İş Kanunu’nun söz konusu maddesinde kısa çalışmaya da yer verildiği kaydedilen başvuruda, kanuna göre kısa çalışma süresinin azami 3 ay olabileceği belirtildi. 2008 krizinde ülke ekonomisinin içinde bulunduğu şartlar dolayısıyla bu sürenin 6 aya çıkartıldığı ifade edilen başvuruda, kıdem tazminatı hesabında, kanunda düzenlenen 3 aylık sürenin dikkate alınması gerektiği, bu sürenin üstündeki kısa çalışma süresinin hesaplamaya dahil edilmemesinin hakkaniyete uygun olacağı kaydedildi.
Bu konuda yasal boşluk bulunması ve uygulama birliğinin sağlanabilmesi amacıyla, kısa çalışma süresinin üç ayının kıdem tazminatı hesabına dahil edilmesi, üç ayın üzerinde geçen sürenin hesaplamaya dahil edilmemesi gerektiği belirtildi.
YARGITAY’IN EMSAL KARARI İŞÇİLER LEHİNE OLDU
Kıdem tazminatı hesabında sadece kanunda belirtilen ilk üç aylık kısa çalışma süresinin mi, yoksa toplam kısa çalışma süresinin mi dikkate alınacağı konusunda tereddüt ortaya çıktı. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi kararında, yasa koyucunun, kanunda 3 ay olarak belirlenen kısa çalışma süresini 2008 krizine özgü olarak 6 aya çıkardığı vurgulandı. Bu nedenle davacı işçinin 5 ay 27 günlük kısa çalışma süresinin tamamının kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmasına dair yerel mahkeme ve bölge adliye mahkemesi kararının yasa koyucunun iradesine ve yasaya uygun olduğu belirtildi. Yargıtay bu gerekçeyle Başsavcılığın kanun yararına bozma talebini reddetti.
Buna göre, kovid-19 pandemisi dolayısıyla kısa çalışmaya tabi tutulan işçiler, önümüzdeki süreçte kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde işten ayrıldıklarında, kısa çalışma süresi kaç ay olursa olsun bu sürelerin tamamı için kıdem tazminatı alabilecekler.
ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARTILAN İŞÇİLERİN HAKKI NE OLACAK?
Kısa çalışmanın yanı sıra, pandemi dolayısıyla getirilen işten çıkarma yasağı süresince işverene işçiyi ücretsiz izne ayırma hakkı tanındı. Mevzuata göre normalde ücretsiz izin sadece işçinin talebi veya rızası üzerine söz konusudur. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun atıf yaptığı İş Kanunu’nun 55. Maddesinde “yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller” arasında ücretsiz izinler yer almıyor. Ancak, ilgili maddenin (j) bendinde, “İşveren tarafından verilen diğer izinler” şeklinde genel bir ifade bulunuyor. Bu bent işletilirse, pandemi sürecinde ücretsiz izne çıkartılan işçiler bu süreler için kıdem tazminatı talep edebilirler.
İşçinin iradesi dışında ücretsiz izne çıkartıldığı da göz önüne alınırsa, Yargıtay’ın kısa çalışma sürelerine ilişkin kararı ile birlikte değerlendirildiğinde, ücretsiz izin süreleri için de kıdem tazminatı ödenmesi gerektiği sonucuna varılabilir.
(alıntı)
