Fiili Hizmet Süresi Zammından Yararlandırılma Esasları

ferhat

Moderator
Forum Yönetimi
Üyelik
6 Haz 2005
Mesajlar
7,476
Konum
İSTANBUL
FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMINDAN YARARLANDIRILMA ESASLARI:



5510 sayılı Kanunun 40'ıncı maddesi kapsamında sayılan iş veya görevlerde çalışan sigortalıların fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmesi, yasada belirtilen işyerlerinde ve belirtilen işleri fiilen yapması koşullarının birlikte gerçekleşmesine bağlı bulunmaktadır. Yani fiili hizmet süresi zammından, işçi (4/a) ve memur (4/c) statüsünde çalışan ve fiilen yukarıda kategorileri ve açılımı belirtilen işleri yapmaları nedeniyle işlerin risklerine maruz kalan sigortalılar yararlandırılacaktır.


Diğer taraftan, yukarıda sayılan işyerlerinde çalıştıkları halde, söz konusu işleri / görevleri yapmayan veya sayılan işleri / görevleri yaptıkları halde, söz konusu işyerlerinde çalışmayan sigortalıların işyeri ve iş koşulu şartı bir arada yerine gelmediğinden fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmalarına imkân bulunmamaktadır.


Türk Silâhlı Kuvvetlerinde, emniyet ve polis mesleğinde, Milli İstihbarat Teşkilatında çalışan sigortalıların fiili hizmet süresi zammından yararlanılabilmeleri için çalışmanın ilgili kamu idaresinde ve belirtilen kadro veya unvanlarda geçmesi yeterlidir.


Fiili hizmet süresi zammı kapsamında olan işyerlerinde çalışan sigortalıların çalışılan ayın bazı günlerinde kapsam dışı işlerde geçen süreleri ile kapsamda olan işlerde fiilen çalışmayarak risklerine maruz kalmadıkları resmi tatil, yıllık izin, ücretsiz izin, ücretli izin, sıhhi izin ve eğitim kurs süreleri, Kanunun 40'ıncı maddesi kapsamında değerlendirilmeyecektir. Ancak, Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet ve Milli İstihbarat Teşkilatında fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışan sigortalıların ücretsiz izin süreleri dışındaki diğer süreleri, Kanunun 40'ıncı maddesi kapsamında değerlendirilecektir.


Günlük çalışma süresinin bir bölümünde fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işlerde çalışan sigortalılar çalıştıkları sürelerle orantılı olarak fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaklardır.


Gönderilecek belgenin dönemine ait yapılan hesaplama sonucunda, filli hizmet süresi zammı kapsamında geçen çalışma günlerinin küsuratlı çıkması halinde bu süre tam güne iblağ edilecek, söz konusu belgenin dönemine ait fiili hizmet süresi zammının küsuratlı çıkması halinde ise tama iblağ yapılmayacaktır. Ancak, tama iblağ işlemi sigortalının hizmet bildirimi veya emeklilik işlemlerinde bir defaya mahsus olmak üzere yapılacaktır.


Kontrol, denetim ve idareciliğin gerektirdiği gözlem ve benzeri amaçlarla süreklilik arz etmeyen kısa süreli çalışmalar, bu işlerin fiilen yapılmayıp işin yönetim görevinin yapılması ile söz konusu işleri yapmakla birlikte işin otomasyonla yapılması, ileri teknolojilerin kullanılması gibi sebeplerle iş sağlığı ve iş güvenliği tedbirleri alınarak, riskin ve zararlı faktörlerin etkilerinin ortadan kalktığı durumlarda sigortalılar fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmayacaktır.


Fiili hizmet süresi zammı kapsamına tabi işyerlerinde ve işlerde malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kollarına tabi çalışanlar fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır. Bunların dışında kısa vadeli sigorta kollarına tabi çalışanlarla, yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra aylıklarını kestirmeksizin sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ise fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmayacaktır.



FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMININ DEĞERLENDİRİLMESİ


5510 sayılı Kanunun 40'ıncı maddesinde belirtilen işyeri ve işlerde işçi (4/a) ve memur (4/c) olarak 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren çalışarak sözkonusu işlerin risklerine maruz kalan sigortalıların prim ödeme gün sayılarına, bu işyerlerinde ve işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için;


1) 60 gün fiili hizmet süresi zammı eklenecek olan sigortalılar;


- Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlardan, kurşun üretilen galenit, serüzit, anglezit gibi cevherlerin çıkarılmasına ilişkin maden ocağı, kurşunlu madenlerden yahut içinde kurşun bulunan kül, maden köpüğü, kurşun fırın kurumu, üstübeç artığı ve benzeri maddelerden kurşun üretimi için yapılan izabe, antimuan, kalay, bronz ve benzeri maddelerle yapılan kurşun alaşımı işinde,


- Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerde çalışanlardan; su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerden 20-35 metreye kadar derinlik veya 2-3,5 kg/cm2 basınçta yapılan işlerde,


-Yangın söndürme işlerinde,


-Cam fabrika ve atölyelerinde, çimento fabrikalarında, kok fabrikalarıyla termik santrallerinde, alüminyum fabrikalarında ve döküm fabrikalarında yapılan bu kapsamdaki işlerde,


çalışan sigortalılardır.


2) 90 gün fiili hizmet süresi zammı eklenecek olan sigortalılar;


-Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve polis mesleğinde, Milli İstihbarat Teşkilatında,


-Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlardan; kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında biriken kuru tozları kaldırma işlerinde,


-Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerde çalışanlardan su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerden 35-40 metre (40 hariç) derinlik veya 3,5-4 (3,5 hariç) kg/cm2 basınçta yapılan işlerde,


-Doğal ve yapay radyoaktif, radyoiyonizan maddeler veya bütün diğer korpüsküler emanasyon kaynakları ile yapılan işlerde,


-Cıva üretimi işleri sanayi, demir ve çelik fabrikaları, asit üretimi yapan fabrika ve atölyelerde bu kapsamda yapılan işlerde,


çalışan sigortalılardır.


3)180 gün fiili hizmet süresi zammı eklenecek olan sigortalılar ise yeraltı işlerinde bu kapsamda çalışanlardır.


360 günden eksik sürelere ait fiili hizmet süresi zammı ise 360 gün için eklenen fiili hizmet süresi zammı ile orantılı olarak belirlenecektir.


Sigortalının hizmetlerinin bildirilmesi veya emeklilik işlemlerinin sonuçlandırılması esnasında fiili hizmet süresi zammının küsuratlı çıkması halinde bir defaya mahsus olmak üzere küsuratlı günler tama iblağ edilecektir.


Fiili hizmet süresi zammı kapsamında aynı anda birden fazlasına tabi çalışan sigortalılara en yükseğine göre fiili hizmet süresi zammı verilecektir.


Sigortalıların farklı fiili hizmet süresi zammına tabi işyerlerinde çalışması halinde, toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilecek süre her çalışma için ayrı ayrı belirlenecektir.


Örnek 1: Cam fabrikası işyerinde 1500 gün, demir çelik fabrikasında 1400 gün, maden ocağında 1300 gün çalışması bulunan sigortalı (A)'nın;


- Cam fabrikasında FHZ Süresi = 1500 x 60/360 = 250 gün


- Demir çelik fabrikası FHZ Süresi = 1400 x 90/360 = 350 gün


- Maden ocaklarında FHZ Süresi = 1300 x 180/360 = 650 gün


Toplam FHZ Süresi: 250+350+650 =1250 gün


Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları uygulamasında, yukarıdaki şekilde hesaplanan fiili hizmet süresi zammı, kurşun ve arsenik işleri, cam fabrika ve atölyeleri, civa üretimi işleri sanayi, çimento fabrikaları, kok fabrikalarıyla termik santraller, alüminyum fabrikaları, demir ve çelik fabrikaları, döküm fabrikaları, asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler, radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler, su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler ve itfaiye veya yangın söndürme işleri/işyerlerinde çalışan sigortalılar için beş yılı, Türk Silahlı Kuvvetlerinde ve emniyet ve polis mesleğinde, Milli İstihbarat Teşkilatında çalışan sigortalılar için ise sekiz yılı geçmemek üzere prim ödeme gün sayısına eklenecektir.


Yeraltı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yeraltında yapılan işlerde en az 1800 gün çalışan sigortalıların, prim ödeme gün sayısına ilave edilecek gün sayısında süre sınırı bulunmamaktadır.


2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanunun mülga 32'nci maddesi kapsamındaki fiili hizmet süresi zammı, 2008 yılı Ekim ayı başından sonraki fiili hizmet süresi zammı sigortalılık sürelerine eklenir. Ancak, önceki süresi Kanunun 40'ıncı maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen süre sınırlamasından fazla ise önceki süreleri değerlendirilir, sonraki süreler ise değerlendirilmez.


Örnek 2: Sigortalının 5434 sayılı Kanunun mülga 32'nci maddesine göre fiili hizmet süresi zammı 2 yıl, 5510 sayılı Kanunun 40'ıncı maddesine göre fiili hizmet süresi zammı 2 yıl ise, fiili hizmet süresi zammından yararlanacağı azami süre 4 yıl olacaktır.


Örnek 3: Radyoiyonizan maddelerle çalışan sigortalının 5434 sayılı Kanunun mülga 32'nci maddesine göre fiili hizmet süresi zammı 7 yıl, 5510 sayılı Kanunun 40'ıncı maddesine göre fiili hizmet süresi zammı 1 yıl ise, fiili hizmet süresi zammından yararlanacağı azami süre 7 yıl olacaktır.


Prim ödeme gün sayısına eklenen fiili hizmet süresi zammının yarısı ölüm ve maluliyet halleri hariç üç yılı geçmemek üzere 5510 sayılı Kanunda yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen emeklilik yaş hadlerinden de indirilecektir. Yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için yeraltı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yeraltında yapılan işlerde çalışan sigortalıların en az 1800 gün, diğer sigortalıların ise fiili hizmet süresi zammı kapsamında söz konusu işyeri ve işlerde en az 3600 gün çalışmaları gerekmektedir.


Ancak, yeraltı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde en az 1800 gün çalışan sigortalılar için yaş haddi indiriminde süre sınırı uygulanmayacaktır.


Fiili hizmet süresi zammına tabi olarak farklı işyerinde çalışan sigortalının emeklilik yaş haddinden indirim yapılması için gerekli olan 3600 günü belirlenirken tüm işyerlerinde geçen hizmetleri ayrı ayrı dikkate alınacaktır. Ancak, 3600 günün hesabında dikkate alınan maden işyerlerinin yeraltı işyerlerinde geçen çalışmalarının 1800 günden az olması halinde diğer çalışmaları için yaştan indirim yapılacak süre hesaplanırken bu çalışmalardan dolayı indirim yapılacak süre hesaplanmayacaktır.


Örnek 4: Çimento fabrikası işyerinde 1600 gün, alüminyum fabrikası işyerinde 900 gün, maden ocağında ise 1100 gün çalışması bulunan sigortalı (A)'nın, yaş haddinden indirim yapılmasında aranan 3600 prim gün sayısının tespitinde fiili hizmet süresi zammı kapsamında tüm işyerlerinde geçen hizmet süreleri (1600+900+1100 = 3600 gün) toplamı dikkate alınacak, ancak, çimento ve alüminyum fabrikalarında geçen çalışmalar için yaş indirimine esas fiili hizmet süresi zammı hesaplanırken, maden işyerindeki çalışmalar 1800 gün olmadığından bu süreler göre yaş indirimine esas fiili hizmet süresi zammı hesaplanmayacaktır.


2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanunun mülga 32'inci maddesine göre fiili hizmet süresi zammına müstahak görevlerde çalışanların bu görevlerde geçirdikleri süreler, 2008 yılı Ekim ayı başından sonra da 5510 sayılı Kanunun 40'ıncı maddesi kapsamına tabi işlerde çalışmaları durumunda sigortalıların yaş haddi indiriminden faydalanabilmeleri için aranan 3600 günün doldurulmasında dikkate alınacaktır.


01.10.2008'den önce maden işyerlerinde çalışmaya başlayan sigortalılar hakkındaki hükme gelince; 5510 sayılı Kanunun geçici 9'uncu maddesinin beşinci fıkrası kapsamında, 2008 yılı Ekim ayı başından önce maden işyerlerinin yeraltı veya yeraltı münavebeli işlerinde çalışan ve daha sonra da bu işlerde çalışmaya devam eden sigortalıların bu işlerdeki çalışmasının en az 1800 gün olması halinde, bu çalışmalarının (1/4) dörtte biri toplam prim ödeme gün sayılarına ilave edilecek; ancak, ilave edilen süre kadar ayrıca yaştan indirim yapılmayacaktır.


Tahsin Sınav
 

Benzer konular

Üst