Ynt: Peştemaliye Faturası
Merhabalar
Tek Düzen Muhasebe Sistemi Uygulaması 1 sayılı Genel Tebliğinde 261 sayılı hesap altında gösterilen şerefiye (peştamallık) hakkında şu açıklama yapılmıştır:
"Bu hesap, bir işletme devralınırken katlanılan maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının (öz varlık) değeri arasındaki olumlu farkların izlenmesinde kullanılır. Şerefiye hesaplanırken rayiç bedelin tespit edilmemesi halinde, net defter değeri esas alınır."
Tariften anlaşıldığına göre yapılan ödemenin peştamallık olarak değerlendirilebilmesi, gayrimenkulun boş olarak kiralanması değil, bir işletmenin varlıklarıyla devralınması halinde söz konusu olur.
Bu nedenle, eğer böyle bir durum yoksa, yani işyeri boş olarak kiralanmış ve sadece mevki rantı olarak kira haricinde bir bedel ödenmişse, ödenen parayı ?Kuruluş ve örgütlenme giderleri (VUK'nuna göre:ilk tesis ve taazzuv giderleri)? olarak aktifleştirilip 5 yıl içinde amorti etmek gerekir.
Diğer taraftan, ödenen bu paranın kira gibi değerlendirilip kayda alınması halinde 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları hakkında kanun?un 16. maddesine göre cezayı müstelzim bir durum ortaya çıkar. Bahsi geçen maddede
Madde 16 - Hava parası olarak veyahut her ne nam ve suretle olursa olsun bu kanuna göre taayyün eden kira bedelinden fazla para alanlar, bunlar namına hareket edenler veya bunlara tavassut edenlere 15 inci madde hükmüne aykırı hareket edenler hakkında altı aydan bir seneye kadar hapis ve üç yıllık kira bedeli tutarınca ağır para cezası hükmolunur Mükerirler hakkında bu cezalar bir misli artırılır.
denilmiştir.
Yapılan ödeme muhasebeleştirilirken bu kanun hükmü dikkate alınmalıdır.
Muhasebeleştirme işlemi şöyle olur:
Ödeme yapıldığında:
------------------------------------1.1.2007-------------------------------------
262 Kuruluş ve Örgütlenme Gid. Hs. xxxxx
102 Bankalar Hes. xxxxx
-----------------------------------------/-------------------------------------------
Yıl sonunda amortisman ayrıldığında
------------------------------------31.12.2007----------------------------------
268 Birikmiş Amortismanlar Hs. xxx
262 Kuruluş ve Örgütlenme Gid. Hs. xxx
-----------------------------------------/-------------------------------------------
...
