Ynt: Evlilik nedeniyle işten ayrılma ve 3 yıllık sözleşme
Doğrudan , belirli süreli sözleşmenin feshinde kıdem tazminatı hakkı ile ilgili bir karar bulamadım, ama elimde şöyle bir karar var
T.C. YARGITAY
9.Hukuk Dairesi
Esas: 2008/37407
Karar: 2010/39404
Karar Tarihi: 23.12.2010
İŞÇİ ALACAKLARI DAVASI - CEZAİ ŞART MASRAF ALACAĞI VE EĞİTİM GİDERİNİN ÖDETİLMESİ İSTEMİ - DAVALI İŞÇİNİN İŞ AKDİNİ SÖZLEŞME SÜRESİ TAMAMLANMADAN EVLİLİK NEDENİYLE SONA ERDİRDİĞİ - DAVA DİLEKÇESİNDE İHTARNAME MASRAFI İSTENDİĞİ - HÜKMÜN BOZULDUĞU
ÖZET: Davacı Banka tarafından davalıya 27.8.2003 tarihinde noterlik vasıtasıyla ihtarname gönderilmiş olup noter makbuzunun fotokopisi dosya içeriğinde mevcuttur. Dava dilekçesinde ihtarname masrafı da istendiğine göre ilgili makbuz uyarınca yapılan masrafın kabulü gerekirken reddedilmesi de hatalı olup, bozmayı gerekmiştir.
(4857 S. K. m. 78) (9. HD. 06.10.2008 T. 2007/27538 E. 2008/25446 K.)
Dava: Davacı, cezai şart ve masraf alacağı, eğitim gideri, deges priminin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Ş. Kırmaz tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı iş veren taraflar arasında imzalanan iş akdine göre davalının taahhüt ettiği 2 yıl 7.5 aylık çalışma süresini tamamlamadan istifa ederek ayrıldığını, bu nedenle Sözleşmenin 7 ve 8. maddelerinde düzenlenen cezai şart ve eğitim giderlerinden sorumlu olduğunu belirterek 3850 TL cezai şart ve masrafı ile eğitim giderinin hüküm altına alınmasını istemiştir.
Davalı cevap dilekçesinde isteklerin yersiz olduğunu savunmuştur.
Mahkemece davalının evlilik nedeniyle akdi haklı sebeple fe
shettiği, bu nedenle eğitim giderinden sorumlu tutulamayacağı, 8. maddenin ise tek taraflı olduğu zira işverene bildirimsiz fesih hakkı veren hallerin saklı tutulduğunu belirterek cezai şart ve eğitim giderlerini n ve masraf talebinin reddine karar vermiştir.
Karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, işçiye verilen eğitim giderlerin in ödetilmesi isteğine ilişkindir.
İşçiye işverence verilen eğitim, işçinin işyerinde mal ve hizmet üretimine katkı sağlaması sebebiyle işveren yararına olmakla birlikte, verilen eğitim sayesinde işçi daha nitelikli hale gelmekte ve ileride daha kolay iş bulabilmektedir. Bu nedenle işçiye masrafları işverence karşılanmak üzere verilen eğitim karşılığında, işçinin belli bir süre çalışmasının kararlaştırılması mümkündür. İşçinin de verilen eğitim karşılığında işverene belli bir süre iş görmesi işverene olan sadakat borcu kapsamında değerlendirilmelidir. Verilen eğitimin karşılığında yükümlenilen çalışma süresinin de eğitimin türü ve masrafları ile uyumlu olması gerekir. Buna karşın, işçiye 4857 sayılı İş Kanununun 78. ve devamı maddeleri hükümlerine göre iş sağlığı ve güvenliği önlemleri kapsamında verilmesi gereken eğitimlere ait giderler istenemez.
İşçiye verilen eğitimin karşılığında işverence yapılan masraflar o işçiye özgü olmalı ve yazılı delille ispatlanmalıdır. İşverenin toplu olarak verdiği eğitimler sebebiyle yapmış olduğu giderlerin işçi başına düşen tutarı, aynı dönemde eğitim alan işçi sayısına bölünmek suretiyle belirlenir. İşçiye verilen eğitim ile ilgili olduğu belirlenmeyen giderlerden işçi sorumlu olmaz.
İşyerinin devri halinde de işçinin eğitim gideri karşılığında belli bir süre çalışma yükümü devam eder. Bu konuda yükümlülüğün ihlali halinde devralan işverenin de eğitim giderlerini talep hakkı bulunmaktadır.
İşçinin geçici iş ilişkisi kapsamında çalıştırıldığı süre de eğitim karşılığı yükümlü olduğu çalışma süresinden sayılır.
İşverence işçi adına yapılan eğitim giderlerinin tamamı yerine, işçinin çalıştığı ve çalışması gereken sürelere göre oran kurularak indirildikten sonra kalan miktarının tahsiline karar verilmesi gerekir. Gerçekten işçi, eğitimden sonra çalışmayı yükümlendiği sürenin bir kısmında çalışmış ise işverene bu konuda katkı sağlamış olmaktadır. İşçinin yükümlü olduğu sürenin tamamında çalışılmış olunması halinde ise, işverence eğitim giderleri istenemez (Yargıtay 9. HD. 6.10.2008 gün 2007/27538 E, 2008/25446 K.).
Somut olayda; taraflar arasında 13.5.2002 tarihinde 22.5.2002-6.1.2005 tarihleri arasını kapsayan bir iş sözleşmesi düzenlenmiştir. Davalı işçi iş akdini sözleşme süresi tamamlanmadan 4.8.2003 tarihinde evlilik nedeniyle sona erdirmiştir.
İşçinin evlilik nedeniyle iş sözleşmesini feshi kıdem tazminatının ödenmesine yönelik haklı bir nedendir. Ancak dava konusu olan kıdem tazminatı değil eğitim gideri ve cezai şart alacağıdır. Yasanın amacı sözü edilen istekleri kapsamamaktadır. Aksi halde normun amacını aşan bir sonuca varılır. Hakkaniyete aykırı hüküm tesis edilmiş olur. Mahkemenin davalının evlilik nedeniyle akdi haklı sebeple feshettiği bu nedenle eğitim giderinden sorumlu tutulamayacağına ilişkin gerekçesi bu sebeple yerinde değildir.
Taraflar arasındaki sözleşmenin 8. maddesinde <işgören, eğitimini tamamladıktan sonra işverence yapılacak değerlendirmede başarılı görülmesi halinde (işverene bildirimsiz fesih hakkı veren haller saklı kalmak kaydıyla) sözleşme bitim tarihine kadar bankada çalışacaktır?.> şeklinde bir düzenleme mevcuttur. Maddede belirtilen <eğitim taahhüdü> içeriğindeki eğitimin ne olduğu davacıya açıklattırılmalı, verilen eğitimin niteliğinin davalı işçi için artı kazanımlar sağlayan bir özelliği olması durumunda eğitim giderinin miktarı tespit edilerek davalıya düşen pay gözönünde tutulmalı, çalışma süresine oranlanarak yukarıda belirtilen ilke kararımız doğrultusunda sonucuna göre bir karar verilmelidir. Yazılı şekilde eğitim gideri isteğinin reddedilmesi hatalıdır.
3- Davacı Banka tarafından davalıya 27.8.2003 tarihinde noterlik vasıtasıyla ihtarname gönderilmiş olup noter makbuzunun fotokopisi dosya içeriğinde mevcuttur. Dava dilekçesinde ihtarname masrafı da istendiğine göre ilgili makbuz uyarınca yapılan masrafın kabulü gerekirken reddedilmesi de hatalı olup, bozmayı gerekmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23.12.2010 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
