Ynt: Hizmet Firmasına Alınan Temizlik Malzemesi Faturaları
Arkadaşlar aşağıda 150 hesabı ile alakalı uzunca bir yazı buldum.İlk yorumumdaki söylediklerimi biraz doğrular gibi.Yani önce 150'ye sonrada direk gider hesabına.Ama emin değilim yine de paylaşayım.
150-İLK MADDE MALZEME HESABI
150 İlk Madde ve Malzeme hesabının kapsamında hangi tür stokların yer aldığı ve bunların tanımı şöyle verilebilir;
?Hammadde: İlk defa üzerinde değişim işlemleri uygulanan ve üretilen şeyin bünyesini oluşturan maddeler(kumaş üretiminde pamuk gibi)
İlk madde: Üzerinde değişim işlemleri uygulanan ve üretilen şeyin bünyesini oluşturmamakla birlikte üretilmesine katkıda bulunan maddeler (kumaş üretiminde iplik gibi)
Yardımcı madde: Üretilen şeyin bünyesini oluşturmamakla birlikte, üretilmesine katkıda bulunan maddeler, (kumaş üretiminde boya gibi)
İşletme malzemesi: Mal ve hizmet üretim faaliyeti sırasında tüketilen maddeler(bakım işinde kullanılan yağ gibi)
Ambalaj malzemesi: Ürünün muhafaza edilmesi ve müşteriye ulaştırılması için bir defa kullanılan ve alıcıdan geri alınması söz konusu olmayan maddeler.(peynir üretiminde teneke gibi)
Diğer maddeler: İşletme çalışmaları sırasında tüketilen, yukarıda sayılanlar dışındaki maddeler (kırtasiye, ampul, sabun gibi)? [1]
Çalışmanın daha önceki bölümlerinde yukarıdaki bazı kavramların tanım ve açıklamaları yapıldığı halde burada kaynak gösterilen eserden 150 no?lu hesap kapsamında geçen kavramlarla ilgili tanımlamalar özellikle alınmıştır. Çünkü gerek tebliğdeki açıklamalarda gerekse alıntı yapılan eserdeki tanımlamalarda 150 no?lu hesabın, salt üretim işletmelerinde ve üretimde kullanılacak, tüketilecek madde ve malzeme stoklarının kaydedileceği kanısını uyandıracak bir ifade bulunmamaktadır. Ancak bizim daha önce yaptığımız işletme malzemesi tanımı, alıntı yaptığımız eserdeki sınıflandırmaya göre ?diğer malzeme? kapsamında yer almaktadır. Kuşkusuz bu bir sorun değildir, çünkü farklılık aynı ana hesabın altında açılacak olan yardımcı hesap adında görülmektedir. Yani ticaret işletmeleri, faaliyetleri sırasında tüketmek üzere aldıkları malzemeleri ister ?işletme malzemesi? isterse ?diğer madde? olarak nitelesin her koşulda 150 İlk Madde ve Malzeme hesabına stok kayıt etmek durumundadırlar. Zaten, üretim yapan bir işletme de, örneğin yakacak maddesini ilk madde ve malzeme hesabına borç yazarak stoklara alıp, tüketilen kısmı kadar değeri genel üretim giderleri ve faaliyet giderleri hesaplarına gider yazmak hatalı olmazken, aynı yakacak maddesini ticaret işletmesinde stok gibi görmeyip, gelecek döneme ait bir giderin bedelinin şimdi ödenmesi gibi düşünerek, mevcut olan yakacak maddesini yok saymak, ilk madde ve malzeme hesabına kaydının hatalı olduğunu savunmak bir ikilemdir.
Tebliğde hesabın işleyişi hakkındaki açıklamada tanımda sıralanan ?..hammadde, yardımcı madde, işletme malzemesi ve diğer malzemelerin üretim amacı dışında da değerlendirilebileceği ?....üretime verildiğinde, tüketildiğinde, satıldığında veya devredildiğinde ise hesabın alacağına yazılır? İfadesinden de, bu hesabın üretim amacı dışında elde tutulan malzemeler için de kullanılacağı anlaşılmaktadır.
İlk madde ve malzeme hesabının borç ve alacak tarafları aşağıdaki gibi çalışır;
Buna göre, işletme malzemesi stokları 150 İlk Madde ve Malzeme hesabının altında aşağıda açılıma ya da amaca uygun biçimde gibi yardımcı hesaplar açılarak stok kaydedilebilir;
150. İlk Madde ve Malzeme Hesabı
150.01. Hammadde(İlkmadde)
150.02.Yardımcı malzeme
150.03. İşletme Malzemesi
150.03.01. Kırtasiye Malzemesi
150.03.02. Temizlik Malzemesi
150.03.03. Yakacak Malzemesi
150.03.04. Ambalaj Malzemesi
150.03.05. Yiyecek Malzemesi
150.04. Diğer Malzemeler
Kuşkusuz yukarıdaki alt hesap isimleri örnek olarak verilmiştir ve bu alt hesapların altında malzeme türlerine göre de alt hesaplar açmak olanaklıdır.
224.1. İŞLETME MALZEMESİNİN MUHASEBE KAYITLARI
İşletme malzemesi alındığında hem ticaret ve hizmet işletmelerinde hem de endüstri işletmelerinde ?150 İlk Madde ve Malzeme? Hesabına yapılması gereken kayıt şöyle olacaktır;
150 İLKMADDE VE MALZEME HESABI XXX
191 İNDİRİLECEK K.D.V. HESABI XX
BİLANÇO HESABI XXX
İşletme malzemesinin tüketilen kısmı benimsenen stok değerleme yöntemlerinden (gerçek maliyet, aritmetik ortalama maliyet, LIFO veya LIFO yöntemlerinden) birine göre değerlenerek ilgili üretim ya da faaliyet gideri hesabına borç, işletme malzemesi stoku hesabına alacak kaydedilerek muhasebeleştirilir.
