?nin 31/12/2009 tarihi itibariyle;
-Kasasında, kayıtlarda TL karşılığı 72.500 TL olan, nakit 50.000 USD (Amerikan Doları),
-Banka hesabında, kayıtlarda TL karşılığı 208.000 TL olan, 100.000 EURO,
Not: 31/12/2009 tarihi itibariyle yabancı paralar ile yabancı para cinsinden alacak ve borçların değerlemesinde geçerli olacak efektif ve döviz alış kurlarını Maliye Bakanlığı yayınlayacağı tebliğ ile tespit ve ilan edecektir. Yapılacak değerleme işlemlerinde söz konusu tebliğde belirtilen kurlar esas alınacak, kur tespit ve ilan edilmemesi halinde, T.C. Merkez Bankası tarafından belirlenen efektif alış ve döviz alış kurları esas alınacaktır.
Bakanlığın yayınladığı tebliğ ile 31/12/2009 tarihi itibariyle geçerli olacak efektif ve döviz alış kurlarını tespit ve ilan ettiğini ve USD ve EURO için efektif ve döviz alış kurlarının aşağıdaki gibi olduğunu kabul ederek, örneğimizdeki değerleme işlemlerini buna göre gerçekleştirirsek, örneğimize ilişkin değerleme işlemleri ile muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır.
-1 USD efektif alış = 1,44 TL -1 USD döviz alış = 1,46 TL
-1 EURO efektif alış = 2,19 TL -1 EURO döviz alış = 2,21 TL
-Kasadaki USD?nin değerlemesi;
Dönem Sonu Değeri
USD Efektif Alış Kuru x50.000 USD)= (1,44x 50.000)
Dönem Sonu Değeri: 72.000 TL
Kambiyo Kar/Zararı: (Kayıtlı Değer ? Dönem Sonu Değeri)= (72.500 ? 72.000)
Kambiyo Zararı= 500 TL
-Bankadaki EURO?nun değerlemesi;
Dönem Sonu Değeri: (EURO Efektif Alış Kuru x 100.000 EURO)= (2,19 x 100.000)
Dönem Sonu Değer = 219.000 TL
Kambiyo Kar/Zararı: (Kayıtlı Değer ? Dönem Sonu Değeri)= (208.000 ? 219.000)
Kambiyo Karı= 11.000 TL
-Kasa Hesabının değerlemesine ilişkin 31/12/2009 tarihinde yapılması gereken muhasebe kaydı;
???????????????? 31/12/2009 ????????????
656 Kambiyo Zararları 500
100 Kasa 500
????????????????? / ??????????????
-Banka Hesabının değerlemesine ilişkin 31/12/2009 tarihinde yapılması gereken muhasebe kaydı;
???????????????? 31/12/2009 ????????????
102 Bankalar 11.000
646 Kambiyo Karları 11.000
????????????????? / ??????????????
Örnek-2: B A.?z.?nin 31/12/2009 tarihi itibariyle portföyünde,
- 25/03/2010 vadeli, kayıtlarda TL karşılığı 28.000 TL olan, 20.000 USD tutarında, senet üzerinde faiz oranı % 3 olan alacak senedi,
-Borçları arasında 20/02/2010 vadeli, kayıtlarda TL karşılığı 21.000 TL olan, 15.000 USD tutarında, senet üzerinde faiz oranı % 3 olan borç senedi, bulunmaktadır.
Not: Bakanlığın yayınladığı tebliğ ile 31/12/2009 tarihi itibariyle geçerli olacak efektif ve döviz alış kurlarını tespit ve ilan ettiğini ve Örnek-1?deki gibi USD alış kurunun 1,46 olduğunu kabul edelim.
Yabancı para cinsinden düzenlenen senetlerle ilgili olarak dönem sonlarında yapılması gereken iki işlem vardır. Bunlardan ilki, Maliye Bakanlığınca açıklanan 31/12/2009 tarihli döviz alış kuru açıklanmamış ise T.C. Merkez Bankasınca açıklanan döviz alış kuru esas alınarak yapılacak değerleme sonucu oluşan rakam ile senedin kayıtlı değeri arasındaki farkın kayıtlara yansıtılması; diğeri de, henüz vadesi gelmemiş olan senetlerin üzerinde faiz oranı belirtilmiş ise bu oran, belirtilmemiş ise 31/12/2009 tarihi itibariyle belirlenen LİBOR esas alınarak reeskontta tabi tutulması işlemidir.
Buna göre, örnekte yer alan alacak ve borç senetlerine ilişkin reeskont ve kur farkı hesaplama işlemi aşağıdaki gibi olacaktır.
-Alacak senedine ilişkin reeskont ve kur farkı hesaplaması ile 31/12/2009 ve 01/01/2010 tarihi itibariyle yapılması gereken muhasebe kayıtları;
A= Senedin nominal değeri 20.000 USD,
t= Vadeye kalan gün sayısı 84 gün,
m=Faiz oranı % 3,
USD alış kuru 1,46.
Hesaplamada kullanılacak iç iskonto formülü F= A-(Ax360) / 360+(mxt)
Reeskont tutarı = 20.000 ? (20.000 x 360) / 360 + (0,03 x 84)
Reeskont tutarı = 138 USD
Reeskont tutarının TL karşılığı; 1,46 x 138 = 201,48 TL
Senedin 31/12/2009 tarihli değeri = (1,46 x 20.000 =) 29.200 TL
Senet değerinde oluşan kur farkı: (Kayıtlı değer ? 31/12/2009 tarihili değer)
Kambiyo Karı (28.000 ? 29.200 =) 1.200 TL
???????????????? 31/12/2009 ????????????
1 20 Alacak Senetleri 1.200
646 Kambiyo Karları 1.200
????????????????? / ??????????????
657 Reeskont Faiz Giderleri 201,48
122 Alacak Senetleri Reeskontu 201,48
????????????????? / ??????????????
???????????????? 01/01/2010 ????????????
122 Alacak Senetleri Reeskontu 201,48
647 Reeskont Faiz Gelirleri 201,48
????????????????? / ??????????????
-Borç senedine ilişkin reeskont ve kur farkı hesaplaması ile 31/12/2009 ve 01/01/2010 tarihi itibariyle yapılması gereken muhasebe kayıtları;
A= Senedin nominal değeri 15.000 USD,
t= Vadeye kalan gün sayısı 51 gün,
m=Faiz oranı % 3,
USD alış kuru 1,46.
Hesaplamada kullanılacak iç iskonto formülü F= A-(Ax360) / 360+(mxt)
Reeskont tutarı = 15.000 ? (15.000 x 360) / 360 + (0,03 x 51)
Reeskont tutarı = 63,5 USD
Reeskont tutarının TL karşılığı; 1,46 x 63,5 = 92,71 TL
Senedin 31/12/2009 tarihli değeri = (1,46 x 15.000 =) 21.900 TL
Senet değerinde oluşan kur farkı: (Kayıtlı değer ? 31/12/2009 tarihili değer)
Kambiyo Zararı: (21.000 ? 21.900 =) 900 TL
???????????????? 31/12/2009 ????????????
656 Kambiyo Zararları 900
3 20 Borç Senetleri 900
????????????????? / ???????????????
322 Borç Senetleri Reeskontu 92,71
647 Reeskont Faiz Gelirleri 92,71
????????????????? / ???????????????
???????????????? 01/01/2010 ?????????????
657 Reeskont Faiz Giderleri 92,71
322 Borç Senetleri Reeskontu 92,71
????????????????? / ???????????????
5- SONUÇ
Yabancı paralar ile yabancı para cinsinden senetli veya senetsiz alacaklar ve borçların değerlemesi 213 Sayılı VUK?un 280?inci maddesine göre borsa rayici ile yapılır. Yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kur Maliye Bakanlığınca tespit olunur. Maliye Bakanlığı?nca kur tespit ve ilan edilmediği takdirde, TC Merkez Bankası tarafından tespit ve ilan edilen döviz alış kurları ile efektif alış kurları değerlemeye esas alınır.
Bu yazımızda, dönem sonlarında, yabancı paralar ile yabancı para cinsinden senetli veya senetsiz alacaklar ve borçların değerlemesinin nasıl gerçekleştirileceği, örneklerde verilerek anlatılmaya çalışılmıştır.
KAYNAKÇA
-AKDO?zAN Prof. Dr.Nalan, SEVİLENGÜL Prof.Dr.Orhan, Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması , 7. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara 2003
-ÇAKICI Ömer, Yabancı Paraların Değerlemesi , Aralık 2002
-DOKGÖZ Murat, Alacak ve Borç Senetleri Reeskontu ile Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar , Vergi Dünyası, Aralık 2002
-Maliye Bakanlığı (27/12/1998) 217 Seri No.lu GVK Genel Tebliği , Ankara.
-Maliye Bakanlığı (20/04/1976) 130 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği , Ankara.
-Maliye Bakanlığı (02/03/1995) 238 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği , Ankara.
-Maliye Bakanlığı (29/01/1999) 271 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği , Ankara.
-Maliye Bakanlığı (19/01/2000) 283 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği , Ankara.
- T.C. Yasalar, (10/01/1961), 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu , Ankara.
Uzun bir çalışma,umarım işinize yarar.
Vergi Denetmeni
İbrahim Ercan
1- GİRİŞ
Bilindiği üzere, yabancı paraların değerlemesi, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu?nun (VUK) 280?inci maddesinde düzenlenmiştir. Dönem sonlarında yabancı paraların değerlemesi bu madde kapsamında gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda, yalnızca yabancı paraların değerlemesi değil, yabancı para cinsinden senetli veya senetsiz alacaklar ve borçların da değerlemesi yapılır.
Yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kur Maliye Bakanlığınca tespit olunur. Maliye Bakanlığı?nca kur tespit ve ilan edilmediği takdirde, TC Merkez Bankası tarafından tespit ve ilan edilen döviz alış kurları ile efektif alış kurları değerlemeye esas alınır.
Bu yazımızda, yabancı paraların değerlemesi usul ve esasları ile oluşan kur farklarının durumu, ilgili kanun maddeleri ve yayınlanan tebliğler ışığında, örneklerde verilerek anlatılmaya çalışılacaktır.
2- YABANCI PARALARIN DE?zERLEMESİ
2.1- Kapsamı
Yabancı paraların değerlemesi 213 sayılı VUK?un 280. maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu maddede;
?Yabancı paralar borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedeli esas alınır.
Yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kur Maliye Bakanlığınca tespit olunur.
Bu madde hükmü yabancı para ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da caridir. Bunlardan vadesi gelmemiş senede bağlı alacak ve borçlar, bu Kanunun 281 ve 285?inci maddeleri uyarınca değerleme günü kıymetine irca edilebilir. Ancak senette faiz oranının yazılı olmadığı durumlarda değerleme gününde geçerli olan Londra Bankalar Arası Faiz Oranı (LİBOR) esas alınır .? hükmü yer almaktadır.
Yabancı paralar ile yabancı para cinsinden senetli veya senetsiz alacaklar ve borçların değerlemesinde, yukarıda yer alan madde hükmü uygulanacaktır.
Yukarıdaki madde de belirtildiği üzere, yabancı paraların değerlemesinde asıl ölçü borsa rayicidir. 213 sayılı VUK?un 263?üncü maddesine göre yabancı paralarda borsa rayici, kambiyo borsasına kayıtlı olan yabancı paraların değerlemeden önceki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerlerini ifade etmektedir.
Borsa rayicinin oluşumunda muvazaa olduğu anlaşılırsa değerlemede alış bedeli esas alınır, ancak yabancı paraların borsa rayici bulunmaması halinde değerlemeye esas alınacak kur, 213 sayılı VUK?un 280?inci maddesinde belirtildiği üzere, Maliye Bakanlığı?nca tespit olunacaktır.
Buna göre, değerlemede borsa rayicinin uygulanabilmesi için, öncelikle bir kambiyo borsasının bulunması ve bu borsada yabancı paraların işlem görmesi gerekmektedir. Ancak, ülkemizde bir kambiyo borsası bulunmadığından, yabancı paralar için borsa rayici ile değerleme yapılması mümkün değildir. Dolayısıyla, yabancı paralar ile bu paralarla olan senetli veya senetsiz alacak ve borçların değerlemesinde, Maliye Bakanlığı?nca tespit edilecek kur esas alınacaktır.
2.2- Değerlemede Esas Alınacak Kur
Yabancı paraların değerlemesinde asıl ölçü borsa rayicidir, ancak ülkemizde kurulu bir kambiyo borsası bulunmadığından, değerlemede, Maliye Bakanlığı?nca tespit edilecek kur esas alınacaktır.
213 Sayılı VUK?un 280?inci maddesinin, yabancı paraların değerlemesinde kur belirleme hususunda Maliye Bakanlığı?na verdiği yetkiye istinaden, Bakanlık yayımladığı tebliğlerle, her yılsonu (31/12/..) itibariyle kurları belirlemiştir. Söz konusu tebliğlerde, kurlar efektif alış ve döviz alış olarak ayrı ayrı belirlenmiştir. Uygulamada, efektif alış kuru nakit yabancı paralar için, döviz alış kuru ise yabancı paralar cinsinden düzenlenen poliçe, bono, senet, vb. belgeler için yapılan değerlemede esas alınmaktadır. Ancak, efektif cinsinden yabancı paralar için efektif alış kurunun bulunmaması halinde döviz alış kuru değerlemede esas alınabileceğine, 283 Seri No,lu VUK Genel Tebliğinde açıkça yer verilmiştir.
Yayımlanan 130 Seri No,lu VUK Genel Tebliğinde, Bakanlıkça kurlarla ilgili olarak herhangi bir tespit yapılmadığı sürece, T.C. Merkez Bankası?nca tespit ve ilan olunan döviz alış kurlarının mezkur ilanlarda belirtilen tarihlerden itibaren değerlemelerde esas alınması gerektiği, yine, bu konuda yayımlanan 271 Seri No,lu VUK Genel Tebliği ve sonraki tebliğlerde, vergi uygulamaları açısından, bankaların dönem sonları (31/12/..) itibariyle yapacakları değerleme sırasında Bakanlıkça belirlenen kurlar yerine, T.C. Merkez Bankasınca belirlenen esaslara uygun olarak tespit ettikleri ve fiilen uyguladıkları alış kurlarını esas almaları gerektiği, belirtilmektedir.
Bununla birlikte, 217 seri no.lu GVK Genel Tebliği?nde geçici vergi dönemleri itibariyle yabancı paralar ile yabancı para cinsinden olan alacak ve borçların değerlemesinde esas alınacak kurlarla ilgili açıklamalara yer verilerek, yapılacak değerlemede, 213 Sayılı VUK?un 280?inci maddesi hükümlerinin uygulanması ve bu şekilde yapılacak değerlemede T.C. Merkez Bankasınca Resmi Gazetede geçici vergi döneminin kapandığı tarih itibariyle yayımlanan döviz alış kurlarının esas alınması gerektiği belirtilmiştir.
Bu doğrultuda;
- Bakanlıkça dönem sonlarında (31/12/.. ve geçici vergi dönemleri itibariyle) yayımlanan tebliğ ile kur tespit ve ilan edilmişse bu kurun,
- Bakanlıkça kur tespit ve ilan edilmemişse T.C. Merkez Bankası tarafından belirlenen kurların,
- Geçici vergi dönem sonunda, T.C. Merkez Bankasınca döneminin kapandığı tarih itibariyle yayımlanan döviz alış kurlarının,
- Nakit yabancı paralar için efektif alış kurunun,
- Yabancı paralar cinsinden düzenlenen poliçe, bono, senet, vb. belgeler için döviz alış kurunun,
- Bankaların dönem sonlarında Bakanlıkça belirlenen kurlar yerine, T.C. Merkez Bankasınca belirlenen esaslara uygun olarak tespit ettikleri ve fiilen uyguladıkları alış kurlarının,
değerlemede esas alınması gerekmektedir
3- YABANCI PARA CİNSİNDEN ALACAK VE BORÇLARIN DE?zERLEMESİ
Yabancı para cinsinden olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçların değerlemesinde de 213 Sayılı VUK?un 280?inci madde hükümlerinin uygulanacağı, madde metninde açıkça belirtilmiştir. Bu doğrultuda, yabancı para cinsinden olan senetli ve senetsiz alacak ve borçlar da, Maliye Bakanlığınca ilan edilen kurlar üzerinden değerlenecektir. Değerlemede, döviz alış kurları esas alınacak, şayet Bakanlıkça kur tespit ve ilan edilmemişse, T.C. Merkez Bankası tarafından belirlenen döviz alış kurları esas alınacaktır. Bununla birlikte, geçici vergi dönemleri itibariyle, T.C. Merkez Bankasınca dönemin kapandığı tarih itibariyle yayımlanan döviz alış kurları değerlemede esas alınacaktır.
Ayrıca, vadesi gelmemiş yabancı para cinsinden olan senede bağlı alacak ve borçlar, 213 sayılı VUK?un 281 ve 285?inci maddeleri uyarınca değerleme günü kıymetine irca edilebilecek yani indirgenebilecektir. Senette faiz oranının yazılı olmadığı durumlarda değerleme gününde geçerli olan Londra Bankalar Arası Faiz Oranı (LİBOR) esas alınacaktır.
LİBOR Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanmamaktadır. Dolayısıyla, reeskont uygulamasında LİBOR?u kullanacak bir mükellef, LİBOR?u nasıl bulacaktır? Bu sorunu ortadan kaldırmak için, işletmelerin LlBOR?u ekonomi gazete ve dergilerinden takip etmeleri, araştırmaları ve bulmaları gerekmektedir.
Bir diğer husus ise, reeskont uygulamasında değerleme gününde geçerli olan LlBOR?un esas alınacağının belirtilmesidir. Halbuki faiz ve vade farkı hesaplarında uygulanan oran, alacak veya borcun doğduğu, dolayısıyla senedin düzenlendiği tarihteki oran olmalıdır. Fakat Yasada açık olarak değerleme günü oranının uygulanacağı belirtildiğinden, bunun uygulanması zorunlu olmaktadır.
4- DE?zERLEMEDE ORTAYA ÇIKAN KUR FARKLARININ TESPİTİ VE MUHASEBELE?zTİRİLMESİ
Yabancı paraların değerlemesinde, yabancı paralar ile yabancı para cinsinden alacak ve borçların yasal defterlerdeki kayıtlı değerleri ile, Maliye Bakanlığınca veya T.C. Merkez Bankasınca belirlenen efektif ve döviz alış kurları dikkate alınarak tespit edilen değerleri karşılaştırılır.
Nakit yabancı paraların kayıtlı değerleri, yapılan değerleme sonucu tespit edilen miktardan küçükse oluşan fark kar niteliğinde olup, ilgili dönem gelirlerine yansıtılabilmesi için, söz konusu fark ?646 Kambiyo Karları Hesabı?na alacak, ?100 Kasa Hesabı?na borç kaydedilerek muhasebeleştirilir. Aksi durumda ise, zarar niteliğinde olup, dönem giderlerine yansıtılması için, söz konusu fark ?656 Kambiyo Zararları Hesabı?na borç, ?100 Kasa Hesabı?na alacak kaydedilerek muhasebeleştirilir.
Yabancı para cinsinden alacak (senetli veya senetsiz) ise, kayıtlı değeri, yapılan değerleme sonucu tespit edilen miktardan küçükse oluşan fark kar niteliğinde olup, ilgili dönem gelirlerine yansıtılabilmesi için, söz konusu fark ?646 Kambiyo Karları Hesabı?na alacak, ?120 Kasa Hesabı? veya ?121 Borç Senetleri Hesabı?na borç, aksi durumda, söz konusu fark zarar niteliğinde olup, ?656 Kambiyo Zararları Hesabı?na borç, ilgili hesaplara da alacak kaydedilerek muhasebeleştirilir.
Yabancı para cinsinden borç (senetli veya senetsiz) ise, kayıtlı değeri, yapılan değerleme sonucu tespit edilen miktardan büyükse oluşan fark kar niteliğinde olup, ilgili dönem gelirlerine yansıtılabilmesi için, söz konusu fark ?646 Kambiyo Karları Hesabı?na alacak, ?320 Kasa Hesabı? veya ?321 Borç Senetleri Hesabı?na borç, aksi durumda, söz konusu fark zarar niteliğinde olup, ?656 Kambiyo Zararları Hesabı?na borç, ilgili hesaplara da alacak kaydedilerek muhasebeleştirilir.
-Yabancı paralar ile yabancı para cinsinden alacak ve borç senetlerinin değerlemesi sonucunda oluşan kur farklarının tespiti ile, bunların dönem sonu hesaplarına yansıtılmasına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıda örneklerle anlatılmaya çalışılmıştır.
Örnek-1: A A.?z.?nin 31/12/2009 tarihi itibariyle;
-Kasasında, kayıtlarda TL karşılığı 72.500 TL olan, nakit 50.000 USD (Amerikan Doları),
-Banka hesabında, kayıtlarda TL karşılığı 208.000 TL olan, 100.000 EURO,
Not: 31/12/2009 tarihi itibariyle yabancı paralar ile yabancı para cinsinden alacak ve borçların değerlemesinde geçerli olacak efektif ve döviz alış kurlarını Maliye Bakanlığı yayınlayacağı tebliğ ile tespit ve ilan edecektir. Yapılacak değerleme işlemlerinde söz konusu tebliğde belirtilen kurlar esas alınacak, kur tespit ve ilan edilmemesi halinde, T.C. Merkez Bankası tarafından belirlenen efektif alış ve döviz alış kurları esas alınacaktır.
Bakanlığın yayınladığı tebliğ ile 31/12/2009 tarihi itibariyle geçerli olacak efektif ve döviz alış kurlarını tespit ve ilan ettiğini ve USD ve EURO için efektif ve döviz alış kurlarının aşağıdaki gibi olduğunu kabul ederek, örneğimizdeki değerleme işlemlerini buna göre gerçekleştirirsek, örneğimize ilişkin değerleme işlemleri ile muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır.
-1 USD efektif alış = 1,44 TL -1 USD döviz alış = 1,46 TL
-1 EURO efektif alış = 2,19 TL -1 EURO döviz alış = 2,21 TL
-Kasadaki USD?nin değerlemesi;
Dönem Sonu Değeri
USD Efektif Alış Kuru x50.000 USD)= (1,44x 50.000)Dönem Sonu Değeri: 72.000 TL
Kambiyo Kar/Zararı: (Kayıtlı Değer ? Dönem Sonu Değeri)= (72.500 ? 72.000)
Kambiyo Zararı= 500 TL
-Bankadaki EURO?nun değerlemesi;
Dönem Sonu Değeri: (EURO Efektif Alış Kuru x 100.000 EURO)= (2,19 x 100.000)
Dönem Sonu Değer = 219.000 TL
Kambiyo Kar/Zararı: (Kayıtlı Değer ? Dönem Sonu Değeri)= (208.000 ? 219.000)
Kambiyo Karı= 11.000 TL
-Kasa Hesabının değerlemesine ilişkin 31/12/2009 tarihinde yapılması gereken muhasebe kaydı;
???????????????? 31/12/2009 ????????????
656 Kambiyo Zararları 500
100 Kasa 500
????????????????? / ??????????????
-Banka Hesabının değerlemesine ilişkin 31/12/2009 tarihinde yapılması gereken muhasebe kaydı;
???????????????? 31/12/2009 ????????????
102 Bankalar 11.000
646 Kambiyo Karları 11.000
????????????????? / ??????????????
Örnek-2: B A.?z.?nin 31/12/2009 tarihi itibariyle portföyünde,
- 25/03/2010 vadeli, kayıtlarda TL karşılığı 28.000 TL olan, 20.000 USD tutarında, senet üzerinde faiz oranı % 3 olan alacak senedi,
-Borçları arasında 20/02/2010 vadeli, kayıtlarda TL karşılığı 21.000 TL olan, 15.000 USD tutarında, senet üzerinde faiz oranı % 3 olan borç senedi, bulunmaktadır.
Not: Bakanlığın yayınladığı tebliğ ile 31/12/2009 tarihi itibariyle geçerli olacak efektif ve döviz alış kurlarını tespit ve ilan ettiğini ve Örnek-1?deki gibi USD alış kurunun 1,46 olduğunu kabul edelim.
Yabancı para cinsinden düzenlenen senetlerle ilgili olarak dönem sonlarında yapılması gereken iki işlem vardır. Bunlardan ilki, Maliye Bakanlığınca açıklanan 31/12/2009 tarihli döviz alış kuru açıklanmamış ise T.C. Merkez Bankasınca açıklanan döviz alış kuru esas alınarak yapılacak değerleme sonucu oluşan rakam ile senedin kayıtlı değeri arasındaki farkın kayıtlara yansıtılması; diğeri de, henüz vadesi gelmemiş olan senetlerin üzerinde faiz oranı belirtilmiş ise bu oran, belirtilmemiş ise 31/12/2009 tarihi itibariyle belirlenen LİBOR esas alınarak reeskontta tabi tutulması işlemidir.
Buna göre, örnekte yer alan alacak ve borç senetlerine ilişkin reeskont ve kur farkı hesaplama işlemi aşağıdaki gibi olacaktır.
-Alacak senedine ilişkin reeskont ve kur farkı hesaplaması ile 31/12/2009 ve 01/01/2010 tarihi itibariyle yapılması gereken muhasebe kayıtları;
A= Senedin nominal değeri 20.000 USD,
t= Vadeye kalan gün sayısı 84 gün,
m=Faiz oranı % 3,
USD alış kuru 1,46.
Hesaplamada kullanılacak iç iskonto formülü F= A-(Ax360) / 360+(mxt)
Reeskont tutarı = 20.000 ? (20.000 x 360) / 360 + (0,03 x 84)
Reeskont tutarı = 138 USD
Reeskont tutarının TL karşılığı; 1,46 x 138 = 201,48 TL
Senedin 31/12/2009 tarihli değeri = (1,46 x 20.000 =) 29.200 TL
Senet değerinde oluşan kur farkı: (Kayıtlı değer ? 31/12/2009 tarihili değer)
Kambiyo Karı (28.000 ? 29.200 =) 1.200 TL
???????????????? 31/12/2009 ????????????
1 20 Alacak Senetleri 1.200
646 Kambiyo Karları 1.200
????????????????? / ??????????????
657 Reeskont Faiz Giderleri 201,48
122 Alacak Senetleri Reeskontu 201,48
????????????????? / ??????????????
???????????????? 01/01/2010 ????????????
122 Alacak Senetleri Reeskontu 201,48
647 Reeskont Faiz Gelirleri 201,48
????????????????? / ??????????????
-Borç senedine ilişkin reeskont ve kur farkı hesaplaması ile 31/12/2009 ve 01/01/2010 tarihi itibariyle yapılması gereken muhasebe kayıtları;
A= Senedin nominal değeri 15.000 USD,
t= Vadeye kalan gün sayısı 51 gün,
m=Faiz oranı % 3,
USD alış kuru 1,46.
Hesaplamada kullanılacak iç iskonto formülü F= A-(Ax360) / 360+(mxt)
Reeskont tutarı = 15.000 ? (15.000 x 360) / 360 + (0,03 x 51)
Reeskont tutarı = 63,5 USD
Reeskont tutarının TL karşılığı; 1,46 x 63,5 = 92,71 TL
Senedin 31/12/2009 tarihli değeri = (1,46 x 15.000 =) 21.900 TL
Senet değerinde oluşan kur farkı: (Kayıtlı değer ? 31/12/2009 tarihili değer)
Kambiyo Zararı: (21.000 ? 21.900 =) 900 TL
???????????????? 31/12/2009 ????????????
656 Kambiyo Zararları 900
3 20 Borç Senetleri 900
????????????????? / ???????????????
322 Borç Senetleri Reeskontu 92,71
647 Reeskont Faiz Gelirleri 92,71
????????????????? / ???????????????
???????????????? 01/01/2010 ?????????????
657 Reeskont Faiz Giderleri 92,71
322 Borç Senetleri Reeskontu 92,71
????????????????? / ???????????????
5- SONUÇ
Yabancı paralar ile yabancı para cinsinden senetli veya senetsiz alacaklar ve borçların değerlemesi 213 Sayılı VUK?un 280?inci maddesine göre borsa rayici ile yapılır. Yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kur Maliye Bakanlığınca tespit olunur. Maliye Bakanlığı?nca kur tespit ve ilan edilmediği takdirde, TC Merkez Bankası tarafından tespit ve ilan edilen döviz alış kurları ile efektif alış kurları değerlemeye esas alınır.
Bu yazımızda, dönem sonlarında, yabancı paralar ile yabancı para cinsinden senetli veya senetsiz alacaklar ve borçların değerlemesinin nasıl gerçekleştirileceği, örneklerde verilerek anlatılmaya çalışılmıştır.
KAYNAKÇA
-AKDO?zAN Prof. Dr.Nalan, SEVİLENGÜL Prof.Dr.Orhan, Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması , 7. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara 2003
-ÇAKICI Ömer, Yabancı Paraların Değerlemesi , Aralık 2002
-DOKGÖZ Murat, Alacak ve Borç Senetleri Reeskontu ile Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar , Vergi Dünyası, Aralık 2002
-Maliye Bakanlığı (27/12/1998) 217 Seri No.lu GVK Genel Tebliği , Ankara.
-Maliye Bakanlığı (20/04/1976) 130 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği , Ankara.
-Maliye Bakanlığı (02/03/1995) 238 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği , Ankara.
-Maliye Bakanlığı (29/01/1999) 271 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği , Ankara.
-Maliye Bakanlığı (19/01/2000) 283 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği , Ankara.
- T.C. Yasalar, (10/01/1961), 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu , Ankara.
İ
İrem35
Ziyaretçi
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
sn.twolf
dönem sonu dediğiniz Maliye Bakanlığı'nın 31.12... de yayınladığı kurlar mı? çünkü genelde Bakanlık geçici vergi dönemlerinde kur belirlemiyor. Bu nedenle Merkez Bankası kurlarını dikkate alıyoruz.
Maliye Bakanlığı sadece yıl sonlarında esas alınacak kurları yayınlıyor.
ben yinede değerleme yapaılacak dönemin 3 aylık itibariyle mi?, ay bazında mı? yoksa gün gün mü? gerçek durumu yansıtıyor bunun araştırmasını yapıyorum.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
uzun mesaj örneği sonrasında;
Maliye Bakanlığının yayınladığı kurlarda sonuçta Merkez Bankasının 31.12... deki kurlarına tekabül ediyor.
Sonuçta merkez bankası kurlarını dikkate alıyoruz.
örneğe göre yıl içinde sadece 31.12.. de değerleme yapmak anlamı çıkıyor. Ama finansal tablolar gerçek durumu yansıtacaksa, 31.12.de yapılan değerleme sonucunda bulunan rakam ile üç aydan üç aya yapılan değerleme sonundaki rakam arasında fark oluşacak.. Bu durumun sonucu kur değişimlerinden kaynaklanıyor. Bunu çözemedim. Yani bir standart oluşmalı mutlaka.
sn.twolf
dönem sonu dediğiniz Maliye Bakanlığı'nın 31.12... de yayınladığı kurlar mı? çünkü genelde Bakanlık geçici vergi dönemlerinde kur belirlemiyor. Bu nedenle Merkez Bankası kurlarını dikkate alıyoruz.
Maliye Bakanlığı sadece yıl sonlarında esas alınacak kurları yayınlıyor.
ben yinede değerleme yapaılacak dönemin 3 aylık itibariyle mi?, ay bazında mı? yoksa gün gün mü? gerçek durumu yansıtıyor bunun araştırmasını yapıyorum.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
uzun mesaj örneği sonrasında;
Maliye Bakanlığının yayınladığı kurlarda sonuçta Merkez Bankasının 31.12... deki kurlarına tekabül ediyor.
Sonuçta merkez bankası kurlarını dikkate alıyoruz.
örneğe göre yıl içinde sadece 31.12.. de değerleme yapmak anlamı çıkıyor. Ama finansal tablolar gerçek durumu yansıtacaksa, 31.12.de yapılan değerleme sonucunda bulunan rakam ile üç aydan üç aya yapılan değerleme sonundaki rakam arasında fark oluşacak.. Bu durumun sonucu kur değişimlerinden kaynaklanıyor. Bunu çözemedim. Yani bir standart oluşmalı mutlaka.
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
sanırım sizin merak ettiğiniz şey şu;
bu değerleme kanunlara göre yıl sonunda mı yapılmalı yoksa geçici vergi dönemleri mi dikkate alınmalı... verilen bilgilere göre dönem kavramı bir yıl olarak algılanıyor...
sanırım sizin merak ettiğiniz şey şu;
bu değerleme kanunlara göre yıl sonunda mı yapılmalı yoksa geçici vergi dönemleri mi dikkate alınmalı... verilen bilgilere göre dönem kavramı bir yıl olarak algılanıyor...
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
Haklısınız İrem Hanım,yazdıklarım kendi içinde çelişkiye sebep oluyor.Düzeltiyorum.
Paylaştığım yazıda da dönem sonu deyimi yıl sonu olarak kullanılmış.Dediğiniz gibi Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı kurlar dönem sonu işlemleri yani 31.12...... içindir.Geçici vergi dönemlerinde kur değerleme çalışması yapmamaktadır.Fakat ben ve bir çok firma (piyasanın da alıştığı şekliyle) geçici vergi dönemlerinde merkez bankası verilerine göre değerleme yapmaktayız.Değrleme konusunda standardın getirilmesi konusunda sizinle hem fikirim.Çoğu firma dönem içinde değerleme yapmamaktadır.Değerleme işlemini yıl sonuna bırakmakta,haliyle veriler gerçeği yansıtmaktan tabiki uzaklaşmaktadır.Tabi gerçeği doğru veya yanlış yansıtmasının önemini firmalar kendileri belirleyecektir. Biz alışılagelmiş haliyle geçici vergi dönemlerinde merkez bankası verilerini yıl sonlarında ise (dönem sonu demeyelim bu deyimi karışıklığa sebep oluyor) maliye bakanlığı verilerini dikkate alıyoruz.
Yıl içinde yapılacak kur değerlemeleri seçimlik te olabilir.Kar-zararın ve borç-alacağın doğru tespit edilmesi açısından ara dönemlerde de değerleme yapılmalı.maliye Bakanlığı sanıyorum 3 ayda bir yapılan değerlemeyi yeterli görecektir.Aylık bazda yapıp yapmamanız müşteri-firma ilişkisine kalmıştır.Bu konuda kesin bir yargı maalesef yoktur.
Haklısınız İrem Hanım,yazdıklarım kendi içinde çelişkiye sebep oluyor.Düzeltiyorum.
Paylaştığım yazıda da dönem sonu deyimi yıl sonu olarak kullanılmış.Dediğiniz gibi Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı kurlar dönem sonu işlemleri yani 31.12...... içindir.Geçici vergi dönemlerinde kur değerleme çalışması yapmamaktadır.Fakat ben ve bir çok firma (piyasanın da alıştığı şekliyle) geçici vergi dönemlerinde merkez bankası verilerine göre değerleme yapmaktayız.Değrleme konusunda standardın getirilmesi konusunda sizinle hem fikirim.Çoğu firma dönem içinde değerleme yapmamaktadır.Değerleme işlemini yıl sonuna bırakmakta,haliyle veriler gerçeği yansıtmaktan tabiki uzaklaşmaktadır.Tabi gerçeği doğru veya yanlış yansıtmasının önemini firmalar kendileri belirleyecektir. Biz alışılagelmiş haliyle geçici vergi dönemlerinde merkez bankası verilerini yıl sonlarında ise (dönem sonu demeyelim bu deyimi karışıklığa sebep oluyor) maliye bakanlığı verilerini dikkate alıyoruz.
Yıl içinde yapılacak kur değerlemeleri seçimlik te olabilir.Kar-zararın ve borç-alacağın doğru tespit edilmesi açısından ara dönemlerde de değerleme yapılmalı.maliye Bakanlığı sanıyorum 3 ayda bir yapılan değerlemeyi yeterli görecektir.Aylık bazda yapıp yapmamanız müşteri-firma ilişkisine kalmıştır.Bu konuda kesin bir yargı maalesef yoktur.
İ
İrem35
Ziyaretçi
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
Bu durumda dönem kavramı 1 yıl olarak algılanıyorsa üç aylık dönemde değerlemeye tabi tutulması kavramı nerden çıkıyor.
Kanunda sadece yabancı paralar borsa rayici ile eğer döviz borsası yoksa Maliye Bakanlığın yayınladığı kurla değerlemeye tabi tutulmalı diyor VUK 280.madde. Maliye bakanlığıda yıl sonunda döviz kurlarını yayınlıyor 31.12.. de.
şimdi ben hiç bir, üç aylık dönemsonunda yada ayda değerleme yapmasam yılsonunda 31.12..deki kurla değerlemeye tabi tutsam gerçek durumu yansıtır mı?
geriye dönük değerleme yapmaya kalktığımda dönem sonunda yaptığım sonuç çıkmıyor.
emansur ' Alıntı:
Bu durumda dönem kavramı 1 yıl olarak algılanıyorsa üç aylık dönemde değerlemeye tabi tutulması kavramı nerden çıkıyor.
Kanunda sadece yabancı paralar borsa rayici ile eğer döviz borsası yoksa Maliye Bakanlığın yayınladığı kurla değerlemeye tabi tutulmalı diyor VUK 280.madde. Maliye bakanlığıda yıl sonunda döviz kurlarını yayınlıyor 31.12.. de.
şimdi ben hiç bir, üç aylık dönemsonunda yada ayda değerleme yapmasam yılsonunda 31.12..deki kurla değerlemeye tabi tutsam gerçek durumu yansıtır mı?
geriye dönük değerleme yapmaya kalktığımda dönem sonunda yaptığım sonuç çıkmıyor.
İ
İrem35
Ziyaretçi
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
ewet Tahsin bey, bende bu değerleme işleminin bir standarda bağlanması görüşündeyim. Sonuç olarak değerlemenin üç ayda bir yapılması, uygulamada Bakanlığın üç ayda bir gelir tablosu hazırlanması isteğiye karşılanabilinir. Ama işte o yıl kavramı 31.12.. tarihi işin rengini değiştiriyor.
twolf ' Alıntı:
ewet Tahsin bey, bende bu değerleme işleminin bir standarda bağlanması görüşündeyim. Sonuç olarak değerlemenin üç ayda bir yapılması, uygulamada Bakanlığın üç ayda bir gelir tablosu hazırlanması isteğiye karşılanabilinir. Ama işte o yıl kavramı 31.12.. tarihi işin rengini değiştiriyor.
Ynt: Döviz Kuru Değerlemesi
kambiyo işlemlerinden kaynaklı değerlemeler de işletmenin mevcut kaynaklarının reel değerini görmesi açısında değerleme günlük, aylık, 3 aylık, yapılabilir. ancak kanun gereği bu 3 aylık olarak kesinlikle yapılması gerekmektedir. diğer taleplerin ise işletmenin muhasebe düzeni için geçerli olan bir uygulamadan öte gitmez.
kambiyo işlemlerinden kaynaklı değerlemeler de işletmenin mevcut kaynaklarının reel değerini görmesi açısında değerleme günlük, aylık, 3 aylık, yapılabilir. ancak kanun gereği bu 3 aylık olarak kesinlikle yapılması gerekmektedir. diğer taleplerin ise işletmenin muhasebe düzeni için geçerli olan bir uygulamadan öte gitmez.