Selam,
İrsaliye üzerine "İşbu mallar konsinye olarak sevkolunmuştur." ibaresi koyarsınız. Bu irsaliyelere fatura kesilmez. Malları gönderdiğiniz firma satış yaptıkça bu firmaya fatura edersiniz.
Aşağıya aldığım yazı da okursanız, yardımcı olacacığını sanıyorum.
hoşçakalın
Konsinye işlemlerin belgelendirilmesi
Veysi Seviğ
Vergi Usul Yasası'nın 229'uncu maddesinde yer alan tanımlamadan da anlaşılacağı üzere "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır."
"Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir." (Vergi Usul Yasası madde: 231/5)
Diğer yandan "Malın bir mükellefin birden çok işyerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir." (Vergi Usul Yasası madde: 230/5)
Katma değer vergisi uygulaması açısından da "Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda, malların alıcıya teslimi" vergiyi doğuran olay olarak kabul edilmiştir. (Katma Değer Vergisi Yasası madde: 10/d)
Mevcut yasal düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere faturanın;
. Satılan mal veya,
. Yapılan bir hizmet karşılığı,
düzenlenmesi gerekmektedir.
Buna karşılık uygulamada fatura düzenleme zamanının belirlenmesi konusunda bazı duraksamaların ortaya çıktığı görülmektedir.
Örneğin konsinye mal teslimlerinde fatura düzenlenmesi, mevcut yasal düzenlemelere rağmen uygulamada duraksama yaratmaktadır.
Bu nedenle, "konsinye" işleminin tanımlanması, duraksamaların giderilmesi açısından zorunlu olmaktadır.
"Konsinye işlemi bir işletmenin daha önceden tespit edilen bir fiyatla ya da günün koşullarına göre satılmak üzere diğer bir işletmeye mal göndermesi işlemidir". "Bu bağlamda malı gönderen tüccar veya işletmeye konsinyatör, malı satmak üzere teslim alan tüccar veya işletmeye de konsinye denilmektedir..."
Konsinye işleminin mutlak suretle yazıIı bir sözleşme üzerine gerçekleştirilmesi ve muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.
Vergi Usul Yasası'nın 171/5'inci maddesinde yer alan düzenleme uyarınca da defter tutmanın amaçlarından biri de "mükellefin hesap ve kayıtlarının yardımıyla üçüncü şahısların vergi karşısındaki durumlarını" belirlemektir. Bu bağlamda da işletme nezdinde "Emanet mahiyetindeki değerler"in de kayda alınması gerekmektedir.
Dolayısıyla konsinyeye yapılan teslim, bir anlamda emanet mahiyetinde olduğundan muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmesi gerekmektedir.
Bu açıklamalardan da anlatılacağı üzere konsinye malın, konsinyatör tarafından konsinyeye gönderilmesi halinde bu işlemin belgelendirilmesi sevk irsaliyesi ile yapılacaktır. Bu aşamada sevk irsaliyesinin konsinyatör tarafından, konsinyenin taşınması veya taşıttırması halinde ise, konsinye tarafından konsinye işlemi ile sevk edildiğine ilişkin açıklama yapmak suretiyle düzenlenmesi gerekmektedir.
Konsinyasyon suretiyle yapılacak satışlarda konsinyatör ile konsinye arasında yapılmış bulunan yazılı sözleşmede belirlenen koşullar çerçevesinde satışın gerçekleşmesi durumunda faturanın malı satan konsinye tarafından gerçek satış bedeli üzerinden malın alıcısına düzenlenmesi, buna karşılık da konsinyatörün de konsinyeye kendi sattığı bedel üzerinden fatura düzenlemek suretiyle yapılan bu işlemi nihai olarak belgelendirmesi gerekmektedir.
Konsinye satışlarda malın alıcıya teslimi halinde fatura düzenlenmesi esası gerekmektedir. Bu nedenle malı nihai alıcıya teslim tarihi fatura düzenlenmesi açısından önem arz etmektedir. Çünkü bu tarih itibariyle malı alıcıya teslim eden, fatura düzenlemek zorundadır. Aynı tarih itibariyle de malı satılmak üzere teslim eden ana firma malı nihai satış yapmak üzere teslim alan firmaya teslim edilen malı faturalandırmak zorundadır. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir husus satışın kesinlik kazandığı ve söz konusu malın nihai alıcıya teslim tarihinin fatura düzenlenmesi açısından arz ettiği önemdir.
Muhasebe tekniği açısından da malın konsinye olarak gönderilmesi halinde yasal düzenleme gereği kayıtlara alınması zorunlu olmaktadır. Dolayısıyla konsinyasyon suretiyle yapılan işlemlerin hem kayıtlardan izlenmesi ve hem de mevcut sözleşme ile kanıtlanması gerekmektedir.
