Kooperatif Ortaklıktan Çıkarılma Hk.

[hasanali]

Selam Arkadaşlar;
20 üyeli tarımsal kalkınma kooperatif mükellefim var.1998 yılıKuruluş sermayesi ortak başına 0,10TL(toplam 20*20=200,00TL) ve ödenmiştir.
Kooperatifimiz 2008 yılında sermaye arttırımını gitmiştir.Her ortağın sermaye si 990,00 tl arttırılarak 1.000,00 tl ye yükselmiştir.2 ortağımız sermaye artırmını ödemedikleri için genel kurul kararı ile ortaklıktan ihraç edilmiş ve mahkeme ihraç edilmeleri lehinde karar verilmiştir ve, 30.12.2013 tarihinde kesinleşmiştir.
Bu iki ortağın ihraç edilme muhasebe kayıtlarını nasıl yapacağım?Koopratif sermaye azltımına gitmesi gerekir? tşkler

 

[ferhat]

Bir ortağın ortaklıktan çıkarılmasını gerektirecek hususlar kooperatif ana sözleşmesinde açıkça belirtilmelidir. Ana sözleşmede açıkça belirtilmeyen nedenlerden dolayı kişiler ortaklıktan çıkarılamazlar. Ortak, girişte aranılan şartları sonradan kaybederse, giriş koşullarını taşımadığı halde hileli giriş yaptığı sonradan anlaşıldığında ortaklıktan çıkarılabilir. Ortaklıktan çıkarılma teklifini yönetim kurulu genel kurula sunar ve genel kurul ortaklıktan çıkarılmaya veya ortaklığın devamına karar verir. Ana sözleşmede yönetim kurulu bu konuda yetkilendirilebilir.
Ortaklıktan çıkarılma kararı, ana sözleşmede yer alan çıkarılma gerekçesiyle birlikte, kararı genel kurul vermişse, genel kurul karar defterine, yönetim kurulu vermişse yönetim kurulu karar defterine yazılır. Ayrıca çıkarılma kararı ortaklar defterine de yazılır. Çıkarılma kararının bir örneği çıkarılmanın genel kurul veya yönetim kurulu tarafından onaylandığı tarihten itibaren on gün içinde, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere notere verilir.
Ortakların hesap kesiminde hangi kalemlerden pay alacağı açıkça belirtilir. Ödeme sözleşmeye göre hesaplanır. Çıkan veya çıkarılan ortakların talep ettikleri haklar, ortağın ayrıldığı yılın sonunda genel kurulca onaylanmış bilançosuna göre, hesaplanır. Bunun için ayrıca bir bilanço düzenlemeye gerek yoktur. Ortağın bilançodaki olumlu gelir-gider farkında hesaplanan payı, iadesi gereken sermayesi (yedek akçeler ortaklara iade edilmez.), varsa faizi toplanır. Geçmiş yıl bilançosundan payına düşen zarar toplanan tutardan düşüldükten sonra ortağa ödeme yapılır.

Kooperatiften çıkan ortaktan tazminat istenmesi veya ortağın ihraç edilmesi, ortağın kooperatif varlığı üzerinde hak talep etmesine engel değildir. Böyle durumlarda istenen haktan tazminat düşülür ve kalan tutar hak sahibine ödenir. Hesap kesimi yapılan ortağın alacağı genel kurul kararı ile üç yılı aşmamak üzere ertelenebilir. Bu halde ortak, üç yıl geçmeden alacaklarının iadesi için dava bile açamaz.

Ödemenin erteleme kararının genel kurulca verilmiş olması gerekir. Yönetim kurulunca böyle bir kararın alınması veya genel kurulun bu kararı alma yetkisini yönetim kuruluna devretmesi mümkün değildir. Çıkan veya çıkarılan ortaklarla mirasçılarının alacak ve hakları, bunları isteyebilecekleri günden başlayarak beş yılı geçmekle zaman aşımına uğrar.

 

[hasanali]

Sayın Ferhat Bey cevabınız için çok tşk ederim.Ortaklıktan çıkarılan üyelerimizin; kuruluşta ödemiş oldukları 0,10TL tutarında alacağı vardır.Ana sözleşmemizde çıkarılan ortağa ödemiş olduğu sermaye tutarının ödenmesi gerekir şeklindedir.Bu işlemin yevmiye kayıtlar nasıl olmalıdır?
500 B 0,10
100 A 0,10 olursa sermayemiz azalacatır.nasıl muhasebeleştirmemiz gerekir?

 

[ferhat]

Ortaklıktan Çıkış İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi
Ortaklıktan ayrılan veya çıkarılan ortağa ilişkin muhasebe kaydı yapılırken şu
hususlara dikkat edilir:
Ø Ortakların ortaklığa girişinde taahhüt ettikleri ve ödedikleri sermayenin
kaydedildiği 500 Sermaye Hesabı borçlandırılarak çıkan ortağın sermayesi
toplam sermayeden indirilir.
Ø Ortakların sermaye payı dışında, kooperatife ödemeyi taahhüt ettikleri
ödemelerin kaydedildiği 431 Ortaklara Borçlar Hesabı, çıkan ortağın bu tür
taahhütlerine isabet eden kısmı kadar borçlandırılarak çıkan ortağın ödeme
taahhütleri kapatılır.
Ø Çıkan ortağın ödemeyi taahhüt ettiği tutarlardan, halen ödemediği tutarlar 131
Ortaklardan Alacaklar Hesabının alacağına yazılarak yok edilir.
Ø Çıkan Ortağın borçlarına karşılık kooperatife verdiği ve henüz ödemediği senet
ve çekler varsa, senetler 121 Nu’lı hesabın, çekler 101 Nu’lı hesabın alacağına
kaydedilerek kapatılır.
Ø Çıkan ortaktan, ortaklıktan çıkmanın sonucu olarak yapılacak kesintiler varsa,
649 Diğer Olağan Gelir ve Kârlar Hesabının alacağına yazılır.
Ø Hesap kesimi sonucu çıkan ortağa ödenmesi gereken tutar ödeme şekline göre
ilgili varlık hesabının borcuna kaydedilir.
Örnek: Yükümlülüklerini yerine getirmeyen Şafak YILMAZ adlı ortak, yönetim
kurulu kararıyla kooperatiften ihraç edilmiştir.
Ø İhraç edilen ortak 1500 adet ortaklık payı taahhüt etmiş ve ödemiştir.
Ø İhraç edilen ortak toplam 2.700 YTL arsa ve inşaat payı ödemiştir.
Ø İhraç edilen ortağın, genel kurul kararıyla belirlenip de adına tahakkuk ettirilen
ancak vadesi gelmediği için henüz ödenmeyen aidat miktarı 300 YTL’dir.
Ø Genel kurul kararı gereği, ayrılan ortaktan 250 YTL masraf kesilecektir.
Ø Hesap kesimi sonucu ortağın alacağı tutar bankadan ödeniyor.

_________________________________________/__________________________________

431 ORTAKLARA BORÇLAR (B) 3.000

431.05 Şafak YILMAZ

500 SERMAYE (B) 1.500


102 BANKALAR HESABI (A) 3.950

102.01 T Bankası


131 ORTAKLARDAN AL. (A) 300

131.05 Şafak YILMAZ


649 D. OLAĞ. GEL.VE KÂR. (A) 250

İhraç edilen ortağın çıkış işleminin kaydı