Döviz ve Kıymetli Maden Alım-Satım Belgesi

ferhat

Moderator
Forum Yönetimi
Üyelik
6 Haz 2005
Mesajlar
7,473
Konum
İSTANBUL
Döviz ve Kıymetli Maden Alım-Satım Belgesi


Vergi Usul Yasası'nın mükerrer 257/1'inci maddesi uyarınca Maliye Bakanlığı, mükellef ve meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, söz konusu yasaya göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya, bedeli karşılığında basıp dağıtmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya, bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya, yasal düzenleme gereği tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya yetkili kılınmıştır.
Maliye Bakanlığı bu yetkisini kullanarak 226 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliği ile döviz alım ve döviz satım belgesinin düzenlenip kullanılmasına ilişkin hususları belirlemiş bulunmaktadır.
Bilindiği üzere Türk Parasını Koruma Hakkındaki 32 sayılı kararda tanımlanan döviz alım ve satımına yetkili müesseseler yaptıkları bütün işlemleri belgelendirmek zorundadırlar. Bu bağlamda da 32 sayılı karar ile yetkilendirilmiş müesseseler yapmış oldukları döviz alım ve satımlarını "Döviz alım-satım belgesi" düzenlemekle yükümlü kılınmışlardır.
Bu belgelerle ilgili şekle, usule ve esasa ilişkin hususlar Merkez Bankası tarafından belirlenmektedir.
Vergi Usul Yasası'nın 257/1'inci maddesindeki yetkiyi kullanan Maliye Bakanlığı Merkez Bankası tarafından yayımlanan konuya ilişkin (1-M) sayılı genelgesi ile belirlenen koşulları taşıması kaydıyla Vergi Usul Yasası uyarınca döviz alım ve döviz satım belgelerinin kullanımını zorunlu hale getirmiştir.
Döviz alım-satım belgelerinde Merkez Bankası tarafından yayımlanan genelgelere göre bulunması zorunluluğu getirilen bilgilere ek olarak, belgeyi düzenleyen yetkili müessesenin iş adresi, bağlı bulunduğu vergi dairesi ve hesap numarası da yer almaktadır.
Döviz alım ve satım belgeleri en az iki örnek olarak düzenlenebilmektedir. Bu belgeler ikiden fazla örnek olarak da düzenlenebilmektedir.
Diğer yandan Maliye Bakanlığı yayımlamış bulunduğu 379 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliği ile Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkındaki 32 sayılı karara ilişkin 2006-32/32 sayı tebliğ ile kendilerine kıymetli maden alım-satım yapma yetkisi verilen müesseselere 01 Mart 2008 tarihinden geçerli olmak üzere kıymetli maden alımlarında "Kıymetli Maden Alım Belgesi", satımlarında ise "Kıymetli Maden Satım Belgesi" düzenleme zorunluluğu getirmiş ve bu belgeler, Vergi Usul Yasası uyarınca düzenlenmesi gereken belgeler kapsamına alınmıştır.
Ancak uygulamada bazı yetkili müesseseler tarafından eş anlı döviz alım satım belgesinin düzenlenmesi yanında, kıymetli maden alım satımı yapılırken ayrıca bu konuda düzenlenmesi zorunlu kılınan belgelerin de düzenlemesi gerektiğinden bahisle böyle bir durumun iş yükünü artırdığını ve aynı zamanda bazı karışıklıkların söz konusu olduğu ifade edilerek belge düzenlenmesine yönelik kolaylaştırıcı bir yöntemin benimsenmesi talep edilmiştir.
Konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 385 seri numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliği ile yapılan açıklamalar çerçevesinde mükelleflerin faaliyetlerini aksatmadan yürütmelerini sağlamak ve uygulamayı kolaylaştırmak amacıyla, anılan belgelerin döviz alım/satım belgesi ve kıymetli maden alım/satım belgesi olarak ayrı belgeler şeklinde değil, isteyen mükellefler tarafından döviz ve kıymetli maden alımında "Döviz ve Kıymetli Maden Alım Belgesi" satımında da "Döviz ve Kıymetli Maden Satım Belgesi" adı altında tek bir belge düzenlenmesi öngörülmüş bulunmaktadır. (01 Ağustos 2008 gün ve 26954 sayılı Resmi Gazete)
Buna göre mükellefler faaliyetleri ile ilgili olarak 01 Eylül 2008 tarihinden itibaren "Döviz ve Kıymetli Maden Alım/Satım Belgesi" düzenlemelerinin yanı sıra, bundan böyle döviz alım/satım belgesi ve kıymetli maden alım/satım belgesini ayrı ayrı düzenleyebileceklerdir.
Ancak, 385 seri numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliği ile ihdas edilen "Döviz ve Kıymetli Maden Alım/Satım Belgesi"nin 226 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliği'nde döviz alım-satım belgelerinde bulunma zorunluluğu getirilen asgari bilgiler ile 379 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliği'nde kıymetli maden alım ve satım belgelerinde bulunma zorunluluğu getirilen asgari bilgileri içermesi gerekmektedir.
Ayrıca 379 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliği ile kıymetli maden alım ve satım belgelerinde bulunma zorunluluğu getirilen bilgilerden, tutar ve bu tutara isabet eden Katma Değer Vergisi bilgilerinin yerine matrah konusunda meydana gelebilecek karışıklıkların önlenmesine, verginin hesaplanmasına ve denetimine imkân verilmesine, kayıtların düzenli ve açık tutulmasının sağlanması amacıyla Katma Değer Vergisi hariç tutar, Katma Değer Vergisi matrahı, hesaplanan Katma Değer Vergisi ve Katma Değer Vergisi dahil tutar bilgilerine yer verilmesi zorunlu tutulmuştur.
Döviz alım ve satımı ile kıymetli maden alım ve satımı yapan müesseselerin daha önce anlaşmalı matbaalara bastırmış veya notere tasdik ettirmiş oldukları kıymetli maden alım ve satım belgelerini, mevcut belgeleri bitene kadar, yukarıda belirtilen Katma Değer Vergisi'ne ilişkin bilgileri elle yazmak suretiyle mümkündür.

Veysi Seviğ
 
Üst