Şirket ortaklarının Bağ-Kur kazanç beyanı
Sirket ortaklığından 4/b?li (Bağ-Kur?lu) olanların kazanç beyanı konusu son günlerde tartışılan önemli konulardan birisi. Sosyal Güvenlik Reformu sonrasında, Bağ-Kur sigortalıları kazançlarını beyan edecekler ve bu beyan ettikleri tutar üzerinden prim borçları tahakkuk ettirilecek. Şirket ortağının, şirkette çalışan kişiden daha az beyanda bulunup bulunamayacağı, çalışanın şirket ortağından daha fazla kazanıp kazanmadığı tartışmasını beraberinde getirmektedir.
Başlangıç 1 Ekim 2008
Söz konusu kazanç beyanı uygulaması reformun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinde başlamıştır. Bu tarihten önce Bağ-Kur sigortalıları için basamak sistemi geçerli idi. Basamağına karşı gelen aylık prim miktarı borç olarak tahakkuk ettirilmekteydi. Ekim, Kasım, Aralık 2008 ayları için tahakkuk ettirilen primler yine daha önceki basamaklara karşı gelen miktarlar üzerinden yapıldı.
Beyanlar düşürüldü
Yasanın geçiş dönemini düzenleyen maddesi gereği Ekim, Kasım ve Aralık 2008 aylarında sigortalılara önceki aylarda tahakkuk ettirilen borçlar kadar aylık prim
tahakkuk ettirilirken 1 Ocak 2009 tarihi itibarıyla beyanlar asgari ücretten yapılmış
sayıldı. Bundan dolayı öncesinde 400-500 lira aylık prim ödeyen kişiler Ocak 2009?da da beyan vermeden aynı miktar prim ödediklerinde hesap ekstrelerinde prim fazlalığı gördüler.
Beyan edilecek prim
Yasa gereği beyan edilecek günlük/aylık prim miktarı asgari ücret ile bunun 6,5 katı arasındaki bir tutar olmalı. Asgari ücretten az olan beyanlar asgari ücretten, asgari ücretin 6,5 katından fazla olan beyanlar ise asgari ücretin 6,5 katı olarak yapılmış sayılacaktır. Bu gün için beyan edilecek miktarın aylık(günlük) 693 (23,1) lira ile 4.504(150,1) lira arasında olması gerekmektedir.
Ayrı bir sınırlama
Yine kanun gereği, işverenler, prim beyan ederken yanlarında çalıştırdıkları işçiye verdikleri ücretten daha aşağı beyanda bulunamayacaklar. 5510 sayılı kanunun 80. maddesinde konu şu şekilde düzenlenmiş; ?Sigortalı aynı zamanda işveren ise aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin otuz katından az olamaz. Aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalının otuz günlük prime esas kazancından düşük olduğu tespit edilen sigortalıların aylık prime esas kazançları, tespit edilen kazanç düzeyine çıkartılarak aradaki farkın primi, gecikme cezası ve gecikme zammı
uygulanmak suretiyle tahsil edilir.?
?Sigortalı işveren ise..?
Şirket ortakları için konunun önemi ?sigortalı aynı zamanda işveren ise? ifadesinde saklı. Kanun gereği anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları 4/b?li sigortalı sayılmakta ve aylık kazanç beyan etmeleri gerekmektedir. Şirket ortaklarının işveren olup olmadığına bakılması gerekiyor.
1205510 sayılı kanunun 12. maddesinde, işçi ve memur çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşların işveren sayıldığı, işveren adına ve hesabına, işin veya görülen hizmetin bütününün yönetim görevini yapan kimsenin, işveren vekili sayıldığı, kanunda geçen işveren deyiminin, işveren vekilini de kapsadığı belirtilmektedir.
1205510 sayılı Kanunun ikincil mevzuatı olan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde işveren, ?Sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar? olarak tanımlanmakta. Bu tanımlamaya göre şirket ortakları işveren sayılamayacak, ancak gerçek kişi işletme sahipleri işveren olarak değerlendirilebilecektir.
Patronun kazanç beyanı
Buna göre şirket ortağı olan patronlar çalıştırdığı işçilerden daha az kazanç beyanında bulunabilecekken gerçek kişi vergi mükellefiyetinden dolayı patron olan bakkal, kasap, manav gibi kişiler çalıştırdığı kişiden daha az beyanda bulunamayacaklar.
Ahmet ŞERİF
Sirket ortaklığından 4/b?li (Bağ-Kur?lu) olanların kazanç beyanı konusu son günlerde tartışılan önemli konulardan birisi. Sosyal Güvenlik Reformu sonrasında, Bağ-Kur sigortalıları kazançlarını beyan edecekler ve bu beyan ettikleri tutar üzerinden prim borçları tahakkuk ettirilecek. Şirket ortağının, şirkette çalışan kişiden daha az beyanda bulunup bulunamayacağı, çalışanın şirket ortağından daha fazla kazanıp kazanmadığı tartışmasını beraberinde getirmektedir.
Başlangıç 1 Ekim 2008
Söz konusu kazanç beyanı uygulaması reformun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinde başlamıştır. Bu tarihten önce Bağ-Kur sigortalıları için basamak sistemi geçerli idi. Basamağına karşı gelen aylık prim miktarı borç olarak tahakkuk ettirilmekteydi. Ekim, Kasım, Aralık 2008 ayları için tahakkuk ettirilen primler yine daha önceki basamaklara karşı gelen miktarlar üzerinden yapıldı.
Beyanlar düşürüldü
Yasanın geçiş dönemini düzenleyen maddesi gereği Ekim, Kasım ve Aralık 2008 aylarında sigortalılara önceki aylarda tahakkuk ettirilen borçlar kadar aylık prim
tahakkuk ettirilirken 1 Ocak 2009 tarihi itibarıyla beyanlar asgari ücretten yapılmış
sayıldı. Bundan dolayı öncesinde 400-500 lira aylık prim ödeyen kişiler Ocak 2009?da da beyan vermeden aynı miktar prim ödediklerinde hesap ekstrelerinde prim fazlalığı gördüler.
Beyan edilecek prim
Yasa gereği beyan edilecek günlük/aylık prim miktarı asgari ücret ile bunun 6,5 katı arasındaki bir tutar olmalı. Asgari ücretten az olan beyanlar asgari ücretten, asgari ücretin 6,5 katından fazla olan beyanlar ise asgari ücretin 6,5 katı olarak yapılmış sayılacaktır. Bu gün için beyan edilecek miktarın aylık(günlük) 693 (23,1) lira ile 4.504(150,1) lira arasında olması gerekmektedir.
Ayrı bir sınırlama
Yine kanun gereği, işverenler, prim beyan ederken yanlarında çalıştırdıkları işçiye verdikleri ücretten daha aşağı beyanda bulunamayacaklar. 5510 sayılı kanunun 80. maddesinde konu şu şekilde düzenlenmiş; ?Sigortalı aynı zamanda işveren ise aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin otuz katından az olamaz. Aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalının otuz günlük prime esas kazancından düşük olduğu tespit edilen sigortalıların aylık prime esas kazançları, tespit edilen kazanç düzeyine çıkartılarak aradaki farkın primi, gecikme cezası ve gecikme zammı
uygulanmak suretiyle tahsil edilir.?
?Sigortalı işveren ise..?
Şirket ortakları için konunun önemi ?sigortalı aynı zamanda işveren ise? ifadesinde saklı. Kanun gereği anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları 4/b?li sigortalı sayılmakta ve aylık kazanç beyan etmeleri gerekmektedir. Şirket ortaklarının işveren olup olmadığına bakılması gerekiyor.
1205510 sayılı kanunun 12. maddesinde, işçi ve memur çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşların işveren sayıldığı, işveren adına ve hesabına, işin veya görülen hizmetin bütününün yönetim görevini yapan kimsenin, işveren vekili sayıldığı, kanunda geçen işveren deyiminin, işveren vekilini de kapsadığı belirtilmektedir.
1205510 sayılı Kanunun ikincil mevzuatı olan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde işveren, ?Sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar? olarak tanımlanmakta. Bu tanımlamaya göre şirket ortakları işveren sayılamayacak, ancak gerçek kişi işletme sahipleri işveren olarak değerlendirilebilecektir.
Patronun kazanç beyanı
Buna göre şirket ortağı olan patronlar çalıştırdığı işçilerden daha az kazanç beyanında bulunabilecekken gerçek kişi vergi mükellefiyetinden dolayı patron olan bakkal, kasap, manav gibi kişiler çalıştırdığı kişiden daha az beyanda bulunamayacaklar.
Ahmet ŞERİF