Ynt: Tarım Sigortası Hk..
5.4- Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine tabi sigortalılar
Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi ile ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri yönünden 01.10.2008 tarihinden itibaren 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı olarak sayılmaktadırlar. Bunların uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde isteğe bağlı sigortalı olmalarına imkan sağlanmış olup, isteğe bağlı sigortalılık statüsü (b) bendi kapsamında sigortalılık olarak değerlendirilmiştir. Ancak 6111 sayılı Kanunun 24. maddesi ile değiştirilen Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca isteğe bağlı sigortalılık statüsü 01.10.2008 tarihinden itibaren 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi olarak belirlenmiştir. Söz konusu hüküm gereğince 01.10.2008-25.02.2011 tarihleri arasında isteğe bağlı sigorta statüleri Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında değerlendirilen hizmetler 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamına dönüştürülecek, sigortalıların bu sürelere ilişkin bildirilen hizmetleri ile borçlanmalardaki sigortalılık statüleri de yeni durumlarına göre değerlendirilecektir.
Örnek- 23.02.2009 tarihi itibariyle 5. maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı 24.02.2009 tarihinde isteğe bağlı sigortalı olmak için müracaat etmiş olup sigortalılığı 25.02.2009 tarihi ile başlatılmış, 08.08.2010 tarihinde de askerlik borçlanması yapmıştır. Sigortalının 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki isteğe bağlı sigortalılığı ve bu statüdeki askerlik borçlanması 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında isteğe bağlı sigortalılık ve borçlanma olarak dikkate alınacaktır.
Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine tabi sigortalıların kısa vadeli ve genel sağlık sigortası hizmetlerinin bildirimi işverenler tarafından 21 numaralı (Türk İşverenler Tarafından Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzalanmamış Ülkelere Götürülerek Çalıştırılan Türk İşçileri) belge türü ile Kuruma bildirilmekte olup, bunlardan isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin talepleri önceden olduğu gibi isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesi ve bu sigortalıların sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkeye Türk işverenlerince götürüldüğüne ilişkin belge ile sigortalılar ya da işverenler tarafından işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat ederek yapılmaya devam edilecek, bu sigortalılardan % 20 oranında isteğe bağlı sigorta primi tahsil edilecektir.
Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında sigortalı olanlardan aynı zamanda isteğe bağlı sigortaya devam edenlerin 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılıkları yurtdışındaki çalışmalarının bittiği tarih itibariyle sona erdirilecektir.
Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında sigortalılığı bulunanlardan isteğe bağlı sigortalı olanların 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık kodu ?2? olup ?sgkintra (4/a) Tescil ve Hizmet İşlemleri? programından ?5-g Yurtdışı İBS? alanına giriş yapılmak suretiyle işlem yapılacaktır.
01.10.2008 tarihi ile 6111 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 25.02.2011 tarihleri arasında (4/b) programları aracılığıyla sigortalılıkları devam ettirilenlerin Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamındaki isteğe bağlı sigortalılıkları tescil tarihi itibariyle (04) kodu ile iptal edilerek ?sgkintra (4/a) Tescil ve Hizmet İşlemleri? menüsünden (4/a) programına tescil tarihleri itibariyle girişleri sağlanacaktır.
6- Birden Fazla Sigortalılık Statülerine Tabi Çalışmalarda Hizmetlerin Değerlendirilmesi
Kanunun sigortalılık hallerinin birleşmesine ilişkin 53. maddesinin birinci fıkrası 6111 sayılı Kanunun 33. maddesi ile 01.03.2011 tarihinden geçerli olmak üzere değiştirilmiş, ayrıca 6111 sayılı Kanunla Kanuna eklenen geçici 33. madde ile 53. maddenin birinci fıkrasında yapılan değişikliklerin 01.03.2011 tarihinden önceki süreler için uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır. Öte yandan, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olarak bildirilemeyeceklerinden bu durumdaki sigortalılar 01.03.2011 tarihinden önce olduğu gibi bu tarihten sonra da kendi işyerlerinde 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalı olamayacaklardır. Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi olarak birden fazla statüde aynı anda çalışılması halinde aşağıdaki şekilde işlem yapılacaktır.
6.1- 01.03.2011 tarihinden itibaren birden fazla sigortalılık statüsüne tabi çalışmalarda hizmetlerin değerlendirilmesi
6.1.1- Sigortalılığı 01.03.2011 tarihinden sonra başlayanların hizmetlerinin çakışması
Kanunun 53. maddesi ile 01.03.2011 tarihinden itibaren sigortalıların 4. maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statüleri ile (c) bendinde yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde çalışmaları halinde öncelikle (c) bendi kapsamında, (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde çalışmaları halinde ise (a) bendi kapsamındaki sigortalılıkları geçerli sayılacaktır. (b) bendi kapsamındaki sigortalılık (a) bendine tabi çalışmanın başladığı tarihten bir gün önce sona erdirilecektir.
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalıların 01.03.2011 tarihinden itibaren (a) bendi kapsamında çalışmaya başlamaları halinde e-Sigortalı yoluyla Kuruma verilen sigortalı işe giriş bildirgelerinde ?5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığınız sona erdirilmiştir. 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi ayrıca prim ödemeye devam etmek istiyor iseniz sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat etmeniz gerekmektedir? uyarısı verilecek, bu kayıtlar otomatik olarak ?(4/b) Tescil Programının? terk işlemleri menüsünden (01) terk kodu sigorta türünde ?53. maddeye göre sonlandırma? ile sona erdirilecektir.
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışması sona erenlerin (b) bendi kapsamındaki çalışmalarının devam etmesi halinde ise (a) bendine tabi çalışmasının sona erdiği tarihten bir gün sonra (b) bendine tabi sigortalılıkları başlatılacaktır.
Örnek 1- 25.05.2011 tarihinde vergi mükellefiyeti nedeniyle 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalı olan ve sigortalılığı devam etmekte iken 18.08.2011 tarihinde işveren yanında hizmet akdine tabi çalışmaya başlayan sigortalının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 17.08.2011 tarihi itibariyle sona erdirilerek, 18.08.2011 tarihi itibariyle (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacaktır.
Örnek 2- 2.03.2012 tarihinde 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışmaya başlayan sigortalı bu kapsamdaki sigortalılığı devam etmekte iken 21.11.2014 tarihinde vergi mükellefi olmuştur. Bu durumda (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı sona ermediği sürece başlatılmayacaktır.
Örnek 3- Örnek 2?deki sigortalının 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılığının 12.05.2015 tarihinde sona ermesi ve vergi mükellefiyetinin devam etmesi halinde (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 13.05.2015 tarihinden itibaren başlatılacaktır.
6.1.2- Sigortalılığı 01.03.2011 tarihinden önce başlayanların 01.03.2011 tarihinden sonra hizmetlerinin çakışması
01.03.2011 tarihinden önce Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi çalışması bulunan sigortalıların 01.03.2011 tarihinden sonra (a) bendine tabi çalışmaları halinde önce başlayan sigortalılık statüsüne göre işlem yapılmayacak, (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı ?6.1.1? bölümünde belirtildiği şekilde sona erdirilecektir.
Örnek 1- 20.05.2009 tarihinde 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı devam etmekte iken 12.12.2011 tarihinden itibaren (a) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalının, (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 11.12.2011 tarihi itibariyle sona erdirilecektir.
Örnek 2- 3.09.2009 tarihinde 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine tabi sigortalılığı devam etmekte iken 25.07.2011 tarihinden itibaren (a) bendine tabi çalışması başlayan sigortalının tarım sigortalılığı 24.07.2011 tarihinde sona erdirilecektir
6.1.3- Sigortalılığı 01.03.2011 tarihinden önce başlayanların 01.03.2011 tarihinden önce hizmetlerin çakışması
01.03.2011 tarihi itibariyle Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendine tabi çalışmaları devam eden sigortalıların 6111 sayılı Kanunla Kanuna eklenen geçici 33. madde uyarınca hangi sigortalılık statüsünün önce başladığına bakılmaksızın (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 28.02.2011 tarihi itibariyle sona erdirilecektir.
Örnek -11.11.2008 tarihinde 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında başlayan sigortalılığı devam etmekte iken 11.12.2009 tarihinden itibaren (a) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalının 28.02.2011 tarihi itibariyle (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı sona erdirilecek, 01.03.2011 tarihi itibariyle (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı devam ettirilecektir.
6.1.4- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi çalışması bulunanların aynı anda her iki statüde de prim ödemeleri halinde hizmetlerin değerlendirilmesi
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendine tabi sigortalılığın çakışması nedeniyle (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı esas alınanlar 01.03.2011 tarihinden sonra yazılı talepte bulunmak ve 82. maddeye göre belirlenen prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırına ilişkin hükümler saklı olmak kaydıyla, (b) bendi kapsamındaki çalışmasından dolayı talep tarihinden itibaren (b) bendi içinde prim ödeyebileceklerdir. Ancak, (a) ve (b) bendi için ödenecek primlerin toplamı prime esas kazancın üst sınırından fazla olamayacaktır.
Sigortalılık hallerinin çakışması nedeniyle 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı esas alınanlardan (b) bendi kapsamında prim ödemek isteyenler iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar yönünden 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında, kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan diğer yardımlar ile uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlar yönünden ise 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık statüsünde değerlendirilecektir.
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi sigortalılık halleri çakışanlardan (b) bendi kapsamında ayrıca prim ödemek için talepte bulunanlara, (b) bendi statüsünde iş kazası ve meslek hastalıkları yönünden Kanunun 16. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen yardımlar yapılacaktır. Bu yardımların yapılmasında (b) bendi statüsünde ödenen primler esas alınacaktır.
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında ödenecek primler uzun vadeli sigorta kolları yönünden 26., 28. ve 32. maddelerinin birinci fıkralarının uygulanmasında 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi hizmetlerle birlikte dikkate alınacaktır. Ancak, hizmetin değerlendirilmesinde ay 30 günü, prime esas kazançlar ise Kanunun 80. maddesine göre belirlenen azami kazancı geçemeyecektir. Bu sigortalılara kısa vadeli sigorta kollarından Kanunun 16. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hastalık ve analık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesinde de sigortalılık statüsü 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi olarak değerlendirilecektir.
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi sigortalılıkları çakışanlardan 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı esas alınmakla beraber 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki çalışmalarından dolayı prim ödeyenlerin ait olduğu ayı izleyen ayın sonuna kadar (b) bendi kapsamındaki primlerini ödememeleri halinde o aya ait primin ödeme imkanı ortadan kalkacağından, söz konusu ay için hesaplanacak (a) bendi kapsamında prime esas kazanca dahil edilmeyecek ayrıca o ayda iş kazası geçirmesi veya meslek hastalığına tutulması halinde iş kazası ve meslek hastalığı hükümlerinde de yararlandırılmayacaktır.
Örnek 1- 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığı devam ederken 27.05.2011 tarihinde 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmaya başlayan ve prime esas kazanç alt sınırı üzerinden prim ödenen sigortalının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 26.05.2011 tarihinde sona erdirilmiştir. Sigortalı 17.07.2011 tarihinde aynı zamanda 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında da alt sınır üzerinden prim ödeyeceğine ilişkin talepte bulunmuş olup sigortalının 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki hizmetleri aşağıda belirtildiği şekilde değerlendirilecektir.
2011 Yılı
Sigortalılık Statüsü
İşe Giriş/Talep Tarihi
Prim Ödeme Gün Sayıları
4/a
4/b
Uzun Vadeli Sigorta
Kısa Vadeli Sigorta
Kısa Vadeli Sigorta
Gün
PEK
Gün
PEK
Gün
PEK
Nisan
4/b
-
30
30
796,50
-
-
30
796,50
Mayıs
4/b
-
26
26
690,30
-
-
26
690,30
Haziran
4/a
27.05.2011
5
5
132,75
5
132,75
-
-
Temmuz
4/a
-
30
30
837,00
30
837,00
-
-
4/b
17.07.2011
15
0
418,50
-
-
15
418,50
Ağustos
4/a
-
30
30
837,00
30
837,00
-
-
4/b
-
30
0
837,00
30
837,00
30
837,00
Eylül
4/a
-
25
(5 gün rapor)
25
697,50
25
697,50
-
-
4/b
-
30
0
837,00
-
-
30
837,50
Ekim
4/a
-
30
30
837,00
30
837,00
-
-
4/b
-
30
0
837,00
-
-
30
837,00
Kasım
4/a
-
30
30
837,00
30
837,00
-
-
4/b
-
30
0
837,00
-
-
30
837,00
Aralık
4/a
-
30
30
837,00
30
837,00
-
-
4/b
-
?
?
Ödenmemiş
-
-
-
Ödenmemiş
Bu sigortalının 2011 yılı Mayıs ayı gün sayısı (4/a + 4/b = 26 + 5 = 31) 30 gün olarak, prime esas kazancı ise (690,30 + 132,75) 823,05 olarak dikkate alınacaktır.
17.07.2011 tarihinden itibaren esas alınmayan sigortalılık statüsünde ödenen 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sürelere ait prime esas kazançları uzun vade yönünden malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı bağlanması ile yaşlılık ve ölüm toptan ödemesinde 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki hizmetlere ilave edilerek değerlendirilecek (2011 yılı Temmuz ayı 837,00 + 418,50 = 1.255,50), gün sayısı ise 30 gün olacaktır.
Sigortalının 15.08.2011 tarihinde 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında iş kazası geçirmesi halinde sigortalıya ödenecek geçici iş görmezlik ödeneği ile meslekte kazanma gücünü % 20 oranında kaybettiğinin tespit edilmesi durumda bağlanacak sürekli iş göremezlik geliri 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde ödenen kazançlar esas alınarak değerlendirilecek, yardımlar da 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünden yapılacaktır.
Bu şekilde çalışmaya devam eden sigortalı 12.09.2011 tarihinde 5 gün hastalık sigortası yönünden rapor almıştır. Sigortalının 5 günlük geçici iş göremezlik ödeneği 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında ödenecek, 2011 yılı Eylül ayı prime esas kazancı (697,50 + 837,00) 1.534,50, gün sayısı 25 olacaktır.
Örnek 2- Örnek 1?deki sigortalının 15.08.2011 tarihinde 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında iş kazası geçirmesi halinde, sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği ile meslekte kazanma gücünü % 20 oranında kaybetmesi halinde bağlanacak sürekli iş göremezlik geliri 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde ödenen kazançlar esas alınarak değerlendirilecek ve yardımlar 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında yapılacaktır.
Örnek 3- Örnek 1?deki sigortalının 12.12.2011 tarihinde 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında iş kazası geçirdiği 1.02.2012 tarihinde tespit edilmiştir. Ancak, sigortalı 2011 yılı Aralık ayı primini 2012 yılı Ocak ayı sonuna kadar ödemediğinden 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı geçerli sayılmayacak, sigortalı iş kazası ve meslek hastalığı hükümlerinden yararlanamayacaktır.
Örnek 4- 4. maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendine göre sigortalılığının çakışması nedeniyle 15.09.2011 tarihinde 4. maddenin birinci fıkrasının (b) kapsamında sigortalılığı durdurulan ve bu bent kapsamındaki sigortalılığının devam etmesi yönünde talepte bulunmayan sigortalının, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı 21.12.2012 tarihinde sona ermiştir. 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı devam eden sigortalının bu bent kapsamındaki sigortalılığı 22.12.2012 tarihinden itibaren başlatılacaktır.