Ynt: özel maliyetler hesabında yapımı devam eden işlemler
Gayrimenkulü genişletmek veya iktisadi değerini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderlerin gayrimenkulün maliyet bedeline ekleneceği Vergi Usul Kanunu 272?nci maddesinin ilk fıkrası ile hüküm altına alınmıştır. Ancak gayrimenkuller kira ile tutulmuş ise kiracı tarafından yapılan bu giderlerin özel maliyet bedeli olarak ayrıca değerleneceği aynı kanun maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilmiştir.
Vergi Usul Kanunu 327?nci maddesinde ise gayrimenkullerin iktisadi kıymetlerini artıran bu giderlerin(özel maliyet bedelinin) kira süresine göre eşit yüzdelerle itfa edileceği ifade edilmiştir.
Her iki maddenin bir arada değerlendirilmesinden açıkça anlaşılacağı üzere, özel maliyet bedelinin konusunu, gayrimenkullerin değerini arttırmak maksadıyla yapılan giderler teşkil etmektedir. Öyleyse bir harcamanın özel maliyete konu olabilmesi için;
a) Yapılan harcamaların bir gider niteliğinde olması,
b) Yapılan giderlerin gayrimenkulün iktisadi değerini devamlı artırmış olması,
c) Bu giderlerin kiracı tarafından yapılmış olması,
gerekli ve yeterlidir.
Her iki maddede de uygulama koşulu olarak ayrıca, yapılan giderler dolayısıyla elde edilen kıymetlerin fiilen veya hukuken kullanılmaya başlamasından sonra özel maliyet bedelinin konusuna gireceğine ve kullanılmaya başlanılmasından sonra itfa edilebileceğine dair zımni veya açık bir hüküm bulunmamaktadır.
Öte yandan konu, amortisman mevzuu ile kıyaslanmamalıdır. Zira VUK?un 313?üncü maddesi hükmü ile işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan iktisadi kıymetlerin amortisman konusu olacağı açıklanmıştır. Amortisman süresinin iktisadi kıymetin ak-tife girdiği tarihten itibaren başlayacağı da VUK?un 320?nci maddesinde belirtilmiştir.
Her iki konunun koşullarının birbirinden tamamen farklı hukuki temellere dayandığı açık olduğundan özel maliyet bedeli itfasının kullanma koşuluna bağlanması mümkün değildir. Bir harcamanın özel maliyete konu olduğunun belirlenmesinde temel koşul, o harcamanın gayrimenkulün değerini devamlı olarak arttırıp arttırmadığıdır. Kiralanan gayrimenkule ait yapılan harcamalar dolayısıyla elde edilen kıymetler, kullanılabilir hale gelmese dahi gayrimenkulün değerini arttırmaktadır. Bu nedenle özel maliyet bedeli konusuna giren her gider, yapıldığı dönemden itibaren itfa edilmeye başlanmalıdır.
Kaynak :Serkan UÇAR
Hesap Uzman Yardımcısı
Makalenin baş kısmı da böyle.
Makale Cetvel Bey'in görüşünü savunuyor. Ama bu görüşün de olduğunu söylüyor. Ben de bu görüşteyim. Ancak birkaç tecrübeli arkadaşa da sorduğumda konunun tartışmalı olduğunu, eleştiri konusu olmaması açısından yatırım bittiğinde amortisman ayrılmaya başlanmasının daha risksiz olduğunu da söylediler. Karar sizin.....