Sözleşmeye Dayalı Olarak Kesilen Cezaların Kaydı

Üyelik
17 Mar 2014
Mesajlar
37
Konum
aktau
merhaba

sözleşmeye dayalı olarak geç teslimat veya işin zamanında bitirilmemesi durumunda kesilen cezaların kaydı nasıl olacak. hem cezayı kesen hemde ödemeyi yapacak olan firma açısından.
kdv dahil edilmiyor hizmet veya mal alımı karşılığı olmadığı için.
102(b)
alacak ne olacak.
 
Cezayı ödeyen açısından maliyete eklenebilir veyahut 770 olarak değerlendirilmesi de mümkündür. Tahsil eden açısından 649 hesabın kullanılması uygun olabilir. Ödemenin makbuz, dekont veyahut firmanın istemesi halinde fatura ile tevsik edilmesi zorunludur. (Ben fatura kesilmesini önermiyorum çünkü ilerleyen zamanda neden KDV'siz fatura kesildiğinin izahı istenebilir hiç uğraşmaya gerek yok banka kanalını kullanın)
 
649 bencede makul görünüyor. Ancak bu tazminatın dayanağı olan bir sözleşme olmalıdır. Elbette borçlu hesap 102 olacaktır.
 
Bu işlemleri yapabilmeniz için fatura düzenlemeniz gerekir ve KDV hesaplamınıza gerek bulunmamaktadır. İlgili sorunuza yakın bir özelgede verilen cevap tarafınıza sunulmuştur.

Buna göre, bir sözleşmeye dayanan taahhüdün istenilen zaman ve şartlarda yerine getirilmemesi sebebiyle cezai şart olarak ödenen bedel, bir mal teslimi ve hizmet ifası karşılığı olmadığından katma değer vergisine tabi tutulmayacaktır. Söz konusu bedelin alt taşeronlara bire bir yansıtılmasında da bu husus geçerli olacaktır.

Bu durumda kesilen ceza hangi mala ait olduğunu biliniyor ise ilgili malın maliyetine atılması gerekir,fakat hangi mala ait olduğu bilinmiyor ise gider hesaplarına atılabilinir.

Size farklı bir özelge sunuyorum.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; ..... Vergi Dairesi Müdürlüğünün .... vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi olduğunuz, ....... Genel Müdürlüğü .... İşletme Müdürlüğü ile yapılan palet alımına ilişkin sözleşmenin 13 üncü maddesinin 2 nci fıkrasında belirtilen şartlara istinaden geciken mal bedeli üzerinden % 0,3 oranında ceza kesildiği, ilgili kurumun bu cezayı A4 kağıdına yazarak ödemelerden kesinti yapıldığını bildirdiği, bu kesinti miktarıyla ilgili adı geçen kurumdan fatura düzenlenmesi istenildiği halde kurumun böyle bir fatura düzenleyemeyeceklerini gönderilen kesinti belgesinin yeterli olduğunu bildirdiği belirtilerek, böyle bir belgeye istinaden gider yazılıp yazılamayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir. Kurumlar Vergisi Yönünden
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Safi kurum kazancı" başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı; ikinci fıkrasında ise safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde safi kazancın tespitinde indirilecek giderler bentler halinde sayılmış olup anılan maddenin (3) numaralı bendinde işle ilgili olmak şartıyla, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatların safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılabileceği, aynı Kanunun 41 inci maddesinin (6) numaralı bendinde ise her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teşebbüs sahibinin suçlarından doğan tazminatların (akitlerde ceza şartı olarak derpiş edilen tazminatlar cezai mahiyette tazminat sayılmaz.) gider olarak indirilmesinin kabul edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde, sözleşmede ceza şartı olarak konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanların suçlarından doğan maddi ve manevi zarar tazminat giderlerinin gider olarak kabul edilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, şirketiniz tarafından yapılan ödeme, sözleşmede ceza şartı olarak derpiş edilen tazminatlardan olduğundan gider olarak indirilmesi mümkün bulunmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde; Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu hükmüne, aynı Kanunun 24 üncü maddesi ile de katma değer vergisi matrahına dahil olan unsurlara yer verilmiştir.
Bu itibarla, bir mal teslimi veya hizmetin karşılığını teşkil etmeyen veya buna bağlı olarak ortaya çıkmayan dolayısıyla malın süresinde teslim edilmemesi nedeniyle sadece sözleşme şartlarına uyulmaması sonucu ortaya çıkan tazminatlar katma değer vergisinin konusuna girmediğinden, tazminat tutarı üzerinden katma değer vergisi hesaplanması söz konusu olmayacaktır.
Vergi Usul Kanunu Yönünden
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinde; bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu hükme bağlanmış, 229 uncu maddesinde, fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmış, 232 nci maddesinde de fatura kullanmak mecburiyetinde olanlar sayılmıştır.
Aynı Kanunun 242 nci maddesinde ise; "Tüccarlar evvelki maddelerin dışında kalan ve bir hüküm ifade eden veya icabında bir hakkın ispatına delil olarak kullanılabilen mukavelename, taahhütname, kefaletname, mahkeme ilamları gibi hukuki vesikalarla ihbarname, karar örnekleri, vergi makbuzları gibi vergi evrakını dosyada muhafaza etmeye mecburdurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, .... Genel Müdürlüğü .... İşletme Müdürlüğü ile adı geçen şirket arasında düzenlenen palet alım sözleşmesinde belirtilen şartların yerine getirilmemesi veya eksik yerine getirilmesi halinde sözleşme hükmü gereğince adı geçen şirketten tahsil edilen cezai müeyyide, mal teslimi veya hizmet ifası kapsamında değerlendirilmese dahi tahsil edilen tutar için fatura düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır.
Ancak, söz konusu ceza ödemesi karşılığında fatura düzenlenmemesi durumunda; bu ödemenin, söz konusu sözleşme, ödemeye dair makbuz, dekont vb evrak ile tevsik edilmesi gerekmekte olup bu belgelerin muhafaza ve istenildiğinde ibraz edileceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.


(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.
 
Fatura düzenlenmesi durumunda söz konusu ödemeye dair tevsik edici belgelerin bulunması gerekir. Zaten bende böyle dedim. Mutlaka fatura düzenlenmesi zorunluluğu yoktur.

"Ancak, söz konusu ceza ödemesi karşılığında fatura düzenlenmemesi durumunda; bu ödemenin, söz konusu sözleşme, ödemeye dair makbuz, dekont vb
evrak ile tevsik edilmesi gerekmekte olup bu belgelerin muhafaza ve istenildiğinde ibraz edileceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim."

Bu sözler yukarda sizin verdiğiniz özelgeden alındı:
 
Fatura düzenlenmesi durumunda söz konusu ödemeye dair tevsik edici belgelerin bulunması gerekir. Zaten bende böyle dedim. Mutlaka fatura düzenlenmesi zorunluluğu yoktur.

"Ancak, söz konusu ceza ödemesi karşılığında fatura düzenlenmemesi durumunda; bu ödemenin, söz konusu sözleşme, ödemeye dair makbuz, dekont vb
evrak ile tevsik edilmesi gerekmekte olup bu belgelerin muhafaza ve istenildiğinde ibraz edileceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim."

Bu sözler yukarda sizin verdiğiniz özelgeden alındı:

Sayın Nizam Güroy,

Aynı şeyi yorumluyoruz mutabıkız,ben kanun maddesi ve özelge olması için örnek teşkil etmesi açısından ekledim.

Kendi yorumumu ise şu şekilde belirttim. ''kesilen ceza hangi mala ait olduğunu biliniyor ise ilgili malın maliyetine atılması gerekir,fakat hangi mala ait olduğu bilinmiyor ise gider hesaplarına atılabilinir.''

İyi Günler,
 
Üst