Ali bey, yazılarınızda diyorsunuz ki prim ödedikçe emekli aylığı düşüyor; buna dikkat edin. Ben 1982 yılında sigortalı oldum ve şu an 6000 günden fazla günüm var; 47 yaşını yani 2012 yılını bekliyorum. Şu anda da aylık 1200 lira brüt gelir üzerinden SSK?ya bildiriliyorum. Emekli aylığındaki düşüşü ngelleme imkânım yok mu? İsmi Saklı
Sayın okurum, 1 Ekim 2008 gününden sonra emekli olanlara üç ayrı sisteme göre emekli aylığı hesabı yapılmaktadır. Bunlardan, enson getirilen ve 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe giren emekli hesabı en kötüsüdür.
31.12.1999 GÜNÜ ÖNCESİNİN EMEKLİLİK HESAPLAMASI
FORMÜL: Gösterge XKatsayı X ABO
a- Göstergenin tespiti 31.12.1999 günü ve öncesi döneminin aylığı için öncelikle 31.12.1999 gününden önceki son 10 yıllık (1999- 1998-1997-1996-1995-1994- 1993-1992-1991-1990) kazançlarının ortalamasına göre Üst Gösterge Tespit Tablosundan göstergesi bulunması gerekir veya son 10 yılın ortalaması Üst Gösterge Tespit Tablosunda yoksa bu kere son beş yılın (1999-1998-1997-1996-1995) ortalamasına göre Gösterge Tespit Tablosundan göstergesi bulunmalıdır. Üst gösterge tespit tablosundan aylık alanlara halk arasında süper emekli denilmektedir ama ülkemiz SSK emeklilerinin yüzde 60?dan fazlası gösterge tablosundan (normal) emekli olup bu tablonun da en düşük (taban) göstergesi olan 9475?ten emeklidirler.
b- Katsayı 31.12.1999 günü geçerli olan memur aylık katsayısı olan 12000 rakamı da formülde kullanılacak katsayı olup sabit rakamdır.
c- Aylık bağlama oranınıntespiti 31.12.1999 günü öncesinin emekli aylığının formülünde kullanılacak olan kısa adı ABO olan ?Aylık Bağlama Oranı? da gösterge tablosundan aylık alacak olanlar için yüzde 60 olup, yüzde 60 oranı;
- 5000 günden sonraki her 240 gün için yüzde 1,
- Erkekler için 55 yaşından sonraki her yaş için yüzde 1, olmak üzere artırılır.
d- Emekli aylığının güncellenmesi 31.12.1999 günü için
hesaplanan bu aylık öncelikle 2008 yılı ocak ayına kadar her yılın TÜFE oranı ile GH (Gelişme Hızı-Büyüme) oranı kadar artırılarak güncellenir.
2008 ve sonraki yıllar için yeni reformun kötü etkisi ile TÜFE?nin yüzde 100?ü amaGH?nin sadece yüzde 30?u ile güncellenerek emekli olunan yıla kadar getirilir.
01.01.2000 İLE 30.09.2008 DÖNEMİNİN EMEKLİ AYLIĞI HESAPLAMASI
FORMÜL: AOK X ABO
2000 yılı ile 30.09.2000 dönemi emekli aylığı hesaplama sistemi 4447 ve 4759 sayılı Kanunlarla değiştirilmiştir. Bu değişiklik sonrası ortalama aylık kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımıyla emekli aylığı hesaplanmaktadır.
a- Aylık Ortalama Kazanç (AOK) Tespiti 2000 ve sonraki çalışma (prim ödeme) yıllarının kazanç rakamlarına göre belli edilmektedir. Ancak, geçmiş yılların enflasyona uğramış rakamları da 2008 ocak ayına göre güncellenmektedir. Yani her yılın kazançları bir sonraki yılların TÜFE ve GH oranı ile çarpılmaktadır. (2007 ve 2008 yılları güncellenmez) Bu hesaplamada önce bir günlük kazanç bulunur ve 30 ile çarpılarak aylık ortalama kazanç hesaplanacağından önemli olan bir günlük kaç para kazandığımızdır.
b- Aylık Bağlama Oranının Tespiti 2000 yılı ve sonrası dönemin aylık bağlama oranı; İlk 3600 günün her 360 günü için yüzde 3.5, Sonraki 5400 günün her 360 günü için yüzde 2, 9000 günden sonraki her 360 gün için yüzde 1.5 hesabıyla yapılmaktadır.
1 Ekim 2008 sonrası emekli aylığı nasıl hesaplanıyor?
FORMÜL: AOK X ABO
Sosyal güvenlik sisteminde önemli değişiklikler yapılan 01.10.2008 sonrası dönemin emekli aylığı hesaplama sistemi 5510 sayılı Kanunla değiştirilmiştir. Bu değişiklik sonrası bir önceki sistem gibi ortalama aylık kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımıyla emekli aylığı hesaplanmaktadır ama burada güncelleme katsayılarından GH?nin yüzde 70?i dikkate alınmamaktadır. a- Aylık Ortalama Kazanç (AOK) Tespiti 01.10.2008 ve sonrası dönemin emekli aylığının hesabında sigortalıların 01.10.2008 ve sonraki çalışma (prim ödeme) yıllarının kazanç rakamları dikkate alınmaktadır. Ancak, geçmiş yıllarınenflasyona uğramış rakamları da emekli olunan yılın ocak ayına kadar güncellenmektedir. Yani her yılın kazançları bir sonraki yılların TÜFE oranının tamamı ve GH oranının yüzde 30?unun toplamı ile çarpılmaktadır. (Son 2 yıl güncellenmez.) Bu hesaplamada önce bir günlük kazanç bulunur ve 30 ile çarpılarak aylık ortalama kazanç belli edileceğinden önemli olan bir günlük kaç para kazandığımızdır.
b- Aylık Bağlama Oranının Tespiti 01.10.2008 günü ve sonrasının aylık bağlama oranı çok düşürülmüş olup her yıl (her 360 gün) için yüzde 2 hesabıyla yapılır.
Daha çok çalışma aylığı artırmıyor
2000 yılı ve sonrasının emekli aylığı hesaplaması çok basittir ve aylık ortalama kaç para brüt geliriniz varsa bunu gün sayınıza göre belli edilecek ABO ile çarptığınızda alacağınız emekli aylığını yaklaşık olarak bulabilirsiniz. Mesela bugüne kadar ayda 2000 lira kazanıyorsanız ve aylık bağlama oranınız da yüzde 50 ise alacağınız emekli aylığı 1000 liradır.
Fakat, ayda 30 gün çalışıp 1200 lira brüt kazancı olan birisi aynı aylık kazanç ile 10 gün çalışırsa bu kere aylık kazancı üç katına çıkıp 3600 lira olarak dikkate alınacağı için ilerde alacağı emekli aylığı daha çok olacaktır.