Ynt: İstifa halinde yıllık izin ücreti.
15 Aralık 2009
Cumhur Sinan Özdemir
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İş Müfettişi -Ankara
[email protected]
YILLIK İZİN ÜCRETİNDEN İŞ KAZASI ve MESLEK HASTALIĞI PRİMİ KESİLECEK Mİ?
Okuyucular gönderdikleri e-maillerde yıllık izine ilişkin çok sayıda soru yöneltmişlerdir[1].
4857 sayılı İş Kanunu 61.maddesi ?Sigortalılara yıllık ücretli izin süresi için ödenecek ücretler üzerinden iş kazaları ile meslek hastalıkları primleri hariç, diğer sigorta primlerinin, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunundaki esaslar çerçevesinde işçi ve işverenler yönünden ödenmesine devam olunur? hükmünde bir değişiklik olmamıştır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu?nun tüm hükümleri ile birlikte yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihine kadar yıllık izin ücretlerinden iş kazaları ile meslek hastalıkları primi kesilmiyordu[2].
01.10.2008 Sonrası
01.10.2008 tarihinde tüm hükümleri ile yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (Prime Esas Kazançlar) başlıklı 80.maddesi (b-c) bendi ?Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30?unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz? belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz? hükmü gereği diğer Kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar 5510 sayılı Kanun uygulamasında dikkate alınmayacaktır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Uygulanmayacak Hükümler Başlıklı 105.maddesi ?21.04.2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanun 30.maddesi, 26.10.1990 tarihli ve 3671 sayılı Kanun 4. maddesi ile 10.07.1987 tarihli ve 285 sayılı Kanun Hükmünde Kararname 5.maddesinin onbirinci fıkrası hariç olmak üzere, diğer kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz? hükmünde de 4857 sayılı İş Kanunu 61.maddesinin uygulanacağı belirtilmemiştir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 4/a (eski SSK) ve 4/b (eski Bağ-Kur) Kapsamındaki Sigortalılar İle Sadece Genel Sağlık Sigortasına Tabi Sigortalıların Prime Esas Tutulacak Kazançlarına Dair Tebliğ (Kanunda İstisna Olarak Sayılmayan Diğer Ödemeler başlıklı 2.1.6 başlıklı maddesi)
5510 sayılı Kanunun 80. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın, tüm ödemelerin prime tabi tutulacağı ve diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnaların bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmayacağı, öngörülmüştür. Bu bakımdan, sigortalıların yakacak, temizlik, aydınlatma ve benzeri nitelikteki giderleri için yahut tahsil veya mesken yardımı gibi kanunda ismen sayılmayan nedenlerle yapılan ödemeler, ödemenin yapıldığı aydaki prime esas kazanca dahil edilecektir.Öte yandan, Kanundaki bu hükme istinaden, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2. Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanuna istinaden ödenmekte olan ikramiyeler ile ilave tediyeler prime tabi tutulacağı gibi, 4857 sayılı Kanunun 61.maddesindeki istisnai hüküm üzerinde durulmaksızın hak kazanıldığı halde kullanılmayan yıllık izin süresi için ödenecek ücretlerden de kısa vadeli sigorta kolları primi kesilecektir? hükmü gereği 4857 sayılı İş Kanunu 61.maddesi dikkate alınmadan yıllık izin ücretlerinden iş kazası ve meslek hastalığı primi kesilecektir.
Sonuç:
4857 sayılı İş Kanunu 10.06.2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ise tüm hükümleri ile birlikte 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu 61.maddesi düzenlenen husus konusunda Özel Kanun 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'dur ve İş Kanunun'dan sonra yürürlüğe girmiştir.
5510 sayılı Kanun 80 ve 105.maddeleri gereği 01.10.2008 tarihinde sonra 4857 sayılı İş Kanunu 61.maddesi kanaatimce hükümsüz hale gelmiştir.
01.10.2008 tarihinden sonra yıllık izin ücretlerinden iş kazası ve meslek hastalığı primi kesilecektir.
01.10.2008 tarihinde itibaren kanaatimce hükümsüz hale gelen 4857 sayılı İş Kanunu 61.maddesinin kanun değişikliği ile yürürlükten kaldırılması gerekir.
[1]Ayrıntılı Bilgi İçin Bakınız: Cumhur Sinan ÖZDEMİR-Yargıtay Kararları İle Açıklamalı Güncellenmiş İş Kanunu 2009 Aralık-Yaklaşım Yayınları
[2]Ayrıntılı Bilgi İçin Bakınız: Cumhur Sinan ÖZDEMİR-Soru ve Cevaplarla Sosyal Güvenlik Reformu Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Uygulama Rehberi 2008 Haziran-Adalet Yayınevi
[3]28.09.2008 tarih ve 27011 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.