Sayın gulcan
Gerçek veya tüzel kişiler faaliyetlerini yürütürken ihtiyaç duydukları işgücünü kendilerine hizmet akdi ile bağlı ücretli statüsünde hizmet erbabı çalıştırarak temin etmek yerine, alt işverenlerden veya bu alanda ya da başka alanlarda faaliyette bulunan diğer kişi, kurum, kuruluş veya organizasyonlardan temin etme yoluna gidebilmektedirler. İşte bu tür hizmetler işgücü teminine girmekte olup, tevkifat kapsamındadır.
Tevkifat uygulanabilmesi için;
1- Temin edilen elemanların, hizmeti alana ücretli statüsünde hizmet akdiyle bağlı olmaması gerekir. Yani elemanın hizmeti veren firmaya ücretli statüsünde hizmet akdiyle bağlı olması gerekir.
2- Temin edilen elemanların, hizmeti alanın sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılması gerekir. Elemanların işletmenin mal ve hizmet üretimi safhalarından herhangi birinde çalıştırılması halinde, sevk, idare ve kontrolün hizmeti alan işletmede olduğu kabul edilecektir. Bu durumda Bakanlık aksini ispat külfetini mükelleflere havale etmiştir. Yani hizmetin tevkifat kapsamına girip girmediği konusunda tereddüt ediyorsan hizmeti alan olarak, temin ettiğin elemanın sevk ve idare ve kontrolünün sende olduğunu varsayarak tevkifat yapmanı isterim demektedir.
Ayrıca işgücü temin hizmetinin varlığı tespit edilirken; hizmetin ifasında kullanılan elemanların işgücü temin hizmetini veren firmanın bünyesinde bulunması ve ona hizmet akdiyle bağlı olması, hizmeti alanın sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılması gibi karineler göz önünde bulundurulacak, bu hususların varlığı, taraflar arasında bir sözleşme yapılmışsa bu sözleşmedeki hükümler veya sözleşmeye bağlı teknik şartnamedeki açıklamalar da dikkate alınarak tespit edilecektir. Bu durumda mükelleflere muhakkak sözleşme yapmaları gerektiğini tavsiye etmemiz gerekecektir. Çünkü tevkifatın kapsamı sözleşmeye göre belirlenecektir. Eğer sözleşme yoksa elemanın sevk ve idaresi ve kontrolü hizmeti alan firmada kabul edilerek tevkifat yapılması istenilecektir.
Tabi ki, İşgücü temin hizmeti veren mükellefin, söz konusu hizmeti bir başka mükelleften temin ettiği elemanları kullanarak sunması halinde sadece kendisine verilen işgücü temin hizmetinde tevkifat uygulanacaktır. Bunu bir örnekle açıklayacak olursak;
-A firması, inşaat işinde çalıştırılmak üzere B firmasından iş makinesi operatörü temini için anlaşmıştır. Ancak B firması kendisinde mevcut olmayan operatörü C firmasından temin etmiş olsun. Bu durumda diğer koşullar veri kabul edildiğinde sadece B firması C firmasından aldığı işgücü temin hizmetine istinaden tevkifat yapmak zorundadır. A firmasının B firmasından aldığı işgücü temini hizmeti için tevkifat yapmasına gerek kalmayacaktır.
- Eğer iş makinesi operatörü kendisi mükellef olarak A firması ile anlaşmış olsaydı operatörün düzenlemiş olduğu faturada tevkifat hesaplanmayacaktır. Yani bu operatörlük hizmeti tevkifat kapsamına girmemektedir.
-B firması kendisine iş akdiyle bağlı olmayan bir operatörü, A firmasına çalışmak üzere göndermiş olsun. Her ne kadar operatör A firmasının sevk ve idaresinde olmuş olsa bile, B firmasının A firmasına düzenleyeceği aracılık faturasında hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır.
Ayrıca Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara verilen özel güvenlik ve koruma hizmetleri de işgücü temin hizmeti kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.(İşbu yazımızda özel güvenlik ayrıca irdelenmemiş genel işgücü temin hizmeti kapsamında görülmüştür.)
SONUÇ
İş gücü temin hizmetinde tevkifat uygulamasının tespitinde en önemli iki husustan birincisi temin edilen elamanın hizmeti veren ve/veya satan firmanın hizmet akdiyle bağlı ücretli elemanı olması gerekir. İkinci husus ise temin edilen elemanların, hizmeti alan işletmenin bilfiil sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılması gerekir.
Ancak son söz, mükelleflerin dikkat etmesi gereken husus, her koşulda iş gücü temin hizmetini bir sözleşmeye bağlamaları ve/veya başka bir sözleşme mevcut ise örneğin taşeron sözleşmesi, işbu sözleşmede temin edilen elemanların sevk ve idaresinin hizmeti verende mi, yoksa hizmeti alan firmada mı? olduğunun açık bir ifade ile yer almasını sağlamaları olacaktır. Ayrıca daha önemli nokta ise düzenlenen faturada; iş gücü temin hizmetinin diğer hizmet bedelinden ayrıştırılarak gösterilmesi ve sadece işgücü temin hizmet bedeli üzerinden tevkifat yapılmasıdır.
