SERMAYE ŞİRKETLERİNDE II.TERTİP YASAL YEDEK AKÇE
Daha Önceki yazımızda sermaye şirketlerinde I.Tertip Yasal yedek akçelerle ilgili olarak açıklamalarda bulunmuştuk. Bu yazımızda ise; yine buna bağlı olarak II.Tertip Yasal yedek akçeleri açıklayacağız.
Yasal akçeler, şirketin ileriki dönemlerde, zarar ve ziyanların kapatılmasında, işlerin ve ekonominin kötüye gittiğinde firmanın idamesini sağlamak , gelişmesini sağlamak, çalışan personelin alacaklarını karşılayabilmek için, ayrılmış ihtiyatlar olarak düşünelim. Yasal yedek akçelerin ayrılmış olması aynı zamanda firmanın dışarıdaki ortaklarına veya finansman sağlayacak kredi kuruluşlarına mali yapısının güçlü görünmesini sağlayarak, güven verecektir.
II.Tertip Yasal Yedek Akçe Ne demektir
TTK?nun 466/2 maddesinin 3.bendinde ?.. Safi kardan , birinci fıkrada yazılı yedek akçeden başka pay sahipleri için %5 kar payı ayırdıktan sonra pay sahipleriyle, kara iştirak eden diğer kimselere dağıtılması kararlaştırılmış olan kısmın onda biri? ifadesi ile kanuni yedek akçe için zorunlu olarak , ikinci bir ayrım öngörülmüştür. Bu, I.Tertip kanuni yedek akçenin kapsamı dışında , ayrı bir kanuni yedek akçe yani bir diğer deyim ile II.Tertip Yasal yedek akçedir.
II.TERTİP YASAL YEDEK AKÇE MATRAHI
I.Tertip Yasal Yedek Akçe brüt kardan Kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden ayrılmakta iken; II.Tertip YASAL YEDEK AKÇE ortaklar veya hissedarlara dağıtılmasına karar verilmiş olan kar üzerinden ayrılır. Dağıtılacak kar; şirket ana sözleşmesinde veya genel kurul kararına göre önceki yılın karının bu amaçla ayrılan Yasal yedek akçelerin safi kara eklenerek ikinci ayrımın kaynağını teşkil etmesi mümkündür.
II.Tertip Yasal Yedek Akçe Matrahı; Vergi Sonrası kalan safi kardan, Kanuni Yasal Yedek Akçe ve Ödenmiş sermayenin %5?i oranında I.Temettü tutarını düştükten sonra kalan tutardır.Bu Tutar; dağıtılabilir kardır yani II.Tertip Yasal Yedek Akçe Matrahıdır
Yani ; II. Tertip Yasal Yedek akçelerin ayrılabilmesi için; kurumlar vergisi matrahından, kurumlar vergisi düşülür, geçmiş yıl zararları varsa mahsup edilir kalan tutar üzerinden II.tertip Yasal Yedek akçe ayrılır.
Ancak; II.Tertip Yasal Yedek Akçenin tek kaynağı dağıtılabilir kar değildir.Matraha Eklenecek diğer bir tutar ise Halka Açık anonim ortaklıklarda I.Temettüde ödenmiş sermayesinin %5?ini aşan kısımdır
II.TERTİP YASAL YEDEK AKÇE AYRILABİLMESİ İÇİN ŞART VARMIDIR
II.Tertip Yasal Yedek Akçe ayrılabilmesi için 4 şartın yerine getirilmiş olması gerekmektedir.Bunlar;
a) I.Tertip Yasal Yedek Akçe ayrılmış olmalıdır
b) Aynı zamanda pay sahiplerine I.Temettü dağıtılmış olmalıdır.
c) Vergi sonrası dağıtılabilir bir kar olmalıdır
d) Bu karın yetkili organlarca yani A.Ş genel kurul, limited şirket ise ortaklar kurulu karar vermiş olmalıdır
Eğer bu Dört şart yerine getirilmemiş ise II.tertip Yasal Yedek Akçe ayrılamaz
ÖRNEK
Ödenmiş Sermayesi 50.000,00 YTL olan 3 ortaklı bir limited şirket?in ortaklar kurulu kârın tamamını dağıtma kararı almıştır. Bu husustaki bilgiler ve hesaplar aşağıdadır.
1-) KURUMLAR VERGİSİ?NİN HESAPLANMASI
1- Kurumun 2007 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000,00
2- K.K.Edilmeyen Giderler = (+) 1.000,00
3- Geçmiş Yıl Mali Zararı (2006) = (-) 11.000,00
4- Mali Kar = 110.000,00
5- Kurumlar Vergisi Matrahı = 110.000,00
6- Hes.Kurumlar Vergisi ( 5x0.20) = 22.000,00
4- I. TERTİP YASAL YEDEK AKÇE?NİN HESAPLANMASI
- Kurumun 2007 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000,00
- Geçmiş Yıl Ticari Zararı (2006) = (-) 11.000,00
- Kalan = 109.000,00
- I.Tertip Yas.Yedet Akçe = 5.450,00*
109.000,00 x % 5 (nispeti)
- *Ödenmiş Sermayenin 1/5?ini aşamaz
5- I. TERTİP TEMETTÜ?NÜN HESAPLANMASI
- Ödenmiş Sermaye = 50.000,00
- Nispeti = % 5
- I. Tertip Temettü = 2.500
50.000,00 x % 5
6- II. TERTİP YASAL YEDEK AKÇE?NİN HESAPLANMASI
- Kurumun 2007 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000,00
- Kurumlar Vergisi = (-) 22.000,00
- Net Dönem Kârı = 98.000,00
- Geçmiş Yıl Ticari Zararı (2006) = (-) 11.000,00
- I.Tertip Yas.Yed.Akçe = (-) 5.450,00
- Dağıtılabilir Net Dönem Kârı = 81.550,00
- I.Tertip Temettü = (-) 2.500,00
- Kalan = 79.050,00
- II. Tertip Yas.Yed.Akçe = 7.905,00
79.050 x % 10
7- II. TERTİP TEMETTÜ?NÜN HESAPLANMASI
- II.Ter.Yas.Yed.Akçe Hes.Kalan Süt.Rakam = 79.050,00
- II.Tertip Yas.Yed.Akçe = (-)7.905,00
- II.Tertip Temettü = 71.145,00
ferhat
kaynak :Hikmet Güneş
Daha Önceki yazımızda sermaye şirketlerinde I.Tertip Yasal yedek akçelerle ilgili olarak açıklamalarda bulunmuştuk. Bu yazımızda ise; yine buna bağlı olarak II.Tertip Yasal yedek akçeleri açıklayacağız.
Yasal akçeler, şirketin ileriki dönemlerde, zarar ve ziyanların kapatılmasında, işlerin ve ekonominin kötüye gittiğinde firmanın idamesini sağlamak , gelişmesini sağlamak, çalışan personelin alacaklarını karşılayabilmek için, ayrılmış ihtiyatlar olarak düşünelim. Yasal yedek akçelerin ayrılmış olması aynı zamanda firmanın dışarıdaki ortaklarına veya finansman sağlayacak kredi kuruluşlarına mali yapısının güçlü görünmesini sağlayarak, güven verecektir.
II.Tertip Yasal Yedek Akçe Ne demektir
TTK?nun 466/2 maddesinin 3.bendinde ?.. Safi kardan , birinci fıkrada yazılı yedek akçeden başka pay sahipleri için %5 kar payı ayırdıktan sonra pay sahipleriyle, kara iştirak eden diğer kimselere dağıtılması kararlaştırılmış olan kısmın onda biri? ifadesi ile kanuni yedek akçe için zorunlu olarak , ikinci bir ayrım öngörülmüştür. Bu, I.Tertip kanuni yedek akçenin kapsamı dışında , ayrı bir kanuni yedek akçe yani bir diğer deyim ile II.Tertip Yasal yedek akçedir.
II.TERTİP YASAL YEDEK AKÇE MATRAHI
I.Tertip Yasal Yedek Akçe brüt kardan Kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden ayrılmakta iken; II.Tertip YASAL YEDEK AKÇE ortaklar veya hissedarlara dağıtılmasına karar verilmiş olan kar üzerinden ayrılır. Dağıtılacak kar; şirket ana sözleşmesinde veya genel kurul kararına göre önceki yılın karının bu amaçla ayrılan Yasal yedek akçelerin safi kara eklenerek ikinci ayrımın kaynağını teşkil etmesi mümkündür.
II.Tertip Yasal Yedek Akçe Matrahı; Vergi Sonrası kalan safi kardan, Kanuni Yasal Yedek Akçe ve Ödenmiş sermayenin %5?i oranında I.Temettü tutarını düştükten sonra kalan tutardır.Bu Tutar; dağıtılabilir kardır yani II.Tertip Yasal Yedek Akçe Matrahıdır
Yani ; II. Tertip Yasal Yedek akçelerin ayrılabilmesi için; kurumlar vergisi matrahından, kurumlar vergisi düşülür, geçmiş yıl zararları varsa mahsup edilir kalan tutar üzerinden II.tertip Yasal Yedek akçe ayrılır.
Ancak; II.Tertip Yasal Yedek Akçenin tek kaynağı dağıtılabilir kar değildir.Matraha Eklenecek diğer bir tutar ise Halka Açık anonim ortaklıklarda I.Temettüde ödenmiş sermayesinin %5?ini aşan kısımdır
II.TERTİP YASAL YEDEK AKÇE AYRILABİLMESİ İÇİN ŞART VARMIDIR
II.Tertip Yasal Yedek Akçe ayrılabilmesi için 4 şartın yerine getirilmiş olması gerekmektedir.Bunlar;
a) I.Tertip Yasal Yedek Akçe ayrılmış olmalıdır
b) Aynı zamanda pay sahiplerine I.Temettü dağıtılmış olmalıdır.
c) Vergi sonrası dağıtılabilir bir kar olmalıdır
d) Bu karın yetkili organlarca yani A.Ş genel kurul, limited şirket ise ortaklar kurulu karar vermiş olmalıdır
Eğer bu Dört şart yerine getirilmemiş ise II.tertip Yasal Yedek Akçe ayrılamaz
ÖRNEK
Ödenmiş Sermayesi 50.000,00 YTL olan 3 ortaklı bir limited şirket?in ortaklar kurulu kârın tamamını dağıtma kararı almıştır. Bu husustaki bilgiler ve hesaplar aşağıdadır.
1-) KURUMLAR VERGİSİ?NİN HESAPLANMASI
1- Kurumun 2007 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000,00
2- K.K.Edilmeyen Giderler = (+) 1.000,00
3- Geçmiş Yıl Mali Zararı (2006) = (-) 11.000,00
4- Mali Kar = 110.000,00
5- Kurumlar Vergisi Matrahı = 110.000,00
6- Hes.Kurumlar Vergisi ( 5x0.20) = 22.000,00
4- I. TERTİP YASAL YEDEK AKÇE?NİN HESAPLANMASI
- Kurumun 2007 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000,00
- Geçmiş Yıl Ticari Zararı (2006) = (-) 11.000,00
- Kalan = 109.000,00
- I.Tertip Yas.Yedet Akçe = 5.450,00*
109.000,00 x % 5 (nispeti)
- *Ödenmiş Sermayenin 1/5?ini aşamaz
5- I. TERTİP TEMETTÜ?NÜN HESAPLANMASI
- Ödenmiş Sermaye = 50.000,00
- Nispeti = % 5
- I. Tertip Temettü = 2.500
50.000,00 x % 5
6- II. TERTİP YASAL YEDEK AKÇE?NİN HESAPLANMASI
- Kurumun 2007 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000,00
- Kurumlar Vergisi = (-) 22.000,00
- Net Dönem Kârı = 98.000,00
- Geçmiş Yıl Ticari Zararı (2006) = (-) 11.000,00
- I.Tertip Yas.Yed.Akçe = (-) 5.450,00
- Dağıtılabilir Net Dönem Kârı = 81.550,00
- I.Tertip Temettü = (-) 2.500,00
- Kalan = 79.050,00
- II. Tertip Yas.Yed.Akçe = 7.905,00
79.050 x % 10
7- II. TERTİP TEMETTÜ?NÜN HESAPLANMASI
- II.Ter.Yas.Yed.Akçe Hes.Kalan Süt.Rakam = 79.050,00
- II.Tertip Yas.Yed.Akçe = (-)7.905,00
- II.Tertip Temettü = 71.145,00
ferhat
kaynak :Hikmet Güneş
